مجله علوم پزشکی فیض
سال:1399 | دوره:24 | شماره:3 |تعداد مقالات:12

سابقه و هدف: باتوجه به عوارض جانبی داروهای شیمیایی ضداضطراب، در این پژوهش تأثیر آلفاپینن بر رفتارهای اضطرابی در مقایسه با دیازپام در موش صحرایی مورد بررسی قرار گرفت. مواد و روش ها: در این مطالعه از 40 سر موش صحرایی نر (نژاد ویستار) در 5 گروه: کنترل، شاهد (دریافت کننده حلال آلفاپینن)، دریافت کننده دوز 2 و 4 میلی گرم / کیلوگرم آلفاپینن و گروه دریافت کننده دوز 10 میلی گرم / کیلوگرم دیازپام تقسیم گردیدند. داروها به مدت دو هفته به صورت درون صفاقی تجویز شدند. در پایان این دوره، اضطراب با استفاده از مدل ماز بعلاوه ای شکل مرتفع مورد سنجش قرار گرفت و غلظت مالون دی آلدئید، تیول و گلوتاتیون پراکسیداز در بافت هیپوکامپ اندازه گیری شد. نتایج با استفاده از آزمون های آماری آنالیز واریانس یک طرفه و آزمون توکی تجزیه و تحلیل شدند. نتایج: آلفاپینن در گروه های دریافت کننده دوزهای 2 و 4 میلی گرم بر کیلوگرم آلفاپینن به طور معنی داری منجر به افزایش درصد ورود به بازوی باز (P<0/001) شد و درصد زمان سپری شده در بازوی باز از (P<0/05) به (P<0/01) در مقایسه با گروه کنترل و دیازپام تغییر کرد و تجویز آلفاپینن موجب کاهش معنی داری در غلظت (P<0/001) MDAو افزایش معنی داری در میزان تیول (P<0/01) (P<0/05) و فعالیت آنزیم گلوتاتیون پراکسیداز (P<0/001) شد. نتیجه گیری: آلفاپینن اثر کاهشی بر واکنش های اضطرابی نشان داد که مشابه با اثرات ضداضطرابی دیازپام بود. آلفاپینن احتمالاً با اتصال به جایگاه بنزودیازپین های موجود در گیرنده های گابا A و نیز با اثر آنتی اکسیدانی اثر خود را اعمال می نماید.

سابقه و هدف: اختلال در متابولیسم لیپیدها به ویژه در بافت کبد از جمله عوارض ناشی از دیابت ملیتوس نوع 2 می باشد. هدف از انجام این مطالعه، ارزیابی اثر عصاره هیدروالکلی گیاه مرزه اورامانی بر محتوای گلیکوژنی و لیپیدی بافت کبد رت های دیابتی نوع 2 بود. مواد و روش ها: در این مطالعه تجربی تعداد 24 سر رت نر نژاد ویستار به 4 گروه (6 تایی) کنترل و دیابتی نوع 2 تحت تیمار و بدون تیمار با عصاره هیدروالکلی مرزه اورامانی (mg/kg50) تقسیم شدند. بعد از 60 روز تیمار، ذخیره لیپیدی و گلیکوژنی کبد اندازه گیری شد. داده های جمع آوری شده پس از ورود به نرم افزار SPSS ویرایش 16 با استفاده از آزمون تحلیل واریانس یک طرفه مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفتند. نتایج: نتایج نشان داد که در گروه دیابتی تیمارشده با عصاره هیدروالکلی گیاه مرزه، میزان وزن به طور معناداری بیشتر و میزان قند خون ناشتا به طور معناداری کمتر از گروه کنترل دیابتی می باشد (P<0/01). همچنین در ارتباط با بافت کبد، در گروه دیابتی دریافت کننده عصاره گیاه مرزه، میزان گلیکوژن به طور معناداری بیشتر و میزان کلسترول و تری گلیسیرید به طور معناداری کمتر از گروه کنترل دیابتی می باشد (P<0/05). نتیجه گیری: این مطالعه نشان داد که عصاره هیدروالکلی گیاه مرزه می تواند اثرات آنتی دیابتیک در بافت کبد موش صحرایی نر داشته باشد.

