پژوهش های مشاوره (تازه ها و پژوهش های مشاوره)
سال:1396 | دوره:16 | شماره:62 |تعداد مقالات:12

هدف: پژوهش حاضر با هدف تحلیل ادراک و تجربه زیسته زوج ها در خصوص علل بروز جدایی عاطفی انجام شده است. روش: این پژوهش از نوع مطالعات کیفی بود که بر پایه رویکرد پدیدارشناسی انجام شد. داده ها، با استفاده از 20 مصاحبه عمیق نیمه ساختاریافته با زنان و مردان متأهل یا دارای تجربه تأهل در دو شهر قم و تهران جمع آوری و به روش کُدگذاری نظری، تحلیل شدند. مشارکت کنندگان برمبنای تجاربشان در زندگی مشترک، ضمن توصیف علل شکل گیری و تشدید جدایی عاطفی زوج ها، راه های پیشگیری و بهبود آن را پیشنهاد دادند. یافته ها: تحلیل کیفی تجربه زیسته مشارکت کنندگان، به شناسایی 10 مقوله فرعی و در نهایت دسته بندی آن ها در قالب 4 مقوله اصلی (زمینه های اصلی) منتج گردید. چهار زمینه عمده در شکل گیری و تشدید پدیده طلاق عاطفی شامل «چالش های روانی و اخلاقی»، «چالش های عاطفی و جنسی»، «چالش های اقتصادی»، «چالش های فناوری ارتباطات» بود. نتیجه گیری: نتایج پژوهش تنوع و تعدد علل زمینه ساز جدایی عاطفی را نشان می دهد و بیانگر این است که این پدیده از علل مختلف و در هم تنیده ای تأثیر می پذیرد و به منظور کاهش پیامدهای ناگوار آن و زمینه سازی برای بهبود وضعیت موجود، ارتقای مهارت های زوج ها در مواردی نظیر هوش هیجانی، ارتباطات اثربخش و تقویت مهارت های حل مسئله ضرورت دارد.

هدف: هدف پژوهش حاضر طراحی الگوی اخلاقی خانواده امن و عاری از خشونت علیه زنان است که بر مبنای نظرات نراقی در کتاب جامع السعادات (1388) انجام شد. روش: این پژوهش از نوع کیفی و با استفاده از تحلیل و ترکیب مضامین انجام شد. مضامین درمان اخلاقی از کتب اخلاقی به ویژه جامع السعادات نراقی استخراج و الگوی درمان اخلاقی با ترکیب مضامین اخلاقی و مضامین نورکراس و پروچاسکا (2007) در مورد مراحل و فرایندهای تغییر تدوین شد. یافته ها: نفس انسان دارای چهار قوه عقل، غضب، شهوت و تخیل است. اگر عقل بر قوا حاکم شود، به راه اعتدال کشانده می شود. خشم و خشونت نتیجه افراط در قوه غضب است. طبق مطالعات پروچاسکا و نورکراس (2007)، تغییر فرایندی تدریجی، قابل پیش بینی و مرحله ای است. گام های تغییر در الگوی اخلاقی و بر مبنای مراحل تغییر طراحی شد که عبارتند از: تبیین شاکله، شناخت قوای نفس، هشیاری به اولویت انگیزش ها، شناخت موانع تغییر، محدود کننده های هشیاری، بسیج در سه بعد تعقل، توکل و تلاش، مراقبه، معاقبه، توجه به موضع لغزش ها، مرور و تداوم. نتیجه گیری: نراقی ماهیت انسان، آسیب شناسی، سلامت روان و تربیت عقلانی را تبیین کرده است، بنابراین برای کنترل خشونت، که افراط در قوه غضب است می توان از گامهای الگوی درمان اخلاقی بر مبنای نظرات نراقی سود جست.

