تولید فرآوری محصولات زراعی و باغی
سال:1398 | دوره:9 | شماره:4 |تعداد مقالات:15

مدیریت عناصر خاک با استفاده از کودهای بیولوژیک از ارکان کشاورزی پایدار محسوب می شود. به منظور بررسی اثر برهم کنش قارچ ریشه آربوسکولار و علف هرز تاج خروس ریشه قرمز بر رشد و عملکرد آفتابگردان در شرایط تنش آبی، آزمایشی به صورت اسپلیت فاکتوریل در قالب طرح بلوک های کامل تصادفی با سه تکرار در سال 1395 در دانشکده کشاورزی دانشگاه شیراز انجام شد. تیمارها شامل آبیاری در سه سطح به عنوان فاکتور اصلی (100، 80 و 60 درصد ظرفیت مزرعه ای) و فاکتورهای فرعی شامل قارچ ریشه در دو سطح (با قارچ و بدون قارچ) و وجین و حضور علف هرز تاج خروس بود. نتایج نشان داد که علف هرز، عملکرد دانه را در شرایط آبیاری نرمال تا 42 درصد کاهش داد و کاربرد قارچ توانست افت عملکرد ایجاد شده را تا 29 درصد جبران کند. حضور علف هرز در شرایط تنش آبی ملایم و شدید به ترتیب باعث کاهش 35 و 52 درصدی عملکرد دانه آفتابگردان شد و کاربرد قارچ ریشه قادر به جبران افت عملکرد دانه تا حدود 4 و 51 درصد شد. نتایج برهم کنش تنش آبی شدید و حضور علف هرز نشان دادکه عملکرد روغن، عملکرد بیولوژیک و شاخص برداشت تا 57، 36 و 25 درصد کاهش یافت و کاربرد قارچ ریشه، افت ایجادشده را به ترتیب تا 63، 25 و 20 درصد جبران کرد. به نظر می رسد که کاربرد قارچ ریشه می تواند باعث کاهش اثرات سوء تنش آبی و علف هرز و بهبود ویژگی های رشد و عملکرد آفتابگردان شود.

بررسی واکنش محصول به عملیات کمآبیاری و ارزیابی اثر تنش خشکی بر گیاه از مهمترین موضوعات تولید گیاهان زراعی است. کاربرد کودهای آلی در این شرایط میتواند نقش تعیین کنندهای داشته باشد. بدین منظور، آزمایشی به صورت کرتهای خرد شده و در قالب طرح بلوکهای کامل تصادفی در سه تکرار در مزرعه تحقیقاتی مجتمع آموزش عالی گناباد اجرا شد. عامل اصلی شامل سطوح: آبیاری کامل، قطع موقت آبیاری در مرحله گل دهی و قطع موقت آبیاری در مرحله پر شدن دانه و سطوح عامل فرعی شامل: شاهد، کود شیمیایی، کود دامی، کمپوست و ورمی کمپوست بود. بر اساس نتایج به دست آمده، تنش خشکی موجب افت عملکرد دانه و عملکرد بیولوژیکی ارزن شد. در حالی که بهترین عملکردها از مصرف کود ورمی کمپوست در شرایط آبیاری کامل در طول دوره رشد به دست آمد. صفات عملکرد علوفه، ارتفاع گیاه، تعداد برگ در ساقه اصلی، تعداد پنجه و وزن هزار دانه اختلاف معنیداری در بین تیمارهای تنش خشکی نشان ندادند. عملکرد علوفه، بیولوژیکی و دانه درنتیجه مصرف ورمی کمپوست بیشترین افزایش را نشان داد. درحالی که ارتفاع بوته و شاخص برداشت در اثر مصرف کود دامی بیشترین افزایش را داشت. کود شیمیایی فقط صفت تعداد پنجه در واحد سطح را نسبت به سایر تیمارها به میزان بیشتری افزایش داد. گیاهانی که در مرحله پر شدن دانه در معرض تنش خشکی قرار گرفته بودند شاخص برداشت پایینتری را نشان دادند. کارایی مصرف آب گیاهانی که در معرض تنش خشکی در مرحله گل دهی قرار داشتند افزایش و آنهایی که تحت تنش خشکی در مرحله پر شدن دانه قرار داشتند، کاهش یافت. ورمی کمپوست و کمپوست بیشترین تأثیر را بر بهبود این صفت داشتند. بهطور کلی، هرچند بالاترین عملکردها از اعمال آبیاری کامل به دست آمد، اما با عملیات کمآبیاری در مرحله گل دهی ارزن میتوان کارایی مصرف آب و شاخص برداشت این گیاه را بهبود داد. همچنین نتایج به دست آمده نشان دهنده اثرات مثبت تغذیه آلی نسبت به شیمیایی در زراعت ارزن است.

