مجله علمی دانشگاه علوم پزشکی قزوین
سال:1396 | دوره:21 | شماره:4 (پی در پی 93) |تعداد مقالات:10

زمینه: از دهه سی میلادی که نخستین نمونه های واکسن حاوی جرم کشته سیاه سرفه برای استفاده عمومی تولید گردید تا حال حاضر فقط تعداد انگشت شماری سویه بوردتلا پرتوزیس توسط واکسن سازان ملی و بین المللی مورد استفاده قرار گرفته است. وجود تغییرات اثبات شده ژنتیکی اجتناب ناپذیر در جمعیت جهانی بوردتلا پرتوزیس نگرانی هایی را در مورد مناسب بودن سویه های سنتی واکسن در ایجاد ایمنی کافی بر علیه سویه های بیماری زای جدید در حال چرخش ایجاد نموده است.هدف: این مطالعه به منظور ارزیابی تنوع ژنتیکی در میان پر استفاده ترین سویه های واکسن سیاه سرفه در جهان انجام پذیرفت.مواد و روش ها: در سال 1396 روش ژنوتایپینگ multi locus variable number of tandem repeats analysis،(MLVA) به صورت آنالیز بیواینفورماتیک بر روی 11 سویه و تحت سویه بوردتلا شامل، B137، B203 (10536)، C393، Cs، E476، Tohama I، J445 (134)، B202،J446 (509) و به صورت آزمایشگاهی بر روی دو تحت سویه 134 و 509 که در موسسه رازی از آن ها برای تهیه واکسن استفاده می شود اجرا گردید. در این روش از 6 لوکوس ژنتیکی VNTR1، VNTR3a، VNTR3b، VNTR4 VNTR5،VNTR6 استفاده شد.یافته ها: با بررسی مقایسه ای میان نتایج به دست آمده و اطلاعات موجود در بانک اطلاعات ژنتیکی موجود در هلند در مجموع 6 دسته ژنتیکی در میان سویه های تحت مطالعه شناسایی گردید که هیچ یک پیش از این گزارش نگردیده بودند.نتیجه گیری: این مشاهده ها بر ضرورت جستجو به دنبال فراوان ترین سویه های غالب بومی هر کشور برای شمول آن ها در تولید واکسن تاکید می کند.

زمینه: تجویز بی رویه یا بدون اندیکاسیون فرآورده های خونی علاوه بر افزایش هزینه ها، انتقال عفونت ها، عوارض مربوط به تزریق و دفع نامناسب و توزیع نامناسب فرآورده های خونی می تواند سبب کاهش ذخایر بانک خون گردد. هدف: مطالعه حاضر با هدف تعیین شاخص های ترانسفیوژن کنسانتره پلاکتی در بخش اورژانس انجام شد.مواد و روش ها: مطالعه حاضر به صورت مقطعی بر روی 28 بیمار بستری در بخش اورژانس بیمارستان رسول اکرم (ص) تهران در مدت یک سال (از مهر ماه 1393 تا مهر ماه 1394) انجام شد. شاخص های انفیوژن شامل، نسبت آزمایش کراس مچ به خون تزریق شده، نسبت ترانسفیوژن و شاخص ترانسفیوژن برای هر بیمار به تفکیک مشخص گردید. همچنین واحدهای درخواستی تزریق نشده یا ناقص نیز برآورد گردید. از آزمون های آماری تی استیودنت و آنوا برای متغیرهای کمی و از کای اسکوئر برای متغیرهای کیفی استفاده گردید.یافته ها: در 17 مورد (%60.7) بیماران مرد و در 11 مورد (%39.3) زن با میانگین سنی 21.30±47.36 سال بودند. بیش ترین علت درخواست (16 مورد) مربوط به آمادگی قبل از عمل بود. در 15 مورد، 10 واحد و در مجموع، 249 واحد کنسانتره پلاکتی برای 28 بیمار درخواست شد که 141 واحد (%56.62) مصرف شد. نسبت ترانسفیوژن %71.42، نسبت آزمایش کراس مچ به خون تزریق شده 1.76 و شاخص ترانسفیوژن در بیماران 5.03 بود.نتیجه گیری: بر اساس یافته های به دست آمده شاخص های ترانسفیوژن کنسانتره پلاکتی در بخش اورژانس در حد قابل قبولی بود و می تواند به عنوان یک رویکرد مناسب در مدیریت فرآورده های خونی در بخش اورژانس در نظر گرفته شود.

