مجله علوم و فنون دریایی
سال:1382 | دوره:3 | شماره:1 |تعداد مقالات:9

این مطالعه حاصل پژوهش ماههای اردیبهشت تا شهریور 1382 است. یک گروه جوجه آور پرستوی دریایی گونه سفید در آب بندان زرین کلا (930 جفت) و دو گروه جوجه آور (1390 جفت) در آب بندان مرزون آباد به دلیل فعالیتهای حفاظتی محلی و فراهم بودن امنیت و نیچهای اشغال نشده بیشتر، وجود داشتند. اندازه دستجات تخم در آب بندان زرین کلا و گروه دوم جوجه آور آب بندان مرزون آباد بین 1-4 تخم بود و در گروه اول جوجه آور دستجات 5 تخمی نیز مشاهده شد. اندازه گروههای همزاد بین 1-3 جوجه بود. میزان موفقیت جوجه آوری در آب بندان زرین کلا و گروههای اول و دوم جوجه آور آب بندان مرزون آباد بترتیب 57.08، 82.96، 75.87% محاسبه شد. میزان تلفات در هر مرحله تولید مثلی اختلاف معناداری نشان می داد (P<0.05). بیشترین تلفات در مرحله قبل از تفریخ تخم و بر اثر زیر آب رفتن تخمها به دلیل بارندگی شدید بود. موفقیت جوجه آوری بین آب بندان زرین کلا و گروه اول جوجه آور آب بندان مرزون آباد (P=0.890) و بین آب بندان زرین کلا و گروه دوم جوجه آور آب بندان مرزون آباد (P=0.742) اختلاف معناداری نشان نداد. این امر بیانگر آن است که فعالیتهای حفاظتی محلی در امنیت منطقه و فراهم بودن بستر جوجه آوری تا حدودی تاثیرگذار است اما در میزان موفقیت جوجه آوری به تنهایی نقش چندانی ایفا نمی کند.

با استفاده از آمار 3 ساعتی سمت و سرعت باد در ایستگاه ساحلی بابلسر و همچنین اطلاعات دریایی مربوط به بویه موج نگار نکا وضعیت امواج و تلاطم دریا در این منطقه بررسی شد. به این منظور، گلبادهای منطقه به صورت ماهانه و فصلی رسم شدند. نتایج حاصل نشان دهنده آن است که بیشتر مواقع منطقه آرام است. به علاوه، جهت باد غالب شمالی می باشد. بنابراین با تهیه یک نرم افزار در محیط ویژوال بیسیک مدت زمان تداوم وزش باد در شرایط مختلف محاسبه شد. نتایج حاصل موید آن است که مدت زمان تداوم وزش بادهای شدید کوتاه است. آنگاه از مدلهای طیفی جان سواپ و پیرسون مسکویچ و مدل SMB برای پیش بینی امواج ناشی از باد استفاده شد. نتایج به دست آمده در پیش بینیها نشان دهنده آن است که در بیشتر اوقات دریا دارای تلاطم کمی است. ارتفاع امواج در اغلب اوقات به 0.5m نیز نمی رسد. شرایط توسعه یافته در منطقه بندرت دیده شد. مقایسه نتایج حاصل از پیش بینی با مقادیر واقعی (اطلاعات بویه نکا) مشخص کرد که روش SMB دارای خطای کمتری نسبت به سایر روشهاست. آنالیز خطای انجام شده روی داده ها بیانگر آن است که استفاده از روش پیرسون مسکویچ که معمولا برای شرایط کاملا توسعه یافته کاربرد داشته و توصیه می شود، با خطای بیش از 100% همراه است. روش جان سواپ نیز به علت عدم اعمال تصحیحات پنج گانه بر باد منطقه دارای خطای بیشتری نسبت به روش SMB است. سرانجام روش SMB به عنوان مناسبترین روش پیش بینی امواج برای استفاده در منطقه بابلسر توصیه می شود.

خصوصیات کیفی ماهی کفال طلایی در 20 روز نگهداری در یخ با ثبت تغییرات چربی و شاخصهای حسی ارزیابی شد. بر اساس نتایج به دست آمده، نمونه ها تغییرات معناداری را در مقدار پراکسید، تیوباربیتوریک اسید، اسیدهای چرب آزاد، آهن و هم ارزیابی حسی نشان دادند (P<0.05). طی دوره نگهداری، در یخ میزان هر یک از شاخصهای فساد چربی پراکسید، تیوباربیتوریک اسید و اسیدهای چرب آزاد افزایش و میزان آهن هم کاهش یافت. ارزیابی حسی نمونه ها نیز نشان دهنده کیفیت عالی تا خوب تا روز هفتم و از کیفیت خوب تا قابل قبول تا روز دهم بود. بنابراین می توان عمل ماندگاری ماهی کفال طلایی نگهداری شده در یخ را تا 10 روز تعیین کرد.