در این پژوهش پایداری 10 ژنوتیپ لوبیا در دو محیط تنش و نرمال، سه تاریخ کاشت (15 اردیبهشت، 30 اردیبهشت و 15 خرداد) و دو سال زراعی (1393 و 1395) در مزرعه تحقیقاتی دانشگاه شهرکرد بررسی شد. تجزیه پایداری با استفاده از برخی روشهای یک متغیره و روش چندمتغیره امی (AMMI) انجام پذیرفت. نتایج تجزیه واریانس روی عملکرد دانه بیانگر معنیدار بودن اثر متقابل ژنوتیپ و محیط و لزوم انجام تجزیههای آماری تکمیلی برای بررسی پایداری ارقام بود. مقایسه روشهای یک متغیره و چندمتغیره پایداری نشان داد که روش امی به دلیل بررسی همزمان گرافیکی ارقام و محیطها از طریق نمودارهای بای پلات، مؤثرتر و کاربردیتر از روشهای یک متغیره است. ژنوتیپ چیتی کاردینال با توجه به دارا بودن حداقل مقدار مؤلفه اول و دوم تجزیه امی و نیز مقدار حداقل پارامترهای پایداری EV4 و SIPC4 و همچنین متوسط عملکرد بالاتر از بقیه ارقام، به عنوان ژنوتیپ دارای پایداری عمومی معرفی می شود. رقم قرمز اختر با دارا بودن عملکرد بالا، دور از محور IPC1 اما نزدیک محور IPC2 قرار گرفت به همین دلیل به عنوان ژنوتیپ با پایداری خصوصی معرفی می شود. بر اساس نتایج حاصل از بای پلات، از نظر شرایط محیطی نیز سال تأثیر مستقیم و مؤثری بر ایجاد اثرات متقابل نداشته است. در تاریخ کاشت دوم، ژنوتیپها شرایط پایدارتری را نشان دادند ولی در شرایط تنش رطوبتی، پاسخهای متفاوتی مشاهده شد. به طور کلی میتوان کشت ژنوتیپ چیتی کاردینال را در تاریخ کاشت دوم (30 اردیبهشت) و در شرایط رطوبتی مناسب توصیه کرد.

به منظور ارزیابی کیفیت علوفه در کشت مخلوط جو و خلر با کاربرد قارچ Glomus intraradices، آزمایشی به صورت طرح بلوک های کامل تصادفی با 10 تیمار و سه تکرار در دانشکده کشاورزی دانشگاه مراغه در سال 1396 اجرا شد. تیمارها شامل الگوهای مختلف کشت (کشت خالص جو، کشت خالص خلر، 75 درصد خلر+ 25 درصد جو، 50 درصد خلر+ 50 درصد جو و 25 درصد خلر+ 75 درصد جو) در حالت تلقیح و عدم تلقیح با قارچ بودند. نتایج نشان داد بیشترین میزان کربوهیدرات محلول در آب (WSC) و فیبرخام (CF) علوفه در الگوهای کشت خالص جو تلقیح شده، خالص جو تلقیح نشده و الگوی 25 درصد خلر + 75 درصد جو تلقیح نشده به دست آمد. همچنین بالاترین میزان دیواره سلولی بدون همی سلولز (ADF) و دیواره سلولی (NDF) به کشت های خالص جو تلقیح نشده و جو تلقیح شده تعلق داشت. اما کمترین میزان ADF و NDF به کشت های خالص خلر تلقیح شده و خلر تلقیح نشده مربوط بود. بنابراین بالاترین میزان ماده خشک مصرفی (DMI)، کل ماده مغذی قابل هضم (TDN)، قابلیت هضم ماده خشک (DDM)، انرژی ویژه شیردهی (NEL) و ارزش نسبی تغذیه ای (RFV) در کشت خالص خلر تلقیح شده به دست آمد. علاوه بر این، تلقیح با قارچ مایکوریزا کیفیت علوفه را از طریق کاهش NDF و ADF و افزایش DMI، TDN، NEL، DDM و RFV بهبود بخشید. به طور کلی، بر اساس شاخص های کیفی، علوفه حاصل از کشت خالص خلر تلقیح شده با قارچ به عنوان علوفه ممتاز (Prime) در نظر گرفته شد.

