مطالعات و توسعه آموزش علوم پزشکی یزد
سال:1399 | دوره:15 | شماره:3 |تعداد مقالات:8

شماره پاییز 1399 مجله پیش روی شماست. در این شماره مقالاتی در زمینه آموزش مجازی و نرم افزارهای آموزش مجازی منتشر شده است. با توجه به تداوم پاندمی کووید-19 انتشار این گونه مقالات در اولویت مجله قرار دارد. نرم افزار دندان کاو نمونه ای از نرم افزارهای آموزش مجازی دندانپزشکی است که می تواند مورد استفاده متخصصان مربوطه قرار گیرد. . .

مقدمه: از آنجایی که تعهد حرفه ای یکی از ضروری ترین توانمندی ها برای فراگیران تمام مقاطع پزشکی است، لذا با هدف ایجاد کوریکولوم تعهد حرفه ای برای دستیاران زنان، این طرح از مهر 96 تا خرداد 98 انجام شد. روش بررسی: برای طراحی دوره از مدل کرن استفاده شد. در اجرای این طرح علاوه بر اقدامات مستقل مثل برگزاری کارگاه های تعهد حرفه ای از روش درهم تنیده (integration strategy) مثلا اختصاص ماهی دو بار جلسه گزارش صبحگاهی به تعهد حرفه-ای نیز استفاده شد. نتایج: ارزشیابی بر اساس هرم کرک پاتریک انجام شد. در سطح نخست هرم ((reaction، از فراگیران نظرسنجی شد و بر اساس آن تغییراتی در چگونگی اجرای برنامه داده شد. در سطح دوم هرم (learning) میزان یادگیری فراگیران مطابق اهداف از پیش تعیین شده، با استفاده از آزمون پیش و پس از دوره ارزیابی شد که میانگین نمره دستیاران از 16/13 به 47/17 افزایش یافت. در سطح سوم هرم (behavior) نظر بیماران بستری، پرسنل بیمارستان، دستیاران سال بالا و پایین نسبت به یکدیگر و اساتید نسبت به دستیاران با استفاده از پرسشنامه در شروع دوره و پایان دوره سنجیده و مقایسه شد که بهبود رفتار دستیاران در همه شاخص-های تعیین شده رخ داد. در سطح چهارم هرم (result) نیز میزان شکایت از دستیاران که از طرف بیماران در واحد رسیدگی به شکایات بیمارستان ثبت شده بود کاهش نسبی یافت. نتیجه گیری: این پروژه به منظور طراحی، اجرا و ارزیابی دوره های تعهد حرفه ای راه اندازی شد. تاثیرات مثبت این دوره بر رفتار حرفه ای دستیاران در تمام سطوح هرم کرک پاتریک مشاهده شد.

مقدمه: مشاوره صحیح برای ارتقای سطح کیفی زندگی و پیشرفت در جامعه به ویژه در مراکز آموزشی از اهمیت زیادی برخوردار است. مطالعه کیفی حاضر با توجه به اهمیت شناخت عمیق دیدگاه های دانشجویان در راستای چالش ها و تسهیل کننده های فرایند مشاوره، طراحی و اجرا گردید. روش بررسی: پژوهش حاضر یک مطالعه کیفی و از نوع تحلیل محتوا بود. در این مطالعه، روش نمونه گیری مبتنی بر هدف و با مصاحبه های نیمه ساختار یافته با رعایت حداکثر تنوع و با مشارکت 30 دانشجو انجام شد. جمع آوری داده ها تا مرحله اشباع پیش رفت و سپس تحلیل داده ها از طریق شیوه تحلیل محتوای قراردادی انجام گرفت، به نحوی که پس از پیاده سازی مصاحبه ها و غوطه وری در تحلیل داده ها، کدهای اولیه استخراج شد. در مراحل بعدی بازبینی، بررسی و طبقه بندی کدهای اولیه به منظور تعیین طبقات اصلی انجام شد. نتایج: از دیدگاه دانشجویان، چالش های پیش روی مشاوره تحصیلی شامل دو درون مایه اصلی، چهار طبقه اصلی و هفت زیر طبقه بود. درون مایه ها شامل نیاز به ارتقاء عوامل سازمانی مربوط به فرایند مشاوره و نیاز به ارتقا عوامل فردی در بین اساتید و دانشجویان و طبقات اصلی شامل عدم اطلاع رسانی مناسب به دانشجو، در دسترس نبودن استاد مشاور، انتخاب استاد مشاور بدون نظرسنجی دانشجو و ارتباط نامناسب بین استاد و دانشجو بود. در رابطه با تسهیل کننده های فرایند مشاوره یک درون مایه (تقویت عوامل سازمانی مربوط به فرایند مشاوره) سه طبقه اصلی و چهار زیر طبقه به دست آمد. طبقات اصلی شامل تفکیک مشاور از مدرس، توانمندسازی اساتید مشاور و آزادی عمل دانشجو در انتخاب استاد مشاور بود. نتیجه گیری: نتایج مطالعه حاضر نشان می دهد که فرایند مشاوره در دانشگاه با چالش های سازمانی و فردی همچون عدم اطلاع رسانی مناسب به دانشجو، در دسترس نبودن استاد مشاور، انتخاب استاد مشاور بدون نظرسنجی دانشجو و ارتباط نامناسب بین استاد و دانشجو مواجه است و بر اساس دیدگاه های دانشجویان به نظر می رسد که با تفکیک مشاور از مدرس، آزادی عمل دانشجو در انتخاب استاد مشاور و توانمندسازی اساتید مشاور، می توان فرایند مشاوره را بهبود بخشید.

