مجله میکروب شناسی پزشکی ایران
سال:1398 | دوره:13 | شماره:1 |تعداد مقالات:8

در گذشته مردم برای بهبود سلامتی و یا درمان برخی از بیماری ها از مواد غذایی تخمیری که حاوی باکتری های پروبیوتیک هستند، استفاد می کردند. امروزه نیز خواص درمانگری پروبیوتیک ها بیش از پیش بر همگان آشکار است؛ تا جایی که در سال های اخیر توجه بسیاری به ارتباطات بالقوه بین میکروب های روده و سلامت روان معطوف شده است. نتایج مطالعات متعدد نشان می دهد میکروب های روده از طریق تولید مولکول های فعال عصبی در توسعه و عملکرد مغز و همچنین متغیرهای اعصاب و روان مانند خواب، اشتها، خلق و خوی و ادراک نقش دارند. این یافته ها به نوبه خود باعث شده است تحقیقات بیشتری در زمینه راه های درمانی جدید برای رفع اختلالات روانی از طریق تغییر و اصلاح فلور میکروبی روده با استفاده از یک گروه درمانی جدید تحت عنوان سایکوبیوتیک ها انجام شود. سایکوبیوتیک ها باکتری های پروبیوتیکی هستند که اگر در دوزهای کافی مصرف شوند، بر عملکرد روده و مغز تأثیر می گذارند و باعث بهبود علائم مربوط به بیماری های اعصاب و روان می شوند.

زمینه و هدف: کاندیدا آلبیکنس نوعی پاتوژن قارچی فرصت طلب در انسان است که باعث ولوواژنیت کاندیدیایی می شود. مقاومت به آزول مشکلی جهانی در درمان کاندیدیازیس است. مقاومت به آزول می تواند از طریق مکانیسم های متفاوتی نظیر جهش در ژن ERG11 رخ دهد. هدف از این مطالعه، ارزیابی جهش های ژن ERG11 در جدایه های کاندیدا آلبیکنس مقاوم به فلوکونازول به دست آمده از افراد مبتلا به ولوواژینیت در غرب مازندران بود. مواد و روش کار: در این مطالعه نمونه های کلینیکی از مخاط واژینال 120 فرد جداسازی شد. جدایه های کاندیدا آلبیکنس با استفاده از روش های استاندارد همچون لوله زایا و کشت در محیط کروم آگار شناسایی شدند. تست حساسیت به فلوکونازول در جدایه ها به روش های دیسک دیفیوژن و MIC ارزیابی شد. بعد از استخراج DNA، جهش های ژن ERG11 در جدایه های کلینیکی به روش PCR-توالی یابی تعیین شد. یافته ها: از 45 جدایه کاندیدا آلبیکنس، 40 جدایه به فلوکونازول مقاوم بودند. MIC فلوکونازول در جدایه ها بین 2 تا 64 میکروگرم بر میلی لیتر تعیین شد. همچنین تحلیل تعیین توالی نشان داد 7 جدایه مقاوم به فلوکونازول سه جهش بدمعنی (D116E، K128T، A114S) در ژن ERG11 داشتند. نتیجه گیری: به نظر می رسد فرکانس بالای مقاومت به فلوکونازول در این مطالعه نتیجه عوامل مختلفی از جمله وقوع جهش در ژن ERG11 در جدایه های کاندیدا آلبیکنسباشد.