این آزمایش بهمنظور بررسی اثر سه ایزوله شناسایی شده از قارچ های ریشه ای آربسکولار بر رشد، فعالیت اسید فسفاتاز و ترکیبات فنلی (فنل، فلاونوئیدها و آنتوسیانین) گیاه آهار در شرایط تنش خشکی انجام شد. آزمایش به صورت فاکتوریل (دو فاکتور) بر اساس طرح کاملاً تصادفی با شش تکرار در سال 1396 و در گلخانه دانشگاه ولی عصر(عج) رفسنجان، طراحی شد. فاکتورها شامل پنج سطح قارچ ریشه آربسکولار (بدون مایکوریزا بهعنوان شاهد، Rhizophagus irregularis، Rhizophagus intraradisces، Funneliformis mosseae و ترکیب سه ایزوله) و چهار سطح تنش خشکی (آبیاری بر اساس100 درصد ظرفیت مزرعه به عنوان شاهد، 80، 60 و 40 درصد ظرفیت مزرعه) بود. دانهال ها در مرحله چهار برگی به گلدان های پلاستیکی 2/1 کیلو گرمی انتقال داده شدند و بلافاصله با گونه های مایکوریزا تلقیح شدند. گیاهان به مدت 50 روز با آب مقطر آبیاری شدند و پس از اطمینان از میزان آلودگی، چهار سطح تنش خشکی به مدت چهار هفته دریافت کردند. بر اساس نتایج به دست آمده، ویژگی های رویشی (تعداد برگ، قطر دمگل، طول گلبرگ، وزن خشک شاخساره و ریشه) با افزایش خشکی به طور معنی داری کاهش یافت. همچنین تنش خشکی موجب کاهش شاخص سبزینگی و ترکیبات فنلی شد. کاربرد مایکوریزا به طور چشمگیری رشد رویشی، فعالیت اسید فسفاتاز، شاخص سبزینگی و ترکیبات فنلی را در تنش خشکی بهبود بخشید به طوری که ایزوله های R. irregularis، R. intraradisces، F. mosseae و ترکیب آنها فعالیت اسید فسفاتاز ریشه را در سطح 40 درصد ظرفیت مزرعه به ترتیب 58، 52، 61، 53 درصد نسبت به گیاهان فاقد مایکوریزا افزایش داد. در مجموع نتایج این پژوهش نشان می دهد که تلقیح گیاه آهار با قارچ های مایکوریزا سبب افزایش مقاومت به خشکی در آنها می شود که حداقل بخشی از آن به افزایش در جذب برخی از یون های معدنی کم تحرک مانند فسفر مربوط است.