هدف: هدف از این پژوهش تبیین مبانی نظری انتخاب همسر با استفاده از احادیث و روایات کتاب اصول کافی بود. روش: در این پژوهش به دلیل آنکه از تحلیل کیفی تماتیک استفاده گردید، مدل مفهومی و فرضیه تدوین نگردید و طبق الزامات این روش سئوال اصلی پژوهش «همسر گزینی در اسلام چگونه است؟ » مطرح گردید. یافته ها: در این تحقیق علاوه بر انتخاب نکات کلیدی از روایات، برای هر نکته یک کد معین گردید. سپس با مقایسه کدها، چند مفهوم که اشاره به یک جنبه مشترک پدیده انتخاب همسر از نگاه اسلام داشتند شناسایی شد. حاصل مقایسه هر مفهوم با مفاهیم دیگر دستیابی به مقولاتی بود که پایه های سه گانه تئوری همسرگزینی از نگاه اسلام را شکل می دهند نتیجه کار تدوین الگوی همسرگزینی بر مبنای سه اصل سبک انتخاب، معیارهای انتخاب و فرایند انتخاب می باشد. نتیجه گیری: با توجه به اهمیت بومی سازی الگوهای مشاوره پیش از ازدواج در کشور، تدوین این الگو با نگاه به دانش موجود در ماخذ اسلامی می تواند برای دست اندرکاران این حوزه مفیدتر باشد.

هدف: پژوهش حاضر با هدف بررسی اثربخشی آموزش مدل تلفیقی رویکرد هیجان مدار و مدل گاتمن بر کاهش احساس تنهایی زنان متاهل انجام گرفت. روش: این پژوهش به شیوه ی آزمایشی از نوع پیش آزمون، پس آزمون و پیگیری با گروه کنترل انجام شد. جامعه آماری این پژوهش زنان متاهل مراجعه کننده به خانه سلامت تهرانسر منطقه 21 می بودند. نمونه شامل 26 نفر از افراد جامعه بودند که به روش نمونه گیری در دسترس انتخاب شدند و به صورت تصادفی 13 نفر در گروه آزمایش و 13 نفر در گروه کنترل قرار گرفتند. در این پژوهش از مقیاس کوتاه احساس تنهایی اجتماعی و هیجانی بزرگسالان (SELSA-S) استفاده شد. در نهایت داده ها با استفاده از آزمون کوواریانس چندمتغیری تحلیل شدند. یافته ها: نتایج نشان داد که آموزش مدل تلفیقی رویکرد هیجان مدار و مدل گاتمن موجب کاهش معنادار احساس تنهایی و تمام خرده مقیاس های آن (احساس تنهایی خانوادگی، احساس تنهایی رمانتیک، احساس تنهایی اجتماعی) شده است (05/0>p). همچنین نتایج آزمون اندازه گیری مکرر نشان داد که اثربخشی آموزش مدل تلفیقی حاضر بعد از یک ماه ماندگار بوده است (05/0>p). نتیجه گیری: نتایج پژوهش حاکی از این است که از آموزش مدل تلفیقی رویکرد هیجان مدار و مدل گاتمن می توان برای کاهش احساس تنهایی زنان متاهل استفاده کرد.

هدف: این پژوهش با هدف مقایسه ی تأثیر آموزش برنامه ی فرزندپروری مثبت و برنامه ی مدیریت والدین برمشکلات رفتاری کودکان و سبک والدگری انجام شد. روش: روش پژوهش از نوع نیمه آزمایشی، پیش آزمون _ پس آزمون _ پیگیری با گروه آزمایش و کنترل بود. جامعه ی آماری پژوهش شامل همه ی والدین کودکان با مشکلات رفتاری مدارس دبستانی شهر سنندج در سال 1395 بود. نمونه ای به حجم 90 نفر با استفاده از روش نمونه گیری تصادفی چند مرحله ای انتخاب شد. شرکت کنندگان پرسشنامه های مشکلات رفتاری کانرز (1990) و فرزندپروری آلاباما (1996) را در سه مرحله تکمیل نمودند. مدیریت والدین در قالب 12 جلسه ی 40 تا 60 دقیقه ای و فرزندپروری مثبت در 8 جلسه ی دو ساعته در دوگروه آزمایش اجرا شد. داده ها با استفاده از آزمون تحلیل کواریانس چند متغیره تحلیل شد. یافته ها: مدیریت والدین بر هریک از مشکلات سلوک، اجتماعی، روان تنی، خجالتی-اضطراب تأثیر بیشتری نسبت به برنامه ی فرزندپروری مثبت نشان داد (01/0>p). همچنین تأثیر برنامه ی مدیریت والدین برهر یک از ابعاد فرزندپروری مثبت، درگیری مثبت و کاهش تنبیه بدنی و نظارت ضعیف نسبت به برنامه ی فرزندپروری مثبت بیشتر بود (01/0>p). نتایج پیگیری پس از یک ماه نشان داد که بین دو گروه آزمایش و کنترل در نمرات مشکلات رفتاری و والدگری تفاوت وجود دارد و اثربخشی هر دو مداخله درمانی بر مشکلات رفتاری و والدگری مثبت بعد از یک ماه باقی مانده است (01/0>P). نتیجه گیری: یافته های پژوهش نشان داد که آموزش مدیریت والدین بر مشکلات رفتاری و فرزندپروری مثبت تأثیر بیشتری نسبت به برنامه ی آموزشی فرزندپروری مثبت دارد. یافته های این پژوهش برای روان درمانگران و مشاوران در زمینه ی انتخاب نوع مداخله برای آموزش والدین مفید خواهد بود.

