غدد درون ریز و متابولیسم ایران
سال:1399 | دوره:22 | شماره:2 |تعداد مقالات:7

مقدمه: کم کاری تیرویید نوزادان از علل قابل پیشگیری ابتلا به عقب افتادگی ذهنی می باشد که در ایران از شیوع بالایی برخوردار می باشد. با توجه به بالا بودن موارد گذرا در ایران و این که اکثر این موارد پس از حداکثر 6-4 ماه بهبود می یابند، تعیین عوامل موثر در افتراق زودتر موارد دایم از گذرا حایز اهمیت است. مواد و روش ها: در قالب مطالعه کوهورت گذشته نگر، داده های کلیه نوزادان زنده متولد شده از 15 استان منتخب در سال 1390 که در لیست ملی مراکز غربالگری کم کاری تیرویید نوزادان ثبت شده اند، وارد مطالعه شدند. داده های این مطالعه، داده های تجمعی هستند که بصورت معمول در قالب برنامه کشوری غربالگری کم کاری تیرویید نوزادان جمع آوری شده اند. یافته ها: کم کاری مادرزادی دایم در 598 نوزاد (57/1 درصد) و کم کاری مادرزادی گذرا در 449 نوزاد (42/9 درصد) تشخیص داده شد. بر اساس نتایج آنالیز منحنی راک، مقادیر TSH سرمی بیش از20 میکرویونیت در لیتر، با حساسیت 75/2 درصد و ویژگی 82 درصد پیشگویی کننده موارد دایم بود. مقادیر تیروکسین سرم کمتر از 8/2 میکروگرم بر دسی لیتر نیز با حساسیت 72/1 درصد و ویژگی 64 درصد، پیشگویی کننده موارد دایم بود. به ترتیب اهمیت، TSH آزمون تایید وریدی ≥ 20 میکرویونیت در لیتر، T4 آزمون تایید وریدی ≤ 8/2 میکروگرم بر دسی لیتر، خویشاوندی والدین و تاریخچه خانوادگی ریسک کم کاری دایم تیرویید را می افزودند. نتیجه گیری: TT4 و TSH آزمون تایید تشخیص وریدی و خویشاوندی والدین مهم ترین عوامل پیشگویی کننده موارد دایم هستند، اگر چه امکان تشخیص زودرس قطعی موارد دایم و گذرا میسر نمی باشد ولی شاید با انجام مطالعات بزرگ تر و مدل سازی های پیشرفته بتوان با حساسیت و اختصاصیت بیشتری امکان تشخیص زودتر موارد گذرا و قطع درمان طولانی مدت آن ها را میسر نمود و از استرس و نگرانی خانواده ها و بار مالی تحمیل شده بر فرد و جامعه کاست.

با توجه به شرایط بی سابقه کنونی در خصوص همه گیری جهانی ویروس جدید کرونا، شاهد تغییرات چشم گیری در نظام سلامت هستیم. در این راستا؛ شاهد هستیم که غالب اقدامات بالینی و مراقبت های مبتنی بر شواهد از پای دیابتی با اختلال روبرو شده است. لذا، بسیاری از بیماران مبتلا به زخم پای دیابتی از دریافت مراقبت های لازم بی بهره هستند، در حالی که مراقبت از این بیماران همچنان امری مهم و حیاتی به شمار می رود. بدیهی است که همه ارایه دهندگان خدمات بهداشتی، درمانی و مراقبتی اعم از پزشک و پرستار مسیولیت ویژه ای در بحران کووید 19 به عهده دارند. در مورد بیماران مبتلا به زخم پای دیابتی، از آنجا که در معرض خطر عفونت، قطع عضو و مرگ هستند، توجه و اقدامات ویژه ای از سوی ارایه دهندگان خدمات بهداشتی لازم است تا بتوان این گروه از بیماران را از بیمارستان دور نگه داشت و خدمات آموزشی، مراقبتی و درمانی را از راه دور به ایشان ارایه نمود. هدف از نگارش این مقاله؛ آشنایی با راهکارهای پیشنهادی کارگروه بین المللی پای دیابتی در زمینه مراقبت از بیماران مبتلا به پای دیابتی، در طول همه گیری جهانی ویروس جدید کرونا است.

