پژوهش های مشاوره (تازه ها و پژوهش های مشاوره)
سال:1384 | دوره:4 | شماره:14 |تعداد مقالات:6

مقاله حاضر به طور مختصر و با دید سنجش به تفاوت رویکرد سیستمی به خانواده با رویکردهای فردی اشاره می کند. ساختار و مبانی روش های سنجش فردی برای پژوهش و درمان خانواده و ازدواج کافی نیست. رشته خانواده و ازدواج برای علمی ماندن و پاسخگویی به مراجعان و سیستم درمانی، به طور جدی به سنجش نیاز دارد. تلاش های گوناگون برای شناخت پیچیدگی و ظرایف روابط خانواده و ساختن راهبردهای گوناگون سنجش مورد بحث قرار گرفته است. لزوم ارجحیت سنجش کل خانواده یا بررسی تعامل دوتایی ها و سه تایی ها برای مقاصد پژوهش و بالینی مطرح شده است. در انتها روش های پژوهش در خانواده آمده است که هر کدام جایگاه و کاربرد خود را دارد، روش هایی که یا مبتنی بر اطلاعات «خود – سنجی» و یا «مشاهده مستقیم» تعامل اعضای خانواده و سعی آن ها برای مقابله با مشکلات و سایر پدیده های خانوادگی است.

در این پژوهش تاثیر آموزش های شناختی - رفتاری بر میزان رضایت زناشویی زوجین مورد بررسی قرار گرفته است. در این تحقیق 50 زوج (100 زن و مرد) از بین کلیه دانشجویان ساکن در خوابگاه های دانشجویان متاهل دانشگاه تهران که داوطلب شرکت و دارای شرایط لازم بودند انتخاب و به روش تصادفی ساده در دو گروه آزمایش و کنترل قرار داده شدند. پرسشنامه رضایت زناشویی انریچ قبل از شروع آموزش های شناختی و رفتاری در مورد هر دو گروه اجرا شد. سپس گروه آزمایش 15 ساعت (5 جلسه سه ساعته) تحت آموزش های شناختی - رفتاری مستخرج از محتوای پرسشنامه انریچ قرار گرفت. در این مدت به منظور حدف اثر آزماینده گروه کنترل تحت آموزش های نامربوط قرار داشت. پس از اتمام دوره آموزشی مجددا پرسشنامه رضایت زناشویی در مورد هر دو گروه اجرا شد با استفاده از آزمون t مستقل و تحلیل واریانس دو طرفه یافته های حاصل از اجرای بار دوم پرسشنامه انریچ مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت. نتایج تحقیق نشان داد که آموزش های شناختی - رفتاری موجب افزایش رضایت زناشویی زوجین می گردد و معلوم شد که جنسیت زوجین تاثیری بر میزان اثر بخشی آموزش های شناختی ندارد.

شرایط مساعد خانوادگی می تواند در پیشرفت تحصیلی دانش آموزان موثر باشد. دانش آموزانی وجود دارند که با داشتن مشکلات حاد خانوادگی موفقیت های خوبی در تحصیل به دست می آورند. این پژوهش درصد بررسی عوامل موثر در این موفقیت است.نمونه تحقیق شامل 194 دانش آموز سال سوم راهنمایی در سال تحصیلی 1383 است که دچار مشکل یا مشکلات حاد خانوادگی اند و به صورت تصادفی انتخاب شدند. متغیر ملاک میزان موفقیت تحصیلی و متغیرهای پیش بین عبارت از انگیزش تحصیلی، عزت نفس، تصور از خود، جو مدرسه، تاثیر همسالان، سرسختی، تحصیلات والدین، نوع مشکل خانوادگی و تعداد افراد خانواده بوده است.ابزار گردآوری اطلاعات پرسشنامه بوده است. برای تحلیل اطلاعات از روش های رگرسیون ساده، رگرسیون چندگانه، آزمون کروسکال والیس و U من ویتنی استفاده شده است.نتایج نشان داد که بین سرسختی روان شناختی، انگیزش پیشرفت تحصیلی، جایگاه مهار، عزت نفس، همسالان و تعداد افراد خانوار با میزان موفقیت تحصیلی دانش آموزان رابطه وجود دارد. 1- سرسختی روان شناختی 2- نوع مشکل خانوادگی 3- جو مدرسه 4- تحصیلات والدین و در تحلیل رگرسیون به ترتیب عوامل به تبیین ملاک می پردازند و در مجموع %30 از عوامل موثر بر موفقیت تحصیلی این دسته از دانش آموزان را پیش بینی می کنند.