به منظور بررسی اثر هیومیک اسید در پایداری عملکرد دانه ارقام کلزا در تراکم های بوته مختلف، آزمایشی به صورت فاکتوریل اسپلیت پلات در قالب طرح بلوکهای کامل تصادفی با سه تکرار به مدت دو سال زراعی (1395-1393) در مؤسسه تحقیقات اصلاح و تهیه نهال و بذر کرج اجرا شد که در آن تراکم بوته در سه سطح شامل (40، 60 و 80 بوته در متر مربع)، هیومیک اسید در دو سطح شامل عدم کاربرد (محلول پاشی با آب خالص) و کاربرد هیومیک اسید (با غلظت سه در هزار در دو مرحله شش برگی و غنچه دهی) بهصورت فاکتوریل در کرتهای اصلی و شش رقم بهاره کلزا شامل RGS003، Zafar، Julius، Jerry، Zabol10 وHyola4815 درکرتهای فرعی قرار گرفتند. نتایج حاصل نشان داد که اثر برهم کنش تراکم بوته × هیومیک اسید × رقم بر صفات عملکرد دانه، عملکرد روغن دانه، تعداد دانه در خوررجین، تعداد خورجین در بوته، عملکرد بیولوژیکی، شاخص برداشت و اثر متقابل دوگانه تراکم بوته × رقم بر صفات درصد روغن دانه، وزن هزار دانه، کلروفیل a، b و کل در سطح یک درصد معنیدار شد. به طور کلی افزایش تراکم بوته به دلیل رقابت شدید بین بوته ها سبب تأثیر سوء بیشتر بر صفات مورد آزمون شد. به طوری که در تراکم 40 بوته در متر مربع و کاربرد هیومیک اسید، رقم Jerry بالاترین تعداد دانه در خورجین و تعداد خورجین در بوته را به ترتیب با میانگین 6/24 و 7/200 عدد و بیشترین وزن هزار دانه با میانگین 9/4 گرم را داشت. علاوه بر این، رقم Jerry در تراکم 40 بوته در متر مربع و کاربرد هیومیک اسید با میانگین 5412 و 2196 کیلوگرم در هکتار، به ترتیب بیشترین عملکرد دانه و عملکرد روغن دانه را به خود اختصاص داد. بر این اساس ارقام مورد آزمون، پاسخ مثبتی به کاربرد هیومیک اسید در تراکمهای مختلف بوته، به ویژه در تراکم 40 بوته در متر مربع نشان دادند. همچنین رقم Jerry در تراکم 40 بوته در متر مربع و کاربرد هیومیک اسید، بالاترین عملکرد دانه و عملکرد روغن دانه را به خود اختصاص داد.

به منظور بررسی اثر تاریخ و روش کاشت بر عملکرد بلال، کارایی مصرف آب و برخی صفات فیزیولوژیک ذرت شیرین، آزمایشی بهصورت کرتهای خرد شده در قالب طرح پایه بلوکهای کامل تصادفی با سه تکرار در یاسوج در سال 1395 اجرا شد. عامل اصلی آزمایش شامل تاریخ کاشت در پنج سطح (15 اردیبهشتماه، 30 اردیبهشتماه، 15 خردادماه، 30 خردادماه و 15 تیرماه) و عامل فرعی شامل روش کاشت در سه سطح (کاشت بذر به روش متداول، کاشت نشا 15 روزه (مرحله سه برگی) و کاشت نشا 20 روزه (مرحله چهاربرگی) بودند. نتایج نشان داد که برهم کنش تاریخ و روش کاشت بر عملکرد بلال و کارایی مصرف آب معنی دار بود. کاشت نشای 15 روزه در تاریخ 15 اردیبهشتماه، دارای بیشترین عملکرد بلال (16000 کیلوگرم بر هکتار) و نشای 20 روزه در تاریخ کاشت 15 تیرماه، دارای کمترین عملکرد بلال (8000 کیلوگرم بر هکتار) بود. بالاترین کارایی مصرف آب معادل 93/2 کیلوگرم بر متر مکعب در تاریخ کاشت 15 اردیبهشتماه و نشای سه برگی حاصل شد که نسبت به نشای چهاربرگی در تاریخ کاشت 15 تیرماه، 66 درصد بیشتر بود. اثر تاریخ و روش کاشت بر درصد پروتئین دانه معنی دار شد. با تأخیر در کاشت، درصد پروتئین دانه افزایش یافت؛ به طوری که بیشترین درصد پروتئین (7/8) در تاریخ کاشت 15 تیرماه و کمترین آن (0/8) در تاریخ کاشت 15 اردیبهشتماه به دست آمد و درصد پروتئین تیمارهای نشایی کمتر از پروتئین دانه تیمار بذری بود. تنش دمایی در تاریخ کاشتهای 30 اردیبهشت تا 30 خردادماه، میزان قند دانه را کاهش داد. کشت نشایی نیز منجر به تغییر در میزان کل قند و افزایش آن نسبت به کشت بذر شد. در مجموع می توان بیان کرد که بهترین تیمار این پژوهش، تاریخ کاشت تاریخ 15 اردیبهشتماه و نشای سه برگی بود.