زمینه و هدف: شیوع بالای ایزوله های استافیلوکوکوس اورئوس که به آنتی بیوتیک متی سیلین مقاوم هستند و همچنین ایجاد مقاومت چند دارویی در این باکتری، درمان عفونت های ناشی از این باکتری را با مشکل مواجه کرده است. به همین خاطر شناسایی سویه های MRSA با روش های سریع و دقیق ضروری است. PCR-ELISA روش مولکولی دقیقی است که برای شناسایی باکتری های مختلفی استفاده شده است. هدف از این تحقیق شناسایی باکتری استافیلوکوکوس اورئوس مقاوم به متی سیلین با روش PCR-ELISA است. مواد و روش کار: ابتدا پرایمرهای اختصاصی مربوط به ژن mecA طراحی شد. سپس از dNTP نشان دارشده به همراه دیگوکسی ژنین برای تکثیر ژن mecA استفاده شد. محصولات نشان دارشده به کف چاهک های واجد استراپتویدین متصل و با آنتی بادی کانژوگه ضدنشان DIG شناسایی شد. همچنین از پروب DNA اختصاصی نشان دارشده با بیوتین برای ژن mecA استفاده و در نهایت حساسیت و اختصاصیت روش تعیین شد. برای این منظور مقاومت به متی سیلین در 70 جدایه بالینی با روش انتشار دیسک، آگار دایلوشن و PCR-ELISA ارزیابی شد. یافته ها: با استفاده از پرایمرهای اختصاصی، ژن mecA باکتری استافیلوکوکوس اورئوس تکثیر شد که نتیجه آن یک قطعه به طول 310 جفت باز بود. نتایج حاصل از PCR-ELISA نشان داد این تکنیک هیچ واکنش متقاطعی با باکتری های کلبسیلا پنومونیه، باسیلوس سوبتلیس و اشریشیاکلی به عنوان کنترل ندارد و همچنین میزان حساسیت آن 0/5 نانوگرم ارزیابی شد. فراوانی جدایه های بالینی مقاوم به متی سیلین با روش انتشار دیسک، آگار دایلوشن و PCR-ELISA به ترتیب 60، 58/5 و 60 درصد بود. نتیجه گیری: تکنیک PCR-ELISA به عنوان روشی حساس و دقیق به منظور شناسایی عوامل بیماری زا با استفاده از ژن اختصاصی آنها شناخته شده است. این روش می تواند به عنوان روش جایگزین مناسبی برای تکنیک های زمان بر، با حساسیت کمتر و هزینه بیشتر همچون Real-time PCR و تست های بیوشیمیایی افتراقی که در آزمایشگاه ها استفاده می شوند، به کار رود.

زمینه و اهداف: میزان تغییرات در ژن های مختلف یک گونه باکتریایی طی تکامل متفاوت است. از این رو بسیاری از محققان برای مطالعه سیستماتیک باکتریایی، درخت فیلوژنتیک یک ژن خاص را با درخت استاندارد یک ژن rRNA مقایسه می کنند. با توجه به اهمیت ژن 16SrRNA و روند تکاملی خانواده پروتئینی RecA، در این مطالعه تنوع تغییرات را در فایلوم های منتخب خانواده پروتئینی RecA باکتریایی در مقایسه با ژن های 16SrRNA بررسی کردیم. مواد و روش کار: به این منظور توالی های باکتریایی خانواده پروتئینی RecA از پایگاه داده UniProt استخراج و با استفاده از نرم افزار Cd-hit دسته بندی شدند. از هر کلاستر یک جنس و گونه انتخاب شد و توالی کامل ژن 16SrRNA را برای جنس و گونه های منتخب به دست آوردیم. بعد از تعیین شاخص، بر اساس محاسبه میانگین امتیاز همترازسازی (AAS) برای فایلوم های ژن 16SrRNA، درخت 16S-تاکسونومی شکل گرفت. در ادامه، محاسبه AAS برای فایلوم های RecA نیز صورت گرفت. یافته ها: با مقایسه مقدار AAS بین فایلوم های یکسان ژن 16SrRNA و پروتئین RecA، مشاهده کردیم که فایلوم Actinobacteria در ژن16SrRNA نزدیک ترین فایلوم به سرگروه است، ولی همین فایلوم در پروتئین RecA بیشترین فاصله را با سرگروه دارد. جایگاه تکاملی فایلوم cyanobacteria در ژن 16SrRNA و پروتئین RecA نسبت به سرگروه درخت 16S-تاکسونومی تغییری نکرده است. نتیجه گیری: درخت 16S-تاکسونومی برای اولین بار در این پژوهش ارائه شده است و با الگوریتم های شناخته شده تفاوت دارد. به دست آوردن اطلاعات گونه هایی که کمترین و بشترین میزان تغییرات تکاملی را دارند، می تواند یک روش پیش بینی باشد که چرا باکتری ها در زمان طولانی در برابر بعضی داروها مقاوم می شوند.