زمینه: شکاف های دهانی- صورتی از جمله بدشکلی های شایع در صورت هستند. شکاف های غیرسندرمیک چندعاملی می باشند.هدف: این مطالعه با هدف بررسی عوامل خطرساز مرتبط با شکاف لب و کام در گروهی از نوزادان شهر تهران از سال 1391 تا 94 انجام شدمواد و روش ها: در این مطالعه مورد شاهدی 105 مورد از نوزادان مبتلا به شکاف های دهانی و 218 نوزاد غیرمبتلا و مادرانشان جهت بررسی عوامل مرتبط با بیماری، در بیمارستان مفید شهر تهران مورد بررسی قرار گرفتند. داده ها با آزمون کای دو آنالیز شدیافته ها: از 105 بیمار، 40 نفر مونث (%38) و 65 نفر مذکر (%62) بودند. فراوانی شکاف لب و کام %58، شکاف کام به تنهایی 29 نفر (%27.6) و شکاف منفرد لب 15 نفر (%14.2) بود. بین ازدواج فامیلی و شکاف دهانی ارتباط آماری معنی داری وجود داشت (P=0.001). %51.4 از نوزادان دارای شکاف، مادران با سن 25 تا 35 سال داشتند. 43 نفر (%41) از مادران گروه مورد تاریخچه مصرف سیگار را دارا بودند که تفاوت معنی داری بین دو گروه دارای شکاف و فاقد شکاف وجود داشت (P=0.001) نتیجه گیری: در این مطالعه ازدواج فامیلی، سن بالاتر از 35 سال مادر و سیگار کشیدن مادر در دوران بارداری افزایش خطر ایجاد شکاف را به ترتیب حدود 18، 17 و 14 برابر نشان می دهد و این موضوع اهمیت مشاوره قبل از ازدواج، قبل از بارداری و تغییر شیوه زندگی قابل اصلاح را نشان می دهد تا به این طریق خطر تولد نوزادان مبتلا به شکاف های صورتی کاهش یابد.

زمینه: اضافه وزن و چاقی یک معضل نگران کننده در عصر حاضر و عامل بسیاری از بیماری های غیر واگیر مزمن می باشد. عوامل متعدد تغذیه ای و غیرتغذیه ای در بروز این بحران دخیل هستند. یکی از عوامل مهم غذایی نوع رژیم غذایی افراد و میزان تنوع آن است. هدف: این مطالعه به منظور بررسی ارتباط امتیاز تنوع غذایی (DDS) با چاقی و چاقی شکمی در پسران دانشجو تهرانی انجام شد.مواد و روش ها: این مطالعه مقطعی در اردیبهشت ماه سال 1395 در تهران انجام شد. 246 مرد جوان با توجه به معیارهای ورود انتخاب شدند. اطلاعات جمعیتی به وسیله پرسش نامه عمومی گردآوری و اندازه گیری های تن سنجی مطابق استانداردها انجام گرفت. برای هر یک از افراد شرکت کننده به صورت رو در رو یادآمد 24 ساعته غذا ثبت و تنوع غذایی سنجیده شد. در نهایت 9 گروه غذایی برای هر فرد مورد سنجش قرار گرفت. در آنالیز نتایج با روش رگرسیون عوامل مخدوش گر تعدیل گردید.یافته ها: میانگین شاخص توده بدنی و دور کمر برابر 3.8± 23.9و 10.6± 88.7برآورد شد. نسبت شانس ابتلا به چاقی برای چارک های امتیاز تنوع غذایی 1، 0.53،0.08 و 0.19 (0.01= P) برآورد شد.نتیجه گیری: بین امتیاز تنوع غذایی با نسبت شانس بروز چاقی و چاقی شکمی در پسران دانشجو ارتباط معکوسی مشاهده شد، به گونه ای که با افزایش تنوع غذایی، شانس ابتلا به چاقی کم تر بود. مطالعات آینده نگر بیش تری برای اثبات این رابطه نیاز است.