سابقه و هدف: نقره از دیرباز به علت خواص ضدباکتریایی خود شهرت داشته است. با افزایش استفاده از نانوذرات نقره در محصولات مختلف مصرفی و پزشکی، بررسی سمّیت نانوذرات نقره برای امنیت استفاده کنندگان ضروری می باشد. مواد و روش ها: این مطالعه تجربی بر روی 30 سر موش صحرایی نژاد ویستار انجام گرفت که به پنج گروه شش تایی شامل یک گروه کنترل و چهار گروه تیمار تقسیم شدند. دوز سمّی براساس IC50 تعیین و برای نانوذره بیولوژیک دوز غیرسمّی به میزانml 4-3 و دوز سمّی نیز به میزانml 8-6 تزریق شد. برای نانوذره شیمیایی دوز غیرسمّیml 5/2 و دوز سمّی ml5 تزریق بود. تزریقات در دو هفته پایانی حاملگی انجام و در زمان دو هفته پس از تولد نمونه گیری صورت گرفت. سپس مطالعه بافت شناسی تغییرات کلیه نوزادان در ناحیه قشری و مرکزی انجام و به جزئیات هر ناحیه، توسط دو برش پرداخته شد. نتایج: نتایج کیفی براساس داده های هیستولوژیک بررسی گردید. در گروه های دوز سمّی و غیرسمّی بیولوژیک نسبت به گروه کنترل تغییر مشخصی در گلومرول ها و لوله های کلیوی مشاهده نشد، در حالی که در گروه دوز غیرسمّی شیمیایی نسبت به گروه کنترل تغییرات ساختاری در گلومرول ها و لوله ها همراه با پرخونی مشاهده شد؛ ولی در دوز سمّی نانوذرات شیمیایی تغییرات متوسط وجود داشت. نتیجه گیری: مواجهه با نانوذرات نقره شیمیایی در دوران بارداری مربوط به دوزهای متفاوت نانوذرات نقره، باعث بروز سمیت در کلیه فرزندان موش های صحرایی میشود. نانوذرات بیولوژیکی برخلاف مواد شیمیایی اثر کمتری روی بافت کلیوی داشتند.

سابقه و هدف: انجماد نمونه منی انسان به عنوان یک روش مؤثر در تکنیک های کمک باروری (ART) محسوب می شود. در طی روند انجماد، سلول های اسپرم در معرض استرس های فیزیکی و شیمیایی قرار می گیرند و در نتیجه آسیب به آکسونم، افزایش نقایص مورفولوژیکی قطعه میانی و کاهش تحرک اسپرم ایجاد می گردد. به این ترتیب در این مطالعه، تأثیرات آنتی اکسیدان های ترهالوز و رزوراترول بر پارامترهای اسپرم در طی فرآیندهای انجماد و ذوب مورد ارزیابی قرار می گیرد. مواد و روش ها: مطالعه مقطعی بر روی 40 نمونه طبیعی مایع منی که در 7 گروه تقسیم شده بودند، انجام گرفت. اثرات آنتی اکسیدان های مذکور بر پارامترهای اسپرم با روش های آنالیز کامپیوتری (CASA) و ارزیابی کروماتین اسپرم (SCD) بررسی گردید. لازم به ذکر است0/05 P

