مجله دانشگاه علوم پزشکی رفسنجان
سال:1395 | دوره:15 | شماره:2 |تعداد مقالات:11

واژه اختصاری پیکوز PICOS در نگارش بخش مواد و روش های مطالعات مداخله ای (Interventional Studies)، جایگاه و کاربرد ویژه ای دارد. این نکته به خاطر آن است که حرف P از ابتدای کلمه بیمار (Patient) یا مساله (Problem) و یا جمعیت (Population) اقتباس شده است. در حالی که حرف I از ابتدای کلمه مداخله (Intervention)، حرف C از ابتدای کلمه مقایسه (Comparison)، حرف O از ابتدای واژه پیامد (Outcome) و حرف S نیز از ابتدای واژگان طراحی مطالعه (Study Design) اقتباس گردیده است.

زمینه و هدف: آنتی بیوتیک ها یکی از منابع آلوده کننده محیط زیست در سال های اخیر هستند که برای سلامتی انسان و محیط زیست مضر می باشند. بنابراین، هدف از این مطالعه بررسی جذب پنی سیلین G با استفاده از کانولای اصلاح شده می باشد.مواد و روش ها: این مطالعه یک تحقیق تجربی- آزمایشگاهی بود که به صورت ناپیوسته انجام شد. تاثیر پارامترهای مختلف شامل زمان تماس، pH، غلظت اولیه پنی سیلین G و دوز جاذب بررسی و ایزوترم ها و سنتیک های جذب تعیین شد. غلظت باقیمانده پنی سیلین G با روش هیدروکسیل آمین توسط دستگاه اسپکتروفتومتر در طول موج 515 نانومتر خوانده شد. نمونه ها با سه بار تکرار مورد آزمون و با استفاده از نرم افزار SPSS نسخه 18 تجزیه و تحلیل شدند.یافته ها: یافته های این تحقیق نشان داد که pH معادل 3، غلظت اولیه پنی سیلین G 10 میلی گرم بر لیتر، دوز جاذب 5 گرم بر لیتر، زمان تماس 75 دقیقه به عنوان شرایط بهینه تعیین شدند. در بهترین شرایط میزان حذف پنی سیلین G برابر با %99.1 بود. نتایج مطالعه جذب بیشترین همبستگی را با مدل Langmuir و سنتیک درجه دو نشان داد و حداکثر ظرفیت جذب براساس مدل Langmuir برابر با 11.4 میلی گرم بر گرم حاصل شد.نتیجه گیری: براساس نتایج حاصله مشخص شد که جاذب کانولا می تواند به عنوان یک جاذب موثر و ارزان در حذف پنی سیلین G از محلول های آبی مورد استفاده قرار گیرد.

زمینه و هدف: حوادث ترافیکی در ایران به عنوان یک مشکل عمده سلامت و یکی از علل عمده مرگ و میر مطرح است. در مطالعه حاضر روند بروز مرگ و میرهای بیمارستانی و پیش بیمارستانی ناشی از حوادث ترافیکی در ایران در طی سال های 1385 تا 1391 مورد بررسی و تحلیل قرار گرفت.مواد و روش ها: در این مطالعه مقطعی کلیه موارد مرگ ناشی از حوادث ترافیکی در ایران در طی سال های 1385 تا 1391 (شامل مرگ های پیش بیمارستانی یا بیمارستانی) مورد بررسی قرار گرفت. علاوه بر ترسیم الگوی بروز مرگ و میر حوادث ترافیکی در طی این سال ها، ارتباط برخی متغیرها بر رخداد مرگ های بیمارستانی و پیش بیمارستانی با استفاده از رگرسیون لجستیک تحلیل شد.یافته ها: در ایران در طی سال های 1385 تا 1391 تعداد 159227 نفر بر اثر حوادث ترافیکی فوت کرده اند که میانگین و انحراف معیار سنی آن ها 36.91±20.52 سال بود. %20.83 از آن ها زن و %79.17 مرد بودند. مرگ ناشی از تصادفات رانندگی در طی این سال ها روند کاهشی داشته است و از 27567 نفر در سال 1385 به 19089 نفر در سال 1391 رسیده است. مردان بیشتر در صحنه تصادف و یا در حین انتقال به بیمارستان فوت نموده اند (p<0.001). به ازای هر یک سال افزایش در سن، شانس مرگ پیش بیمارستانی %05 افزایش می یافت (p<0.001). تفاوت زیادی بین سال های رخداد حادثه و مرگ های پیش بیمارستانی دیده نشد اما در سال های 1388 و 1389 نسبت به سال 1385 افراد بیشتر در محل حادثه فوت نموده اند.نتیجه گیری: علی رغم کاهش تلفات ترافیکی در ایران در طی سال های 1385 تا 1391، روند رخداد مرگ های پیش بیمارستانی در مقایسه با مرگ های بیمارستانی در طی این سال ها تقریبا ثابت بوده است و این موضوع لزوم توجه بیشتر به مراقبت های پیش بیمارستانی و انجام مطالعات منطقه ای و محلی را می رساند.

