مجله علمی شیلات ایران (فارسی)
سال:1395 | دوره:25 | شماره:5 |تعداد مقالات:21

در این تحقیق به بررسی میزان آهن و ارزیابی خطر (HQ) درعضله ماهیان دریایی، هامور معمولی (Epinephelus coioides)، شانک زرد باله (Acanthopagrus latus)، کفشک زبان گاوی (Cynoglossus arel) و حلوا سفید (Pampus argenteus) و ماهیان پرورشی کپور معمولی (Cyprinus carpio)، کپور علفخوار (Ctenopharyngodon idella)، کپور سرگنده کپور سرگنده (Aristichthys nobilis) و کپور نقره ای (Hypophthalmichthys molitrix) در استان خوزستان در جنوب غربی ایران پرداخته شد . نمونه برداری ماهیان دریایی (15 عدد از هرگونه) از بنادر صیادی بحرکان، بندر امام خمینی و آبادان و نمونه برداری ماهیان پرورشی (15 عدد از هر گونه) از مرکز پرورش ماهیان آزادگان در سال 1393 صورت پذیرفت. . غلظت آهن از روش هضم مرطوب و باکمک دستگاه جذب اتمی Perkin Elmer 4100 اندازه گیری شد. نتایج این تحقیق نشان داد که میانگین غلظت آهن در ماهیان پرورشی برابر با 17.08±1.21 میلی گرم بر کیلوگرم وزن خشک و در ماهیان دریایی 10.68±3.66 میلی گرم بر کیلوگرم وزن خشک بود (p<0.05) بالاترین غلظت آهن عضله بین ماهیان دریایی مورد تحقیق مربوط به ماهی کفشک زبان گاوی و برابر با 15.50±0.52 میلی گرم بر کیلوگرم وزن خشک بود که با میزان آهن عضله در سایر ماهیان دریایی به جزء ماهی آمور اختلاف معنی داری داشت (P<0.05) همچنین پایین ترین غلظت آهن مربوط به ماهی هامور با غلظت 7.34±0.24 میلی گرم بر کیلوگرم وزن خشک عضله بود که با غلظت عنصر آهن در سایر ماهی ها به استثنای شانک اختلاف معنی داری داشت (P<0.05). بالاترین غلظت آهن عضله بین ماهیان پرورشی مورد تحقیق مربوط به ماهی بیگهد کپورسرگنده و برابر با 18.16±0.30 میلی گرم بر کیلوگرم وزن خشک عضله بود که تنها با میزان آهن عضله در کپور علفخوار اختلاف معنی داری داشت (P<0.05). میانگین ارزیابی خطر آهن در ماهیان پرورشی برابر با 0.61 و در ماهیان دریایی 0.38 بود (P<0.05). بالاترین ارزیابی خطر در ماهیان دریایی مورد مطالعه مربوط به ماهی کپور کفشک زبان گاوی (HQ-0.55) و پایین ترین ارزیابی خطر در این گروه مربوط به ماهی هامور (HQ=0.26) و شانک (HQ=0.3) بود. ارزیابی خطر در ماهیان پرورشی مورد مطالعه به ترتیب ماهی کپور سرگنده HQ=0.65، کپور معمولی HQ=0.63، فیتوفاگ HQ=0.61 و در ماهی آمور HQ=0.55 بود. ارزیابی خطر در تمام نمونه ها کمتر از یک بود بنابراین تغدیه از ماهیان مورد تحقیق هیچگونه خطری از نظر میزان آهن ورودی به بدن انسان ندارد.