کاهش حلالیت آهن در خاکهای آهکی منجر به بروز علائم زردبرگی در گیاه میشود. به منظور بررسی پاسخ گیاه یونجه یک ساله به کمبود مستقیم و غیر مستقیم آهن، آزمایشی به صورت فاکتوریل در قالب طرح کاملاً تصادفی با سه تکرار انجام شد. فاکتورهای آزمایشی شامل سه سطح آهک (صفر، چهار و هشت درصد) و پنج سطح آهن (صفر، 5 و 10 میلی گرم آهن بر کیلوگرم خاک و صفر و 1/2 میکرومولار آهن به صورت محلولپاشی) بود. دو غلظت صفر آهن در روش مصرف خاکی و محلولپاشی آهن به ترتیب به عنوان کنترل خاکی و محلولپاشی درنظر گرفته شد. نتایج نشان داد که افزودن هشت درصد آهک به خاک در تیمارهای کنترل موجب بروز علائم زردبرگی، کاهش غلظت کلروفیل، آهن کل و فعال برگ، پروتئین، محتوای نسبی آب برگ، شاخص پایداری غشا و افزایش غلظت ترکیبات فنولی و فلاونوئیدی برگ نسبت به سطح صفر درصد آهک شد؛ درحالی که کاربرد خاکی و محلولپاشی آهن موجب بهبود علائم زرد برگی، افزایش غلظت کلروفیل، آهن و پروتئین برگ شد که با کاهش معنیدار غلظت ترکیبات فنولیک در هر سه سطح آهک همراه بود. کاربرد محلولپاشی برگی در سه سطح آهک، موجب افزایش در جذب آهن کل و فعال برگ نسبت به دو تیمار مصرف خاکی شد. درحالی که محلولپاشی آهن در دو سطح چهار و هشت درصد آهک، موجب کاهش معنیداری در غلظت ترکیبات فنولیک نسبت به دو تیمار مصرف خاکی شد. بیشترین غلظت کلروفیل برگی در بالاترین سطح آهک، در دو تیمار 10 میلیگرم آهن بر کیلوگرم خاک و محلولپاشی آهن مشاهده شد. با توجه به نتایج حاصل، استفاده از روش محلولپاشی آهن در خاکهای آهکی برای کاهش اثرات زردبرگی ناشی از آهک توصیه میشود.

گیاه نسرین (آماریلیس) یکی از گیاهان پیازی ارزشمند است. سرعت تکثیر این گیاه در شرایط طبیعی پایین است. بنابراین کاربرد روش های نوین مانند کشت بافت راهکاری مناسب برای افزایش ضریب تکثیر این گیاه زینتی است. در این پژوهش به منظور بررسی اثر نوع ریزنمونه، نوع و غلظت تنظیم کننده رشد سیتوکنین بر میزان باززایی ریزنمونه های گیاه آماریلیس، آزمایشی به صورت فاکتوریل در قالب طرح کاملاً تصادفی با چهار تکرار انجام شد. ریزنمونه ها شامل فلس جفتی همراه با صفحه پایگاهی، فلس تکی همراه با صفحه پایگاهی و فلس تکی بدون صفحه پایگاهی بودند. ریزنمونه ها در محیط کشت MS حاوی غلظت های مختلف بنزیل آدنین و یا تیدیازورون (صفر، 5/0، 1 و 2 میلی گرم در لیتر) همراه با 1/0 میلی گرم در لیتر NAA، 30 گرم در لیتر ساکارز و هشت گرم در لیتر آگار کشت شدند. نتایج نشان داد ریزنمونه های فلس جفتی همراه با صفحه پایگاهی در مقایسه با سایر ریزنمونه ها، ریزنمونه های مناسب تری برای تکثیر گیاه آماریلیس در شرایط درون شیشه ای هستند و پیازچه های قطورتری را تولید می کنند. از سوی دیگر در ریزنمونه های فلس تکی هیچ گونه پیازچه ای باززایی نشد و به مرور زمان، ریزنمونه ها قهوه ای رنگ شدند. همچنین نوع تنظیم کننده رشد سیتوکنین تأثیر معنی داری بر قطر پیازچه های باززایی شده نداشت ولی در محیط کشت حاوی تنظیم کننده رشد BA، تعداد پیازچه بیشتری در مقایسه با محیط کشت حاوی تنظیم کننده رشد TDZ باززایی شدند. محیط کشت فاقد تنظیم کننده رشد، پیازچه های کمتر و قطورتری در مقایسه با سایر تیمارها ایجاد کرد. با در نظر گرفتن صفات قطر و تعداد پیازچه، کاربرد ریزنمونه های فلس جفتی و استفاده از محیط کشت MS حاوی 5/0 میلی گرم در لیتر تنظیم کننده رشد BA در ترکیب با 1/0 میلی گرم در لیتر تنظیم کننده رشد NAA برای تکثیر درون شیشه ای گیاه آماریلیس توصیه می شود.