زمینه و هدف: شاخص های بهداشتی نمایانگر سطح سلامت در جامعه می باشند و میزان مرگ و میر کودکان یکی از مهم ترین شاخص های بهداشتی، فرهنگی و اقتصادی هر جامعه است که در ارزیابی سلامت جامعه مورد توجه قرار می گیرد. این مطالعه با هدف تعیین میزان و علل مرگ و میر کودکان 1-59 ماهه بیمارستانی در استان کرمانشاه انجام گرفت.مواد و روش ها: در این مطالعه مقطعی، موارد ثبت شده مرگ و میر کودکان 1-59 ماهه استان کرمانشاه طی سال های 1390-93 استخراج شد. اطلاعات شامل مشخصات دموگرافیک (سن، جنس متوفی، محل سکونت و شهرستان) و علت مرگ کودکان بر اساس دهمین طبقه بندی بین المللی بیماری ها (ICD-10) جمع آوری شد. موارد مرگ و میر کودکان در هر سال بر تعداد تولدها تقسیم شد. اطلاعات با استفاده از آمار توصیفی و آزمون مجذور کای تجزیه و تحلیل شد.یافته ها: 435 مرگ در بیمارستان های استان کرمانشاه ثبت شده بود. میانگین و انحراف معیار سن مرگ کودکان 13.33±13.99 ماه بود. بیشترین موارد مرگ مربوط به جنس پسر (%54.9) و از نظر محل سکونت، %78 (337 مورد) از افراد در شهر و بقیه در روستا بودند. بیشترین میزان مرگ مربوط به سال 1390 (3.6 مرگ در هر هزار تولد) و کمترین میزان مربوط به سال 1392 (2.5 مرگ در هر هزار تولد) بود. بیشترین علت مرگ کودکان مربوط به حوادث و سوانح (%18.6) و کمترین میزان علت منجر به مرگ مربوط به بیماری های سیستم ادراری- تناسلی بود (%3). بین جنسیت و محل سکونت با علل مرگ و میر کودکان ارتباط آماری معنی داری مشاهده نشد (p>0.05).نتیجه گیری: با توجه به مهم ترین علل مرگ، طراحی مداخلات و آموزش والدین و کودکان در خصوص پیش گیری از سوانح و حوادث و بالا بردن آگاهی والدین در مورد علائم و نشانه های بیماری ها به ویژه بیماری های دستگاه تنفسی به منظور کاهش مرگ و میر کودکان، ضروری به نظر می رسد.

زمینه و هدف: تولید رادیکال های آزاد در مراحل اولیه ایسکمی مغزی افزایش می یابد. مریم گلی حاوی ترکیبات آنتی اکسیدانی می باشد. از این رو در این مطالعه، اثر عصاره هیدروالکلی مریم گلی بر میزان نفوذپذیری سد خونی- مغزی و اختلالات عصبی- حرکتی در مدل ایسکمی مغزی گذرا در موش های صحرایی نر بررسی شده است.مواد و روش ها: در این مطالعه تجربی 35 سر موش صحرایی نر نژاد ویستار به صورت تصادفی به 5 گروه 7 تایی تقسیم شدند. گروه کنترل آب مقطر؛ سه گروه دیگر عصاره هیدروالکلی مریم گلی را به ترتیب با مقادیر 50، 75 و 100 میلی گرم بر کیلوگرم، به صورت داخل صفاقی به مدت 3 هفته دریافت کردند؛ گروه شم که تیمار و القای ایسکمی در آنها صورت نگرفت. 2 ساعت بعد از آخرین تزریق در 4 گروه اول، شریان مغزی میانی بسته شد و در آنها مدل سازی سکته مغزی کانونی انجام گرفت، سپس میزان نفوذپذیری سد خونی- مغزی و اختلالات عصبی- حرکتی بررسی شد. داده ها با استفاده از تحلیل واریانس یک طرفه مورد ارزیابی قرار گرفت.یافته ها: عصاره هیدروالکلی مریم گلی سبب کاهش نفوذپذیری سد خونی- مغزی در هر سه دوز 50 (10.68±0.54)، 75 (5.87±0.41) و 100 میلی گرم بر کیلوگرم (5.19±0.49) نسبت به گروه کنترل گردید (به ترتیب p=0.018، p<0.001 و p<0.001). اختلالات عصبی در مقادیر 75 و 100 میلی گرم بر کیلوگرم نسبت به گروه کنترل، کاهش معنی داری نشان داد (به ترتیب p=0.017 و p=0.002).نتیجه گیری: بر طبق نتایج این مطالعه احتمال دارد مریم گلی بتواند به واسطه کاهش نفوذپذیری سد خونی- مغزی و اختلالات عصبی، اثر حفاظتی در برابر آسیب های ناشی از ایسکمی اعمال کند.

