علوم آب و خاک (علوم و فنون کشاورزی و منابع طبیعی)
سال:1382 | دوره:7 | شماره:1 |تعداد مقالات:20

روش  های بسیاری برای بررسی سیلاب حوزه  های آبخیز وجود دارد. که از جمله می  توان به تحلیل منطقه  ای سیلاب اشاره کرد. رهیافت تحلیل منطقه  ای سیلاب متکی بر ویژگی  های فیزیکی، اقلیمی و اکولوژیک حوزه  های آبخیز بوده، از روش  های آماری در بررسی داده  های مشاهداتی جریان استفاده می کند. این رهیافت دارای شیوه های متعددی است. هاسکینگ و والیس با گسترش روش گشتاور وزنی احتمال، آماری گشتاور خطی را به عنوان رهیافتی جدید در تحلیل تناوب سیل حوزه هی آبخیز ارائه نمودند. تئوری گشتاورهای خطی اساس پژوهش حاضر را تشکیل می  دهد. در این پژوهش 27 ایستگاه هیدرومتری واقع در منطقه مرکزی ایران بررسی گردید. با استفاده از نمودارهای گشتاور خطی ، منحنی چولگی خطی در برابر کشیدگی خطی و مناسب  ترین توزیع های قابل برازش برای هر یک از ایستگاه های مطالعاتی تعیین شد. سپس به منظور حذف ایستگاههای غیر همگن ، آزمون های همگنی بتنی بر پارامترهای ناهماهنگی و ناهمگنی انجام گرفت و سر انجام دو ایستگاه بارز و گبر آباد به عنوان ایستگاه های ناهمگن شناخته شدند. در مرحله بعد، آزمون نیکویی برازش به منظور تعیین مناسب  ترین ابع توزیع منطقه انجام ، و به ترتیب توزیع  های لجستیک تعمیم یافته ، مقادیر حد تعمیم یافته، نرمال تعمیم یافته، پیرسون نوع سوم و پارتو تعمیم یافته مناسب ترین توزیع برای منطتقه شناخته شدند. در نهایت، مقادیر تخمینی دبی با تناوب مختلف در منطقه تعیین، و پارمترهای منطقهای توزیع  های منتخب ارائه گردید.

در این پژوهش با در نظر گرفتن پارامترهای کلی همچون سرعت متوسط جریان در چند سطح مقطع از رودخانه گاماسیاب واقع در اطراف نهاوند، پارمترهای موضعی مانند سرعت متوسط نقطه ای در هر نیم رخ سرعت جریان و توزیع نیم رخ سرعت بر اساس تئوری لایه مرزی، مقاومت در برابر جریان و عوامل موثر بر آن، با استفاده از داده های اندازه گیری شده برای جریان های یکنواخت و غیر یکنواخت بررسی شده است. نتایج پژوهش نشان می دهد که هر گونه تغییر در شکل تابع لگاریتمی توزیع جهانی سرعت با منظور کردن فاکتور شکل سطح مقطع رودخانه و یا ضریب تعدیل زبری مواد بستری برای قطر مشخصه رودخانه تاثیری برپیشبینی مقاومت در مقابل جریان ندارد، در حالی که ارائه مقدار ثابت لگاریتمی (عرض از مبدا) معادله توزیع جهانی سرعت به صورت تابعی از پارامترهای عدد فرود و پارامتر شیلدز می تواند تا حدی برآورد مقاومت در برابر جریان را بهبود  بخشد.هم چنین ، در نظر گرفتن فاکتور شکل و ضریب تعدیل زبری در معادلات نمایی،پیشبینی مقاومت در برابر جریان را بهبود نمی بخشد. از سوی دیگر ، به کارگیری مشخصات لایه مرزی چون ضخامت و اندازه حرکت لایه مرزی در نیم رخ سرعت خطر هم بستگی ساختگی را در معادله پیشنهادی برای مقاومت در برابر جریان منتفی می سازد، معادله پیشنهادی حاصل از اندازه گیریهای نیمرخ سرعت جریان غیر یکنواخت در رودخانه گاماسیاب، نشان می دهد که عمق جریان آب حداکثر سرعت جریان واقع در سطح آب و شیب خط انرژی از عوامل موثر در برابر جریان می باشند.

داده های نقطه ای ایستگاه های هواشناسی به خودی خود از اهمیت چندانی برخوردار نیست، بنابراین، لازم است که این داده های نقطه ای به داده های ناحیه ای تبدیل شوند. پراکنش و شمار ایستگاه های هواشناسی در سطح کشور در حدی نیست که دست یابی به داده های ناحیه ای به طور مستقیم امکان پذیر باشد، که این مهم منوط به تولید داده در منطقه مورد بررسی است. تولید داده به کمک روش های زمین - آمار سریع و آسان می باشد. بنابراین ،برای تعمیم داده های نقطه ای به ناحیه ای نیاز به تولید داده(برآورد) است. هدف این پژوهش تعیین روش مناسب میان یابی برای برآورد بارندگی ماهیانه در ناحیه مرکزی ایران است. در این پژوهش از روش های کریجینگ(معمولی،بالگاریتم داده ها و با متغیر کمکی) ، میانگین متحرک وزنی (باتوان 1 تا 5) و TPSS (باتوان های 2و3 ، با و بدون متغیر کمکی) استفاده شده است. برای ارزیابی روش ها از تکنیک تایید متقابل استفاده شده است.بررسی نتایج پژوهش نشان می دهد که شعاع تاثیر بارندگی ماهیانه در ناحیه مرکزی ایران در حدود 450 کیلومتر است. همچنین، نتایج نشان می دهند که روش TPSS با توان 2 و با متغیر کمکی ارتفاع، مناسب تری روش برای تولید داده های بارندگی ماهیانه است. با تقسیم ناحیه مرکزی ایران به مناطق هم اقلیم و اجرای روش انتخاب شده در این نواحی، دقت تولید داده در مقایسه با کل منطقه افزایش پیدا کرده است.

