مجله تحقیقات پزشکی صارم (دانشنامه صارم در طب باروری)
سال:1397 | دوره:3 | شماره:2 |تعداد مقالات:8

در حیطه پزشکی غربالگری به عنوان یک برنامه یا راهبرد بررسی جمعیت در رابطه با یک خطر تهدید کننده سلامت با شناسایی افراد در معرض خطر تعریف می شود که هدف آن شناسایی زودرس جهت انجام مداخله یا مدیریت پیش هنگام ابتلا به یک بیماری و عوارض ناشی از آن است. لذا تست یا روش انجام غربالگری لازم است که دارای ویژگی های خاصی باشد که از جمله آن ها می توان به حساس بودن تست، اختصاصیت آن، قابلیت تکرار پذیری، مقبولیت اجتماعی روش توسط مردم و همچنین سادگی در انجام و تفسیر و دسترسی پذیر بودن و ارزان بودن آن (مقرون به صرفه بودن) اشاره داشت. ناگفته پیدا است که بیماری یا مشکلی که برای آن برنامه غربالگری مستمر تدوین می شود نیز، هم باید دارای اهمیت بالینی بالایی باشد و هم قابلیت مداخله و یا پیشگیری و درمان برای آن وجود داشته باشد و هم امکان تشخیص زود هنگام مشکل مقدور باشد. با توجه به ویژگی های فوق الذکر، برنامه غربالگری جنینی به منظور بررسی ناهنجاری های جنینی و نیز بررسی سندروم های تریزومی کروموزوم 21 (داون)، تریزومی کروموزوم 18 (ادواردز)، تریزومی کروموزوم 13 (پاتو) در اکثر کشورهای جهان تدوین و اجرایی شده است که در اینجا می خواهیم که به برخی از فرصت ها و چالش ها و اشتباهات رایج در این مقوله بپردازیم...

اهداف: سقط مکرر خودبه خودی با علت ناشناخته (URSA) ممکن است به دنبال رد ایمونولوژیک جنین به علت اختلال در تنظیم سیستم ایمنی، طی بارداری رخ دهد. تعادل بین سلول های Th17 و Treg یکی از مکانیزم های تنظیم ایمنی بارداری محسوب می شود. هدف مطالعه حاضر، ارزیابی سطح سایتوکاین های مترشحه از سلول های Th17 و T تنظیمی در بیماران دارای سابقه سقط مکرر خودبه خودی با علت ناشناخته (URSA) در مقایسه با زنان سالم بود. مواد و روش ها: در این مطالعه مورد-شاهدی، 30 بیمار زن با سابقه سه یا بیش از سه سقط مکرر با علت ناشناخته به عنوان گروه مورد و 28 زن سالم دارای حداقل یک زایمان موفق به عنوان گروه کنترل در بیمارستان صارم شهر تهران بررسی شدند. سطوح سرمی IL-17، IL-21، IL-10 و TGF-β به روش ELISA سنجیده شد و بین دو گروه مقایسه شد. داده ها با استفاده از آزمون من ویتنی و ضریب همبستگی رتبه ای اسپیرمن در نرم افزار SPSS 22 تجزیه و تحلیل شدند. یافته ها: سطح IL-17 در گروه بیماران URSA به طور معنی داری از گروه کنترل بالاتر بود (p<0/001)، در حالی که سطح TGF-β در گروه کنترل از بیماران دارای سابقه URSA بالاتر بود (0/001=p). در گروه مورد، غلظت سرمی IL-17 همبستگی مثبتی با غلظت سرمی TGF-β نشان داد (0/554=r؛ 0/002=p). میزان IL-21 و IL-10 بین دو گروه، تفاوت معنی داری نداشت. نتیجه گیری: سطح IL-17 در زنان دارای سابقه URSA بالاتر از زنان سالم و سطح TGF-β پایین تر از زنان سالم است که نشان می دهد ایمنی نوع Th17 و تنظیم ایمنی با واسطه سلول T تنظیمی، با پاتوژنز URSA ارتباط دارد.