زمینه: سبک زندگی خانواده، عاملی ارزشمند برای بهبود کیفیت زندگی و تاثیرگذار بر عادات فرزندان آن ها می باشد.هدف: پژوهش حاضر به منظور بررسی رابطه بین سبک زندگی خانواده با عادات خواب و نمایه توده بدن در کودکان انجام شد.مواد و روش ها: این مطالعه توصیفی- تحلیلی در سال 1393 در مدارس شهر قزوین انجام شد. افراد شرکت کننده دانش آموزان 6 تا 11 ساله و مادرانشان بودند که به روش تصادفی وارد مطالعه شدند. ابزار مطالعه پرسش نامه های استاندارد سبک زندگی و وضعیت خواب کودکان بود.یافته ها: در خانوارهای مورد مطالعه، سبک زندگی، فعالیت فیزیکی و تغذیه به ترتیب متوسط، کم ترین و بیش ترین بود. بیش ترین مشکل خواب کودکان مربوط به رفتار خواب بود. میانگین نمایه توده بدنی کودکان متوسط بود. بین مسوولیت پذیری خانواده در قبال سلامت، تغذیه، رشد معنوی و نمره کل سبک زندگی با بیداری صبح کودک ارتباط معنی دار بود (0.05>P) اما بین شاخص توده بدنی با سبک زندگی و مشکلات خواب ارتباط معنی داری مشاهده نشد (0.05<P).نتیجه گیری: با توجه به نمایه توده بدنی طبیعی کودکان در این مطالعه و وجود ارتباط معنی دار بین متغیرهای سبک زندگی و عادات خواب می توان نتیجه گرفت بهبود سبک زندگی و وضعیت خواب به عنوان یک راهبرد جهت پیشگیری از نمایه توده بدنی غیرطبیعی در کودکان مورد توجه قرار گیرد.

زمینه: نگاه به سازمان های ارایه دهنده خدمات بهداشتی- درمانی از جمله آزمایشگاه های بالینی در چهارچوب نظریه رهبری کوانتومی باعث به کارگیری روش های کارآمد و موثر در این سازمان ها می شود.هدف: تعیین وضعیت ابعاد رهبری کوانتومی در میان مدیران کلیه سطوح سازمانی آزمایشگاه های بالینی بیمارستان های آموزشی دانشگاه های علوم پزشکی شهر تهران بود.مواد و روش ها: پژوهش حاضر از نوع توصیفی- تحلیلی بود که به صورت مقطعی در سال 1394 در میان 180 نفر از مدیران 35 آزمایشگاه بالینی بیمارستانی دانشگاه های علوم پزشکی ایران، شهید بهشتی و تهران انجام شد. ابزار گردآوری داده ها، پرسش نامه محقق ساخته شامل رهبری کوانتومی به همراه اطلاعات جمعیتی آن ها بود که روایی صوری و محتوایی و پایایی آن به تایید رسید. برای تحلیل داده ها از آزمون های تی و آنوا استفاده شد.یافته ها: بیش ترین مدیران آزمایشگاه های بالینی مورد مطالعه مذکر، متاهل، دارای سابقه خدمت 15 تا 20 سال و سابقه مدیریتی 1 تا 5 سال بودند و حداقل یک دوره آموزشی کوتاه مدت را در زمینه مدیریت آزمایشگاه گذرانده بودند. مدیران مزبور از نظر مهارت و رهبری کوانتومی و ابعاد آن به ترتیب در وضعیت مطلوب و نسبتا مطلوبی قرار داشتند. همچنین بین مهارت های کوانتومی با سن (0.02= P) و گذراندن حداقل یک دوره آموزشی در زمینه مدیریت ارتباط معنی داری وجود داشت (0.02= P).نتیجه گیری: با توجه به مطلوبیت ابعاد رهبری کوانتومی نزد مدیران آزمایشگاه های بالینی، انتظار می رود این مدل جدید بتواند در آینده نزدیک مدیریت آزمایشگاه ها را دچار تغییر و تحول نماید.

زمینه: تنش شغلی یک عامل اصلی در ایجاد فرسودگی شغلی، کاهش رضایت بیمارانو ترک حرفه در پرستاران محسوب می شود و می تواند اثر زیادی بر کیفیت مراقبت بالینی داشته باشد. هدف: این مطالعه با هدف بررسی تنش شغلی و عوامل تعیین کننده در پرستاران انجام شد.مواد و روش ها: این مطالعه توصیفی- مقطعی روی 123 پرستار با روش نمونه گیری تصادفی طبقه ای صورت گرفت. ابزار پژوهش اطلاعات جمعیتی و پرسش نامه تنش شغلی پرستاران بود که هفت حیطه (رنج و مرگ بیمار، تعارض با پزشکان، عدم آمادگی کافی، کمبود منابع حمایتی، تعارض با دیگر پرستاران، فشار کاری، عدم اطمینان از درمان) داشت. تجزیه و تحلیل با روش های آماری توصیفی و تحلیلی پیرسون، رگرسیون خطی، تی، مجذور کای، آنوا، آزمون تعقیبی توکی و کروسکال والیس انجام گرفت. یافته ها: 84 نفر (%68.3) تنش در حد متوسط، 26 نفر (%21.1) کم و 13 نفر (%10.6) تنش زیاد داشتند. پرستاران با تحصیلات کارشناسی و بالاتر (0.045=P)، استخدام پیمانی (P=0.042) میزان تنش بالایی داشتند و افراد دارای حداقل یک فرزند از تنش پایین تری برخوردار بودند که از لحاظ آماری معنی دار بود (P=0.02). با اهمیت ترین عامل تنش شغلی "فشار کاری" و کم اهمیت ترین عامل "تعارض با پزشکان" بود.نتیجه گیری: با توجه به میزان تنش و مهم ترین عامل تنش زای شغلی که "فشار کاری" بود با بررسی نیازسنجی آموزشی پرستاران، برگزاری کارگاه های آموزشی در رابطه با مدیریت و کنترل تنش می توان از تنش ناشی از شغل کاست.