استفاده از روز افزون از علف کش هایی مانند آترازین،نگرانی هایی را در خصوص آلودگی خاک و آب های زیرزمینی ایجاد کرده است. پژوهش حاضر در مزرعه آزمایشی دانشکده کشاورزی دانشگاه شیراز روی خاک سری دانشکده صورت گرفته و تغییرات غلظت و حرکت آترازین را در عمق های مختلف خاک، و در زمان های متفاوت در طول دوره رشد و بررسی نموده است. هم چنین، پتانسیل آلودگی خاک و آبهای زیرزمینی در اثر آترازین بررسی، و مدل PRZM-2 برای شبیه سازی غلظت آترازین ارزیابی شده است. آزمایش دریک مزرعه ذرت با سه پلات به ابعاد 19×11 متر (209 مترمربع) انجام شده و در هر پلات آترازین به مقدار  3.5kg a.i./haبه کار رفته است. برای اندازه گیری غلظت آترازین در خا ک در طول فصل رشد، نمونه های خاک از عمق های 0-100 سانتی متر در لایه های 10 سانتی متری، در هفت زمان مختلف جمع آوری گردید. داده های به دست آمده نشان داد که غلظت آترازین با گذشت زمان در پروفیل خاک کاهش می یابد، به طوری که حداکثر عمقی که آترازین در آن ردیابی گردید 50 سانتیمتر بود. پارامترهای آماری شامل CRM,EF,EMSE,ME برای مقایسه داده های مشاهده شده و پیشبینی شده توسط مدل PRZM-2 استفاده گردید. که برای کلیه داده ها در هم زمان ها و عمق های خاک به ترتیب 2.78mg/kg-soil ، mg/kg-12.73soil، 0.49 و 0.25 است. نتایج شبیه سازی دارای هم خوانی نسبتا خوبی با داده های مشاهده شده میباشد. بنابراین، میتوان از مدل PRZM-2برای شبیه سازی حرکت آترازین در خاک و آلودگی آبهای زیرزمینی استفاده کرد.

آگاهی از توزیع جغرافیایی الگوهای بارش، به دلیل استفاده گسترده آن در کشاورزی، منابع آب، صنعت، توریسم، بهره برداری از سدها نیز دانش آبیاری، حائز اهمیت است. با استفاده از روش تحلیل مولفه های اصلی (PCA)، که یک روش بهینه ریاضی است. منطقه بندی بارندگی زمستانه در ناحیه جنوب مرکزی ایران (استانهای فارس ، بوشهر، کهگیلویه و بویر احمد) بررسی گردید. با میانگین گیری از داده های بارندگی در ماههای دی ، بهمن ،اسفند، سری زمانی فصلی بارندگی برای ایستگاه محاسبه، و سپس ماتریس هم بستگی بین داده های نرمال شده تشکیل گردید. در مرحله بعدی اندازه مقادیر ویژه، سری زمانی مولفه های اصلی و عوامل بارگذاری نیز تعیین شد. با استفاده از روش آزمون Screet مولفه های اصلی وشمار آنهامشخص گردید.مولفه های اول و دوم ،که مجموعا“ 68.1% از کل واریانس داده های اولیه را توجیه می نمودند، به عنوان مولفه های اصلی در نظر گرفته شد و برای پهنه بندی بارندگی از آنها استفاده گردید. روش دوران داده شده عوامل بارگذاری به عنوان راه حل مناسب در تعیین گستره جغرافیایی مربوط به این مولفه مورد آزمون و تایید قرار گرفت. نتایج نشان داد که عوامل بارگذاری دوران داده شده متناظر با مولفه اول، در سطح گسترده ای از منطقه مورد بررسی دارای مقادیر بسیار زیادی است. بنابراین، سری زمانی PC1، که %60.4 از کل واریانس داده ها خام را توجیه میکند، می تواند به عنوان نماینده داده های بارندگی بخش وسیعی از استانها فارس، بوشهر و کهگیلویه و بویر احمد به کار رود. بردارهای بارگذاری متناظر با دومین مولفه اصلی (PC2) مقادیر بسیار زیادی را برای منطقه بوانات در شمال استن فارس نشان داد،و این ناحیه به عنوان منطقه مستقل متناظر با دومین مولفه در نظر گرفته شد. بارندگی این منطقه از استان فارس هم بستگی ضعیفی با بارندگی مناطق مجاور داشت. به نظر میرسد که بارندگی ناحیه بوانات عموما از توده های باران زای مدیترانه ناشی میشود که از شمال و غرب وارد این ناحیه می گردند . برای دیگر ایستگاههای مورد بررسی ، علاوه بر سیستمهای مدیترانه ای ، توده های باران زای ناشی از جریان سودانی نقش بسیار اساسی در تولید بارش زمستانه ایفا می کنند.