تغییرات ساختار جامعه فیتوپلانکتونی در 4 ایستگاه شامل رمچاه (2)، صلخ (2) در بندر لنگه و بستانه (3) و گرزه (4) در منطقه قشم در طی یک سال (1388) مورد مطالعه قرار گرفت. در این تحقیق پنج گروه (باسیلاریوفیسه ، داینوفیسه ، سیانوفیسه ، کریزوفیسه و اگلنوفیسه) و 47 جنس از فیتوپلانکتون ها شناسایی شدند.گروه باسیلاریوفیسه (79.6 درصد) نسبت به سایر گروه ها و جنس ریزوسولنیا (42.5 درصد) نسبت به سایر جنس ها از فراوانی بیشتری برخوردار بوده اند. محدوده تغییرات سالیانه شاخص های زیستی مارگالف، پیلو، شانون و سیمپسون در این تحقیق بترتیب برابر 0.58-2.56، 0.08-0.97، 0.23-2.60و 0.09-0.93 بوده است. نتایج آنالیز واریانس چند متغیره نشان داد که تغییرات زمان (فصل) بر فراونی فیتوپلانکتون ها و هر یک از شاخص های زیستی محاسبه شده معنی دار بوده است (p<0.05). نتایج آنالیز خوشه ایی نشان داد که ایستگاههای رمچاه، گرزه و صلخ و بستانه بر اساس میزان ضریب تشابه هر کدام در یک خوشه قرار دارند. با توجه به نتایج بدست آمده مناطق مورد مطالعه از نظر شرایط اکولوژیک دارای رتبه متوسط و جامعه فیتوپلانکتونی از تنوع و غنای نسبتا خوبی برخوردار می باشد.

این پژوهش در راستای برنامه استقرار قفس های پرورش ماهی در سواحل جنوبی دریای خزر انجام شد. نمونه برداری بصورت فصلی و از اعماق 5 تا 100 متر از آستارا تا بندر ترکمن در 8 نیم خط عرضی عمود بر ساحل صورت پذیرفت. هدف از این مطالعه بررسی وضعیت پراکنش، تراکم و زی توده بین بی مهره گان کفزی در نیم خط ها، عمق و فصول می باشد. نتایج نشان داد که یشترین مقدار تراکم و زی توده به ترتیب در نیم خط های امیرآباد با میانگین (± انحراف معیار) 10931.7±7301.4 عدد در متر مربع و نیم خط آستارا با میانگین (± انحراف معیار 86.2±160.3 گرم در متر مربع بود. این امر می تواند به دلیل حضورگونه Streblospio gynobranchiata بعنوان یک گونه غیربومی (قدرت سازش پذیری بالا) از راسته پرتاران (بیش از 588 درصد از کل فراوانی) در نیم خط امیر آباد و صدف دوکفه ای Cerastoderma glaucum (درشت بودن اندازه) از راسته نرمتنان در نیم خط آستارا مرتبط باشد. همچنین اختلاف معنی دار بین میزان تراکم در نیم خط ها (p<0.05) و عدم اختلاف در اعماق و فصول مختلف وجود داشت (p>0.05). بررسی تراکم و زیتوده در فصول مختلف دارای نوساناتی بود بطوری که بیشترین تراکم با میانگین 6280.1±5693.1 عدد در متر مربع و 66.1±126.9 گرم در متر مربع به ترتیب مربوط به زمستان و بهار بود بطوری که با نزدیک شدن به فصل تولید مثلی آنها بستگی داشت. اختلاف معنی داری بین زی توده در اعماق مختلف (p<0.05) و در نیم خط ها و فصول مختلف اختلاف معنی داری یافت نشد (p>0.05). همچنین با توجه به آنالیز چند متغیره بر روی تراکم و زیتوده بی مهره گان کفزی در اعماق مختلف نشان داد که اعماق 5، 10 و 20 متر از اهمیت شیلاتی خاصی به لحاظ فراوانی، تراکم و زیتوده بی مهره گان کفزی، شیب بستر، جنس بستر، نزدیکی به ساحل، انباشت مواد مغذی، منطقه زاد آوری، تغذیه ای و منطقه تخم ریزی برای برخی گونه های ماهیان دریای خزر برخوردار هستند. بنابراین با توجه به برنامه پرورش ماهی در قفس در سواحل جنوبی دریای خزر از سوی شیلات ایران، پیشنهاد می گردد که استقرار قفس های پرورش ماهی در محدوده اعماق بیش تر از 20 متر انجام شود.