توت سفید درختی چندساله با نام علمی Morus alba از خانواده Moraceae است. در این پژوهش به ارزیابی برخی از مهم ترین ویژگی های فیزیکی و رنگ میوه توت سفید بومی استان آذربایجان غربی پرداخته شده است. میوههای 20 ژنوتیپ توت سفید از پنج منطقه استان آذربایجان غربی (ارومیه، خوی، میاندوآب، مهاباد و اشنویه) جمعآوری شدند و پس از انتقال به آزمایشگاه صفاتی از قبیل وزن میوه، طول و عرض میوه و برگ، پارامترهای رنگ میوه، حجم و pH میوه اندازهگیری شدند. نتایج نشان داد که بالاترین مقدار درصد تنوع در صفات Hue و شاخصa* (قرمزی) رنگ میوه بود که بیانگر بیشترین میزان تنوع این صفات بین نژادگانهای مورد مطالعه است. بیشترین و کمترین وزن میوه به ترتیب در نژادگان Kh3 (24/4 گرم) و O3 (71/0گرم) مشاهده شد. صفت طول میوه با عرض، ضخامت، حجم و وزن میوه همبستگی معنیدار مثبت داشت. پنج عامل اصلی بر پایه تجزیه به عاملها، نزدیک به 86/83 درصد از واریانس کل را توجیه کردند. در تجزیه خوشهای به روش وارد، نژادگانهای توت سفید به پنج گروه اصلی تقسیم شدند. بر اساس نتایج حاصل، به طور کلی صفات فیزیکی میوه میتواند برای ارزیابی و شناسایی تنوع موجود در ژرمپلاسم توت سفید مفید باشد. این نتایج میتواند در برنامههای اصلاحی و همچنین در طراحی مدلها و روشهای بسته بندی مناسب میوه توت سفید ارزشمند و کاربردی باشد.

ایﻦ پژوهش ﺑ ﺎ ﻫ ﺪ ف ﺑ ﺮ رﺳ ﯽ اثر آبشویی بر کاهش دگرآسیبی بقایای سویا (Glycin max)، سیاهدانه (Nigella sativa)، شوید (Anethum graveolens) و بادرشبو (Dracocephalum moldavica) در کشت گندم (Triticum aestivum) به صورت فاکتوریل در قالب طرح کاملاً تصادفی با چهار تکرار در شرایط ﮔ ﻠ ﺨ ﺎ ﻧ ﻪ ای در سال 1396 انجام شد. فاکتورهای آزمایش شامل بقایای چهار نوع گیاه (سویا، سیاهدانه، بادرشبو و شوید) و سه سطح آبشویی (بدون آبشویی، یکبار آبشویی و دوبار آبشویی) بودند. نتایج آزمایش نشان داد که بقایای گیاه پیش کاشت و سطوح آبشویی بر میزان سبزشدن گندم اثر معنیداری نداشتند. آبشویی موجب کاهش اثرات بازدارندگی بقایای گیاهان پیش کاشت گندم شد. بیشترین سرعت سبزشدن گندم در خاکهای دارای بقایای شوید و بادرشبو (73/1 گیاهچه بر روز)، بیشترین طول ریشه گندم در خاک دارای بقایای بادرشبو (7/24 سانتیمتر) و بیشترین سطح برگ، میزان کلروفیل a و کلروفیل b مربوط به گندم کشت شده در خاک دارای بقایای سویا با یک مرتبه آبشویی بودند. به طور کلی نتیجه گیری میشود که در اکوسیستمهای زراعی که گندم پاییزه در تناوب زراعی است بایستی در شرایط وجود بقایای گیاه سویا، سیاهدانه، بادرشبو و شوید از کشت گندم خودداری کرد و یا برای کاهش اثرات بازدارندگی این گیاهان یک مرحله آبشویی قبل از کشت گندم انجام گیرد.

