پژوهش های مدیریت در ایران
سال:1388 | دوره:13 | شماره:4 (پیاپی 64) |تعداد مقالات:10

رعایت ارزش ها و اشاعه آنها در محیط کار از عوامل موثر بر مسوولیت اجتماعی و موفقیت سازمان ها است. موضوع مهم این است که تا چه میزان سازمان های دارای ضوابط اخلاقی، آنها را نهادینه کرده و مدیران و کارکنان به آن ارزش ها متعهد و پای بند می باشند. با اهمیت دادن و عمل به ارزش ها زمینه برای ظهور هدایت فطری فرد و اجتماع و ارضای تمایلات از راه صحیح حاصل می شود. بر این اساس، امروزه برای مدیران انجام وظایفی چون پاسخ گویی به نیازهای جامعه و خواست شهروندان و مشتریان داخلی و خارجی سازمان ها و ذینفعان، از زمره وظایف با اهمیت محسوب می شود. پایبندی و عمل به مسوولیت های اجتماعی نیز نیازمند تمرین است. در این تمرین باید که دل را پرداخت و با ویژگی های انسانی در هم آمیخت. این پژوهش در سازمان های دولتی شهرستان رفسنجان انجام شده است. نتایج پژوهش نشان می دهد که بین ارزش های نظری، زیبایی شناسی، اجتماعی، سیاسی و اعتقادی- مذهبی مدیران و ایفای نقش مسوولیت اجتماعی آنها، رابطه معنا داری وجود دارد. در این پژوهش بین ارزش اقتصادی مدیران و ایفای نقش مسوولیت اجتماعی آنها رابطه معنا داری به دست نیامد.

مقاله حاضر، نتیجه تحقیقی است درخصوص بررسی نقش سه پارامتر فرهنگ سازمانی، مشارکت در بودجه بندی و سیستم های حسابداری مدیریت بر عملکرد مدیران که در نهایت به تبیین نحوه اثرگذاری این عوامل بر یکدیگر می پردازد. نتایج به دست آمده موید وجود رابطه بین مشارکت در بودجه بندی، سیستم های حسابداری مدیریت و عملکرد مدیران و نیز اثرگذاری فرهنگ سازمانی بر نوع این رابطه است. به نحوی که می توان نتیجه گرفت در جوامع یا سازمان های با فاصله قدرت زیاد و جمع گرا، مشارکت دادن افراد در بودجه بندی حتی با وجود اطلاعات حسابداری مدیریت مناسب، موجب موفقیت بالای عملکردی مدیر نمی شود. اما رابطه مثبتی بین سیستم حسابداری مدیریت و عملکرد مدیر در سازمانهای فردگرا با فاصله قدرت کم وجود دارد.

صنعت بانکداری به خصوص در بخش بانکداری کوچک و متوسط در تمام دنیا به کسب و کاری کاملا رقابتی تبدیل شده است. با توجه به اینکه محصولات اصلی و واقعی ارایه شده به مشتریان در همه بانک ها کما بیش همسان هستند، نیاز شدید به متمایز سازی از رقبا اجتناب ناپذیر است. یکی از روش هایی که بانک ها می توانند به این هدف دست پیدا کنند، قوت بخشیدن به ارتباط بلند مدت با مشتریان کلیدی و استفاده از جلب اعتماد مشتریان است. در این پژوهش کاربردی پیمایشی، نظرات 304 مشتری کلیدی بانک کارآفرین در مورد عوامل موثر بر افزایش اعتماد آنها نسبت به بانک منظور گردآوری شد. آن گاه، بر اساس داده های جمع آوری شده و با استفاده از روش تحلیل عاملی اکتشافی، اقدام به طراحی مدل "عوامل موثر بر افزایش اعتماد" مشتریان کلیدی بانک مزبور شد.نتایج نهایی حاصل از تحلیل عاملی داده ها موجب شناسایی و اولویت بندی 10 عامل شد که ارایه مشاوره های مفید، کارکنان، به منزله سازمان، ارایه خدمات مکمل، شهرت و اعتبار سازمان در ذهن مشتریان، آمادگی برای پاسخگویی به مشتریان، فن آوری ها و فرایند های سازمان تجارب قبلی مشتریان برقراری ارتباط صمیمانه با مشتریان، انعطاف پذیری در ارایه خدمات و رسیدگی به شکایت ها.