در این پژوهش رابطه باورهای غیر منطقی با رضایت شغلی مشاوران دبیرستان های شهر تهران در سال تحصیلی 82-83 مورد بررسی قرار گرفت. نمونه تحقیق 200 نفر از مشاوران یعنی %10 از کل مشاوران شهر تهران بودند. روش نمونه گیری تصادفی منظم از بین مناطق نوزده گانه تهران صورت گرفت. ابزار پژوهش شامل دو پرسشنامه ابزار سنجش میزان رضایت شغلی (JDI) و پرسشنامه باورهای غیر منطقی جونز (IBT) بود. فرضیه اصلی پژوهش این بود که بین باورهای غیر منطقی و میزان رضایت شغلی رابطه معکوس وجود دارد. نتایج نشان داد که رابطه معکوس بین میزان رضایت شغلی در خرده مقیاس هاس حقوق، ارتقا و ماهیت کار با باورهای غیر منطقی در خرده مقیاس های توقع، تاثیر از دیگران، سرزنش کردن خود و کمال گرایی وجود داشته است. نتیجه در مورد میزان و نوع باورهای غیر منطقی مشاوران زن و مرد نشان داد که در مشاوران زن در خرده مقیاس های انتظار بیش از حد از خود، واکنش با درماندگی به ناکامی، درماندگی برای تغییر با نمره کل رضایت شغلی رابطه معنا دارد. در حالی که در مشاوران مرد در خرده مقیاس های وابستگی، انتظار بیش از حد از خود با نمره کل رضایت شغلی رابطه معنادار بود. بین میزان رضایت شغلی مشاوران زن و مرد تفاوت وجود داشت، بدین معنی که میانگین رضایت شغلی در مشاوران زن بیشتر از مشاوران مرد بود. بیشترین میزان تفاوت در رابطه با حقوق، مدیریت (سرپرست) با سرزنش کردن خود در باورهای غیر منطقی به دست آمد.

هدف از این پژوهش تعیین رابطه میان سبک های دلبستگی زنان متاهل با میزان شادکامی و توافق آن ها در مسایل زناشویی است. بدین منظور از میان همه زنان متاهل دانشگاه با استفاده از روش نمونه گیری هدفمند در دسترس 150 زن متاهل از دانشجویان کارشناسی و کارشناسی ارشد انتخاب شدند. آزمودنی ها پس از تکمیل پرسشنامه سبک های دلبستگی بزرگسالان هازن و شاور و مقیاس سازگاری زناشویی لاک و والاس براساس نمره ها و الگوهای دلبستگی ایمن، اجتنابی و دوسوگرا به سه گروه تقسیم شدند. پس از جمع آوری تحلیل داده ها با آزمون تحلیل واریانس یک راهه، آزمون تعقیبی توکی و مجذور خی در سطح 95 و 99 درصد اطمینان نتیجه گرفته شد که بین سبک دلبستگی زنان ایمن با سطح شادکامی آن ها در مقایسه با زنان با سبک دلبستگی ناایمن (اجتنابی و دوسوگرا) تفاوت معناداری وجود دارد (F=71.91). زنان ایمن نسبت به زنان اجتنابی و دوسوگرا از نظر توافق متقابل با همسر، مشترک بودن در علایق، گذراندن اوقات فراغت، آرزوی ازدواج نکردن و ادامه زندگی با همسر فعلی و اطمینان به همسر تفاوت معنادار داشتند. از نتایج این پژوهش که نشان دهنده اهمیت سبک دلبستگی زنان به عنوان مولفه مهم در زندگی زناشویی است می تـوان در مشاوره های قبل و بعد از ازدواج سود جست.