مقدمه: تعلق حرفه ای یکی از ابعاد مهم تجربه کار بالینی دانشجویان است. درک میزان تعلق پذیری دانشجویان و ارتباط آن به رفتار حرفه ای آنان می تواند کمک بسزایی در افزایش رفتار حرفه ای آنان داشته باشد که هدف، در این پژوهش تعیین ارتباط رفتار حرفه ای و تعلق پذیری به محیط بالین در دانشجویان پرستاری است. روش بررسی: این پژوهش یک مطالعه توصیفی تحلیلی است که 110 نفر از دانشجویان پرستاری سال سوم و چهارم دانشگاه آزاد اسلامی واحد یزد به عنوان نمونه پژوهش وارد مطالعه شدند. نمونه گیری به روش سرشماری انجام شد. داده ها با استفاده از پرسش نامه های مشخصات دموگرافیک با 9 گویه، تعلق پذیری Levett-Jones با 34 گویه و رفتارحرفه ای Goze با 27 گویه جمع آوری شد. این پرسشنامه های تعلق پذیری بالینی و رفتار حرفه ای، در پژوهش های متعددی مورد استفاده قرار گرفته و روایی آنها با استفاده از روایی محتوا و پایایی با استفاده از ضریب آلفای کرونباخ بررسی شده است. بعد از تکمیل، داده ها با آمارهای توصیفی و استنباطی (پیرسون، تی تست) توسط نرم افزار SPSS نسخه 16 تجزیه و تحلیل شد. نتایج: میانگین کل نمره رفتار حرفه ای 38/16± 06/111 و میانگین کل نمره تعلق پذیری 24/15± 69/118 بود. ابعاد کارآمدی (19/13± 98/71)، عزت نفس (56/11± 99/61)، پیوستگی (00/17± 62/42) به ترتیب بیشترین وزن را در نمره تعلق پذیری داشتند. علاوه بر این بین تعلق پذیری به محیط بالینی و ابعاد آن با رفتار حرفه ای، بر اساس آزمون همبستگی پیرسون، ارتباط آماری مستقیم و معناداری وجود دارد (548=r و 000/0=P). نتیجه گیری: نتایج نشان داد ارتباط مثبت و معناداری بینتعلق پذیری و رفتار حرفه ای وجود دارد به این معنی که با افزایش تعلق پذیری، رفتار حرفه ای ارتقاء پیدا می کند. لذا برنامه ریزان آموزشی و مدرسین می توانند با استفاده از راهبردهای مناسب آموزشی و ایجاد جو حمایتی به منظور افزایش حس تعلق، به ارتقاء رفتار حرفه ای دانشجویان پرستاری کمک نمایند.

