مجله دیابت و متابولیسم ایران
سال:1395 | دوره:15 | شماره:4 |تعداد مقالات:8

مقدمه: دیابت بیماری مزمن و شایعی است که در سال های اخیر به دلیل تغییر سبک زندگی، عدم تحرک و چاقی متعاقب آن، افزایش چشم گیری داشته است. این افزایش شیوع در دیابت، انجام مداخلات متعدد و پراکنده توسط متخصصین و مراقبین سلامت را به منظور کنترل و تنظیم قندخون و عوامل تاثیرگذار بر آن به دنبال داشته است. هدف از پژوهش حاضر جمع آوری و ترکیب نتایج این مداخلات، در دو زمینه روانشناختی و ورزشی و تعیین اثربخشی آن ها بر کنترل میزان هموگلوبین گلیکوزیله (HbA 1 c) در بیماران مبتلا به دیابت در قالب روش فراتحلیل می باشد.روش ها: جهت انجام این مطالعه، از بین پژوهش های متعدد مربوط، 38 پژوهش (19مداخله ورزشی و19 مداخله روانشناختی) که از لحاظ روش شناختی مورد قبول بودند انتخاب شدند و فراتحلیل بر روی آن ها انجام گرفت. این پژوهش مبتنی بر 38 اندازه اثر می باشد و ابزار استفاده شده چک لیست فراتحلیل بوده است.یافته ها: یافته های پژوهش نشان داد که میزان اندازه اثر مداخلات و آموزش های روانشناختی بر کنترل میزان قند خون پایدار 0.67 (0.00001>p) و اندازه اثر مداخلات و آموزش های ورزشی 0.79 (0.00001>p) می باشد.نتیجه گیری: اگرچه طبق جدول کوهن، اندازه اثرهای به دست آمده برای اثربخشی مداخلات روانشناختی و ورزشی، هر دو در سطح متوسط می باشد، با این حال میزان اثربخشی مداخلات ورزشی بالاتر از مداخلات روانشناختی به دست آمده است.

مقدمه: بیماران مبتلا به دیابت نوع 2 بیشتر در معرض ابتلا به افسردگی هستد. شیوع افسردگی در نتایج مطالعات ایرانی، متفاوت می باشد لذا مطالعه حاضر با هدف بررسی شیوع افسردگی در بیماران دیابت نوع دو ایران به روش متاآنالیز انجام شده است.روش ها: مطالعه حاضر بر اساس بیانیه PRISMA برای مطالعات مرور سیستماتیک و متاآنالیز انجام شد. دو نفر از پژوهشگران به صورت مستقل از هم با استفاده از کلیدواژه های استاندارد فارسی و انگلیسی بانک های اطلاعاتی داخلی و بین المللی Scopus، PubMed، Sciencedirect، Cochrane، Embase، Web of Science، Springer، Online Library Wiley و همچنین موتورجستجوی Google Scholar را بدون محدویت زمانی تا آذر ماه سال 1394 جستجو کردند. داده های با استفاده از مدل اثرات تصادفی و نرم افزار Stata Ver. 11.1 مورد تجزیه و تحلیل آماری قرار گرفتند.یافته ها: در 16 مطالعه واجد شرایط با حجم نمونه 3284 نفر و میانگین سنی 48.6 سال بررسی قرار گرفت. شیوع افسردگی در بیماران دیابتی نوع دو ایران 54.8% (فاصله اطمینان 95%: 66.1-43.5) برآورد گردید. این میزان در جنس مرد و زن به ترتیب 32.2%(فاصله اطمینان 95%: 48.1-16.3) و 60% (فاصله اطمینان 95%: 73.7-46.4) محاسبه شد. بیشترین شیوع افسردگی مربوط به مرکز کشور (60%) و کمترین این میزان در غرب کشور (38%) بود.نتیجه گیری: با توجه به شیوع بالای افسردگی در بیماران دیابتی نوع دو ایران، اجرای برنامه غربال گری از نظر اختلالات روانی به ویژه افسردگی و هم چنین انجام مشاوره روانپزشکی به صورت روتین جهت تشخیص و درمان افسردگی در این بیماران ضروری به نظر می رسد.