گونه های آیروموناس پاتوژن های فرصت طلبی هستند که در پاره ای از موارد قابلیت ایجاد بیماری به عنوان عامل اولیه در انسان و ماهی را دارند. آیروموناس هیدروفیلا پاتوژن فرصت طلبی است که باعث ایجاد توکسین و عفونت در میزبان شده و مقاومت چندگانه آنتی بیوتیکی در سویه های جداسازی شده آن از مناطق مختلف جهان گزارش شده است. بنابراین، یافتن میزان شیوع مقاومت آنتی بیوتیکی در جدایه های آیروموناس هیدروفیلا (Aeromonas hydrophila) ارزشمند خواهد بود. تعداد 100 ماهی کپور معمولی (Cyprinus carpio) از استخر های پرورش ماهی در 44 منطقه از استان خوزستان به عنوان نمونه جمع آوری گردید. قسمت انتهایی روده از هر نمونه جداسازی و هموژن شد. نمونه های جمع آوری شده در آگار خون دار تلقیح و در انکوباتور 37 درجه سانتی گراد به مدت 24 ساعت گرم خانه گذاری شدند. از هر پلیت 3 تا 5 کلونی مشکوک به آیروموناس هیدروفیلا انتخاب و در محیط آگار خون دار خالص سازی گردید. هر کلونی به وسیله ی تست کاتالاز، اکسیداز و رنگ آمیزی گرم ارزیابی و DNA جدایه-های مشکوک، به روش جوشاندن استخراج گردید. سویه های آیروموناس هیدروفیلا به روش PCR و با استفاده از ژن مربوط به جنس و گونه تایید قطعی شدند. در نهایت مقاومت آنتی بیوتیکی در همه ی جدایه های آیروموناس هیدروفیلای تایید شده به روش دیسک دیفیوژن کربی- باور بررسی شد. بیست جدایه آیروموناس هیدروفیلا از تمام کلونی های مشکوک به آیروموناس با روش PCR تایید قطعی گردید که بیشتر جدایه ها به چندین آنتی بیوتیک مقاومت نشان دادند. کمترین مقاومت نسبت به سفوتاکسیم و سیپروفلوکساسین (<%25) و بیشترین مقاومت نسبت به ونکومایسین و کلیندامایسین (%90) مشاهده شد. درمقایسه با سایرمطالعات، مشخص گردید که الگوی مقاومت آنتی بیوتیکی این باکتری در مناطق مختلف، متفاوت می باشد از این رو یافتن الگوی مقاومت در هر منطقه امری الزامی می باشد.

مطالعات زیستی و بوم شناختی منابع آب از مباحث اساسی در تحقیق و بررسی های علمی مربوط به منابع آب است. شناسایی ویژگی های هر اکوسیستم، موجودات زنده و فاکتورهای محیط زیستی حاکم بر آن، گام نخست این مطالعات محسوب می شود. ارزیابی کیفیت منابع آب بخصوص منابع آب آشامیدنی در سال های اخیر همزمان با کاهش کمیت و کیفیت منابع آب از اهمیت بسیاری برخوردار گردیده است. دریاچه ها و مخازن آبی سدها به عنوان منابع مهم تامین کننده آب آشامیدنی، کشاورزی و صنعت مورد توجه جوامع انسانی قرار گرفته است. استفاده بهینه از این منابع نیازمند روش های مناسب پایش و حفظ کیفیت آن ها می باشد. با توجه به اهمیت دریاچه سد زاینده رود به عنوان منبع تامین کننده آب آشامیدنی و کشاورزی حوزه آبریز زاینده رود و استان های همجوار، ارزیابی کیفیت آب این دریاچه ضروری بنظر می رسید. برای این منظور 5 ایستگاه نمونه برداری در نقاط مختلف دریاچه انتخاب و با تناوب 45 روز یکبار در طی فصول بهار و تابستان سال 1392 نمونه برداری در آن ها انجام شد. فاکتورهای، نیترات، نیتریت، اکسیژن محلول، هدایت الکتریکی، سختی و pH آب اندازه گیری شد و شاخص WQI با استفاده از آن ها محاسبه گردید. نتایج حاصل کیفیت آب در یاچه سد زاینده رود را علیرغم تغییرات کاهشی در طی فصول بهار و تابستان در مجموع خوب (بین 50-100) ارزیابی نمود. این مطالعه نشان داد که حفظ کیفیت آب دریاچه سد زاینده رود نیازمند یک مدیریت دقیق و همه جانبه است.