مقدمه: بیماری های قلبی عروقی اولین عامل مرگ در ایران بوده و مسیول 46% از مرگ ها می باشد. برنامه ی ایراپن (IraPEN) با رویکرد محاسبه خطر 10 ساله برای بیماری های قلبی عروقی، برای کنترل عوامل خطر اصلی بیماری های غیرواگیر در ایران، از برنامه جامع WHO-PEN اقتباس شده است. در مطالعه یحاضر میزان پای بندی شرکت کنندگان در برنامه ایراپن(IraPEN) به زمان بندی مراجعات توصیه شده توسط مراقب سلامت، براساس خطر قلبی عروقی آنان، بررسی شد. مواد و روش ها: برنامه IraPEN در ابتدا، از سال 1396-1394، بصورت آزمایشی در 4 شهرستان نقده، مراغه، شهرضا و بافت اجرا شد و تاکنون ادامه دارد. در برنامه ایراپن؛ خطر بیماری های قلبی عروقی، توسط سامانه ی سیب (سامانه یکپارچه بهداشت) با کمک چارت ارزیابی خطر سازمان جهانی بهداشت محاسبه می شود و افراد را در چهار گروه خطر کم، متوسط، نسبتا زیاد و زیاد قرار می دهد. در مطالعه ی حاضر مراجعات 160833 نفر در فاصله ی بیش از یک سال برای اندازه گیری میزان پیروی افراد از زمان بندی مراجعه ی منظم در فاز آزمایشی اجرا برنامه، پی گیری شد. یافته ها: در چهار شهرستان محل اجرا، پیروی از برنامه پایین بود. میزان پیروی کلی در مطالعه معادل 19/73 % و مراجعه در زمان مقرر در زنان بالاتر از مردان بود (21/98 % در مقابل 16/37 %). میزان پیروی در افراد با خطر کم (کمتر از 10 درصد) پس از مراجعه اول بیشتر بود و بعد از مراجعه دوم کاهش یافت. پیروی در خطر نسبتا زیاد و زیاد (به ترتیب 30-20 درصد و بیشتر یا مساوی 30 درصد) پس از مراجعه اول کم بود، اما پس از مراجعه 2 و 3 افزایش یافت. نتیجه گیری: در افراد شرکت کننده ی پژوهش، میزان پیروی از درمان پایین بود و پیروی زنان بالاتر از مردان بود که نشان دهنده ی توجه کمتر مردان به وضع سلامتی خود و اقدامات مراقبتی است. بین شهرستان های پایلوت برنامه، نیاز به آموزش بیشتر برای روشن شدن اهمیت مراقبت ها و بهبود پیروی از برنامه ها دیده می شود.

مقدمه: بروندادهای علمی یکی از مهم ترین شاخص های ارزیابی میزان توسعه حوزه های علمی در کشورهای مختلف است. هدف پژوهش حاضر بررسی علم سنجی انتشارات علمی حوزه غدد درون ریز و متابولیسم ایران در پایگاه وب آوساینس بود. مواد و روش ها: این پژوهش با روش علم سنجی انجام شده است و جامعه پژوهش را کلیه انتشارات حوزه غدد درون ریز و متابولیسم ایران در وب آوساینس تشکیل می دهد. تحلیل داده ها با استفاده از قسمت آنالیز پایگاه وب آوساینس و با کمک آمار توصیفی انجام شد. یافته ها: تعداد کل مدارک حوزه غدد درون ریز و متابولیسم ایران در وب آو ساینس 4318 مدرک بود که 2051 سازمان، 79 کشور و 10677 نویسنده در تولید آن مشارکت داشتنند. میانگین استنادها معادل 8/51 استناد به ازای هر مدرک بود. بررسی ها نشان داد که تولیدات غدد درون ریز و متابولیسم ایران در سال 2019 رتبه 19 را در بین کشورهای جهان، رتبه دوم را در بین کشورهای خاورمیانه، و رتبه 8 را در بین کلیه تولیدات پزشکی ایران به خود اختصاص داده است. عزیزی پرتولیدترین و پراستنادترین نویسنده در این زمینه بوده است. در این حوزه، کشور آمریکا بیشترین همکاری را با ایران داشته است. بیشترین تولیدات علمی از نوع مقاله بوده و دانشگاه های علوم پزشکی تهران و اصفهان به ترتیب بیشترین انتشارات و استنادات را داشته اند. مجله Annals of Nutrition and Metabolism و Biological Trace Element Research به ترتیب بیشترین رتبه را از نظر تعداد مقالات و استنادات پژوهش گران ایران در این حوزه کسب کرده اند. نتیجه گیری: رشد تولیدات علمی ایران در حوزه غدد درون ریز و متابولیسم قابل توجه است اما ارتقای رتبه علمی آن از نظر کمیت و کیفیت نیاز به برنامه ریزی دقیق تری دارد.