کانی های رسی از چشم گیری بر ویژگی های فیزیک و شیمیایی خاک ها دارند. این پژوهش برای شناسایی کانی های رسی به روش های مختلف ، و نحوه تشکیل آنها در منطقه فرخ شهر استان چهارمحال و بختیاری انجام شده است.منطقه مورد بررسی دارای مساحت تقریبی 1300 هکتار بودهو رژیم رطوبتی وحرارتی آن به ترتیب زریکومزیک است. لندفرم های این منطقه را مسیل، دشت سر، تپه و دشت دامنه ای تشکیل می دهند. پس از آزمایش صحرایی و آزمایشگاهی ، واحدهای نقشه برداری تعیین شد، و در نهایت پنج پروفیل شاهد انتخاب، و از افقهای آنها نمونه برداری گردید. نمونه های رس از دو نمونه سنگ مادر کرتاسه و کلیه افقهای خاک جداسازی و تحت برررسی های پراش پرتو ایکس (XRD) میکروسکوپ الکترونی(SEM,TEM) و پرتو مادون قرمز (IR) قرار گرفتند. هم چنین سطح ویژه و ظرفیت تبادل کاتیونی رسهای خاک تعیین شد.نتایج گویای این است که کانی های ایلیت، اسمکتیت، کلریت، پالیگورسکیت و کائولینیت در تمامی خاک ها وجود دارند. با توجه به انباشته شدن پالیگورسکیت در عمق هراه با کربنات کلسیم ثانویه، اشکال کشیده آن در میکروسکوپ الکترونی، و نبود آن در مواد مادری، تنها منشا پدوژنتیک برای این کانی پیشنهاد می شود. ولی در مورد اسمکتیت دو منشا مواد مادری و تشکیل از پالیگورسکیت را می توان در نظر گرفت، به احتمال زیاد کانیهای ایلیت، کلریت و کائولینیت در خاک تنها از سنگ مادر به ارث رسیده اند. نتایج پرتو مادون قرمز نیز نتایج پراش پرتو ایکس و میکروسکوپ الکترونی را تایید می کند.

حالت فیزیکی خاک نقش مهمی در سبز شدن بذر، و رشد و توسعه ریشه گیاه و تولید محصول دارد. از عوامل تغییر دهند ویژگیهای فیزیکی خاک،نیروهای داخل حاصل از مکش ماتریک است. در این بررسی تاثیر این نیروها در افق سطحی یک خاک لوم رسی سیلتی و با ساختمان ناپایدار (سری خمینی شهر یا فاین لومی، میکسد، ترمیک تیپیک ها پل آرجید) بررسی شد. آزمایش به صورت گلدانی انجام گرفت. در این پژوهش، تغییرات سطح خاک با زمان، چگالی ظاهری، شاخص مخروطی و مقامت کششی در رطوبت مختلف پس از نخستین آبیاری غرقابی اندازه گیری شد. نتایج نشان داد که بستر بذر (20 سانتی متری) با آرایش سست (یا چگالی ظاهری ½ مگاگرم بر متر مکعب ) حدود 1.5 سانتی متر نشست کرد. با توجه به این که هیچ گونه بار خارجی ،پس از نخستین آبیاری، بر خاک وارد نشده بود،حالت فیزیکی آن به قبل از خاک ورزی نزدیک شد. چگالی ظاهری، شاخص مخروطی و مقاومت کششی خاک پس از آبیاری و در طول خشک شدن افزایش چشم گیری یافت. تغییرات مقاومت خاک (شاخص مخروطی و مقاومت کششی) با رطوبت شدید بود. ارتباط شاخص مخروطی و مقاومت کششی با تنش موثر نشان داد که احتمالا کنترل کننده اصلی مقاومت در حالت تر، تنش موثر است.

به منظور بررسی تنوع ژنتیکی ارقام و گونه های پسته ایرانی از سه آنزیم استراز ، پراکسیداز و مالات دهید روژناز در 30 ژنو تیپ مختلف پسته استفاده شد. نمونه ها از برگ های تازه درختان پسته تهیه گردید. برای این منظور از بافر استخراج حاوی 20 درصد ساکارز، 0.01 مولار دی تیوتری تول، دو درصد پلی اتلین گلایکول و 8 درصد پلی ونیل پلی پیرولیدن استفاده شد. برای جداسازی ایزو آنزیمها تکنیک ایزو الکتریک فوکوسینگ با ژل پلی اکریل آمید با غلظت دو درصد وزنی حجمی آمفولیت به کار رفت. نتایج چند شکلی زیادی را در هر سه سیستم آنزیمی نشان داد، که بیشرین آن مربوط به آنزیم استراز بود. تعداد 19 باند در آنزیم استراز و 28 باند برای آنزیم مالات دهی روژناز دیده شد، که در دامنه گسترده ای از شیب pH پراکنده بودند. برای آنزیم پراکسیداز در یک دامنه باریک pH ، 11 باند مشاهده شد. نتایج حاصل از گروه بندی ژنوتیپ ها ، بر اساس سه سیستم آنزیمی مذکور، آنها را در 8 گروه اصلی و 20 گروه فرعی تقسیم نمود. به نحوی که میزان تشابه ژنتیکی از سمت ارقام رایج باغی به سمت گونه ها کاهش یافته ، در نهایت گونه ها در سه گروه انتهایی قرار گرفتند. واریته سرخس به عنوان فرم وحشی گونه ورا، حد واسط ارقام رایج باغی با گونه های دیگر قرار داشت.

