پژوهش و برنامه ریزی در آموزش عالی
سال:1396 | دوره:23 | شماره:2 |تعداد مقالات:7

هدف اصلی این پژوهش بررسی ادراک اعضای هیئت علمی از حرفه ای بودن در نظام آموزش عالی ایران بود. در این پژوهش که با رویکرد کیفی انجام شد، مشارکت کنندگان اعضای هیئت علمی گروههای مختلف آموزشی دانشگاه فردوسی مشهد بودند که به صورت هدفمند انتخاب شدند. تعیین حجم نمونه بر مبنای اشباع نظری و مصاحبه با 17 مشارکت کننده صورت پذیرفت. جمع آوری اطلاعات از طریق مصاحبه نیمه ساخت یافته با مراعات اصول اجرای مصاحبه و با تأکید بر اصول اخلاقی انجام شد. برای تحلیل مضمونها و مفاهیم از تحلیل خُرد ترکیبی استفاده شد که ترکیبی از کدگذاری باز و کدگذاری محوری است. یافته ها به شکل نوآورانه ای ادراک اعضای هیئت علمی از حرفه ای بودن را نشان داد. از این منظر، عضو هیئت علمی دارای 6 تعهد آموزشی، پژوهشی، ارتباطی، اخلاق حرفه ای، شخصیتی و سازمانی و 14 وظیفهاست. در تعهد آموزشی وظیفه های شایستگیهای ویژه، قابلیتهای فناورانه، قاعده مند ساختن آموزش و در تعهد پژوهشی وظیفه ارتقای اعتماد به نفس حرفه ای در تولید علم ناب و در تعهد ارتباطی وظیفه های در معرض بودن و توسعه چند وجهی ارتباطات و در تعهد اخلاقی وظیفه تابعیت از ارزشهای دانشگاهی به منزله توصیف کننده های سلامت رفتار و در تعهد شخصیتی وظیفه فراگیری نیازهای غالب و در تعهد سازمانی وظیفه فهم سازمانی، مهم ترین نشانه های حرفه ای بودن عضو هیئت علمی تشخیص داده شدند.

هدف این پژوهش آگاهی از برداشت و تجارب اعضای هیئت علمی و دانشجویان تحصیلات تکمیلی از مفهوم دانش آموخته دانشگاهی بود که با رویکردی تفسیری و کیفی و با راهبرد پدیدارنگاری انجام شد. میدان تحقیق دانشگاه کردستان بود. مشارکت کنندگان 42 نفر (25 نفر از اعضای هیئت علمی تمام وقت و 17 نفر از دانشجویان دوره تحصیلات تکمیلی) بودند. نمونه گیری با روش هدفمند و با حداکثر تنوع انجام شد. برای جمع آوری داده ها از یک منشور مصاحبه نیمه ساختاریافته استفاده شد که تا رسیدن به اشباع نظری ادامه یافت. داده ها با استفاده از کدگذاری نظری تحلیل شدند که شش مقوله توصیف درخصوص مفهوم دانش آموخته با عناوین محصول دانشگاه، سفیر دانشگاه، یادگیرنده مادام العمر، کاریاب پراسترس، کنشگر اجتماعی و کاربر دانش در شغل به دست آمد. دانشجویان بیشتر از اعضای هیئت علمی به مقولات محصول دانشگاه، کاریاب پراسترس و کنشگر اجتماعی تأکید داشتند. اعضای هیئت علمی بیشتر بر مقولات یادگیرنده مادام العمر، کاربر دانش در شغل و سفیر دانشگاه تأکید داشتند. بیشترین احساس ناخوشایند از دانش آموختگی به دانشجویان و بیشترین حس خوشایند از دانش آموختگی به اعضای هیئت علمی مربوط می شد. مفهوم دانش آموخته از دیدگاه زنان در مقایسه با مردان به دلیل مسائلی مانند ازدواج و نگهداری از فرزندان متفاوت بود. در زمینه برداشتهای متفاوت از مفهوم دانش آموخته به نظر می رسد که تنوع نظریه ها و برداشتهای سیاسی و اجتماعی تصوراتی را به وجود می آورد که موجب می شود تعریفها، اندازه گیریها و یافته ها یکدست و یکپارچه نباشند.