زمینه و هدف: توکسین زدایی میکروبی یکی از روش های حذف آفلاتوکسین ها از جمله آفلاتوکسین M1 محسوب می شود. گزارش ها نشان می دهد برخی از سویه های خانواده اسید لاکتیک از طریق جذب سطحی آفلاتوکسین ها به دیواره سلولی خود، می توانند در حذف آنها و به عنوان یک نوع کشت آغازگر مؤثر باشند. در این تحقیق، توانایی باکتری های B. animalis و L. delbrueckii در میزان جذب آفلاتوکسین M1 از شیر بررسی شد. مواد و روش کار: بدین منظور، حدود 108 و 109سلول باکتری بر میلی لیتر از باکتری های B. animalis زیرگونه لاکتیس و L. delbrueckii زیرگونه بلگاریکوس به شیر بدون چربی فاقد آفلاتوکسین M1 تلقیح شد. سپس نمونه ها با غلظت های 25/0، 5/0 و 75/0 نانوگرم بر میلی لیتر آفلاتوکسین M1 آلوده شدند. غلظت آفلاتوکسین باقی مانده در سوپرناتانت نمونه های شیر در زمان های 5/0، 1، 2 و 24 ساعت و دماهای 4 و 37 درجه سلسیوس توسط روش الایزای رقابتی تعیین و نتایج توسط HPLC تأیید شد. یافته ها: نتایج نشان داد بیشترین میزان حذف آفلاتوکسین M1 به ترتیب مربوط به B. animalis (2/5 ± 60 درصد) با غلظت 108 سلول باکتری بر میلی لیتر و L. delbrueckii (2/5 ± 58 درصد) با غلظت 109 سلول باکتری بر میلی لیتر و غلظت 5/0 نانوگرم بر میلی لیتر سم در دمای 37 درجه سلسیوس به مدت 30 دقیقه بود. با مقایسه غلظت هر دو باکتری نیز چنین به نظر رسید که غلظت باکتری B. animalis در دمای 37 درجه سلسیوس و غلظت باکتری L. delbrueckii در دمای 4 درجه سلسیوس مؤثرتر عمل کرده اند. همچنین، نتایج حاکی از این است که قابلیت باکتری ها در کاهش میزان سم طی نیم ساعت در نمونه های شیر با مقادیر 75/0 نانوگرم در میلی لیتر سم در دمای 4 درجه سلسیوس و مقادیر 5/0 نانوگرم در میلی لیتر سم در دمای 37 درجه سلسیوس بیشتر است؛ اما با گذشت زمان، شیر آلوده به غلظت 75/0 نانوگرم در میلی لیتر سم نسبت به 5/0 نانوگرم در میلی لیتر، مقدار حذف آفلاتوکسین بیشتری را نشان داد. نتیجه گیری: B. animalis و L. delbrueckii می توانند به عنوان دو پروبیوتیک سودمند در کاهش اثرات مخرب آفلاتوکسین M1 عمل کنند.

زمینه و هدف: سرطان کلورکتال به عنوان یکی از مهم ترین علل مرگ ناشی از سرطان در جهان است. خواص ضدسرطانی باکتری های پروبیوتیک در درمان سرطان کلورکتال گزارش شده است. هدف از این مطالعه بررسی مولکولی و ارزیابی قابلیت پروبیوتیکی چند جدایه باکتریایی گردآوری شده از نمونه های مدفوع واقع در غرب استان مازندران بود تا در صورت تأیید توانایی پروبیوتیکی، در مطالعات آینده اثر آنها بر رده سلول های سرطانی مطالعه شود. مواد و روش کار: در این مطالعه از 60 نمونه مدفوع جمع آوری شده از افراد بالغ و خردسال سالم، 50 ایزوله باکتریایی جداسازی شد. پس از اجرای تست های بیوشیمیایی، حساسیت آنتی بیوتیکی برای تعیین سویه های اسید لاکتیکی با 15 آنتی بیوتیک انجام شد. سپس تحمل pH و نمک های صفراوی اندازه گیری شد. آنالیز مولکولی این سویه ها به روش PCR-سکوئنسینگ انجام شد و از نتایج آن برای رسم درخت فیلوژنتیکی استفاده شد. یافته ها: از 50 جدایه، 7 جدایه باکتری اسید لاکتیک و دو سویه کاملاً خاصیت پروبیوتیک داشتند. این سویه ها به pH پایین و نمک صفراوی 0/3 درصد مقاوم بودند. آنالیز مولکولی نشان داد دو سویه SE و SG به ترتیب پروبیوتیک های مربوط به خانواده های لاکتوباسیلوس فرمانتوم (با همولوژی 86 درصد) و لاکتوباسیلوس رامنوسوس (با همولوژی 61 درصد) بودند که به عنوان سویه های جدید شناخته شدند. نتیجه گیری: نتایج پیشنهاد می کند 7 سویه با تحمل مناسب در مجرای گوارشی وجود دارد که از خانواده لاکتوباسیل ها هستند و این امر زمینه ساز بررسی مطالعات امیدوارانه در آینده به منظور بررسی ویژگی های ضدتوموری آنها و درنهایت تجویز خوراکی آنها است.