تمایل جهان به سمت استفاده کمتر از آفتکشهای مصنوعی در کشاورزی و بهویژه پس از برداشت است. در حال حاضر علاقه رو به رشدی در استفاده از ترکیبات ضدقارچی طبیعی مانند عصاره گیاهان برای حفاظت از مواد غذایی وجود دارد. به منظور توسعه تولید قارچکشهایی با منشأ طبیعی، این مطالعه فعالیت ضدقارچی عصاره پوست انار (. Punica granatum L) رقم شیرین شهوار در برابر Penicillium italicum و P. digitatum را بررسی کرد. آزمایش به صورت فاکتوریل و در قالب طرح کاملاً تصادفی با سه تکرار روی میوه نارنگی ساتسوما با دو متغیر غلظتهای عصاره الکلی (صفر، 25، 50، 75 و 100 درصد حجمی) و زمان کاربرد عصاره (قبل و بعد از آلودگی) انجام شد. میوهها از چهار طرف با سوراخی به قطر و عمق یک و دو میلیمتر زخمی شدند. تیمارکنترل با غوطهوری میوهها در غلظتهای مشخص از عصاره و سپس با 20 میکرولیتر سوسپانسیون اسپور قارچ با غلظت 106 اسپور در هر میلی لیتر آب هر یک از کپکهای سبز و آبی تلقیح انجام شد. در تیمار درمان پس از تلقیح با اسپور قارچ به همان میزان که در بالا اشاره شد، غوطه وری در غلظتهای مشخص از عصاره انجام گرفت. نتایج نشان داد که عصاره 75 و 100 درصد روی نارنگی ساتسوما اثر ضدمیکروبی داشت و باعث کاهش قطر مسیلیوم و اسپور، شدت پوسیدگی و شاخص آلودگی و افزایش زمان اسپوردهی شد که می تواند به دلیل غلظت بالای ترکیبات فنولی در عصاره خالص پوست انار باشد. تیمار عصاره 100 درصد به طور معنی دار درصد میوه های سالم را در هر دو آزمایش کنترل و درمان کپک آبی و کپک سبز افزایش و درصد کاهش وزن را کاهش داد. نتایج به دست آمده نشان داد که عصاره انار میتواند برای کنترل و درمان مؤثر پوسیدگی ناشی از کپک سبز و آبی در نارنگی پیشنهاد شود.

به منظور بررسی اثر پرایمینگ بذر بر تعدیل اثرات تنش شوری، آزمایشی گلدانی (هوای آزاد) به صورت فاکتوریل در قالب طرح کاملاً تصادفی با چهار تکرار در مزرعه تحقیقاتی چاه اناری دانشگاه صنعتی اصفهان روی رقم آرمان نخود (Cicer arietinum) انجام شد. تیمارهای آزمایشی شامل چهار سطح شوری (صفر، 25، 50 و 75 میلی مولار نمک کلرور سدیم) و چهار سطح پرایمینگ بذر (بدون پرایم، مانیتول پنج درصد، نمک 0/5 درصد کلرور سدیم و نمک 0/5 درصد کلرور پتاسیم) بود. نتایج آزمایش نشان داد به موازات افزایش شدت شوری تجمع سدیم و پتاسیم و نسبت سدیم به پتاسیم افزایش و تجمع کلسیم، روز تا رسیدگی فیزیولوژیک و عملکرد و اجزای عملکرد (ارتفاع بوته، تعداد نیام بارور، تعداد دانه در نیام، وزن ماده خشک و شاخص برداشت) کاهش یافت. پرایمینگ بذور با کلرور سدیم و کلرور پتاسیم در مقایسه با مانیتول و سطح بدون پرایم به واسطه کاهش تجمع یون سدیم منجر به افزایش عملکرد و اجزای عملکرد این رقم نخود شد. اثر پرایمینگ بذر بر غلظت سدیم و کلسیم، تعداد نیام بارور، تعداد دانه در نیام، وزن دانه تک بوته و شاخص برداشت بسته به سطح شوری متفاوت بود. در سطح سوم شوری (50 میلی مولار نمک) تمام بذرهایی که پرایم شده بودند برخلاف گیاهان بدون پرایم، نیام بارور تولید کردند که می تواند ناشی از مقاومت به شوری باشد که احتمالاً پرایمینگ به وجود آورده است. نتایج این آزمایش نشان داد که اگرچه برهم خوردن تعادل یونی (به ویژه افزایش سدیم) و کاهش عملکرد و اجزای آن حتی در غلظت 50 میلی مولار نمک در گونه حساس نخود دور از انتظار نیست، اما پرایمینگ بذور آن با کلرور سدیم و کلرور پتاسیم می تواند در تعدیل اثرات شوری مؤثر باشد.

