مطالعات روان شناختی
سال:1386 | دوره:3 | شماره:2 |تعداد مقالات:8

هدف پژوهش حاضر، مطالعه اثربخشی رویکرد خانواده درمانی ساختاری در بهبود اختلال اضطراب جدایی کودکان از طریق ایجاد تغییر در ساختار خانواده، کاهش تعارضات در روابط والدین و ارتقا عملکرد خانواده های دارای کودکان مبتلا به اختلال اضطراب جدایی می باشد.روش پژوهش، شبه تجربی بوده و با اجرای پیش آزمون و پس آزمون و ارایه مداخله و اندازه گیری مکرر انجام گرفت. 40 خانواده حداقل دارای یک فرزند، دارای اختلال اضطراب جدایی که به طور تصادفی در چهار گروه مساوی شامل دو گروه آزمایشی (خانواده های کم سواد و خانواده های باسواد) و دو گروه کنترل (خانواده های کم سواد و خانواده های باسواد) جایگزین شده و در این مطالعه شرکت کردند. اعضای خانواده های دو گروه آزمایشی، به مدت 9 جلسه در معرض مداخله درمانی با طرح درمانی یکسان (که بر اساس رویکرد خانواده درمانی ساختاری از پیش طراحی شده بود) قرار گرفتند. همچنین خانواده ها شش هفته پس از آخرین جلسه درمان در یک جلسه پیگیری نیز شرکت کردند. ابزار پژوهش مصاحبه تشخیصی بر اساس معیارهای (2000) DSMIV-TR و مقیاس اضطراب کودکان اسپنس (موسوی و دیگران، 2006) بود. در طول مدت مطالعه، گروه کنترل، هیچ گونه درمانی دریافت نکرد.نتایج حاصل از تحلیل عاملی و تکرار سنجش با استفاده از روش تعقیبی توکی نشان داد که اثربخشی خانواده درمانی ساختاری در بهبود اختلال اضطراب جدایی و اضطراب کلی کودکان در سطح (p<0.001) معنادار بود و این در حالی بود که علی رغم پیش بینی در میزان اثربخشی برنامه مداخله ای در میان خانواده های با سواد و کم سواد تفاوتی مشاهده نشد.

طرح پژوهشی حاضر یک مطالعه تک موردی بود، که با هدف بررسی اثربخشی آموزش والدین بر کاهش مشکلات رفتاری کودکان ADHD اجرا شد.آزمودنی های این طرح، چهار مادر دارای کودک مبتلا به ADHD بوده اند. به منظور کنترل تاثیر دارو، کودکان از میان کودکان ADHD که حداقل به مدت 6 ماه تحت درمان دارویی با ریتالین قرار داشتند، مورد انتخاب قرار گرفتند. سپس همه آزمودنی ها به مدت 8 جلسه تحت آموزش اصلاح رفتار کودکان ADHD قرار گرفتند. این جلسات به صورت انفرادی و هفتگی برگزار می شد.آزمودنی ها در سه مرحله پیش از آغاز مداخله، پس از اتمام مداخله و با فاصله یک ماه از اتمام جلسات آموزش به عنوان پیگیری با استفاده از «فرم کوتاه و تجدید نظر شده مقیاس درجه بندی کانرز والدین»، «مقیاس درجه بندی ADHD: نسخه منزل» مورد ارزیابی قرار گرفتند. داده ها به کمک رسم نمودار ارایه گردید.نتایج نشان داد که آموزش والدین قادر به کاهش مشکلات رفتاری سه آزمودنی در این پژوهش بود. اما برعلایم اصلی کودکان ADHD تاثیر قابل ملاحظه ای نداشت.به طور کلی آموزش والدین در کاهش مشکلات رفتاری کودکان ADHD موثر واقع شد اما بر بیش فعالی، تکانشگری و بی توجهی این کودکان بی تاثیر بوده است.