امروزه انتقال تکنولوژی های جدید و برتر یکی از راهکار های مهم حفظ مزیت رقابتی در بنگاه ها محسوب می شود. با توجه به نرخ بالای شکست پروژه های انتقال تکنولوژی در بسیاری از بنگاه ها، توجه به شناسایی عوامل بازدارنده و تسریع کننده جذب و توسعه تکنولوژی از اهمیت به سزایی برخوردار است. یکی از عوامل مهم در شکست پروژه های انتقال تکنولوژی، عوامل سازمانی یا توان مندی سازمانی بنگاه ها در ایجاد سازگاری بین تکنولوژی های تازه وارد با ساختار سازمانی، فرهنگ سازمانی و منابع سازمانی می باشد.در این مقاله نقش توان مندی سازمانی بر اثر بخشی انتقال تکنولــوژی در بنگاه های ایرانی اندازه گیری شده است. برای نیل به این هدف، ابتدا متغیر ها یا شاخص های تشکیل دهنده توان مندی سازمانی در بنگاه های ایرانــی شناسایی و سپس برای انــدازه گیری میزان موفقیت بنگاه در جذب تکنولوژی، اقدام به شناسایی متغیر های تشکیل دهنده اثر بخشی انتقال تکنولوژی در بنگاه های ایرانی مورد نظر شده است. در نهایت آثار توان مندی سازمانی و متغیر های آن بر اثربخشی انتقال تکنولوژی و متغیر های آن اندازه گیری شده است.

علی رغم تاکید زیاد به مصرف محصولات داخلی و تشویق مصرف کنندگان به این موضوع، تاکنون تحقیق علمی منسجمی که میزان گرایش مصرف کنندگان به محصولات داخلی و پیامد های آن را بررسی کند و نتایج آن معیاری برای مقایسه با نتایج تحقیقات انجام گرفته در سایر کشور ها باشد، انجام نشده است. از این رو در تحقیق حاضر ابتدا میزان تمایل مصرف محصولات داخلی را در نمونه ای شامل 400 مصرف کننده در تهران، به صورت کمی اندازه گیری کرده و مقدار آن را با سایر نقاط جهان (که تحقیقات مشابه در آن انجام شده است) مقایسه می شود. به این منظور برای سنجش میزان تمایل به مصرف کالاهای داخلی، یک مقیاس بین المللی به نام CETSCALE معرفی می شود، سپس تاثیر این تمایل بر ارزیابی طبقات مختلف کالاهای داخلی و خارجی، ترجیح محصولات داخلی و تمایل به خرید محصولات وارداتی از کشورهای دارای تشابه مواضع از نظر سیاسی، اقتصادی، فرهنگی و مذهبی مورد بررسی قرار می گیرد.نتایج اولیه نشان دهنده آن است که مصرف کنندگان با ملی گرایی مصرفی زیاد (در مقایسه با مصرف کنندگان با ملی گرایی مصرفی کم) ارزیابی بهتری از محصولات داخلی دارند، اما بررسی دقیق تر نشان می دهد این مصرف کنندگان محصولات داخلی را مطلوب تر از محصولات خارجی ارزیابی نمی کنند. در پایان، این نتایج بحث و بررسی شده و پیشنهادهایی نیز ارایه گردیده است.