تنوع ژنتیکی 300 ژنوتیپ گندم دوروم مشتمل بر ارقام بومی و ارقام و لاین ها خارجی تهیه شده از سیمیت و ایکاردا، در مزرعه پژوهشی دانشکده کشاورزی دانشگاه صنعتی اصفهان در سال زراعی 79-1378 ارزیابی گردید. در این آزمایش از صفات روز تا سنبله دهی، روز تا رسیدگی، ارتفاع بوته، طول سنبله، شمار دانه در سنبله، وزن دانه در سنبله، شمار سنبله در متر مربع، وزن هزار دانه، وزن حجمی، عملکرد بیولوژیک، عملکرد دانه و شاخص برداشت استفاه شد. محاسبات آماری داده ها شامل ضرایب هم بستگی ساده، رگرسیون گام به گام روی صفات زراعی مهم، تجزیه به عامل و تجزیه خوشه ای صفات و ژنوتیپ ها بر اساس صفات زراعی بود. نتایج نشان داد که تنوع ژنتیکی چشم گیری برای صفات مورد بررسی ، و به ویژه عملکرد دانه بیولوژیک ، تعداد روز تا رسیدگی، شمار دانه در سنبله و وزن دانه در سنبله هم بستگی مثبت و معنی داری داشت. در تجزیه عاملها، شش عامل پنهانی شناسایی شد، که جمعا 76.7 درصد از کل تنوع داده ها را توجیه میکردند . این عوامل در ارتباط با پتانسیل انتقال ،جنبه های مختلف مخزن گیاه، روابط مخزن و مصرف، قامت گیاه و پتانسیل تولید پنجه بودند. تجزیه خوشه ای، ژنوتیپ ها را در شش گروه تقسیم نمود. همه گروهها اختلاف معنی داری از نظر تمامی صفات زراعی مورد بررسی با یکدیگر نشان دادند. مقایسه میانگین صفات در گروه های حاصله نشان داد که ژنوتیپ های موجود در گروه پنجم و در پی آن گروه ششم ، بیشترین میزان عملکرد دانه و شاخص برداشت را دارند، که اهداف به نژادی شایان توجه می باشند.

به منظور بررسی اثر رقم و تراکم بر مراحل رشد، عملکرد، اجزای عملکرد و ویژگی های رشد گیاه گلرنگ آزمایشی به صورت فاکتوریل و در چارچوب طرح بلوک کامل تصادفی در چهار تکرار، در سال 1378، در مزرعه پژوهشی دانشکده کشاورزی دانشگاه صنعتی اصفهان به اجرا در آمد . ارقام اراک 2811 و کوسه گلرنگ در چهار تراکم 16.6 ، 22.2 و 50 بوته در متر مربع (فواصل روی ردیف 12، 9، 6 و 4 سانتی متر) با فواصل ردیف یکسان 50 سانتی متر کشت شد. در میان مراحل مختلف رشد، تراکم بوته تنها بر مرحله آغاز تکمه دهی اثر معنی داری داشت. هم چنین اثر رقم مراحلی نظیر سبز شدن، تکمه دهی ، آغاز گلدهی و 50 درصد گل دهی معنی دار بوده و بر بقیه مراحل نمو تاثیر معنی داری نداشت.رقم کوسه دیررس تر از رقم اراک 2811 بود. شمار شاخه فرعی در بوته ،شمار طبق در شاخه فرعی ، شمار دانه در طبق و شاخص برداشت به طور معنی داری با افزایش تراکم بوته کاهش یافتند. اثر کاهش های دکر شده، به وسیله افزایش شمار بوته حد سطح جبران شد. به طوری که عملکرد دانه دو ژنوتیپ گلرنگ با تغییر تراکم گیاهی تغییر معنی داری پیدا نکرد . به رغم اینکه اراک 2811 برتری معنی داری در صفاتی همچون شمار طبق در شاخه فرعی و وزن هزار دانه و برتری نسبی غیر معنی داری در صفات دیگر داشت ولی عملکرد دانه دو رقم از نظر آماری تفاوت معنی داری نداشت. اثر تراکم بوته و رقم بر شاخصهای رشد مانند شاخص سطح برگ دوام سطح برگ و سرعت رشد محصول معنیدار نبود. بر پایه نتایج به دست آمده در این آزمایش، میتوان گفت که دو رقم یاد شده در تراکم اول و دوم،در شرایط آب و هوایی اصفهان قابل کشت و تولید می باشند.