زمینه و هدف: هدف از این پژوهش بررسی امکان ورود باکتری Listeria monocytogenes طی فرایند انجماد به حالت Viable But Non Culturable (VBNC) و بیان ژن ها بیماری زایی آن بود. مواد و روش کار: برای این منظور 106 باکتری در اواسط رشد لگاریتمی به سه محیط سرم فیزیولوژی (NS)، BHI براث و آبگوشت ماهی قزل آلای رنگین کمان (FB) تلقیح شد و طی 2 ماه در دمای º C18-نگهداری و بررسی شدند. سپس باکتری ها با روش های کشت (شمارش کلنی) روی محیط BHI آگار غنی شده در زمان های 4 و 8 ساعت، 2، 4، 8، 20، 30 و 60 روز پس از شوک انجماد (º C18-) و همچنین با روش RT-PCR به منظور بررسی بیان ژن های 16S rRNA، hly و inlA قبل و بعد از شوک انجماد ارزیابی شدند. یافته ها: این باکتری تا انتهای شوک توانایی کشت پذیری خود را حفظ کرد، اما از تعداد آنها کاسته شد. نتایج بررسی بیان ژن نشان داد انجماد موجب توقف بیان ژن های بیماری زای hly و inlA می شود. به طوری که این ژن ها در محیط کشت غنی نیز بیان نشدند. با افزودن خون به محیط کشت غنی این باکتری فقط ژن بیماری زایی همولایزین O مجدداً بیان شد. نتیجه گیری: اگرچه انجماد موجب ورود این باکتری به حالت VBNC نمی شود، اما به عنوان یک عامل نامساعدکننده محیطی بر سطح بیان برخی از ژن های بیماری زایی باکتری مؤثر است. همچنین خون و عوامل آن می تواند به عنوان یک عامل القاکننده بیان ژن hly عمل کند؛ هر چند روی دیگر ژن های مطالعه شده تأثیرگذار نیست. بنابراین بیان ژن های بیماری زایی باکتری از یکدیگر مستقل است.

زمینه و هدف: هلیکوباکترپیلوری عامل اصلی بیماری های گوارشی است. بیش از نیمی از جمعیت افراد بالغ درکشورهای توسعه یافته و 90% افراد در کشورهای در حال توسعه آلوده به هلیکوباکترپیلوری هستند. عفونت ناشی ازهلیکوباکترپیلوری ممکن است با عوامل محیطی و ژنتیکی مرتبط باشد. هدف از این مطالعه بررسی فراوانی ژن های cagA و vacA در سویه های هلیکوباکترپیلوری جدا شده از بیماران دچار مشکلات گوارشی بوده است. مواد و روش کار: این مطالعه توصیفی-مقطعی بر روی 120 بیوپسی معده بیماران مبتلا به بیماریهای گوارشی (شامل 40 بیمار سرطان معده و 40 بیمار زخم پپتیک و 40 بیمار بدون زخم و سرطان معده) شهر گرگان در سال 1396 انجام شد. پس از استخراج DNA با استفاده پرایمرهای اختصاصی دو ژن مورد نظر و ازمون PCR بررسی فراوانی صورت گرفت. یافته ها: از مجموع 120 نمونه هلیکوباکترپیلوری جدا شده از بیوپسی بیماران، فراوانی ژن cagA در سرطان معده 67/5 درصد، در زخم پپتیک 60 درصد و در بیماران بدون زخم و سرطان معده 45 درصد گزارش شده است. همچنین فراوانی ژن vacA در بیماران سرطان معده و زخم پپتیک و بدون زخم و سرطان معده به ترتیب 55 درصد, 40 درصد و 27/5 درصد گزارش گردید. نتیجه گیری: ژن های cagA و vacA شایع ترین فاکتورهای بیماریزای باکتری هلیکوباکترپیلوری جدا شده از بیماران تحت بررسی در این مطالعه می باشند. در این مطالعه فراوانی ژن های cagA وvacA هلیکوباکترپیلوری در بیماران مبتلا به سرطان معده و زخم پپتیک بیشتر از گروه بدون زخم وسرطان معده گزارش شد.