یکی از مهمترین مشکلات محققان بررسی کننده شکاف دیجیتالی، نبود مجموعه ای استاندارد از شاخص هایی است که اولا شکاف دیجیتالی میان کشور ها را به طور مناسبی اندازه گیری کند، ثانیا آمار و اطلاعات آنها بتواند به وسیله بیشتر کشور ها جمع آوری شود و ثالثا به عنوان یک پایه و استانداردی برای آمارهای قابل مقایسه جامعه اطلاعاتی استفاده شود.در این مقاله چارچوبی از این نوع شاخص ها، که شاخص های اصلی شکاف دیجیتالی ذکر می شود ارایه می شود تا به وسیله آن بتوان از طریق تنظیم استاندارد ها و هماهنگ سازی آمار ها در سطح جهان، شکاف داده ای و آماری در زمینه شکاف دیجیتالی را کاهش داد.مهمترین محدودیت برای استخراج این نوع شاخص ها، نداشتن آمار و اطلاعات برای برخی شاخص های در اغلب کشور ها و در نتیجه عدم امکان استفاده از روش های آماری برای استخراج آنها است. در تحقیق حاضر برای غلبه بر این محدودیت، از دانش و اطلاعات 45 مدل بین المللی اندازه گیری شکاف دیجیتالی به عنوان نظرات خبرگان استفاده شده است. این امر از طریق به کارگیری روش آنتروپی و در نظر گرفتن اهمیت این مدل ها محقق شده است. از مقایسه شاخص های اصلی به دست آمده و شاخص های اصلی جهانی آشکار می شود که در شاخص های اصلی جهانی به سه حوزه آموزش الکترونیکی، دولت الکترونیکی و توانمند سازهای دنیای شبکه ای برای ارزیابی شکاف دیجیتالی توجه نشده است.

صاحب نظران معتقدند اندیشمندانی که می خواهند نظریه پردازی کنند باید از دو نوع دانش تخصصی برخوردار باشند، دانش نسبت به پدیده ای که برآنند تا در مورد آن تئوری سازی کنند و دانش نسبت به روش شناسی های نظریه پردازی. کانون تمرکز این مقاله مقایسه روش شناسی ها است. بر این اساس چهار روش شناسی اصلی در نظریه پردازی در علم سازمان و مدیریت، یعنی روش شناسی دوبین، لین هام، ون دی وِن و کارلایل و کریستنسن مقایسه و رهنمودهای در مورد نظریه پردازی ارایه خواهد شد. ضمن ارایه نقاط ضعف و قوت هر روش شناسی، پارادایم، نوع رویکرد، فرایند تئوری پردازی، رابطه پژوهشگر با کارگزار و معیار ارزیابی تئوری هر چهار روش شناسی با هم مقایسه می شود. نتیجه گیری می شود که اگر چه روش شناسی دوبین برای مبتدیان نظریه پردازی فرآیند گام به گام دقیقی ارایه می دهد ولی روش ون دی ون پیوند تنگاتنگ تری با عمل دارد، دو روش شناسی دیگر شباهت بیشتری با روش شناسی دوبین دارند. در عین هر چهار روش شناسی در حال حاضر مورد توجه تئوری پردازان قرار گرفته است.