سابقه و هدف: با توجه به نقش نانوذرات نقره در القای استرس اکسیداتیو و خاصیت آنتی اکسیدانتی ژل رویال، هدف از این مطالعه بررسی اثر آنتی اکسیدانی ژل رویال در کاهش اثرات نامطلوب نانونقره بر روی بافت بیضه موش های بالغ بود. مواد و روش ها: در این مطالعه تجربی، 30 سر موش نر بالغ نژاد NMRI به 5 گروه، شامل: کنترل، شم (آب مقطر)، نانوذرات نقره با قطر 40 نانومتر (mg/kg/day500)، ژل رویال (mg/kg/day300) و گروه تیمار هم زمان ژل رویال و نانوذرات نقره (با دوزهای ذکرشده) به صورت خوراکی به مدت 35 روز، استفاده شدند. پس از اتمام تیمار، حجم کل بیضه، قطر و ارتفاع اپیتلیوم زایشی، تعداد کل سلول های جنسی و سرتولی با استفاده از تکنیک های استریولوژی مورد ارزیابی قرار گرفت. میزان ظرفیت آنتی اکسیدانی تام (TAC) (با استفاده از روش FRAP)، سطح مالون دی آلدئید (MDA) با روش اسپکتروفتومتری و تستوسترون سرم با استفاده از کیت الایزا اندازه گیری شد. نتایج: حجم کل بیضه، قطر اپیتلیوم زایشی، ارتفاع اپیتلیوم زایشی، تعداد کل سلول های اسپرماتید (دراز و گرد)، اسپرماتوسیت و سرتولی در گروه نانوذرات نقره در مقایسه با گروه کنترل به طور معنی داری کاهش یافت (P<0/001). افزایش معنی داری در سطح MDA و کاهش معنی داری در میزان ظرفیت آنتی اکسیدانی تام و سطح تستوسترون سرم در گروه نانوذرات نقره نسبت به کنترل یافت شد (P<0/05). پارامترهای فوق در گروه تیمار هم زمان نانوذرات نقره+ژل رویال، افزایش معنی داری را نسبت به گروه نانونقره نشان داد. نتیجه گیری: براساس نتایج به دست آمده، ژل رویال ممکن است در محافظت در برابر عوارض جانبی نانوذرات نقره مؤثر باشد و عملکرد سیستم تولیدمثل مردان را بهبود بخشد.

سابقه و هدف: عفونت های ناشی از عوامل باکتریایی با مقاومت آنتی بیوتیکی در حال گسترش است؛ به گونه ای که کارایی آنتی بیوتیک ها در درمان را کاهش داده است. از این رو تلاش ها جهتِ یافتن ترکیبات فعال گیاهی جدید به عنوان جایگزینی مناسب برای آنتی بیوتیک ها انجام می پذیرد. این مطالعه با هدف بررسی فعالیت ضدباکتریایی عصاره اتانولی و متانولی زرین گیاه و گالِ مازوج بر روی باکتری ها انجام گرفت. مواد و روش ها: این مطالعه تجربی، روی سویه های استاندارد باکتری های استافیلوکوکوس آرئوس (25923ATCC: )، اشرشیا کلی (25922ATCC: )، کلبسیلا نومونیه (10031ATCC: )، شیگلا سونئی (1188ATCC: )، سودوموناس آئروژینوزا (1310ATCC: ) و آسینتوباکتر بومانی (10654ATCC: ) انجام گردید. عصاره متانولی و اتانولی به روش سوکسله تهیه شد. فعالیت ضدمیکروبی عصاره ها به روش انتشار در چاهک مورد ارزیابی قرار گرفت. همچنین کمترین غلظت بازدارندگی (MIC) و کمترین غلظت باکتری کشی (MBC) به روش میکرودایلوشن بررسی گردید و تجزیه و تحلیل آماری با نرم افزار SPSS انجام شد. نتایج: عصاره های اتانولی و متانولی زرین گیاه و گالِ مازوج، خاصیت ضدباکتریایی علیه باکتری ها از خود نشان دادند. نتایج حاصل از MIC عصاره اتانولی و متانولی زرین گیاه و گالِ مازوج علیه باکتری های مختلف، به ترتیب 125 و 5/12 میلی گرم در میلی متر بود. نتیجه گیری: عصاره اتانولی و متانولی زرین گیاه و گالِ مازوج حاوی ترکیبات ضد میکروبی نسبت به باکتری های مورد مطالعه بود. بنابراین نتایج این تحقیق می تواند گزارش ارزشمندی در رابطه با نقش مؤثر آن ها بر کنترل عفونت باشد.