مقدمه: کنتراسپتیوهای خوراکی (OCs) به عنوان خط اول درمان دارویی برای سندرم تخمدان پلی کیستیک (PCOS) توصیه شده اند. هدف از مطالعه حاضر مقایسه اثربخشی قرص های دزوسپتیو با اتیسترون در درمان بیماران مبتلا به PCOS با تکیه بر پارامترهای بالینی، هورمونی و متابولیکی بود. مواد و روش ها: طی یک کارآزمایی بالینی تصادفی، 200 بیمار مبتلا به PCOS به صورت تصادفی به یکی از گروه های مداخله با کنتراسپتیوهای دزوسپتیو (اتینیل استرادیول+دزوژسترل) و یا اتیسترون (اتینیل استرادیول+سیپروترون استات) تخصیص داده شدند. پیامدهای مورد بررسی شامل پروفایل های آندروژنی؛ نمره فریمن گالوی اصلاح شده؛ پارامترهای آنتروپومتریک و متابولیک بودند. یافته ها: پس از سه تا شش ماه درمان با OCs، میزان آندروژن های مورد بررسی شامل شاخص آندروژن آزاد، گلوبولین متصل شونده به هورمون جنسی، تستوسترون تام و دی هیدرواپی آندروسترون سولفات، بین دو گروه درمان شده با دزوسپتیو و اتیسترون تفاوت معنی داری نداشت. هم چنین تفاوت معنی داری میان دو گروه به لحاظ نمره فریمن گالوی و پارامترهای آنتروپومتریک وجود نداشت. سه تا شش ماه پس از درمان، بیماران درمان شده با دزوسپتیو در مقایسه با افراد دریافت کننده ی اتیسترون، سطوح تری گلیسیرید پایین تری داشتند، به ترتیب (ضریب رگرسیونی: 32/3-؛ فاصله اطمینان 95%: 56/4-تا 8/2-؛ 0/009=P) و (ضریب رگرسیونی: 33/5-؛ فاصله اطمینان 95%: 57/6-تا 9/4-؛ 0/006=P). نتایج مطالعه نشان داد که سه ماه پس از درمان، بیماران درمان شده با دزوسپتیو در مقایسه با افراد دریافت کننده اتیسترون میزان لیپوپروتیین کم چگالی (LDL) بیشتری داشتند (ضریب رگرسیونی: 12/3، فاصله اطمینان 95%: 0/5 تا 24/1؛ 0/040=P)، در حالی که در ماه ششم درمان، مقادیر LDL بین دو گروه تفاوت آماری معنی داری نداشت. نتیجه گیری: بر اساس یافته های این پژوهش؛ مصرف کنتراسپتیوهای حاوی پروژستین های ضد آندروژنیک و آندروژنیک برای مدت سه تا شش ماه، تفاوت معنی داری بر پروفایل هورمونی، پارامترهای آنتروپومتریک و هیرسوتیسم ندارد. مصرف OCs حاوی دزوژسترل با کاهش بیشتر در میزان تری گلیسیرید و ترکیبات حاوی سیپروترون استات با افزایش بیشتردر میزان LDL همراه بودند.