دوشکلی جنسی پدیده ای معمول در بین برخی آرایه های ماهیان از جمله ماهیان گورخری جنس Aphanius می باشد. در مطالعات ریخت سنجی آرایه ها یا جمعیت های ماهیان برای بررسی فرآیندهای زیستی مثل سازگاری و تکامل، وجود دوشکلی جنسی، آنالیز مجزا برای هر دو جنس را ضروری می کند. از این رو این تحقیق با هدف تعیین جنس مطلوب در گونه Aphanius dispar برای مطالعات ریخت سنجی به اجرا درآمد. برای این منظور تعداد 1800 عدد ماهی (نر و ماده) از سه جمعیت رودخانه های سرباز، مهران و شور نمونه برداری گردید. سپس از نیمرح نمونه ها عکسبرداری گردید و برروی تصاویر دو بعدی حاصل، تعداد 17 نقطه لندمارک (نقطه نشانه) تعیین و با استفاده از نرم افزار TpsDig2 رقومی شد. داده های حاصل هر جنس به صورت جداگانه و تمام جنس ها به صورت کلی، پس از آنالیز پروکراست، با استفاده از تحلیل های چندمتغیره PCA، CVA و MANOVA مورد تحلیل قرار گرفتند. نتایج تمایز جمعیت های مورد مطالعه را از نظر شکل نشان داد ولی در آنالیز جداگانه جنس های نر و ماده، تفاوت معنی داری در شکل بدن جمعیت های رودخانه های شور و مهران یافت نشد. در بررسی دوشکلی جنسی نواحی سر و تنه یک ویژگی اصلی بین جنس های این گونه بود. براساس نتایج در این گونه جنس نر به عنوان جنس مطلوب تر برای بررسی مقایسه ریختی بین جمعیت های مختلف پیشنهاد می گردد.

این پروژه با هدف تعیین مقدار، کیفیت، درصد خلوص، مقایسه با نوع سنتتیک و بررسی ارزش اقتصادی بتا کاروتن استخراج شده از آزولای تالاب انزلی انجام شد. برای اجرای این پروژه یک تیمار شامل بتا کاروتن استخراج شده به روش هیدرولیز قلیایی از آزولای تالاب انزلی در فصل تابستان سال 1393 در نظر گرفته شد. تیمارها به مدت یک سال در دمای چهار درجه سلسیوس نگهداری شدند. از بتا کاروتن سنتتیک به عنوان شاهد استفاده شد. کیفیت تیمارها با استفاده از آزمایشات شیمیایی شامل تعیین مقدار و کیفیت بتا کاروتن، رنگ سنجی (hunter lap)، درصد خلوص و ویتامین A به وسیله HPLC، مدت زمان ماندگاری وحلالیت بتا کاروتن طبیعی بررسی شد. در نتایج آزمایشات شامل درصد خلوص، غلظت، رنگ سنجی، ترکیبات ویتامینه، حلالیت و مدت زمان ماندگاری در بتا کاروتن آزمایشی در مقایسه با شاهد تفاوت معنی دار مشاهده نشد (P>0.05). طی مدت زمان ماندگاری این فاکتورها در تیمارهای آزمایشی و شاهد تفاوت معنی دار نشان ندادند (p>0.05). بتا کاروتن طبیعی طی مدت زمان نگهداری به مدت یک سال در دمای 5 درجه سلسیوس از کیفیت خوبی برخوردار بود. با توجه به عدم وجود تفاوت معنی دار بین بتا کاروتن استخراج شده از آزولا در مقایسه با نوع سنتتیک از حیث آزمایشات شیمیایی، خلوص، مدت زمان ماندگاری و ارجحیت بتا کاروتن طبیعی استخراج شده از آزولا در مقایسه با نوع سنتتیک از حیث ارزش اقتصادی می توان کاربرد بتا کاروتن طبیعی تهیه شده از آزولا را به جای بتا کاروتن سنتتیک در صنعت غذایی پیشنهاد کرد.