سابقه و هدف: پژوهش حاضر با هدف مقایسه اثربخشی درمان هیجان مدار و درمان مبتنی بر پذیرش و تعهد بر کیفیت زندگی زنان مبتلا به سردرد مزمن صورت گرفت. مواد و روش ها: روش این پژوهش، نیمه تجربی با طرح پیش آزمون-پس آزمون و پیگیری با گروه کنترل بود. جامعه آماری پژوهش را زنان مبتلا به سردرد مزمن که در سال 1398 برای درمان سردرد خود به کلینیک های دولتی مغز و اعصاب شهر پارس آباد مراجعه کرده بودند، تشکیل دادند. 30 نفر با استفاده از نمونه گیری هدفمند انتخاب شدند و به صورت تصادفی در سه گروه قرار گرفتند. نتایج: میانگین و انحراف معیار کیفیت زندگی گروه درمان هیجان مدار در پیش آزمون (03/5± 40/38)، گروه درمان مبتنی بر پذیرش و تعهد (43/4± 30/39) و گروه کنترل (29/5± 30/39) بود. درمان های هیجان مدار (86/6± 50/51) و مبتنی بر پذیرش و تعهد (04/5± 10/60) در مقایسه با گروه کنترل (37/5± 40/39)، کیفیت زندگی بیماران را در پس آزمون افزایش دادند (001/0>P). در مرحله پیگیری، اثر درمان هیجان مدار (13/7± 20/51) و درمان مبتنی بر پذیرش و تعهد (96/4± 00/60) بر کیفیت زندگی (01/5± 00/39) ماندگار بود (001/0>P). تأثیر درمان مبتنی بر پذیرش و تعهد بر کیفیت زندگی در مراحل پس آزمون و پیگیری، بیشتر از تأثیر درمان هیجان مدار بود (001/0>P). نتیجه گیری: این دو درمان ممکن است با کاهش فاجعه آمیز بودن سردرد و درنتیجه کاهش اضطراب و ترس مرتبط با درد، در کاهش شدت سردرد و افزایش کیفیت زندگی بیماران مبتلا به سردرد مزمن مؤثر باشند.

سابقه و هدف: پسماندهای کارخانجات عرقیات گیاهی به عنوان یک منبع ترکیبات آلی می باشند. بنابراین هدف از این مطالعه بررسی اثرات ضدباکتریایی و آنتی اکسیدانی پسماندهای صنعتی عرقیات بوقناق، بهارنارنج و رازیانه در شرایط آزمایشگاهی بود. مواد و روش ها: در این مطالعه تجربی، پسماندهای عرقیات بوقناق، بهارنارنج و رازیانه از یک کارخانه تولیدی در کاشان جمع آوری شد. پس از فیلترکردن، محلول های به دست آمده، خشک و میزان ترکیبات فنولی و فلاونوئیدی به روش رنگ سنجی شناسایی شدند. همچنین خاصیت آنتی اکسیدانی به روش احیای آهن و خاصیت ضدباکتریایی علیه استافیلوکوکوس اورئوس و اشریشیا کلی مقاوم به آنتی بیوتیک به روش میکرودایلوشن و دیسک دیفوژن بررسی شدند. نتایج: نتایج نشان داد بیشترین میزان ترکیبات فنولی (109/46 میلی گرم در گرم) و فلاونوئیدی (13/6 میلی گرم در گرم) در پسماند عرق رازیانه بود. بیشترین میزان خاصیت آنتی اکسیدانی نیز به ترتیب برای رازیانه 30/4± 1229/9، بهارنارنج 3/1± 39/678 و بوقناق 3/15± 28/549 میلی مول Fe+2 در گرم در بالاترین غلظت آن ها بود. هیچ کدام از پسماندها بر استافیلوکوکوس اورئوس اثر نداشتند، ولی رازیانه و بوقناق با میزان MIC (66/166 میلی گرم در میلی لیتر) و MBC (333/33 میلی گرم در میلی لیتر) اثر ضد اشریشیا کلی نشان دادند. نتیجه گیری: این مطالعه اوّلین بررسی در زمینه فعالیت بیولوژیکی پسماندهای عرقیات گیاهی در ایران بود و نتایج حاکی از وجود ترکیبات فعال و اثرات بیولوژیکی این پسماندها بود. پیشنهاد می شود مطالعات گسترده تری در خصوص ویژگی های ضدباکتریایی علیه انواع باکتری های گرم منفی و مثبت، همچنین شناسایی سایر ترکیبات و اثرات بیولوژیکی مانند سمیت سلولی این پسماندها صورت گیرد.