مقدمه: واسپین آدیپوکینی است که منجر به کاهش مقاومت به انسولین و چاقی می گردد. مطالعات اندکی به بررسی ارتباط رژیم غذایی با سطح پلاسمایی واسپین پرداخته اند، اما تاکنون مطالعه ای در سطح بیان این ژن انجام نشده است. هدف از این مطالعه بررسی ارتباط بین بیان ژن واسپین در بافت چربی احشایی و زیرجلدی با اسیدهای چرب رژیم غذایی در افراد چاق و غیرچاق بود. مواد و روش ها: بافت چربی احشایی و زیرجلدی از 50 فرد چاق و 47 فرد غیرچاق که تحت عمل جراحی شکم قرار داشتند به دست آمد. دریافت های غذایی با استفاده از پرسش نامه بسامد خوراک جمع آوری و مصرف روزانه اسیدهای چرب (کل چربی رژیم غذایی، اسیدهای چرب اشباع، تک و چند غیراشباع) محاسبه شد. میزان بیان نسبی ژن واسپین در بافت چربی با روش Real-Time PCR تعیین شد. یافته ها: میانگین نمایه توده بدنی برای افراد چاق و غیرچاق به ترتیب 5/87± 41/4 و 2/86± 24/8 بود. مقایسه ی بیان ژن واسپین بافت در چربی احشایی و زیرجلدی افراد چاق و غیرچاق نشان داد که در بافت چربی زیرجلدی افراد چاق سطح بیان ژن به طور معنی داری بالاتر بود (0/034˂ P). در افراد چاق بیان ژن واسپین در بافت چربی احشایی با اسیدهای چرب چند غیراشباع رژیم غذایی ارتباط نزدیک به معنی داری مثبت (0/28=r با 0/05=P) نشان دادند. نتیجه گیری: نتایج مطالعه حاضر نشان داد که بیان ژن واسپین تنها در بافت چربی زیرجلدی افراد چاق بیشتر از افراد غیرچاق بود. هم چنین ارتباطی بین اسیدهای چرب رژیم غذایی با بیان ژن واسپین یافت نشد. بنابراین مطالعات گسترده تری لازم است تا مکانیسم عمل واسپین در اثرگذاری بر مقاومت به انسولین و نقش احتمالی اسیدهای چرب رژیم غذایی را در این فرایند نشان دهد.

مقدمه: چاقی دوران کودکی می تواند سرمنشا بسیاری از بیماری های مرتبط با چاقی در بزرگسالی باشد. به همین منظور هدف از پژوهش حاضر بررسی تاثیر هشت هفته تمرین طناب زنی بر سطوح پلاسمایی آنژیوپوییتین-4، اینترلوکین-6 و نیم رخ لیپیدی دانش آموزان دارای اضافه وزن بود. مواد و روش ها: تعداد 39 نفر دانش آموز دارای اضافه وزن (نمایه توده بدنی (BMI)= 3/20± 24/09 کیلوگرم بر متر مربع، سن 1/11± 10/77 سال) به عنوان نمونه انتخاب و به طور تصادفی در دو گروه مداخله (20=n) و شاهد (19=n) تقسیم شدند. گروه مداخله تمرین طناب زنی را به مدت هشت هفته؛ شامل سه جلسه ی 40 دقیقه ای در هر هفته، اجرا کردند. پس از جمع آوری نمونه خون آزمودنی ها، از روش الایزا برای اندازه گیری متغیرهای بیوشیمیایی و از آنالیز کوواریانس جهت تجزیه و تحلیل داده ها در سطح معناداری 0/05P< استفاده شد. یافته ها: هشت هفته تمرین طناب زنی منجر به افزایش آنژیوپویتین-4 (0/06=P) و کاهش اینترلوکین-6 (0/0001=P) در کودکان دارای اضافه وزن شد. کلسترول (0/03=P) و تری گلیسرید(TG) خون (0/05=P) به طور معناداری در گروه مداخله کاهش یافت، اما تفاوت معناداری در لیپوپروتیین های کم چگالی و پر چگالی بین دو گروه مشاهده نشد. هم چنین هشت هفته تمرین طناب زنی تاثیر معناداری بر نسبت دور کمر به دور باسن (WHR) کودکان دارای اضافه وزن داشت (0/001=P) اما تغییرات BMI معنادار نبود (0/18=P). نتیجه گیری: به نظر می رسد تمرین طناب زنی در کودکان چاق از طریق افزایش آنژیوپویتین-4 و کاهش کلسترول و TG منجر به بهبود وضعیت متابولیکی بدن و WHR می گردد.