شکوفایی مضر جلبکی برای اولین بار در مرداد 1386 باعث تغییر رنگ در منطقه وسیعی از آب های ساحلی خلیج فارس گردید. گونه عامل این شکوفایی Cochlodinium polykrikoides بود و باعث مرگ و میر گسترده ای از آبزیان در خلیج فارس شد. در این مطالعه اثرات بازدارندگی رشد داینوفلاژلای Cochlodinium polkrikoides بادر معرض قرار گیری با عصاره آبی (0.2, 0.6, 0.8 and 1.6 g L-1) 6 گونه از جلبک ماکرسکوپی Ulva lactuca, Enthromorpha intistialis, Colpomenia sinuosa, S. illicifolium, Gracilaria corticat و Hypnea valentiea ، کشت توام با بافت تازه (and 5.0 g L-1) و محیط کشت آبی فیلتر شده از 3 گونه از جلبک ماکرسکوپی E.intistialis, C.sinuosa, و H.valentiea در شرایط آزمایشگاهی و به مدت 15 روز مورد بررسی قرار گرفت. نتایج نشان داد که رشد C. polkrikoides بطور معنی داری بوسیله عصاره آبی جلبکی در تمام غلظت ها محدود شده و اختلاف معنی داری را با نمونه شاهد دارد (p<0.05). همچنین بیشینه بازدارندگی رشد C. polkrikoides در کشت توأم با بافت تازه جلبک های ماکروسکوپی E.intistialis, C.sinuosa و H.valentiea بدست آمد که اختلاف معنی داری را با دیگر جلبک های ماکروسکوپی و شاهد نشان داد (p<0.05). در محیط کشت آبی فیلتر شده بیشینه بازدارندگی رشد در جلبک E.intistialis مشاهده شد که اختلاف معنی داری را با دیگر جلبکها داشت. از اینرو، می توان نتیجه گرفت که استفاده از جلبک های ماکروسکوپی مورد آزمایش خواه به شکل عصاره و یا با بافت تازه می تواند به عنوان راهکاری در کنترل بیولوژیکی رشد دینوفلاژلای C. polkrikoides می باشد.