سابقه و هدف: هدف از انجام پژوهش حاضر بررسی تأثیر تمرین هوازی و ترکیبی بر سطوح سرمی فتوئین-A و برخی شاخص های سندرم متابولیک در زنان دارای اضافه وزن و چاق بود. مواد و روش ها: این پژوهش از نوع نیمه تجربی بود و در آن 45 نفر از زنان دارای اضافه وزن و چاق به صورت تصادفی در 3 گروه: کنترل، تمرین هوازی و تمرین ترکیبی تقسیم شدند. گروه های تمرین هوازی و ترکیبی به مدت 8 هفته به فعالیت پرداختند. پس از نمونه گیری خون، فتوئین-A، شاخص های لیپوپروتئین با چگالی بالا (HDL)، لیپوپروتئین با چگالی پایین (LDL)، تری گلیسیرید، کلسترول تام و گلوکز اندازه گیری شد. نتایج: فتوئین-A در گروه های «هوازی» و «ترکیبی» در مقایسه با مقادیر پیش آزمون کاهش معنی داری داشت (0/022=P و 0/011=P). همچنین LDL در گروه های «هوازی» و «ترکیبی» کاهش را نشان داد (0/006=P و 0/024=P). گروه تمرین «ترکیبی» در مقایسه با ابتدای تحقیق کاهش در TC، TG، درصد چربی بدن (FAT)، شاخص توده بدن (BMI)، نسبت دور کمر به لگن (WHR) و افزایش معنی داری در HDL سرمی را تجربه کرد (0/05>P). فتوئین-A در گروه های «هوازی» و «ترکیبی» در مقایسه با گروه کنترل کاهش داشت. گروه «ترکیبی» نیز در مقایسه با گروه «کنترل» و «هوازی» کاهش معنی داری در TC را نشان داد (0/05>P). به علاوه، گروه «تمرین ترکیبی» در شاخص های TG، FAT، BMI و WHR در مقایسه با گروه «کنترل» کاهش داشت (0/05>P). نتیجه گیری: تمرینات ترکیبی نسبت به تمرینات هوازی، اثرات کاهنده معنی داری بر فتوئین-A و شاخص های سندرم متابولیک افراد چاق و دارای اضافه وزن داشت و منجر به بهبود خطرات ناشی از چاقی و عوامل خطرزای قلبی-عروقی شد.

سابقه و هدف: سلول های بنیادی فولیکول مو، قابلیت تمایز به سلول های نورونی و گلیال را دارند. میکروآرناهای مختلف، تکثیر و تمایز سلول های بنیادی فولیکول مو را تنظیم می کنند. بنابراین هدف از این مطالعه، بررسی نقش دقیق miR-124-3p بر روی بیان ژن های غیرعصبی (CCND1 (cyclinD1)، (Tlx) NR2E1، ( CoREST) RCOR2) و ژن های عصبی (DLK1، MAP2 و (NeuN) Rbfox3) می باشد. مواد و روش ها: مطالعه حاضر به صورت تجربی بر روی سلول های بنیادی جداشده از ناحیه بالج فولیکول های موی لب فوقانی موش انجام شد. سلول های بنیادی فولیکول مو به سلول های نورونی تمایز داده شدند. همچنین، بخشی از میکروآرناهای تقلیدکننده (Mimic) و مهارکننده (Inhibitor) مربوط به miR-124-3p به سلول های بنیادی فولیکول مو انتقال داده شدند. سطوح بیان ژن های غیرعصبی و عصبی توسط روش real-time PCR مورد ارزیابی قرار گرفت. نتایج: نتایج به دست آمده نشان داد القای تمایز نورونی و استفاده از میکروآرناهای تقلیدکننده miR-124-3p، سطح بیان ژن های عصبی MAP2، Rbfox3 و DLK1 را به صورت معنی داری افزایش می دهد؛ ولی انتقال مهارکننده miR-124-3p به داخل سلول ها، باعث افزایش معنی دار 71/82 و 07/962 برابری در سطوح mRNAی ژن های غیرعصبی CCND1 و NR2E1 گردید. نتیجه گیری: این یافته ها نشان می دهد که miR-124-3p با مهار ژن های غیرعصبی CCND1 و NR2E1 ممکن است منجر به افزایش تمایز عصبی سلول های بنیادی فولیکول مو شود.