زمینه و هدف: حوادث خطرناک ناشی از خطاهای دارویی یکی از بزرگترین چالش  ها در بخش مراقبت های ویژه می باشند. بیماران در این بخش ها نسبت به خطاها بسیار حساس هستند و قادر به تحمل آسیب های ناشی از این خطاها نیستند. این مطالعه با هدف تعیین فراوانی انواع خطاهای دارویی غیرتزریقی پرستاران بخش های مراقبت ویژه قلبی استان مازندران در سال 1393 انجام شده است.مواد و روش ها: این مطالعه از نوع مقطعی می باشد که در بخش های مراقبت های ویژه (CCU و ICU جراحی قلب) 12 بیمارستان آموزشی و درمانی انجام شده است. از میان 240 نفر پرستار شاغل در این بخش ها 192 نفر در این مطالعه شرکت کردند. ابزار گردآوری داده ها در این مطالعه سه پرسش نامه شامل «پرسش نامه بررسی اطلاعات دموگرافیک پرستاران»، «پرسش نامه بررسی اطلاعات طبی و دموگرافیک بیماران» و «پرسش نامه خودگزارش دهی فراوانی انواع خطاهای دارویی غیرتزریقی و عوامل مرتبط با آن توسط پرستاران» بود. داده ها با استفاده از آمار توصیفی (فراوانی مطلق، فراوانی نسبی، میانگین و انحراف معیار) گزارش گردید.یافته ها: 145 مورد خطای دارویی غیرتزریقی در طی یک دوره 2 ماهه از ابتدای آبان ماه تا ابتدای دی ماه سال 1393 توسط پرستاران گزارش شد. شایع ترین خطای دارویی غیرتزریقی پرستاران شامل مقدار اشتباه با 56 مورد (%38.6) بود. در رابطه با عوامل مرتبط با خطاهای دارویی غیرتزریقی، %43.5 در ارتباط با عوامل مربوط به رونویسی، %25.5 عوامل ارتباطی، %17.2 عوامل مربوط به شرایط کاری، %11 عوامل مربوط به بسته بندی و %2.8 عوامل مربوط به داروخانه بوده است. در ارتباط با پیامد خطاها %90.3 از خطاهای دارویی غیرتزریقی برای بیماران پیامدی نداشت.نتیجه گیری: با توجه به نتایج، بکارگیری راهبردهایی از جمله افزایش دانش داروشناسی پرستاران و دانشجویان پرستاری، فراهم نمودن شرایط استاندارد و بهبود ارتباط بین پرستاران و پزشکان، برای محدود کردن خطاهای دارویی توصیه می شود.