بزرگ از گیاهان دانه روغنی با سازگاری وسیع است، که در بیشتر مناطق جهان کشت میشود. روغن بزرگ معمولی به لحاظ میزان زیاد اسید چرب لینولنیک (>%50) به عنوان روعن خشک شونده در صنعت به کار می رود ژنوتیپ های جدید حاصل از پروژه های جهش زایی دارای اسیدلینولنیک بسیار کمی (<%2) بوده و میتوانند به مصارف خوراکی برسند رنگ زرد بذر به عنوان یک نشانه ظاهری برای ژنوتیپ های با کیفیت روغن خوراکی، در جدا کردن آنها از ژنوتیپهای معمولی با کیفیت روغن صنعتی،که عموما دارای رنگ بذر قهوهای میباشند ، مورد توجه است. در این پژوهش لاین های مختلف با ترکیب کامل دو رنگ بذر (زرد و قهوه ای) و دو میزان اسید لینولنیک (زیاد و کم) در چارچوب طرح بلوک کامل تصادفی، برای صفات زراعی ، به ویژه عملکرد و دانسته و اجزای آن. در مزرعه پژوهشی دانشکده کشاورزی دانشگاه صنعتی اصفهان در سال 1379 ارزیابی گردید.نتایج نشان داد که لاین های با میزان زیاد اسید لینولنیک ، نسبت به لاینهای با میزان کم به صورت معنی دار عملکرد دانه بیشتری (حدود 12% ) داشتند. ولی هیچکدام از صفات زراعی دیگر و نیز اجزای عملکرد دانه به طور معنی دار تحت تاثیر میزان اسید لینولنیک قرار نگرفتند. صفات شمار گیاهچه در متر مربع، شمار انشعاب در بوته، شمار کپسول در بوته عملکرد دانه در بوته به صورت معنی دار به رنگ بذر بستگی داشتند، به نحوی که لاین های با رنگ بذر زرد نسبت به لاینهای با رنگ بشر قهوه ای دارای میزان سبز شدن کمتر، ولی شمار انشعاب ، شمار کپسول و عملکرد دانه در بوته بیشتری بودند . افزایش عملکرد دانه در بوته در لاین های با رنگ بذر زرد نسبت به لاینهای با رنگ بذر قهوه ای ، ناشی از کاهش تراکم بوته، و در نتیجه افزایش شامر کپسول در بوته در این لاین ها بوده است. لاین های با رنگ بذر زرد و قهوه ای از لحاظ عملکرد دانه تفاوت معنی دار نداشتند. بنابراین ، تاثیر کاهش تراکم بوته بر عملکرد دانه در لاین های با رنگ بذر زرد از طریق افزایش انشعاب و شمار کپسول در بوته ، و نتیجتا عملکرد دانه در بوته جبران گردیده است.

آرایش کاشت از طریق تغییر در رشد رویشی و بهره وری از عوامل محیطی بر اجزای عملکرد و عملکرد دانه گلرنگ تاثیر میگذارد . این تغییرات در بهار سال زراعی 79 - 1378 در مزرعه پژوهشی دانشگاه صنعتی اصفهان با طرح بلوک های کامل تصادفی و آرایش کرت های خرد شده با سه تکرار بررسی گردید. فاکتور اصلی شاملسه فاضله ردیف کاشت ( 30 سانتی متری مسطح و 45 و 60 سانتی متری جوی و پشته) و فاکتور فرعی شامل سه تراکم 30، 40 و 50 بوته درمتر مربع بود. کاشت در تاریخ 22 اسفند 1378 انجام شد. افزایش فاصله ردیف و تراکم بوته سبب تسریع اکثر مراحل نمو گلرنگ گردید. شاخص سطح برگ تحت تاثیر فاصله ردیف کاشت قرار نگرفت، ولی هماره با افزایش تراکم بوته زیاد شد. وزن خشک بوته در فاصله ردیف کاشت 30 سانتی متر، تا مرحله 50 درصد گل دهی بیشترین مقدار بود، ولی ظاهرا به دلیل زاید تر بودن ریزش برگها در این تیمار، حداقل مقدار را در پایان فصل رشد داشت. تراکم 50 بوته در متر مربع تا مرحله پایان گلدهی بیشترین وزن خشک بوته را داشت، ولی به نظر می رسید به علت زیادتر بودن ریزش برگها در پایان فصل رشد، از وزن خشک کمتری در مرحله رسیدگی فیزیولوژیک نسبت به تراکم 30 بوته در متر مربع برخوردار شد. فاصله ردیف کاشت تاثیر معنی داری بر شمار شاخه در بوته و در متر مربع ، شمار طبق در مترمربع ، شمار دانه در طبق ، وزن هزار دانه و عملکرد دانه در واحد سطح نداشت . شمار شاخه در متر مربع با افزایش تراکم زیاد شد. ولی از شمار طبق در شاخه و در بوته ، عمکرد تک بوته و شاخص برداشت با افزایش تراکم کاسته شد. بیشترین عملکرد دانه با فاصل ردیف کاشت 30 سانتی متری و تراکم 40 بوته در متر مربع به میزان 4769 کیلوگرم در هکتار به دست آمد . به طور میانگین از هر هکتار گلرنگ حدود7395 کیلوگرم گلبرگ برداشت شد.، که ارزش اقتصادی زیادی دارد . ولی عمل گل چینی ، به صورت میانگین تیمارها ، سبب حدود 7.4 درصد کاهش در عملکرد دانه گردید با توجه به اثر مطلوب توزیع یک نواخت بوته در واحد سطح و سازگاری گلرنگ به روش کاشت مسطح، فاصله ردیف کاشت 30 سانتی متر تراکم 40بوته در مترمربع برای تولید گلرنگ ، در شرایط مشابه با آزمایش حاضر ممکن است مناسب باشد.