بسیاری از محققین، متخصصین آموزشی و منتقدین اجتماعی این مساله را مطرح می کنند که اینترنت، زندگی افراد را تغییر می دهد، اما در چگونگی این تغییر و مثبت و منفی بودن آن اختلاف نظر دارند.هدف این مطالعه این است که به مقایسه افسردگی، انزوای اجتماعی و ارتباطات خانوادگی نوجوانان دختر کاربر و غیرکاربر اینترنتی در دبیرستان های شهر تهران بپردازد. از پرسش نامه ارتباطات خانوادگی، آزمون افسردگی CDI و مقیاس انزوای اجتماعی UCLA جهت جمع آوری اطلاعات استفاده شد. تحقیق در دو مرحله صورت گرفت. در مرحله اول، داده های مطالعه در پی نمونه گیری خوشه ای تصادفی مرکب از 227 دانش آموز دختر دبیرستانی (115 کاربر و 112 غیرکاربر اینترنتی) به دست آمد. نتایج حاصل از آزمون «t» و همچنین تحلیل واریانس نشان داد که بین گروه کاربران و غیرکاربران در سه متغیر افسردگی، انزوای اجتماعی و ارتباطات خانوادگی، تفاوت معناداری وجود ندارد.در مرحله دوم با توجه به نتایج موجود از میان کاربران اینترنتی (میانگین 10 ساعت یا بیشتر)، 25 دانش آموز به روش تصادفی انتخاب شده و با 25 دانش آموز غیرکاربر در سه متغیر ذکر شده مورد مقایسه قرار گرفتند. نتایج آزمون «t» نشانگر تفاوت معنادار بین دو گروه در هر سه متغیر بود.

تعداد 726 نفر از دانشجویان دانشگاه های دولتی شهر تهران در مقطع کارشناسی رشته های علوم انسانی و فنی - مهندسی؛ در ابعاد همدلی و سبک های هویتی و تعهد بررسی شدند. برای سنجش همدلی از پرسش نامه «فهرست واکنش های بین فردی (IRI)»، و برای سنجش سبک های هویت و تعهد از پرسش نامه ISI-6G (وایت، امپلر و وین، 1998) استفاده شد. نتایج همبستگی ها نشان داد که همدلی هیجانی به صورت مثبت و معنادار با سبک های هویتی هنجاری و سردرگم/ اجتنابی به صورت منفی و معنادار با تعهد، رابطه داشته است. همدلی شناختی (دیدگاه گیری) نیز، به طور مثبت و معنادار به سبک هویتی اطلاعاتی در رابطه بود. تحلیل رگرسیون چندگانه نشان داد که مهم ترین متغیرهای پیش بین برای همدلی هیجانی به ترتیب، سبک هنجاری، تعهد، سبک سردرگم/ اجتنابی، جنس و رشته تحصیلی بوده است. مهم ترین رابطه متغیر پیش بین برای دیدگاه گیری، سبک اطلاعاتی بود. در نهایت، نتایج تحلیل رگرسیون چندگانه برای پیش بینی تعهد بر اساس متغیرهای تحقیق نشان داد که مهم ترین متغیرهای پیش بین برای تعهد، سبک اطلاعاتی و سبک هنجاری، به صورت مثبت و همدلی هیجانی و سبک سردرگم/ اجتنابی، به صورت منفی، بودند.

هدف این پژوهش بررسی اثربخشی آموزش مولفه های هوش هیجانی (خودآگاهی هیجانی و کنترل تکانه) بر آثار منفی اعتیاد به اینترنت (کاربری اجباری و کناره گیری اجتماعی) می باشد.جامعه آماری پژوهش، دانش آموزان پسر دوره متوسطه منطقه 3 شهر تهران بود، که 30 نفر از دانش آموزان «مرکز توسعه صادرات ایران» بر اساس آزمون های تشخیصی اعتیاد به اینترنت به عنوان نمونه انتخاب شدند و به طور تصادفی به دو گروه کنترل و آزمایش تقسیم شدند. گروه آزمایش در زمینه خودآگاهی هیجانی و کنترل تکانه در 8 جلسه مورد آموزش قرار گرفتند. با توجه به این که طرح تحقیق پیش آزمون و پس آزمون با گروه کنترل بوده است ابزارهای اندازه گیری اعتیاد به اینترنت، هوش هیجانی بار آن، کاربری مشکل زای اینترنت کاپلان (2002) در دو نوبت قبل از آموزش و بعد از آموزش مورد اجرا قرار گرفت. داده های جمع آوری شده از این پرسش نامه ها با روش های آماری توصیفی و استنباطی تحلیل کوواریانس مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت. نتایج نشان داد که خودآگاهی هیجانی و کنترل تکانه و به تبع آنها هوش هیجانی کلی پس از آموزش در گروه آزمایش، به طور معناداری افزایش پیدا کرده است. میزان کاربری اجباری اینترنت و کناره گیری اجتماعی در کاربرانی که مورد آموزش قرار گرفته بودند به طور معناداری کاهش پیدا کرده و میزان این متغیرها در گروه کنترل از نظر آماری تفاوت معناداری داشته است.