اهداف: سقط خودبه خودی یکی از شایع ترین عوارض بارداری است. تصور می شود که آنتی ژن لوکوسیتی انسانی HLA-G دارای نقش میانجی گری در ارتباط بین مادر و جنین باشد. هدف این مطالعه، بررسی ارتباط پلی مورفیسم +14bp/-14bp ژن HLA-G با سابقه سقط مکرر خودبه خودی (RSA) در میان زنان ایرانی بود. مواد و روش ها: این مطالعه مورد-شاهدی، در شش ماهه دوم سال 1391 روی 50 زن بیمار مبتلا به سقط مکرر خودبه خودی و 50 فرد با باروری طبیعی مراجعه کننده به بیمارستان فوق تخصصی صارم شهر تهران انجام شد. پس از تهیه نمونه های خونی و استخراج DNA، اگزون 8 ژن HLA-G در هر دو گروه بیمار و کنترل با واکنش زنجیره ای پلیمراز (PCR) تکثیر و به وسیله الکتروفورز روی ژل پلی آکریل آمید 10% بررسی شدند. تجزیه و تحلیل آماری داده ها با استفاده از آزمون مجذور کای در نرم افزار SPSS انجام شد. یافته ها: ژنوتیپ هموزیگوت +14bp و یا-14bp در 60% افراد مبتلا به سقط های مکرر خودبه خودی مشاهده شد، در حالی که در گروه کنترل فقط 34% افراد ژنوتیپ هموزیگوت را نشان دادند که این اختلاف از نظر آماری معنی دار بود (0/034=p). نسبت شانس (OR) در مقایسه هموزیگوت به هتروزیگوت، 2/91 بود. نتیجه گیری: پلی مورفیسم +14bp/-14bp ژن HLA-G در میان زنان ایرانی از نظر فراوانی ژنوتیپ هتروزیگوت و هموزیگوت با سابقه RSA بین زنان بیمار و سالم تفاوت دارد.

اهداف: رضایت مندی شغلی کارکنان هر سازمان، تاثیر بسزایی بر عملکردهای فردی، عملکرد کلی سازمان، رضایت مندی مراجعه کنندگان و بهبود کیفیت فرآیندهای سازمانی دارد. هدف این مطالعه، بررسی تاثیر وضعیت اجتماعی-فرهنگی، ویژگی های فردی، وضعیت اقتصادی-معیشتی و سطح کیفیت زندگی بر میزان رضایت مندی شغلی کارکنان بیمارستان فوق تخصصی صارم شهر تهران بود. مواد و روش ها: این مطالعه توصیفی-تحلیلی در سال 1393 روی 200 نفر از کارکنان بیمارستان فوق تخصصی صارم شهر تهران انجام شد. برای دستیابی به اطلاعات از روش سرشماری و مطالعه اسناد و مدارک استفاده شد. ابزار گردآوری داده ها پرسش نامه استاندارد رضایت شغلی بود. داده ها با استفاده از ضریب همبستگی پیرسون در نرم افزار SPSS 22 تجزیه و تحلیل شدند. یافته ها: بین سن، میزان تحصیلات، رشته تحصیلی، سرپرستی خانواده، تعداد افراد شاغل، وضعیت منزل مسکونی و میزان درآمد ماهیانه با رضایت مندی کلی همبستگی معنی داری وجود نداشت (p<0/05)، در حالی که بین وضعیت تاهل و تعداد افراد تحت تکفل با رضایت مندی کلی همبستگی معنی داری مشاهده شد (p<0/05). بین نمرات کلی عامل پایگاه اجتماعی-فرهنگی با رضایت مندی شغلی و همچنین بین نمرات کلی متغیرهای ویژگی های فردی با رضایت مندی شغلی همبستگی معنی داری وجود داشت (p>0/05)، در حالی که بین نمرات کلی وضعیت اقتصادی-معیشتی فرد و همچنین نمرات کلی کیفیت زندگی با رضایت شغلی همبستگی معنی داری مشاهده نشد (05/0p>). نتیجه گیری: دو عامل پایگاه اجتماعی-فرهنگی و ویژگی های فردی بیشترین تاثیر را روی رضایت مندی کلی کارکنان بیمارستان فوق تخصصی صارم شهر تهران دارند، در حالی که وضعیت اقتصادی-معیشتی و کیفیت زندگی روی رضایت مندی کلی آنها تاثیری ندارند.

مقدمه: قبل از تاسیس مدرسه قابلگی، آموزش کلاسیک مامایی وجود نداشت و تنها قابله های سنتی این وظیفه را عهده دار بودند و ناآگاهی آنان ازعلم طب موجب مرگ و میر مادران و نوزادان زیادی می شد. هدف مقاله حاضر، واکاوی برهه ای از تاریخ آموزش مامایی بود که به کاهش مرگ و میر مادران و نوزادان منجر شد. عدم کاوش در تاریخ آموزش مامایی در ایران و عدم اطلاع از روند آن، از جمله نقایص تاریخ پزشکی ایران است. به منظور دست یابی به این شواهد از تاریخچه مامایی در ایران، اسناد مربوط به آموزش رسمی مامایی در سازمان اسناد و کتابخانه ملی ایران مرور شد. نتیجه گیری: مامایی در ایران تنها به صورت سنتی و بر مبنای تجربه های شخصی افراد صورت می پذیرفت تا این که در سال 1298 شمسی/1337 قمری به همت میرزا احمدخان نصیرالدوله، وزیر معارف، مدرسه متوسطه دختران فرانسوی موسوم به "فرانکو پرسان" تبدیل به "دارالمعلمات" شد و مقرر داشت که 10 نفر از شاگردان مدرسه مزبور هفته ای سه روز به مریض خانه نسوان رفته، مشغول تحصیل قابلگی و امراض نسوان شوند و برای تصدی آن خانم دکتر ماتیلد درمپس طبیبه زنان استخدام شد. بدین گونه پایه و اساس مدرسه قابگی گذاشته شد و از آن پس حتی قابله های سنتی نیز موظف به گذراندن امتحان شدند.