به منظور تعیین تجزیه پذیری ماده خشک و پروتئین خام دانه های سورگوم جارویی ورقه شده با بخار، و سورگوم جارویی آسیاب شده و جو آسیاب شده در شکمبه ، آزمایشی با استفاده از سه راس میش فیستولاگذاری شده از ناحیه شکمبه به روش کیسه های نایلونی انجام گردید. نمونه ها با استفاده از غربال دو میلیمتری آسیاب شد. کیسه های حاوی 3/ 5 گرم نمونه در زمان های 0، 2، 4، 8 ، 16، 24و 48 ساعت در شکمبه قرار داده شد. کیسه ها پس از خروج از شکمبه با جریان آب شیر شسته شد. تجزیه پذیری موثر در سرعت های عبود 5 و 8 درصد در ساعت ، برای سورگوم جارویی ورقه شده با بخار، به طور معنی دار بیشتری سورگوم آسیاب شده بود(59 و 53 درصد در مقابل 43 و 35 درصد). سورگوم جارویی ورقه شده با بخار، ماده خشک محلول بیشتری نسبت به جو و سورگوم آسیاب شده است (23در برابر 14 درصد). افزون بر این، بخش نامحلول ماده خشک در سورگوم جارویی ورقه شده با بخار کمتر از جو و سورگوم آسیاب شده بود. فراوری سورگم جارویی با بخار به طور موثری پروتئین محلول دانه را کاهش داد،ولی سرعت تجزیه پروتئین نامحلول تغییر نیافت. نتایج این پژوهش نشان داد که دانه سورگوم جارویی فرایند شده با بخار، نسبت به دانه های آسیاب شده، مقادیر بیشتری از مواد مغذی را در اختیار میکروارگانیزم های شکمبه قرار میدهد. به سخن بهتر، استفاده از کارآمدترین شیوه های فراوری دانه سورگوم جارویی در تغذیه نشخوارکنندگان ضروری است.

پودر آب پنیر به علت دارا بودن لاکتوز و پروتئین عامل مهمی در قوی کردن آرد و کاهش نقش نشاسته گندم بوده و می تواند سهمی در کاهش بیاتی نان داشته باشد. در این پژوهش پودر آب پنیر در پنج (صفر تا پنج درصد) به آرد نان سنگک افزوده شد و با فرمولاسیون آرد و پودر آب پنیر، برابر روش معمول در نانواییهای سنگک سنتی نان تهیه شد. این نمونه ها به همراه نمونه شاهد در دمای اتاق و یخچال به مدت 36 ساعت قرار گیرد و بیاتی آنها توسط اعضای گروه چشایی ارزیابی گردید. پروتئین، خاکستر، رطوبت و چربی نانها و نیز خواص فارینوگرافی، آمیلوگرافی، اکستنسوگرافی و فرمنتوگرافی خمیرها ی آنها بررسی شد. نتایج حاصل از بررسی شاخص های بیاتی، شامل رنگ، بافت و طعم، و همچنین میزان پروتیئن، خاکستر و جربی نانها به روش آنالیز واریانس ارزیابی، و برای تعیین اختلاف بین تیمارها از آزمون چند دامنه ای دانکن استفاده گردید.نتایج نشان می دهد که تیمار دارای سه درصد پودر آب پنیر بیشترین تاخیر را در بیاتی ایجاد کرده است . طعم تیمارهای مختلف در مقایسه با شاهد با هم تفاوتی نداشتند، ولی بهترین رتبه را از لحاظ رنگ، نان دارای پنج درصد پودر پنیر آب پنیر به دست آورد. از لحاظ بافت، نان دارای سه درصد پودر آب پنیر از همه بقیه بود. ویسکوزیته حاصل از آزمون آمیلوگرفی و پرامترهای فرایونوگرافی در آرد دارای پنج درصد پودر آب پنیر به حداکثر خود رسید. در مورد خواص اکتنسوگرافی ، دیده شد که بهترین کشش پذیری مربوط به خمیری بود که آرد آن چهار درصد پورد آب پنیر،و بیشترین انرژی خمیر متعلق به خمیر دارای سه درصد پودر آب پنیر است. به طور کلی، افزودن سه درصد پودر آب پنیر به آرد نان سنگک بهترین نتیجه را از لحاظ تاخیر در بیاتی، افزایش حجم و خوش رنگی نان، همراه با تاثیر مثبت در خواص رئولوژیک نشان می دهد.