مقدمه: ارائه خدمات مراقبتی و بهداشتی افراد مبتلا به بیماری دیابت اطلاعات مفیدی ایجاد می کند که از این اطلاعات می توان برای شناسایی، درمان، مراقبت های بعدی و حتی پیشگیری از بیماری دیابت استفاده نمود. از طرفی کاوش و بررسی حجم زیادی از این اطلاعات، نیازمند استفاده از روش های موثر و کارآمدی برای یافتن الگوهای مربوط در این اطلاعات می باشد که استفاده از تکنیک های مختلف داده کاوی به خصوص دسته بندی و الگوهای تکرار شونده می تواند کمک شایانی در این زمینه باشد.روش ها: پایگاه های اطلاعاتی Scholar، Science Direct Google Scopus، Pubmed، با هدف یافتن مقالات، جستجو و مقالات انگلیسی منتشر شده در سال های 2005 تا 2015 مورد بررسی قرار گرفتند. مقالات به دست آمده از نظر جمعیت مورد مطالعه، مجموعه داده های مورد استفاده و روش های داده کاوی ارزیابی شدند.یافته ها: از میان 2144 مقاله به دست آمده در جستجوی اولیه، تعداد 38 مقاله مرتبط با موضوع مطالعه، انتخاب و مورد بررسی قرار گرفت. نتایج این بررسی نشان می دهد که الگوریتم های خوشه بندی، قوانین انجمنی و هوش مصنوعی از پرکاربردترین تکنیک های داده کاوی می باشند که برای تشخیص و پیش بینی احتمال ابتلا به بیماری دیابت با موفقیت مورد استفاده قرار گرفته اند.نتیجه گیری: پیاده سازی روشی که بتواند امکان ابتلا یا عدم ابتلای افراد به دیابت را مشخص کند، گام مهمی در کنترل بیماری دیابت خواهد بود. با توجه به مطالعات انجام شده، داده کاوی می تواند به عنوان روشی موثر در پیشگیری، درمان و کشف ارتباط بین بیماری دیابت و عوامل خطر آن، موجب پیشرفت های قابل توجه در حوزه تحقیقات دیابت و ارائه مراقبت های بهداشتی بهتر برای این گروه از بیماران باشد.

مقدمه: ایرزین به عنوان مایوکاینی ترشح شده با فعالیت ورزشی شناخته شده است که نقش مهمی در متابولیسم انرژی و تنظیم بیماری های متابولیک مانند دیابت ایفا می کند. هدف از پژوهش حاضر مقایسه تاثیر دو نوع فعالیت ورزشی تناوبی با شدت بالا و تداومی با شدت متوسط بر سطوح ایرزین سرم و پروتئین جداکننده -1 (UCP- 1) چربی زیرپوستی در رت های نر دیابتی است.روش ها: پژوهش حاضر، تجربی با طرح پس آزمون با گروه کنترل بود. در این مطالعه 29 سر رت نر دیابتی (12 هفته سن و با وزن 220-240 گرم) به 5 گروه: بلافاصله و 2 ساعت پس از فعالیت ورزشی تناوبی با شدت بالا (HIIE2، HIIE0)، بلافاصله و 2 ساعت پس از فعالیت ورزشی تداومی با شدت متوسط (MICE2، MICE0) و کنترل (C) تقسیم شدند. هر دو گروه MICE با شدت 65-60% حداکثر اکسیژن مصرفی به مدت 40 دقیقه و هر دو گروه HIIE با شدت 90-95% حداکثر اکسیژن مصرفی در 12 تناوب 1 دقیقه ای با فواصل استراحتی 1 دقیقه ای به فعالیت روی نوار گردان پرداختند. از روش ELISA برای اندازه گیری ایرزین سرم و UCP- 1 چربی زیرپوستی استفاده گردید. از آزمون ANOVA و تست تعقیبی توکی برای تحلیل داده ها استفاده و سطح معنی داری 0.05 در نظر گرفته شد.یافته ها: تحلیل داده ها نشان داد، سطوح ایرزین سرم در گروه HIIE 0 و UCP- 1 چربی زیرپوستی در گروه HIIE 2 نسبت به گروه کنترل افزایش معنی داری داشتند (p£0.05). با این حال، بین دیگر گروه های تحقیق تفاوت معنی داری وجود نداشت (p>0.05).نتیجه گیری: به نظر می رسد، فعالیت ورزشی تناوبی با شدت بالا نسبت به فعالیت ورزشی تداومی با شدت متوسط نقش بارزتری در تغییرات معنی دار سطوح سرمی ایرزین و UCP- 1چربی زیرپوستی در رت های دیابتی داشته باشد.