هدف: پژوهش حاضر با هدف تعیین اثربخشی مداخله مبتنی بر مدل بوم شناختی در کاهش میل به طلاق و تعارض زناشویی زوج های ارجاعی به شورای حل اختلاف و مراکز مداخله بهزیستی استان مرکزی انجام شد. روش: این پژوهش از نوع مطالعات شبه آزمایشی با گروه آزمایش و گواه بود. جامعه آماری پژوهش حاضر را تمام زوج های ارجاعی به شورای حل اختلاف و مراکز مداخله بهزیستی استان مرکزی تشکیل می دادند و نمونه آماری شامل 30 زوج بود که به شیوه دردسترس انتخاب و به صورت تصادفی به دو گروه مساوی تقسیم شدند. از پرسشنامه های میل به طلاق (روزلت، جانسون و مارو، 1986) و تعارض زناشویی (ثنایی، 1379) برای جمع آوری داده ها استفاده شد. در نهایت داده ها با استفاده از آزمون کوواریانس تحلیل شدند. یافته ها: نتایج نشان داد که نمره میل به طلاق و تعارض زناشویی زوج های گروه آزمایش در پس آزمون به طور معنی داری کمتر از گروه گواه شده بود (05/0>p). نتیجه گیری: با توجه به این یافته ها می توان نتیجه گرفت مداخله مبتنی بر مدل بوم شناختی بر کاهش میل به طلاق تعارض زناشویی زوج ها تاثیر معنی داری دارد.

هدف: هدف از پژوهش حاضر بررسی اثربخشی روان درمانی پویشی کوتاه مدت فشرده (ISDTP) بر اصلاح باورهای غیرمنطقی و کاهش اجتناب شناختی افراد مبتلا به اختلال وسواس فکری _ عملی بود. روش: این پژوهش به روش نیمه آزمایشی با طرح پیش آزمون _ پس آزمون با گروه کنترل انجام شد. از بین کلیه افرادی که در سال 1394 به مراکز مشاوره و مددکاری شهر شهرکرد مراجعه کرده بودند، 32 نفر به صورت نمونه گیری داوطلبانه ی مبتنی بر هدف و از طریق مصاحبه انتخاب و به صورت تصادفی در دو گروه آزمایش و کنترل گمارده شدند. از پرسشنامه های وسواس فکری _ عملی ییل براون (T-Bocs)، آزمون عقاید غیرمنطقی جونز (IBT) و اجتناب شناختی سکستون و داگاس (CAQ) در پیش آزمون و پس آزمون برای جمع آوری اطلاعات استفاده و داده ها توسط شاخص های توصیفی و آزمون تحلیل کوواریانس تجزیه وتحلیل شد. مداخله روان درمانی پویشی کوتاه مدت فشرده بر روی گروه آزمایش به صورت گروهی، هفته ای دو بار در 20 جلسه 60 دقیقه ای اجرا شد، اما گروه کنترل هیچ مداخله ای دریافت نکرد. یافته ها: نتایج تحلیل کوواریانس بر روی نمرات پیش از درمان، درمان و پیگیری نشان داد که پس از تعدیل نمرات پیش آزمون بین دو گروه آزمایش و کنترل در متغیرهای باورهای غیرمنطقی (01/0P<) و اجتناب شناختی (05/0P<)، تفاوت معناداری وجود داشت. نتیجه گیری: با استناد به یافته های به دست آمده از پژوهش حاضر، می توان نتیجه گرفت که روان درمانی پویشی کوتاه مدت فشرده یک روش مناسب برای اصلاح باورهای غیرمنطقی و کاهش اجتناب شناختی افراد مبتلا به اختلال وسواس فکری _ عملی می باشد.