سرطان لوزالمعده یکی از بدخیم ترین انواع سرطان ها در انسان است. سالانه درصد فراوانی از مبتلایان به این بیماری به دلیل عدم تشخیص به موقع و نیز عدم وجود روش ها و داروهای درمانی موثر از بین می روند. به طوری که هنوز هم میزان بقای پنج ساله فقط در 5 درصد از بیماران دیده می شود. از نکات قابل تامل در این بیماری مهلک، مقاومت ذاتی و اکتسابی آن نسبت به داروهای رایج شیمی درمانی از جمله جمسیتابین است. تاکنون ساز و کارهای مولکولی مختلفی را مسوول این مقاومت دانسته اند. از جمله عوامل دخیل در مقاومت به این دارو در سرطان لوزالمعده، فرایندهای متنوع ژنتیکی، بیان نابجای مولکول ها در مسیرهای پیام رسان سلولی، حضور سلول های بنیادی سرطان، نقص ژن های شرکت کننده در مسیر مرگ سلولی برنامه ریزی شده، تغییرات اپی ژنتیکی و نقش ریز RNA ها در کنترل روند ترجمه شناسایی شده است. هدف فعلی در درمان سرطان لوزالمعده و حتی سرطان های دیگر افزایش کارایی داروها و کاهش مقاومت در برابر آن ها می باشد. شناخت اساس سلولی و مولکولی مقاومت در این بیماری می تواند به توسعه رویکردهای نوین درمانی و افزایش اثربخشی درمان های رایج منجر شود. در این مقاله مروری، ساز و کار مولکولی دخیل در مقاومت نسبت به داروی جمسیتابین در سرطان لوزالمعده مورد بررسی قرار گرفته است.

حاملگی هتروتوپیک فرم نادری از بارداری است که می تواند با عوارض و مرگ و میر مادری همراه باشد. این شکل از بارداری اغلب در پی استفاده از روش های کمک باروری و یا در افراد با دیگر عوامل خطر مانند، سابقه حاملگی خارج از رحم و بیماری التهابی لگن اتفاق می افتد. در این مطالعه یک مورد حاملگی هتروتوپیک در خانمی 39 ساله با بارداری خواسته و خودبخود و بدون هیج عامل خطر شناخته شده معرفی شده است. در این فرد تشخیص حاملگی هتروتوپیک قبل از پارگی حاملگی خارج از رحم و جراحی داده شد.

زمینه: اختلالات اسکلتی- عضلانی علت اکثر ناتوانی و غیبت های ناشی از کار می باشد.هدف: مطالعه حاضر با هدف بررسی عوامل شغلی موثر بر غیبت از کار و مراجعه به پزشک ناشی از اختلالات اسکلتی- عضلانی انجام شد. مواد و روش ها: این مطالعه تحلیلی- مقطعی در بین 114 نفر از کارکنان گروه های امدادی شهر قزوین در سال 1394 انجام گرفت. ابزار جمع آوری داده ها پرسش نامه نوردیک و ویژگی های دموگرافیک با استفاده از آمار توصیفی و رگرسیون لجستیک آنالیز شد.یافته ها: بر اساس نتایج، 18 (15.7%) و 42 (37%) نفر از کارکنان در طول یک سال گذشته به علت ناراحتی در یکی از نواحی بدن به ترتیب غیبت از کار و مراجعه به پزشک داشتند. گروه شغلی هلال احمر نسبت به آتش نشان در آنالیز تک متغیره 5.2 برابر و در آنالیز چندمتغیره 13.09 برابر به دلیل ناراحتی های اسکلتی- عضلانی غیبت از کار و مراجعه به پزشک داشته اند.نتیجه گیری: عوامل خطرزا نظیر سابقه کار و نوع شغل می توانند بر پیامدهای اختلالات اسکلتی – عضلانی تاثیرگذار باشند.