مقدمه: هدف تحقیق حاضر بررسی تاثیر جنسیت بر غلظت گلوکز، انسولین و شاخص مقاومت به انسولین در پاسخ به فعالیت حاد استقامتی و دوره های ریکاوری متعاقب آن در افراد سالم بود.روش ها: هشت زن و هفت مرد 30-20 ساله (سن زنان 1.50±22.37 و مردان 1.27±23.42 سال، وزن زنان 8.14±55.50 و مردان 15.16±79.85 کیلوگرم، قد زنان 4.18±160.12 و مردان 6.57±179.71 سانتی متر) به صورت داوطلبانه در این تحقیق شرکت نمودند. آزمودنی ها دو جلسه فعالیت و کنترل را طی دو هفته متوالی اجرا نمودند. ترتیب اجرای جلسات به صورت تصادفی برای هر شخص تعیین شده بود. برنامه ورزشی شامل 45 دقیقه فعالیت حاد استقامتی با شدت 75 درصد ضربان قلب بیشینه بر روی تردمیل بود و متعاقب آن آزمودنی یک ساعت ریکاوری در حالت نشسته داشت. چهار نمونه خونی (6 میلی لیتر) به ترتیب قبل و بلافاصله بعد از فعالیت، همچنین 1 و 24 ساعت بعد از فعالیت جمع آوری شد. برای تجزیه و تحلیل داده ها از تحلیل واریانس دو طرفه مکرر استفاده شد.یافته ها: بدون در نظر گرفتن جنسیت آزمودنی ها، اثر فعالیت و ریکاوری بر غلظت انسولین و شاخص مقاومت به انسولین معنی دار بود (p<0.05) ولی برای گلوکز معنی دار نبود. همچنین هنگامی که داده ها با استفاده از تغییرات حجم پلاسما تصحیح گردیدند، نتایج مشابهی برای انسولین مشاهده گردید. اگر چه تغییرات فاکتورها در جلسه فعالیت در مردان نسبت به زنان بیشتر بود، اما جنسیت بر پاسخ تمامی فاکتورها (گلوکز، انسولین و مقاومت به انسولین) به فعالیت حاد استقامتی تاثیر معنی داری نداشت.نتیجه گیری: فعالیت حاد استقامتی و ریکاوری موجب تغییر شاخص مقاومت به انسولین می شود اما این تغییرات وابسته به جنسیت نمی باشد.