این آزمایش به منظور تعیین اثر درصد غذادهی بر عملکرد شاخص های رشد، ضریب تبدیل غذایی، بازماندگی و ترکیبات شیمیایی در پرورش میگوی رودخانه ای شرق (Macrobrachium nipponense) انجام گردید. طبق این آزمایش، 180 عدد میگوی رودخانه ای شرق با میانگین (± خطای استاندارد) وزنی 1.40±0.18 گرم شمارش و در 12 آکواریوم شامل 4 تیمار و 3 تکرار در هر تیمار با شرایط یکسان پرورشی توزیع شدند. میگوها در تیمارهای مختلف با درصدهای متفاوت (1، 2، 3، 4 درصد بر اساس وزن توده زنده) بصورت 5 بار در روز، با غذای تجاری و به مدت 56 روز غذادهی گردیدند. در پایان، شاخص های رشد و ترکیبات شیمیایی بدن در تیمارهای مختلف تعیین گردید. نتایج نشان داد، متوسط وزن نهایی، افزایش وزن و نرخ رشد ویژه بطور معنی داری در تیمار 3 درصد غذادهی در روز نسبت به سایر تیمارها بیشتر بود (p<0.05)، ولی اختلاف معنی داری در ضریب وضعیت بین تیمارها مشاهده نشد (p>0.05). کمترین میزان ضریب تبدیل غذایی در تیمار 3 درصد غذادهی در روز بدست آمد و تیمارهای 3 و 4 درصد غذادهی در روز به ترتیب با 77.55±2.6 و 64.37±1.7 درصد، بیشترین نرخ بازماندگی را داشتند. نتایج به دست آمده مطلوبیت میزان غذادهی 3 درصد در روز را نشان داد و اختلاف معنی دار آماری از نظر افزایش نرخ بازماندگی، کاهش ضریب تبدیل غذایی و افزایش میزان پروتیین و چربی لاشه با سایر تیمارهای آزمایشی داشت (p<0.05).

این پژوهش برای تعیین ساختار جمعیت، تنوع زیستی، ارتباط عوامل غیر زیستی در تغییرات زیوپلانکتون و تعیین سطح تروفی دریاچه مصنوعی شهدای خلیج فارس (چیتگر- تهران) انجام شد. نمونه برداری از زیوپلانکتون توسط Juday net در 5 ایستگاه بر اساس اشکوب دریاچه بین سالهای 1392 و 1393 انجام شد. در این مطالعه 36 گروه زیوپلانکتونی شامل بندپایان (Arthropoda) 6 جنس، آغازیان (Protozoa) 6 جنس، گردان تنان (Rotatoria) 20 جنس، کرم های لوله ای (Nematoda) 1 جنس، موی شکمان (Gastrotricha) 2 جنس و کم تاران (Oligochaeta) 1 جنس شناسایی شدند. همچنین برای اولین بار نوعی ژله ماهی آب شیرین از جنس Craspedacusta با اندازه های طولی 15-20 میلیمتر در ایران، در دریاچه چیتگر مشاهده شد. گروه گردان تنان با میانگین تراکم 61±18 عدد در لیتر زیوپلانکتون غالب دریاچه چیتگر بوده و کرم های لوله ای، موی شکمان و کم تاران، کمترین میانگین تراکم را داشتند (کمتر از 1 عدد در لیتر). میانگین تراکم سالانه زیوپلانکتون 72±18 عدد در لیتر بود. آنالیز تحلیل مولفه های اصلی (PCA) نشان داد، جنس های Trichocerca و Polyarthera از گروه گردان تنان با بیشترین بار عاملی (Loading Component)، کمترین واریانس و بیشترین تراکم را در اجتماعات زیوپلانکون به خود اختصاص دادند. براساس آنالیز تطبیق متعارف (CCA) همبستگی محسوسی بین تراکم گردان تنان با فاکتورهای محیطی مشاهده نشد. همچنین نتایج نشان داد که آب این دریاچه براساس شاخص زیستی و ساختار زیوپلانکتون در رده آب های الیگو- مزوتروف (تقریبا پاکیزه) قرار گرفته ولی امکان افزایش روند یوتریفیکاسیون در صورت عدم مدیریت و کنترل آبزیان این اکوسیستم وجود دارد.