در بین عوامل خاکی و زراعی مؤثر بر رشد و نمو، تغذیه و تراکم بوته اثر زیادی بر رشد و عملکرد گیاهان زراعی از جمله بزرک (. Linum usitatissimum L) دارند. به منظور بررسی واکنش عملکرد دانه و روغن بزرک به سطوح مختلف نیتروژن و تراکم بوته در اهواز، آزمایشی به صورت کرت های خرد شده در قالب طرح پایه بلوک های کامل تصادفی با چهار تکرار در سال زراعی 96-1395 در مزرعه تحقیقاتی دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی خوزستان اجرا شد. عوامل آزمایشی شامل چهار سطح نیتروژن (صفر، 75، 150 و 225 کیلوگرم در هکتار) در کرت های اصلی و چهار تراکم بوته (50، 100، 150 و 200 بوته در متر مربع) در کرت های فرعی بودند. نتایج تجزیه واریانس نشان داد که اثر نیتروژن و تراکم و همچنین اثر متقابل آنها بر صفات اندازه گیری شده معنی دار بود. مقایسه میانگین اثر متقابل نیتروژن و تراکم نشان داد که بیشترین عملکرد دانه (1348 کیلوگرم در هکتار) و عملکرد روغن (394 کیلوگرم در هکتار) در مصرف 150 کیلوگرم در هکتار نیتروژن و تراکم 200 بوته در مترمربع و کمترین عملکرد دانه (570 کیلوگرم در هکتار) و عملکرد روغن (188 کیلوگرم در هکتار) در سطح شاهد نیتروژن و تراکم 150 بوته در مترمربع به دست آمد.

به منظور مطالعه واکنش مورفولوژی، عملکرد و اجزای عملکرد ارقام گلرنگ (. Carthamus tinctorius L) بهاره به تاریخهای کاشت، آزمایشی به صورت کرتهای یک بار خرد شده در قالب طرح پایه بلوکهای کامل تصادفی در چهار تکرار در مزرعه دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی خوزستان در سال زراعی 96-1395 اجرا شد. عوامل آزمایشی شامل چهار تاریخ کاشت (20آبان، 11آذر، 15دی و 14بهمن) در کرت های اصلی و پنج رقم گلرنگ (سینا، گلدشت، صفه، محلی اصفهان (کوسه) و فرامان) در کرت های فرعی بودند. تجزیه واریانس نشان داد که اثر متقابل تاریخ کاشت و رقم بر تمام صفات مورد بررسی به جز ارتفاع بوته و درصد روغن دانه معنیدار شد. مقایسه میانگین صفات تحت اثر متقابل تاریخ کاشت و رقم نشان داد که بیشترین عملکرد دانه (3722 کیلوگرم در هکتار) و عملکرد روغن (837 کیلوگرم در هکتار) در تاریخ کاشت 20 آبان و رقم گلدشت و کمترین عملکرد دانه (351 کیلوگرم در هکتار) و عملکرد روغن (71 کیلوگرم در هکتار) در تاریخ کاشت 14 بهمن و رقم فرامان حاصل شد. به طور کلی بیشترین میزان صفات مورد بررسی در تاریخ کاشت اول به دست آمد و با تأخیر کاشت و مواجهه مراحل آخر رشد و نمو ارقام به دماهای بالا، عملکرد دانه و عملکرد روغن کاهش یافتند.