هدف پژوهش حاضر، بررسی تاثیر سخت کوشی بر سبک های مقابله با استرس بود. دویست و هفتاد و چهار دانشجوی داوطلب (97 پسر، 177 دختر) دوره کارشناسی دانشکده های فنی، مدیریت، حقوق، علوم اجتماعی، علوم و پزشکی دانشگاه تهران در این پژوهش شرکت کردند. از دانشجویان خواسته شد «مقیاس سخت کوشی» و «مقیاس سبک های مقابله تهران» را تکمیل کنند. برای تحلیل داده های پژوهش از شاخص ها و روش های آماری شامل فراوانی، درصد، میانگین، انحراف معیار، آزمون t، ضریب همبستگی و تحلیل رگرسیون استفاده شد. نتایج پژوهش نشان داد که بین سخت کوشی و سبک های مقابله ای مساله مدار و هیجان مدار مثبت، همبستگی مثبت وجود دارد و این متغیر می تواند تغییرات مربوط به راهبردهای مقابله ای مساله مدار و هیجان مدار مثبت را به صورت معنی دار پیش بینی کند. نتایج پژوهش همچنین نشان داد که بین سخت کوشی و سبک مقابله ای هیجان مدار منفی، همبستگی منفی وجود دارد و این متغیر می تواند تغییرات مربوط به راهبردهای مقابله ای هیجان مدار منفی را به صورت معنی دار پیش بینی کنند. سخت کوشی از طریق افزایش اعتماد به نفس، تقویت حس استقلال و خودپیروی، حس جهت گیری مشخص، رویکرد فعال و تمرکز توانمندی های شناختی، عاطفی و رفتاری، سدسازی در مقابل استرس، مثبت سازی روابط بین شخصی (متغیرهای ارتباطی) و جلب حمایت های عاطفی با سبک های مقابله ای مساله مدار، همچنان مدار مثبت و هیجان مدار منفی در ارتباط قرار می گیرد.

روان شناسان امروزه به این نکته علاقه مند هستند که چگونه فرهنگ بر افراد تاثیر می گذارد و هویت فردی آنها را شکل می دهد.این پژوهش، پژوهشی توصیفی - تحلیلی است که به بررسی جنسیت و ویژگی های جنسیتی دو گروه از دانشجویان پرداخته است. هدف از این مطالعه بررسی ویژگی های نقش جنسیتی در میان این دو فرهنگ است و این که چگونه عوامل قومیت و جنسیت با یکدیگر در شکل بخشیدن به طرحواره های نقش جنسیتی تاثیر می گذارد. بدین منظور، 156 دانشجوی دختر و پسر فارس و کرد سال اول با روش نمونه گیری تصادفی ساده انتخاب گردید.در این پژوهش، پرسش نامه نقش جنسی بم و پرسش نامه اطلاعات فردی به کار گرفته شد. نتایج نشان می دهد که طرحواره های نقش جنسیتی زنانه و مردانه در دو گروه از دانشجویان دختر فارس و کرد تفاوتی با یکدیگر ندارند؛ در حالی که بین دانشجویان پسر فارس و کرد از لحاظ کلیشه های زنانگی تفاوت معنی دار است (t=2.5)، ولی از لحاظ طرحواره های ذهنی مردانه و نقش های مردانگی، تفاوت معنی دار نیست. همچنین نتایج نشان می دهد که در بین دانشجویان دختر فارس و کرد از لحاظ نقش های جنسیتی چهارگانه، تفاوت معنی دار نیست، ولی در میان دانشجویان پسر فارس و کرد، از این لحاظ تفاوت معنی دار است (c2=7.1). به علاوه هر دو گروه قومی صفات مردانه را مثبت تر و صفات زنانه را منفی تر ارزیابی کرده اند. نتایج بر اساس نظریه های موجود درباره طرحواره های نقش جنسیتی، مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفته است.