در این مطالعه که به مدت 8 هفته به طول انجامید اثر سطوح متفاوت لیزین و متیونین بر ترکیبات بیوشیمیایی و پروفیل اسیدهای آمینه بدن ماهیان جوان صبیتی (Sparidentex hasta) بررسی شد. بدین منظور تعداد 180 قطعه بچه ماهی با میانگین وزن اولیه 37.59±1.4 گرم، به طور تصادفی در 18 تانک توزیع گردیدند. ماهیان سه بار در روز تا حد سیری و با 6 جیره غذایی تغذیه شدند که جیره های غذایی عبارت بودند از: تیمار 1 (گروه کنترل): فاقد لیزین و متیونین، تیمار 2: %100 متیونین، تیمار 3: %75 متیونین و %25 لیزین، تیمار 4: %50 متیونین و %50 لیزین، تیمار 5: %25 متیونین و %75 لیزین، تیمار 6: %100 لیزین. نتایج نشان داد که محتوای پروتیین لاشه به طور معنی داری تحت تاثیر مکمل های آمینو اسیدی قرار گرفت و بالاترین میزان آن در لاشه ماهیان تغذیه شده با تیمار 3 سنجش شد (P<0.05) بعلاوه افزایش سطح لیزین در جیره سبب افزایش میزان چربی لاشه ماهیان مورد مطالعه گشت هرچند که محتوای چربی، رطوبت و خاکستر لاشه در بین گروه های مختلف تفاوت معنی دار نشان نداد. همچنین مجموع اسیدهای آمینه ضروری (∑EAA) و اسیدهای آمینه غیر ضروری (∑NEAA) و نسبت ∑NEAA / ∑EAA، تحت تاثیر مکمل های آمینواسیدی قرار گرفتند به طوری که ∑EAA بدن و نسبت ∑NEAA / ∑EAA با افزایش سطح مکمل ها بطور معنی داری افزایش نشان داد و در تیمارهای تغذیه شده با سطوح بالای متیونین بالاترین مقدار مشاهده شد. نتایج حاصل مبین آن است که افزودن مکمل های آمینو اسیدی به میزان %75 مکمل متیونین و %25 مکمل لیزین به جیره ای با 45.95 درصد پروتیین دارای اثرات مثبت بر ترکیبات بیوشیمیایی لاشه و محتوی اسیدهای آمینه بدن در پرورش بچه ماهی صبیتی می باشد.

مخازن آبی نقش و سهم مهمی در پرورش و تولید آبزیان در بسیاری از کشورها دارا هستند. در این راستا، مطالعه حاضر دریاچه سد آزاد سنندج را از تیر 1394 تا خرداد 1395 با نمونه برداری در پنج ایستگاه و تعیین 18 پارامتر فیزیکوشیمیایی و مقایسه نتایج با استانداردهای آبزی پروری، مورد بررسی قرار داده است. نتایج نشان داد که ترموکلاین و اکسی کلاین حدود ماه خرداد شروع و سپس در ماه آذر از بین رفت. حداکثر لایه بندی دمایی و اکسیژنی به ترتیب در ماههای مرداد و خرداد به وقوع پیوست. اکثر فاکتورهای فیزیکوشیمیایی مورد بررسی، تفاوت معنی داری از مقادیر میانگین در دو لایه سطحی و عمقی نشان دادند (T-test, p<0.05) و میانگین پارامترهای دما، اکسیژن محلول، آلکالینیتی، سختی، pH، مواد جامد محلول و معلق و مواد مغذی در محدوده ی حد مجاز استانداردهای مختلف بود. نتیجه اینکه، بر اساس نتایج خصوصیات فیزیکوشیمیایی، دریاچه سد آزاد با بکارگیری روشهای صحیح مدیریتی، برای فعالیتهای آبزی پروری با الگوی استاندارد، مطلوب می باشد.

لطفا برای مشاهده چکیده به متن کامل (PDF) مراجعه فرمایید.