زمینه و هدف: تغذیه با شیر مادر یکی از راهبرد های مهم برای رشد و بقای کودکان است زیرا شیر مادر سرشار از مواد مغذی است و بهتر از هر ماده غذایی دیگری رشد کودک را تضمین می کند. با این وجود آمار بالایی از اجتناب مادران نسبت به تغذیه انحصاری با شیر مادر گزارش شده است. این مطالعه با هدف بررسی ارتباط عوامل دموگرافیک، خانواده سالم و سلامت اجتماعی با تغذیه انحصاری با شیر مادر انجام شد.مواد و روش ها: این مطالعه از نوع مقطعی بود. تعداد 375 زن مراجعه کننده به بیمارستان کاشانی شهر جیرفت در سال 1392 به صورت نمونه گیری تصادفی ساده انتخاب و پرسش نامه مشخصات دموگرافیک، خانواده سالم و سلامت اجتماعی را تکمیل نمودند. از آزمون t مستقل، آزمون مجذور کای، آزمون دقیق فیشر و نسبت بخت ها برای تجزیه و تحلیل اطلاعات استفاده شد.یافته ها: بر اساس یافته ها، شانس تغذیه انحصاری با شیر مادر در مادران کمتر و یا مساوی 30 سال و خانه دار بیشتر است (p<0.001). با افزایش نمره خانواده سالم و ابعاد آن شامل ارتباط با خانواده، پذیرش مرگ و جدایی، حل تعارض بدون استرس، ایجاد حساسیت به هم فهمی و ایجاد اعتماد به انسان ها؛ احتمال تغذیه انحصاری با شیر مادر نیز افزایش نشان داد (p<0.001). با افزایش نمره سلامت اجتماعی و ابعاد آن شامل پذیرش اجتماعی، شکوفایی اجتماعی، انطباق اجتماعی و مشارکت اجتماعی؛ احتمال تغذیه انحصاری با شیر مادر نیز افزایش داشت (p<0.001).نتیجه گیری: با توجه به رابطه بین خانواده سالم و سلامت اجتماعی با تغذیه انحصاری با شیر مادر، شاید بتوان با ارائه آموزش هایی در زمینه خانواده سالم و سلامت اجتماعی به افزایش میزان تغذیه انحصاری با شیر مادر کمک کرد.

یکی از جنبه های بسیار مهم در بررسی مقالات علمی منتشر شده در حوزه سلامت، تعیین این نکته بسیار مهم است که آیا این مقالات، به نسبت حجم مشکلات موجود منتشر می شوند؟ متاسفانه، نتایج مطالعات به عمل آمده در این زمینه نشان می دهند که در پاره ای از موارد، مشکلات موجود در حوزه سلامت، بر اساس حجم و اندازه ی آن ها در مقالات علمی مورد بررسی و کندوکاو قرار نمی گیرند. صرف نظر از دلایلی که ممکن است برای این نابرابری اقامه گردد، به نظر می رسد که دانشمندان و سازمان های تامین کننده بودجه های پژوهشی در حوزه سلامت، به ویژه در کشورهای کم درآمد، باید دقت بیشتری در بررسی مشکلات موجود، بر اساس حجم و اندازه ی آن ها داشته باشند، تا این روند نابرابر اصلاح گردد.

زمینه و هدف: بیماران با کسب اطلاعات در زمینه بیماری خود می توانند نقش موثری در روند درمان آن داشته باشند. بیماران دیالیزی از جمله بیمارانی هستند که طول دوره درمان آنها طولانی است و کسب اطلاعات توسط آنها می تواند به کنترل بیماری کمک نماید. روش های مختلفی برای کسب اطلاعات وجود دارد. پژوهش حاضر جهت بررسی شیوه های کسب اطلاعات در بیماران دیالیزی شهر کرمان انجام گرفت.مواد و روش ها: پژوهش حاضر یک مطالعه مقطعی است که در سال 1394 بر روی 210 بیمار دیالیزی در کرمان انجام گرفت. جهت گردآوری اطلاعات از پرسش نامه ای 17 سوالی پژوهشگر ساخته استفاده و در بین نمونه های در دسترس توزیع شد. آنالیز داده ها با به کارگیری آمارهای توصیفی و آزمون مجذور کای انجام شد.یافته ها: یافته ها نشان داد که %84.8 (178 نفر) از بیماران دیالیزی پس از تشخیص بیماری، اطلاعات خود را افزایش داده اند. از بین کسانی که پس لز ابتلا به بیماری کسب دانش نموده اند، (%92.7، 165 نفر) بیشتر در ارتباط با دلایل ابتلا به بیماری، کسب اطلاعات نموده اند. تمامی بیماران (178 نفر)، از پزشک معالج به عنوان یکی از منابع کسب اطلاعات استفاده می کردند. بین کسب اطلاعات و میزان تحصیلات ارتباط معنی داری وجود داشت (p=0.001).نتیجه گیری: بیماران دیالیزی به دلیل پایین بودن سطح سواد و از طرفی میانسال بودنشان، بیشتر از پزشک معالج برای کسب دانش استفاده می کنند. بنابراین پیشنهاد می شود تا منابع اطلاعاتی متناسب با شرایط این افراد ارائه گردد.