مقدمه: سقط مکرر خودبه خودی (RSA) از جمله مشکلات متداول در سنین باروری است. علل متعددی نظیر اختلالات ژنتیک، آناتومیک، اندوکرینولوژی، عفونت، عوامل محیطی و عوامل ایمونولوژیک در ایجاد این عارضه دخیل هستند. در سقطهایی که علت آنها تشخیص داده می شود، به دنبال رفع عامل آسیبزا میتوان شانس موفقیت بارداری را افزایش داد، اما در افراد با سابقه سقط های مکرر خودبه خودی با علت نامشخص، حالت عدم تعادل در مکانیزمهای تنظیمی سلولهای ایمنی وجود دارد و حتی الگوی سلولهای ایمونولوژیک در این افراد دچار تغییر میشود. در حقیقت پاسخ ایمنی نامناسب اغلب با شکست بارداری همراه است. با استفاده از روشهای تشخیصی و مطالعات متعدد، عوامل ایمونولوژیک دخیل در بیماران RSA بهتدریج شناسایی شده است. مطالعه حاضر، با هدف مروری بر ایمونولوژی سقط مکرر خودبهخودی و یافته های جدید در این زمینه تدوین یافت. در این مطالعه، بیش از 40 مقاله پیرامون فاکتورهای ایمونولوژیک دخیل در سقط مکرر خودبه خودی مورد بررسی قرار گرفت. نتیجه گیری: طبق یافته های موجود مرتبط با ایمونولوژی بارداری، به دلیل گستردگی نقش فاکتورهای ایمونولوژیک در این عارضه، شناسایی هر چه بیشتر و دقیقتر نقش عملکردی هر یک از آنها بیش از پیش اهمیت می یابد. همچنین راهکارهای درمانی جدیدی مبتنی بر تغییر در عملکرد سیستم ایمنی، پیش روی محققان در این عرصه خواهد گذاشت.

مقدمه: اسپلنوزیس پیوند و کاشت خودب هخودی بافت طحال در نقاط دیگر شکم و لگن است که معمولاً به دنبال طحال برداری همراه با آسیب و تروما یا به دنبال جراحی ایجاد می شود. اهمیت بالینی کاشت های طحال و الزام به برداشتن آن توسط جراحی مورد بحث است. موارد کاشت طحال در لگن، به طور نادر گزارش شده است. بیماران به طورکلی بدون علامت هستند و عموماً اتفاقی کشف می شوند. معرفی مورد: در این مطالعه یک مورد خانم 36 ساله باسابقه اسپلنکتومی بعد از تصادف در 4 سالگی با دیسمنوره و نازایی معرفی شده که مشکوک به اندومتریوز بود ولی نتیجه آسیب شناسی اسپلنوزیس را گزارش نمود. با برداشت تمام کاشت های طحال در نواحی تخمدان و کلدوساک، درد بیمار فروکش کرده و علائم به طور کامل بهبود یافت. نتیجه گیری: اسپلنوزیس به عنوان یک وضعیت خو شخیم در شکم و یا لگن، به صورت کاشت منتشر در حفره لگنی می تواند خود را نشان دهد و می تواند در تصویربرداری ها به راحتی با تشخیص اندومتریوز اشتباه شود.

مشخصات بیماران: بیماری فاربر یا لیپوگرانولوماتوزیس (Lipogranulomatosis) یا سرامیدوز یک بیماری ذخیره لیزوزومی نادر با انتقال مغلوب اتوزومی است. علت آن نقص اسید سرامیداز است که منجر به تجمع سرامید در بافت ها می شود. کودکان با گرفتاری عصبی واضح در اوایل شیرخوارگی فوت می کنند و در آنهایی که فاقد علایم عصبی هستند یا به طور خفیف گرفتارند با پیشرفت علایم به دفورماسیون مفاصلی به دلیل بروز گرانولوم در مفاصل، ندول های زیرجلدی و خشونت صدا و نارسایی تنفسی و نهایتاً به پنومونی انترستیسیل دچار می شوند و در دهه سوم و چهارم فوت می کنند. در این مطالعه 6 بیمار مبتلا به بیماری فاربر (5 دختر و یک پسر) در 7 سال گذشته مورد بررسی قرار گرفتند. علایم کلینیکی در بیشتر بیماران شامل سفتی مفاصل و درد، گریه ضعیف و گرانول های اطراف مفاصل بود. 3 تن از بیماران، کبد و طحال بزرگ داشتند. همه بیماران بررسی ژنتیکی شدند. نتیجه گیری: در 4 بیمار، موتاسیون جدید در ژن اسید سرامیداز کشف شد. در حال حاضر فقط 3 بیمار زنده هستند.