تکثیر میگو با توجه به طعم و مزه آن و ارزش غذایی بالایی که دارد هم اکنون به شکل گسترده ای در اغلب کشورهای جهان رواج پیدا کرده است. ایجاد یک منبع پروتیینی برای مصرف کننده، خود دلیلی محکم برای ایجاد رقابت در عرضه میگو به بازارهای فروش بین کشورهای همتراز شده و این مهم راه های بهتر و مؤثرتری برای بدست آوردن کیفیت مطلوب این محصول را می طلبد.اکنون با وجود امکانات مناسب طبیعی در کشور، باید همگام باکشورهای مطرح در این زمینه حرکت نمود . این صنعت از سال 1370 با احداث کارگاه پرورش میگو در کلاهی بندرعباس آغاز شد لیکن در ابتدا به خاطر مسایل اجرایی ومدیریتی پیشرفت محسوسی مشاهده نشد. قریب چند سال است که شیلات ایران به همراه بخش خصوصی به تکثیر و پرورش میگو، بطور گسترده ای اقدام نموده و در این میان شیلات از گونه های میگوی آب شیرین و آب شور بهره جسته است و در حال حاضر پرورش میگو در استانهای خوزستان، بوشهر، هرمزگان، سیستان و بلوچستان همچنین مازندران و گلستان صورت می گیرد و در بعضی استانهای دیگر مراحل آزمایشی را طی می کند و در صورت حصول نتیجه دلخواه، این صنعت در آن مناطق گسترش خواهد یافت.

اکوسیستم های تالاب های ساحلی به طور گسترده در مناطق خشک و در امتداد سواحل توزیع شده اند (Montoya, 2009) مانند تالاب بین المللی گمیشان، این تالاب ساحلی دریای خزر شامل بسیاری از مناطق وسیع کم عمق و شور که جاذب انواع زندگی پرنده و تنوع زیستی است (Jafari, 2009) و به ندرت مورد مطالعه قرار گرفته است. در بسیاری از تالاب ها شاخص زیستی کلروفیل به عنوان ماده رنگی مهم فتوسنتز در فیتوپلانکتون ها و جلبک ها مطرح است و اغلب به عنوان برآوردگر زیست توده جلبکی استفاده می شود. (Gibson et al., 2000). سه نوع از مهم ترین ترکیبات کلروفیل در محیط زیست دریایی شامل (Chl-a) Chlorophyll-a، (Chl-b) Chlorophyll-b و (Chl-c) Chlorophyll-c است.

در مطالعه حاضر شاخص های بیوشیمیایی همولنف میگوی پاسفید غربی (Litopenaeus vannamei) با سه سطح متفاوت پروتیین جیره غذایی (45 و 35، %25) در سه سطح شوری آب پرورشی (32-35 ppt و 12-15 و 0-3) مورد بررسی قرار گرفت. بدین منظور تعداد 3500 قطعه میگو با متوسط وزن و طول اولیه 5.55±0.18 گرم و 8.81±0.15 سانتی متر در 27 مخزن بتنی با ظرفیت 10 تن (طول: 600 cm، عرض: 170 cm و ارتفاع: 100 cm) مورد آزمایش قرار گرفتند. میگوها 4 بار در روز در حد اشباع به مدت 56 روز تغذیه گردیدند. نتایج نشان داد که در سطوح 35 و %45 پروتیین جیره غذایی و شوری آب 32-35 قسمت در هزار میزان پروتیین، اوره، لیپوپروتیین با چگالی بالا و لیپوپروتیین با چگالی پایین افزایش پیدا کرد و تحت تاثیر برهم کنش هر دو عامل متغیر قرار گرفتند (p≤0.05). علاوه بر این، سطح کلسترول و تری گلیسرید نیز به طور معناداری در تیمار حاوی %45 پروتیین و شوری 32-35 ppt بالاتر بود. همچنین میزان گلوکز همولنف نیز تنها ارتباطی معکوس را با افزایش پروتیین جیره غذایی نشان داد (p≤0.05). قابل ذکر است که سطوح متفاوت و برهم کنش هر دو عامل متغیر مورد آزمایش نیز بر میزان اسید اوریک همولنف اثری نداشت. در مطالعه حاضر بهترین سطوح شاخص های بیوشیمیایی همولنف در جیره غذایی حاوی 35 درصد پروتیین و شوری 32-35 ppt به دست آمد و در این سطوح کمترین استرس به میگو وارد شد.