یکی از روش های جلوگیری از فساد رطب مضافتی، کاهش میزان رطوبت آن است. عملیات خشک کردن رطب مضافتی به دلیل رطوب زیادی که دارد، ضروری به نظر می رسد، و اگر زود خشک شود و به رطوبت مناسب برسد دیگر نیازی به نگهداری محصول در سردخانه نیست. این بررسی به منظور کاهش میزان رطوبت و افزایش عمر نگهداری رطب مضافتی صورت گرفت. نمونه ها در دمای 50-55 درجه سانتی گراد و زمان های مختلف در اتاقک خشک کن قرار داده شد. سپس در فواصل زمانی سه ساعت برخی نمونه های رطب از خشک کن خارج شده، میزان رطوبت و ویژگیهای کیفی آنها ، شامل اسدیته،بافت، طعم و مزه و قابلیت پذیرش کلی ارزیابی و سپس منحنی سرعت خشک شدن رطب نیست به زمان رسم گردید. رطوبت هوای خشک کن بین 10 تا 15 درصد بود. با افزایش زمان خشک کردن محصول، میزان اسیدیته به علت فعالیت میکروارگانیزم ها افزایش، و کیفیت ارگاتولپتیک رطب ، به ویژه پس از 12 ساعت خشک کردن و در رطوبت های کمتر از 22 درصد کاهش یافت. سرانجام ، با در نظر گرفتن فعالیت آبی برای رشد میکروارگانیزم ها و کیفیت محصول، به منظور خشک کردن رطب مضافتی تا میزان رطوبت 22 درصد، مدت زمان 9 تا 12 ساعت پیشنهاد گردید. در رطوبتهای احتمالی تخمیر زیاد می شود، و در رطوبت های کمتر پذیرش کلی رطب کاهش می یابد.

به منظور مقایسه جدایه های syringae pv.syringae(pss)anomoduePs از غلات ، مرکبات، درختان میوه هستند از برخی علف های هرز از نظر ویژگی فتوتیپی و بیماری زا طی سالهای 1377 و 1378 در استان فارس شهرستان کرج , الیگودرز و شهر کرد از گیاهان فوق نمونه برداری شد . از 350 جدایه باکتری فلورسنت، 47 جدایه که از لحاظ اکسیداز ، توانایی ایجاد پوسیدگی نرم در سیب زمینی و هیدرولیز آرژنین منفی بوده ولی روی توتون، شمعدانی یا هر دو فوق حساسیت ایجاد نمودند، مقدمتا“ به عنوان Pss انتخاب و آزمون تکمیلی روی آنها انجام شد. بر اساس آزمون های LOPAT(لوان ، اکسیداز ، له کردن سیب زمینی، هیدرولیز آرژنین وفوق حساسیت روی توتون) جدایه ها به دو گروه ، بر اساس آزمون های GATTa (هیدرولیز ژلاتین، هیدرولیز اسکولین، تیروزیناز و استفاده از تارتارات) به 9 گروه تقسیم شدند. جدایه های میزبان مختلف در آزمون های لیپیاز ،لسیتیناز ، تولید سیرینگومایسین تشکیل هسته یخ، بیماریزایی، شرش الکتروفورزی پروتئین سلولی و سرولوژی در آزمون نشست دو طرفه در آگار با هم متفاوت بودند.

در این پژوهش حساسیت سه سن اول لاروی Spodoptera exigua در برابر باکتری Bacillus thuringiensis بررسی گردید. برای تخمین LC50 از شش غلظت مختلف باکتری، که با فواصل لگاریتمی محاسبه شده بودند. به همراه یک شاهد برای هر سن لاروی به طور جداگانه استفاده شد. مقادیر LC50 برای لاروهای سن اول که تنها 1-4 ساعت پس از خروج از تخم تیمارشدند 311.617 پی پی ام، برای لاروهای سنین دوم و سوم به ترتیب 1356.95 و 2708.27 پی پی ام ، بر آورد گردید . بدین ترتیب مشخص شد که حساسیت لاروها با افزایش سن کاهش می یابد، و در نتیجه برای کنترل این آ‏فات در مزرعه بهتر است هم زمان با اوج تفریح تخمها باکتری باشی شود.

تله های زرد رنگ جاذبه زیادی در شکار حشرات کامل پسیل پسته دارند، و تخمین جمعیت مراحل نا بالغ این حشره از شکار حشرات کامل در پیش آگاهی از تراکم مرحله خسارت زایی آفت دارای ارزش زیادی است. بنابراین، در سال های 1377 و 1378 ، در طول فصل زراعی، تلههای زرد رنگ چسبنده به ابعاد 0/15 ×15×10 سانتی متر به منظور شکار حشرات کامل پسیل پسته در دو باغ پسته در منطقه برخوار اصفهان نصب شد، و هم زمان تراکم تخم و پوره پسیل نیز روی برگچهها به وصورت هفتگی محاسبه و تعیین گردید. در دادههای به دست آمده روابط هم بستگی و رگرسیون موجود بین میانگین تراکم تخم، پوره جوان (سنین 1 و 2) و مجموع تخم و پوره جوان در دو هفته پیاپی، با یک هفته تاخیر نسبت به میانگین شمار حشرات کامل شکار شده در دو هفته پیاپی بررسی گردید.میان تراکم تخم و حشره کامل هم بستگی کمی دیده شد، ولی هم بستگی بیشتری بین مجموع تخم و پوره. و نیز پوره های سنین 1و 2 با حشره کامل، و همچنین تخم با پوره ها وجود داشت. تخمین جمعیت پوره ها (Y) به استناد شمار حشرات کامل شکار شده (x) در تراکم زیاد با معادلات:باغ تجاری  R2=82%                                                            Y=58.6 +0.4762 X-(7´10-5)X2باغ غیر تجاری R2=86%                                                         Y=27.68 + 0.5092 X-(5´10-5)X2و تراکم کم با معادلاتباغ تجاری  R2=97%                                                                  Y=1.7162 X-17.454باغ غیر تجاری R2=90%                                                             Y=1.1117 X-4.9841انجام شد. در این پژوهش امکان استفاده از تله های زردرنگ در تخمین پوره های جوان مثبت ارزیابی شده و بررسی بیشتر و استفاده از این روش در مدیریت مبارزه با پسیل پسته توصیه گردیده است.