سابقه و هدف: سیر (Allium sativum) از خانواده Liliaceae و چای سبز (Camellia sinensis) از خانواده Theaceae در طب سنتی دارای کاربردهای زیادی هستند و اثرات ضدباکتریایی، ضدسرطانی و آنتی اکسیدانی این گیاهان غالباً گزارش شده است. در مطالعه حاضر فعالیت سمّیت سلولی عصاره های سیر و چای سبز بر رده سلولی سرطان سینه انسانی (MCF7) و سلول فیبروبلاست پوست انسان (HDF) مورد ارزیابی قرار گرفت. مواد و روش ها: در این بررسی توصیفی، فعالیت سمّیت سلولی غلظت های مختلف عصاره های الکلی سیر و چای سبز (750، 500 و 250 میکروگرم در هر میلی لیتر) بر رده های سلولی MCF7 و HDF بررسی گردید. رده های سلولی در محیط کشت RPMI حاوی 10 درصد سرم جنین گاوی و 1 درصد پنی سیلین و استرپتومایسین کشت داده شد و در انکوباتور 37 درجه سانتی گراد حاوی 5 درصد دی اکسید کربن و 95 درصد رطوبت قرار گرفت. از روش استاندارد MTT برای برآورد توانایی زیستی سلول ها در مجاورت عصاره های سیر و چای سبز بهره گرفته شد. نتایج: براساس نتایج MTT، عصاره سیر برحسب غلظت و زمان دارای فعالیت ضدسرطانی و بیش از 50 درصد کاهش تراکم سلولی علیه رده سلولی MCF7 می باشد در حالی که روی سلول سالم HDF اثر خاصی نشان نداد (P< 0/01). همچنین عصاره چای سبز روی هیچ کدام از رده های سلولی سرطانی و یا سالم اثر سمّیت نداشت. نتیجه گیری: نتایج حاصل از این تحقیق حاکی از آن است که عصاره سیر از پتانسیل مناسبی برای کنترل سلول های سرطانی برخوردار است.

سابقه و هدف: افسردگی یک بیماری شایع می باشد و درک عوامل تأثیرگذار بر آن بسیار مهم است. این مطالعه جهت بررسی میزان شیوع افسردگی در دانشجویان پزشکی دانشگاه علوم پزشکی بلخ صورت گرفت. مواد و روش ها: در این مطالعه مقطعی، 250 نفر از دانشجویان دانشکده پزشکی به روش نمونه گیری دردسترس انتخاب گردیدند. از میان شرکت کنندگان در این پژوهش 126 نفر (50/4 درصد) زن، 124 نفر (49/6 درصد) مرد، 175 نفر (70 درصد) مجرد و 75 نفر (30 درصد) متأهل بودند. برای اندازه گیری افسردگی از پرسشنامه استانداردشده بک استفاده شد. نتایج: از میان شرکت کنندگانی که نمره افسردگی در حد بهنجار داشتند، 26/9 درصد (34=n) زن، 35/4 درصد (44=n) مرد، 33/1 درصد (58=n) مجرد و 26/6 درصد (20=n) متأهل بودند. همچنین در میان افرادی که نمره افسردگی خفیف داشتند، 34/1 درصد (43=n) زن، 25 درصد (31=n) مرد، 2/26 درصد (46=n) مجرد و 3/37 درصد (28=n) متأهل بودند. نمرات افسردگی متوسط در 30/15 درصد (n=38 ) زن، 31/4 درصد (39 =n) مرد، 28/5 درصد (50=n) مجرد و 36 درصد (27=n) متأهل مشاهده شد. همچنین تعداد مبتلایان به افسردگی شدید به صورت 7/8 درصد (11=n) زن، 8 درصد (10=n) مرد و 12 درصد (21=n) مجرد گزارش شد و در میان متأهلان افسردگی شدید مشاهده نشد. همچنین مشخص شد که بین نمرات افسردگی و وضعیت تأهل رابطه معنادار وجود دارد( 0/005=P)؛ متأهلان اما ارتباط بین نمرات افسردگی با جنسیت معنادار نبود (0/351=P). نتیجه گیری: با توجه به شیوع بالای میزان افسردگی در دانشجویان پزشکی دانشگاه علوم پزشکی بلخ، پیشنهاد می گردد تا زمینه های مشاوره سلامت روان در اولویت برنامه های مسؤولان ذیربط قرار گیرد.