مقدمه: ارزیابی آمادگی یادگیری الکترونیکی از مقدمات توسعه یادگیری الکترونیکی است. این پژوهش با هدف سنجش میزان آمادگی یادگیری الکترونیکی دانشگاه علوم پزشکی شهید صدوقی پردیس بین الملل یزد انجام گرفت. روش بررسی: پژوهش حاضر با روش توصیفی-پیمایشی-مقطعی انجام شد. گروه نمونه به حجم 437 نفر متشکل از مدیران، اساتید، کارمندان دانشگاه به روش تصادفی ساده و دانشجویان به روش تصادفی طبقه ای انتخاب شدند. برای جمع آوری داده ها از پرسشنامه محقق ساخته اقتباسی از چارچوب خان با سه بعد سازمانی، فناوری و تحلیل مخاطبین با روایی مورد تایید اساتید و پایایی به روش همسانی درونی و ضریب آلفای کرونباخ برابر با 0/7 استفاده شد. برای تجزیه و تحلیل داده ها از آمار توصیفی (میانگین، انحراف استاندارد، انحراف معیار) و آمار استنباطی (آزمون t تک گروهی) استفاده شد. 0/05 به عنوان سطح معناداری در نظر گرفته شد. نتایج: با جمع نظر کل گروه نمونه و مقدار آماره tتفاوت میانگین وزنی پاسخ های گروه با نقطه 50 درصدی در بعد سازمانی، فناوری و تحلیل مخاطبین به ترتیب برابر با 4/07، 2/21 و 2/98 و در کل برابر 2/85 بزرگتر از مقدار بحرانی جدول با درجه آزادی 436 با احتمال خطای کمتر از 0/05 است، بنابراین تفاوت معناداری بین میانگین وزنی کل گروه نمونه و نمره 50 وجود داشت، در نتیجه این دانشگاه به حد بیشتر از نقطه 50 درصدی برای آمادگی پیاده سازی یادگیری الکترونیکی دست یافته است. نتیجه گیری: دانشگاه علوم پزشکی شهید صدوقی پردیس بین الملل یزد آمادگی لازم برای پیاده سازی یادگیری الکترونیکی دارد.

مقدمه: آموزش مداوم به عنوان یک ضرورت در جهان مطرح است. برای تدوین برنامه های آموزشی در گام اول باید نیازهای آموزشی را بدرستی شناسایی و اولویت بندی نمود. پژوهش حاضر با هدف نیازسنجی برنامه های آموزش مداوم دانشگاه علوم پزشکی گلستان جهت آموزش پزشکان عمومی، از منظرپزشکان عمومی شرکت کننده در برنامه ها و نیز اعضای هییت علمی بالینی مدرس این برنامه ها انجام شد. روش بررسی: پژوهش حاضر یک مطالعه توصیفی تحلیلی است و برای دست یابی به اهداف پژوهش، با توجه به ضروری بودن گروهی از برنامه های آموزشی و تجربه کاری مشمولین، نظرات براساس یک پرسشنامه 4 قسمتی (معاینات بالینی، اقدامات پاراکلینیکی، اقدامات درمانی، اقدامات اورژانس در درمان بیماران) مورد بررسی قرار گرفت. ارزیابی نتایج توسط آمار توصیفی و ضریب همبستگی اسپیرمن توسط نرم افزار SPSS-18 انجام شد. نتایج: براساس نتایج، پزشکان عمومی (410 نفر) و اعضای هییت علمی مدرس برنامه ها (204 نفر) فقط در مباحث اقدامات درمانی و اقدامات اورژانس در درمان بیماران، بر موضوعات مشترک تاکید داشتند، که به ترتیب مباحث تجویز منطقی آنتی بیوتیک ها و مبحث احیای قلبی-ریوی بوده اند. آزمون اسپیرمن نشان داد که فقط در تفسیر کلیشه های رادیولوژی، اقدامات اورژانس در بیماری های گوش و حلق و بینی و اقدامات اورژانس در سوختگی ها، بین نظرات این دو گروه همبستگی مثبت معنی دار وجود دارد. نتیجه گیری: از آنجا که بین نظرات دو گروه شرکت کننده در پژوهش، فقط در 3 موضوع همبستگی وجود داشت، برنامه ریزان جهت تعیین نیازهای آموزشی واقعی، باید علاوه بر نظر متخصصان، نظرات پزشکان شرکت کننده را نیز مدنظر قرار دهند.

مطالعه ی آناتومی و مورفولوژی دندان یک جز جدایی ناپذیر از مبنای حرفه ی دندانپزشکی است که شالوده ی اصلی در دوره های آموزش بالینی می باشد. ارزیابی ها نشان داده است که آموزش سنتی به تنهایی برای دانشجویان جذابیت چندانی ندارد و آموزش آناتومی به جهت یادگیری آن برای طولانی مدت مستلزم کمی فکر خلاقانه است که دانشجو در آن منفعل نباشد و به صورت فعال، یادگیری انجام بگیرد. . .

بازنگری دوره ای کوریکولوم دوره پزشکی عمومی که وظیفه خطیر تربیت و تعلیم پزشکان عمومی را برعهده دارد بسیار حائز اهمیت است و عدم بازنگری یا بازنگری اشتباه می تواند بر سلامت مردم و جامعه اثرات منفی داشته باشد. تاکنون بازنگری های مختلفی در کوریکولوم های رشته پزشکی عمومی در کشور صورت گرفته است. . .