مقدمه: اغلب گونه های جنس باسیلوس از جمله باسیلوس سرئوس (Bacillus cereus) توانایی تولید ترکیبات ضدقارچی را دارا می باشند که این ترکیبات ضدقارچی به گروه ایتورین تعلق دارند و به همین دلیل این باکتریها یکی از مهمترین انواع باکتری هایی هستند که میتوانند در مبارزه بیولوژیک علیه قارچهای بیماریزای گیاهی مورد استفاده قرار گیرند.هدف: انجام این تحقیق با هدف بررسی اثرات ضدقارچی چندین جدایه از باکتری باسیلوس سرئوس علیه برخی از قارچهای بیماریزای گیاهی و تعیین نوع متابولیت های ضدقارچی تولید شده توسط آنها انجام شد.روش بررسی: به منظور بررسی این نوع ترکیبات و فعالیت ضدقارچی، جدایه هایی از باکتری باسیلوس سرئوس (اعم از جدایه های بومی که از نمونه های خاک جداسازی شدند و همچنین چندین جدایه استاندارد) در محیط نوترینت براث و در انکوباتور شیکردار (30 درجه سانتیگراد و 100 دور در دقیقه) برای 24 ساعت کشت داده شد و فعالیت ضدقارچی آنها علیه قارچهای ورتیسیلیوم داهلی ((Verticillium dahlia بامشخصه ATCC 29091 و فیتوفتورا اینفستانس(Phytophthora infestans) با مشخصه ATCC16981 طی روش کشت چاهک گذاری مورد بررسی قرار گرفت و بهینه سازی شرایط رشد برای جدایه منتخب این باکتری در همین محیط و برای پارامترهایی مانند منابع کربن (گلوکز، فروکتوز، لاکتوز و ساکارز) و نیتروژن (عصاره مخمر، پپتون، نیترات آمونیم و نیترات سدیم)، اسیدیته(pH~4-6, 7, 8-10) و دما (32-35◦C, 29-32◦C, 26-29◦C) به منظور افزایش میزان تولید متابولیت های ضدقارچی انجام شد. این متابولیت ها جداسازی و از طریق روش HPLC، با ایتورین A و سورفاکتین خالص مقایسه گردید. همچنین فعالیت ضدقارچی و اثرات سینرژیستی ایتورین A، سورفاکتین و متابولیتهای ضدقارچی باسیلوس سرئوس طی روش کشت چاهک گذاری بررسی شد.نتایج: نتایج نشان داد که این باکتری و متابولیتهای آن می توانند از رشد قارچهای فوق الذکر جلوگیری نماید و همچنین در محیط نوترینت براث حاوی قند گلوکز و پپتون با pH خنثی و دمای 32-35◦C توانایی تولید برخی از پپتیدهای ضدقارچی گروه ایتورین شامل ایتورین A و سورفاکتین را داراست. ترکیبات فعال بصورت پیکهایی در کروماتوگرام HPLC متابولیت های تخلیصی باکتری مشخص شدند که زمان ظهور اکثر آنها مشابه با ایتورین A و سورفاکتین بود. میانگین قطر هاله عدم رشد ورتیسیلیوم داهلی در روش چاهک گذاری در برابر میزان 50 µl از مخلوط حاوی باسیلوس سرئوس، متابولیت های خالص شده آن، غلظت mg/ml1 ایتورین A یا سورفاکتین و مخلوط آنها مورد بررسی قرار گرفت و نتایج به ترتیب 20، 16، 10 و 10 و 14 میلیمتر و برای مخلوط سه تیمار آخر 24 میلیمتر بدست آمد.نتیجه گیری: نتایج حاصل نشان می دهد که این باکتری و متابولیت های ضدقارچی تولید شده توسط آن میتواند در کنترل بیولوژیک بسیاری از قارچهای بیماریزای گیاهی و در نتیجه کنترل خسارت وارده به بسیاری از انواع محصولات کشاورزی، مورد استفاده قرار گیرد.