در طی دهه گذشته، شرکت ها به شکل فزاینده ای به ارزش مدیریت دانش و یادگیری سازمانی پی برده اند و محققان چنین فرایند هایی را به شکل وسیعی مطالعه کرده اند. با وجود این هنوز برخی نکات در مباحث کنونی دانش سازمانی مبهم است. ‹‹شرکت ها نه تنها یاد می گیرند، بلکه آنها فراموش نیز می کنند››. در حقیقت مدیریت دانش به دنبال خلق فرایند هایی است که نه تنها به یادگیری و حفاظت از دانش مفید، بلکه برای عدم یادگیری و پرهیز از آنچه که مهم نیست هم به کار می آید. فراموشی همانند یادگیری ساده نیست و ممکن است زیان آور یا سودمند باشد و در دو بعد هدفمند و غیر هدفمند قابل درک است. اما در هر حال به گونه چشم گیری هم در بعد مثبت و هم در بعد منفی بر رقابت پذیری یک شرکت موثر خواهد بود.در این مقاله ضمن بررسی مفهوم و اشکال فراموشی سازمانی، با توجه به اهمیت استراتژیکی فراموشی سازمانی هدفمند قصد بر آن است تا علاوه بر سنجش میزان فراموشی سازمانی هدفمند، ارتباط آن با رهبری فرهمند بررسی شود. در این راستا از طریق پرسشنامه از نظرات 165 مدیر سطوح عالی، میانی و سرپرستی در زنجیره تامین صنعت خودرو ایران استفاده شد. تحلیل همبستگی داده های حاصل از آزمون استقلال کای مربع بیانگر وجود رابطه معناداری بین هریک از ابعاد فراموشی هدفمند (بعد دانش جدید وبعد دانش موجود ) و رهبری فرهمند می باشد.

جهانی شدن اقتصاد، افزایش رقابت، پویایی و تلاطم محیطی باعث شده است که تولیدات دانشی بخش عمده ای از تولیدات سازمان های امروز را تشکیل دهد. برنامه ریزی برای این نوع تولیدات، به دلیل ناملموس بودن آن دشوار است. طبقه بندی تولید منجر به شناخت بهتر هر طبقه و سهولت برنامه ریزی و تصمیم گیری می شود.در این مقاله، مدلی برای طبقه بندی تولیدات دانشی ارایه می شود. به این منظور، فرایند تولید دانش در مشاغل دانشی را بررسی کرده و بر اساس دو معیار اساسی نوع داده  ها و نحوه پردازش آنها، طبقه بندی انجام شده است. جایگاه نوع تولید در یک فضای دو بعدی مشخص می شود. میزان آماده و مشخص بودن داده ها برای پردازش، یک بعد و مشخص بودن فرایند های پردازش داده ها، بعد دیگر این مدل را مشخص می کند. برای بررسی ویژگی های هر طبقه و آزمون سنخیت آنها، از عواملی که در ادبیات موضوع به عنوان عوامل تولید دانش معرفی شده اند، در مطالعات موردی این تحقیق استفاده شده است. در این مقاله، بر اساس این مدل، برای تعدادی از مشاغل، نوع تولید را تعیین کرده و ویژگی ها و شباهت های آنها نیز مورد بحث و بررسی قرار گرفته است.

رقابتی شدن روزافزون بازار محصولات مختلف در سطح ملی و جهانی و تغییرات مداوم فناوری و نیازهای مشتریان، ضرورت برنامه ریزی استراتژیک به ویژه توجه به موقعیت محصولات در چرخه عمر محصولات را بیش از پیش نمایان می سازد. در این پژوهش به منظور استفاده از مفهوم چرخه عمر محصول، مدل لیتل برای تدوین استراتژی برای محصولات منتخب یک شرکت تولیدی، توزیعی در بازار شهر مشهد به کار گرفته شده است. به این منظور ابتدا با استفاده از اطلاعات فروش شرکت مذکور، جایگاه محصولات منتخب در چرخه عمرشان مشخص شد. سپس برای تعیین موقعیت رقابتی محصولات منتخب از جامعه 931 عضوی خرده فروشان سطح شهر مشهد، با استفاده از روش نمونه گیری متناسب 97 خرده فروش به صورت تصادفی انتخاب و اطلاعات فروش آنها استفاده شد. پس از تعیین جایگاه محصولات منتخب در ماتریس لیتل، به ترتیب استراتژی های کلی «بهبود»، «توسعه طبیعی»، «توسعه طبیعی»، «بهبود» و «توسعه طبیعی»، روش های عمده «تغییر جهت»، «رشد»، «کسب تدریجی موقعیت»، «تجدید» و «راه اندازی»، و استراتژی های عمومی برای پنج محصول شرکت انتخاب شد.