به منظور بررسی تاثیرترکیبات معدنی به عنوان مکمل های غذایی کرم ابریشم (Bombyx mori ) ، آزمایشی در چارچوب یک طرح کاملا تصادفی با سه تیمار ، شامل غلظتهای 1، 5 و 10 درصد ترکیبی مولتی مینرال (شامل نیتروژن ، فسفر و پتاسیم) و یک تیمار شاهد عادی، که در آن از هیچ ماده ای به عنوان تیمار استفاده نشده بود، و یک تیمار آب مقطر انجام پذیرفت. لاروها تا سن چهارم از برگ توت تازه از واریته شین ایچه نویسه (SI) تغذیه میشدند و از آغاز سن چهارم روزانه یک نوبت از برگ های غنی شده استفاده می نمودند. غنی سازی برگ ها به وسیله افشاندن محلول روی آنها انجام می گرفت. مقدار پروتئین کل و اسید اوریک موجود در همولنف لاروهای روز ششم سن پنجم اندازه گیری گردید. مقدار پروتئین کل در کلیه تیمارها افزایش چشم گیری را در مقایسه با شاهد نشان داد، و این در حال است که وزن لاروی از روز سوم سن پنجم نیز اختلاف معنی داری با شاهد پیدا نمود، ولی وزن غده ابریشم ساز تغییر چندانی نشان نداد. مقدار اسید اوریک اندازه گیری شده در خون حشره با وجود تغییرات جزئی، از لحاظ آماری اختلاف معنی داری با حشرات شاهد نداشت. با وجود این، وزن پیله قشر ابریشمی و شفیره نیز در مقایسه با شاهد اختلاف معنی دار نشان داد. به طوری که این افزایش در حشارت ماده بیش از حشرات نر بود. با توجه به افزایش شمار تخم در پروانه ، در مقایسه با شاهد، از لحاظ آماری تنها در تیمار 10% اختلاف معنی دار وجود داشت. ترکیبات مزبور باعث کاهش درصد تفریح تخم ها شد. وزن تخم ها نیز در کلیه تیمارها در یک سطح آماری قرار گرفت.

با توجه به اهمیت و نقش اجزای تشکیل دهنده جیره بر ویژگیهای کمی و کیفی ماهی، تاثیر مقادیر مختلف چربی جیره بر عملکرد ماهی قزل آلای رنگین کمان بررسی گردید. پنج جیره آزمایشی حاوی (35 درصد پروتئین ثابت) صفر ، 5 ،10 ، 15، 20درصد چربی (روغن ماهی کلیکا) تهیه و در چارچوب طرح کاملا تصادفی با چهار تکرار ،پس از 10 روز سازگاری، به مدت هشت هفته به کار رفت. تعداد 200 قطعه ماهی قزل آلای رنگین کمان با میانگین وزنی 200±11گرم ، در 20 قفس به طور تصادفی و به تعداد مساوی رهاسازی شد. در پایان آزمایش ، افزایش وزن، میزان رشد ویژه، ضریب تبدیل خوراک و شاخص وضعیت محاسبه گردید. هم چنین، ترکیب شیمیایی بدن (چربی، پروتئین و خاکستر) و میزان چربی در کبد اندازه گیری شد. نتایج آزمایش نشان داد که جیره حاوی 15 درصد چربی به طور معنی دار (P<0.05) موجب افزایش وزن و ضریب تبدیل خوراک بهتری نسبت به دیگر جیرهها شده است. ولی از نظر رشد ویژه و شاخص وضعیت تفاوت معنی داری با جیره های دیگر نشان نداد، بیشترین میزان چربی گوشت به جیره های حاوی 15 و 20 درصد چربی تعلق داشت، که با سطوح دیگر چربی اختلاف معنی داری نشان دادند (P<0.05). هم چنین جیره های حاوی 5 تا 20 درصد چربی با جیره صفر درصد چربی مورد آزمایش (روغن کیلکا) ، از نظر تاثیر بر چربی ذخیره شه در کبد ،تفاوت معنی دار داشت (P<0.05) . از نظر میزان خاکستر گوشت تفاوت معنی داری بین جیره ها دیده نشدند (p>0.05). در مجموع ، نتایج به دست آمده سطح 15 درصد چربی را در جیره ماهی قزل آلا رنگین کمان توصیه مینماید.