آموزش عالی همانند بسیاری از کالاها و خدمات کالایی اقتصادی است که خانوارها با توجه به درآمد خود در برابر مصرف آن حساسیت نشان می دهند که این حساسیت خود شاخصی برای ارزیابی کشش درآمدی خانوار برای تقاضای آموزش عالی است. بنابراین، در این مطالعه به نگرش خانوارها به آموزش عالی توجه شد هدف اصلی مطالعه محاسبه کشش درآمدی تقاضای آموزش عالی برای خانوارهای ایرانی بود و اینکه آیا آموزش عالی از نظر خانوارهای ایرانی کالایی لوکس، ضروری یا پست است. با استفاده از روش کمّی و بهره گیری از داده های مرکز آمار ایران کشش درآمدی تقاضای آموزش عالی برای خانوارهای شهری و روستایی طی سالهای 1384 تا 1391 و به تفکیک دهکهای درآمدی برای سال 1391 محاسبه شد. نتایج نشان داد که هر چه به دهکهای درآمدی بالاتر می رویم، آموزش عالی از کالایی لوکس به کالایی ضروری برای خانوارهای ایرانی تبدیل شده است و فرضیه اصلی این مقاله نیز تأیید می شود. همچنین در طول زمان آموزش عالی به کالایی ضروری برای خانوارهای شهری و روستایی تبدیل شده است.

در پژوهش حاضر تأثیر کیفیت تحقیقات دانشگاهی بر رشد اقتصادی سرانه با استفاده از روش گشتاورهای تعمیم یافته برای کشورهای منتخب منا طی سالهای 2004 تا 2012 بررسی شد. بدین منظور، از تعداد مقالات ارجاع داده شده به عنوان شاخص سنجش کیفیت تحقیقات دانشگاهی به همراه متغیرهای رشد بهره وری کل عوامل تولیدو نسبت صادرات کالا و خدمات به تولید ناخالص داخلی استفاده شد. نتایج برآورد نشان دهنده تأثیر مثبت و معنادار کیفیت تحقیقات دانشگاهی بر تولید ناخالص داخلی سرانه و بیانگر نقش آموزش دانشگاهی در رشد اقتصادی سرانه کشورهای منتخب بود. به علاوه، تأثیر تولید ناخالص داخلی و رشد بهره وری کل عوامل تولید بر تولید ناخالص داخلی سرانه معنادار و مثبت ارزیابی شد. با توجه به نتایج کلی مدل برآوردی، سرمایه گذاری در ارتقای کیفیت تحصیلات و تحقیقات دانشگاهی و آموزش نیروی کار جوان برای تداوم رشد اقتصادی حیاتی است و افزایش بهره وری کل و استراتژی توسعه مبتنی بر تشویق صادرات باید در سیاستگذاریهای کلان اقتصادی گنجانده شود.

هدف پژوهش حاضر مفهوم پردازی شهروند جهانی از منظر صاحبنظران آموزش عالی بود. این پژوهش با رویکرد کیفی و بر اساس روش شناسی نظریه زمینه ای و مصاحبه های نیمه ساخت یافته با 32 نفر از صاحبنظران انجام شد. داده ها با استفاده از روش تحلیل محتوا در نظریه داده بنیاد در سه مرحله کدگذاری باز، محوری و انتخابیتجزیه و تحلیل شد. یافته های پژوهش نشان دهنده ناکارآمدی و ضعف برنامه های موجود در تربیت شهروند جهانی بود که این امر متأثر از برخی از شرایط علّی نظیر ناکارآمدی محتوا و سرفصلهای دروس، ضعف دیدگاهی موجود به تربیت شهروند جهانی، ضعف طراحان و برنامه ریزان درسی و ضعف استادان و بی کیفیتی تعاملات و همکاریهای مناسب میان دانشجویان است. همچنین ضعف فرهنگ حاکم بر آموزش عالی، مسائل مربوط به ساختار سیاسی و ضعف برنامه درسی دانشگاهی از جمله عوامل زمینه ای مؤثر بر این ناکارآمدی است. نظام آموزشی، عوامل فرهنگی و اجتماعی شرط مداخله گری است که تربیت نشدن شهروند جهانی از طریق برنامه درسی دانشگاهی را تشدید می کند. صاحبنظران بر این باورند که شکل گیری مفهوم شهروند جهانی از طریق آموزش عالی بنا به دلایل یادشده و با توجه به استراتژیها و راهبردهای موجود در آموزش عالی ایرانی رخ نمی دهد. آنها معتقدند مهم ترین راهبردهای موجود که مانع وقوع این امرمی شود، تمرکزگرایی، آموزش ناکارآمد، بازنگری نشدن دروس مبتنی بر بازنگری رویکردهاست. راهبردهای موجود پیامدهای اجتماعی، فرهنگی، آموزشی و اقتصادی دارد که از مهم ترین آنها می توان به عدم ترویج تفکر سیستماتیک و انتقادی، نبود تفکر پلورالیسم فرهنگی(کثرت گرایی)، نبود آینده پژوهی و آموزش پایدار و نبود بازار کار جهانی اشاره کرد.