هدف: هدف از این پژوهش مقایسه وضعیت زناشویی، بخشودگی فردی، بخشودگی بین فردی و کیفیت زندگی در زوج هایی 1-2 سال ازدواج کرده و زوج های 3-10 سال ازدواج کرده بود. روش: پژوهش حاضر توصیفی و از نوع علی-مقایسه ای بود. به این منظور 60 زوج (30 زوج 1 تا دو سال و 30 زوج 3 تا 10 سال ازدواج کرده) از بین زوج های شهرستان خمین به روش نمونه گیری در دسترس انتخاب شدند و به پرسشنامه های وضعیت زناشویی، بخشودگی فردی، بخشودگی بین فردی و کیفیت زندگی پاسخ دادند. داده ها با استفاده از آزمون t مستقل تحلیل شد. یافته ها: نتایج نشان داد زوج هایی که 3 تا 10 سال از ازدواجشان گذشته بود نسبت به زوج هایی که 1 تا 2 سال از ازدواجشان گذشته بود نمرات بالاتری در وضعیت زناشویی، بخشودگی فردی، بخشودگی بین فردی و کیفیت زندگی بدست آورده اند (01/0>p). نتیجه گیری: نتایج پژوهش حاضر نشان داد متغیرهای وضعیت زناشویی، بخشودگی فردی، بخشودگی بین فردی و کیفیت زندگی از جمله متغیرهایی هستند که ازدواج بر آن ها تأثیر می گذارد و با افزایش مدت زمان ازدواج زوجین این سازه ها در آن ها افزایش خواهد یافت.

هدف: پژوهش حاضر باهدف بررسی رابطه میزان استفاده از شبکه های اجتماعی مجازی با عزت نفس و افت تحصیلی دانش آموزان دختر دوره اول متوسطه مدارس غیرانتفاعی شهرستان گرگان انجام گرفت. روش: روش پژوهش، توصیفی از نوع همبستگی بود. جامعه آماری شامل کلیه دانش آموزان دختر مقطع متوسطه دوره اول مدارس غیرانتفاعی شهرستان گرگان در سال 1395 بود، که تعداد آن ها حدود 1243 نفر می شد. روش نمونه گیری از نوع تصادفی خوشه ای و حجم نمونه 293 نفر بود. ابزارهای گردآوری اطلاعات شامل پرسشنامه های شبکه های اجتماعی مجازی (1394) و عزت نفس روزنبرگ (1965) و افت تحصیلی کاووسی (1382) بود. از آزمون همبستگی پیرسون و رگرسیون چند متغیره برای تجزیه وتحلیل داده ها استفاده شد. یافته ها: نتایج پژوهش حاضر نشان داد بین میزان استفاده از شبکه های اجتماعی مجازی با احساس ارزش شخصی رابطه منفی و معناداری وجود داشته و بین استفاده از شبکه های اجتماعی مجازی با افت تحصیلی رابطه منفی وجود دارد (P<0/05). همچنین متغیر احساس ارزش شخصی و میزان استفاده از شبکه های اجتماعی مجازی قادر به پیش بینی افت تحصیلی در دانش آموزان بود. بحث و نتیجه گیری: مدارس و خانواده ها با مدیریت مناسب بر کمیت و کیفیت استفاده از شبکه های مجازی میتوانند در ارتقاء احساس ارزشمندی فرزندان و کاهش افت تحصیلی آنان موثر واقع شوند.