مقدمه: شیوع دیابت با افزایش سن افزایش می یابد. به علل مختلفی بروز زمین خوردن در سالمندان مبتلا به دیابت بیشتر است. این مطالعه به منظور تعیین عوامل مرتبط با زمین خوردن در سالمندان مبتلا به دیابت نوع دو انجام شده است.روش ها: مطالعه از نوع مورد - شاهدی بر روی 160 سالمند (80 نفر گروه مورد-80 نفر گروه شاهد) 60 سال به بالا مبتلا به دیابت نوع دو مراجعه کننده به بیمارستان های منتخب دانشگاه علوم پزشکی تهران به روش مستمر انجام شد. گروه مورد سابقه زمین خوردن در طی یک سال قبل را داشتند و گروه شاهد سابقه زمین خوردن در طی یک سال قبل را نداشتند. پرسشنامه شامل اطلاعات دموگرافیک و عوامل مرتبط با زمین خوردن استفاده شد. داده ها با استفاده از آمار توصیفی و آزمون های تی مستقل، کای دو و رگرسیون لوجستیک تجزیه و تحلیل شدند.یافته ها: نتایج تحقیق نشان دادند که عوامل افت فشار خون وضعیتی (p=0.02)، سرگیجه (p=0.05)، بی اختیاری مدفوع (p>0.01)، اختلال شنوایی (p>0.01)، اختلال بینایی (p>0.01)، درد اندام های تحتانی (p=0.027)، مصرف داروهای ضد انعقاد خون (p=0.017) با زمین خوردن ارتباط معناداری داشتند.نتیجه گیری: نتایج رگرسیون لوجستیک چند متغیره مشخص کردکه عوامل بی اختیاری مدفوع و اختلال شنوایی با خطر زمین خوردن در سالمندان مبتلا به دیابت نوع دو همراه است. توجهات لازم جهت پیشگیری از زمین خوردن باید در برنامه مراقبین از این گروه از سالمندان گنجانده شود.

مقدمه: هدف از این مطالعه بررسی میزان کارایی سرویس پیام کوتاه (SMS) تلفن همراه جهت آموزش حوزه های اصلی مهارت های خودمراقبتی دیابت بود. همچنین این موضوع مورد بررسی قرار گرفت که آیا ارسال پیام های آموزشی هدفمند بر اساس نیازهای فردی بیمار، موثرتر از ارسال پیام های آموزشی عمومی است یا خیر.روش ها: 150 بیمار مبتلا به دیابت نوع دو به طور تصادفی در سه گروه تقسیم شدند: گروه پیامک هدفمند، گروه پیامک غیر هدفمند و گروه کنترل. پارامترهای بیوشیمیایی شامل HbA 1 c، FBS و پروفایل های لیپید در هر سه گروه در زمان شروع مطالعه (میزان پایه) و 12 هفته بعد از مداخله اندازه گیری شدند. علاوه بر این، پرسشنامه خودمراقبتی (SCI)، پرسشنامه سنجش خودکارآمدی مدیریت دیابت (DMSES) و پرسشنامه بررسی موانع خودمراقبتی دیابت برای سالمندان (DSCB-OA) تکمیل شدند. در گروه پیامک هدفمند، 75 درصد از پیام ها بر اساس دو تا از موانع عمده پایبندی به خودمراقبتی که توسط هر بیمار در پرسشنامه ذکر شده بود تنظیم و فرستاده شد. لیکن در گروه پیامک غیر هدفمند پیام ها به صورت تصادفی انتخاب و برای هر بیمار فرستاده شد.یافته ها: بعد از 12 هفته، اگرچه مقدار HbA 1 c تغییر معناداری نداشت لیکن کاهش قابل توجهی در مقادیر FBS و میانگین نمایه توده بدنی در هر دو گروه مداخله مشاهده شد. میانگین نمرات خودمراقبتی به طور معناداری افزایش و میانگین نمرات خودکارآمدی و موانع خودمراقبتی در هر دو گروه مداخله به میزان قابل ملاحظه ای کاهش یافت (p<0.001)، حال آنکه در گروه کنترل نتایج معکوس بود.نتیجه گیری: ارسال پیام کوتاه به عنوان رسانه ای برای آموزش بیمار در کنار درمان متداول دیابت نه تنها می تواند کنترل گلیسمیک را بهبود بخشد بلکه همچنین می تواند اثرات مطلوبی بر سایر ابعاد خودمراقبتی دیابت به جا گذارد. بر طبق یافته های این مطالعه، ارسال پیامک آموزشی عمومی به طور مرتب و در یک زمان مشخص برای بیماران، به همان اندازه ارسال پیامک های آموزشی انفرادی و هدفمند موثر می باشند.