توسعه کسب و کار جدید از طریق کارآفرینی رشد و رونق اقتصادی را به طور مستقیم تحت تأثیر قرار می دهد. با توجه به اینکه درصد بالایی از بیکاران دانش آموختگان رشته های کشاورزی هستند، لازم است مشخص شود که کدام عناصر تأثیرگذارترین عوامل در شکل دادن به تصمیمات شخصی افراد برای راه اندازی کسب و کار جدید هستند. هدف این مطالعه بررسی تأثیر ویژگیهای عزت نفس، خودکارآمدی، خطرپذیری و شبکه سازی اجتماعی بر نیت کارآفرینی بود. جامعه مورد مطالعه دانش آموختگان دوره کارشناسی از دانشگاه کشاورزی رامین خوزستان در سال تحصیلی 87-1386 بودند که تعداد 500 پرسشنامه برای آنان ارسال شد. از میان پرسشنامه های برگشتی تعداد 123 مورد مفید بودند که به نحوی از طریق مطالعات پیگیری انتخاب شدند. اعتبار صوری پرسشنامه را متخصصان تأیید کردند. پایایی پرسشنامه از طریق مطالعه پایلوت آزمون و با استفاده از ضریب تتای به دست آمده (90/0-68/0) تأیید شد. نتایج نشان داد بین دانش آموختگان کارآفرین و بدون شغل در متغیرهای عزت نفس و خودکارآمدی تفاوت معنادار وجود دارد. همچنین رگرسیون چندگانه نشان داد دو متغیر خودکارآمدی و شبکه سازی می توانند 80 درصد از تغییرات نیت کارآفرینی را در آینده پیش بینی کنند. نتایج این تحقیق می تواند برای طرح ریزی طرحهای آموزشی مؤثرتر به کار رود.

هدف این پژوهش بررسی رابطه بین سبکهای تفکر و میزان خلاقیت با قابلیتهای کارآفرینی دانشجویان تحصیلات تکمیلی دانشگاه بوعلی سینا همدان بود. روش تحقیق توصیفی از نوع همبستگی بود. جامعه آماری کلیه دانشجویان تحصیلات تکمیلی دانشگاه بوعلی سینا همدان بودند که به روش نمونه گیری طبقه ای تعداد 150 نفر به عنوان نمونه انتخاب شدند. برای جمع آوری اطلاعات مربوط به سبکهای تفکر از پرسشنامه استاندارد استرنبرگ، برای سنجش خلاقیت از پرسشنامه محقق ساخته 37 سؤالی و برای سنجش قابلیتهای کارآفرینی از پرسشنامه محقق ساخته 39 سؤالی استفاده شد. داده ها با استفاده از آزمون رگرسیون چندگانه از طریق نرم افزار آماریspss21 تحلیل شدند. نتایج در سطح معناداری P<0/05 نشان داد که سبکهای تفکر مولد می توانند پیش بینی کننده میزان خلاقیت و قابلیتهای کارآفرینی دانشجویان باشند.