این تحقیق از فروردین ماه تا اسفند ماه سال 1376 و به فاصله زمانی هر ماه یکبار در سواحل بوشهر (بندرهای دلوار و رستمی) انجام شد. در مجموع 182 قطعه ماهی (شانک زرد باله) بررسی و در مورد خصوصیاتی مانند جنسیت، نسبت جنسی، وزن تخمدان، شاخص رسیدگی تخمدان، هم آوری و رابطه آن با طول و وزن تحقیق شد. نتایج پژوهش به عمل آمده بیانگر آن است که ماهی مذکور دارای نسبت جنسی 1:1 (نر – ماده) با زمان اوج تخمریزی بهمن ماه و میانگین هم آوری مطلق 1842700 تخمک می باشد. رابطه بین طول و وزن با توان باروری نیز، نشان دهنده همبستگی بین این عوامل و هم آوری است.

مقدار پروتیین، چربی و خاکستر گاماروس ساحل جنوبی دریای خزر (Pontogammarus maeoticus) در ماههای مرداد، شهریور و مهر بررسی شدند. هدف از این بررسی، تعیین درصد این ترکیبات در بدن جاندار مذکور و همچنین بررسی تاثیر فاصله زیستگاه این جانوران از مصب رودها و موقعیت جغرافیایی بود. گاماروسها به وسیله تور دستی با چشمه 1mm صید شدند و در فلاسک حاوی یخ به آزمایشگاه منتقل و سنجش شیمیایی شدند. میزان ترکیبات مورد نظر بر اساس درصد از وزن خشک سنجیده شد. میزان پروتیین کل به طور میانگین 42.43% (43.46% در مرداد، 40.55% در شهریور و 43.20% در مهر). میزان چربی 4.14% (4.39% در شهریور و 3.88% در مهر) و مقدار خاکستر 30.49% (34.08% در شهریور و 26.89% در مهر) اندازه گیری شد. درصد پروتیین کل از غرب به شرق ضمن افزایش مختصر، و در تمام نقاط مورد بررسی پس از تخمریزی کاهش معناداری داشت. سپس در مهر ماه افزایش نشان داد. مقدار درصد چربی و خاکستر در مهر ماه نسبت به شهریور کاهش داشت.

این تحقیق با هدف افزایش مقاومت لاروهای قزل آلای رنگین کمان به تنشهای محیطی از طریق تغذیه با مکمل پودر گاماروس رودخانه ای و دریایی در دو سطح 10% و 25% در مقایسه با غذای تجاری در 5 گروه مختلف و با سه تکرار به مدت 60 روز انجام شد. لاروهای تازه به تغذیه افتاده ماهی قزل آلا به صورت تصادفی از حوضچه های پرورش انتخاب شدند و با 5 تیمار غذایی شامل غذای کنستانتره تجاری (به عنوان شاهد)، مخلوط 90% غذای تجاری و 10% پودر گاماروس دریایی، مخلوط 75% غذای تجاری و 25% پور گاماروس دریایی تغذیه شدند. در پایان آزمایش گروههای تغذیه شده با مکمل پودر گاماروس دریایی و آب شیرین در هر دو سطح 10% و 25%، در اغلب موارد دارای بقای بیشتری در برابر تنشهای محیطی نسبت به گروه شاهد بودند. بین تیمارها در شوکهای pH اسیدی (3.8) و دمای بالا (24oC)، لاروهای گروه چهارم که با 10% مکمل پودر گاماروس دریایی تغذیه شده بودند، با بیشترین بقا، اختلاف معناداری را نسبت به تیمار شاهد نشان دادند (P£0.05). اما در شوک pH قلیایی (11.8)، با وجود بقای بیشتر در گروه چهارم این اختلاف معنادار نبود (P³0.05). با توجه به نتایج به دست آمده استفاده از 10% مکمل پودر گاماروس دریایی برای تولید لاروهای مقاوم و با کیفیت بهتر توصیه می شود.

در این تحقیق اثر سه محلول فعال کننده اسپرم (محلول فعال کننده های 1، 2 و آب معمولی) بر مدت زمان تحرک اسپرم و میزان باروری ماهی قزل آلای رنگین کمان بررسی شد. محلولهای فعال کننده اسپرم اختلاف معناداری را در خصوص مدت زمان تحرک اسپرم در مقایسه با هم نشان دادند. بالاترین مدت زمان تحرک اسپرم در فعال کننده 2 (91.08±2 ثانیه) و کمترین میزان در حضور آب (26.01±0.24 ثانیه) بود.میزان باروری حاصل از فعال کننده 2 علاوه بر بالاتر بودن از فعال کننده آب، اختلاف معناداری را با آن نشان داد. اما این میزان در فعال کننده 1 (85.04±1.73) اختلاف معناداری را با فعال کننده 2 و آب نشان نداد بلکه حد واسط آن دو قرار داشت. میزان باروری با استفاده از فعال کننده 2 (86.85±1.45) بیشترین میزان و با استفاده از آب (82.45±1.58) کمترین میزان بود.

پاره ای از خصوصیات تولید مثلی ماهی مید (Liza kluzingeri) طی یک دوره 11 ماهه از اردیبهشت تا اسفند ماه 82 روی 836 قطعه ماهی با نمونه برداری ماهانه از آبهای دریایی استان خوزستان بررسی شد. نمونه های ماهی با روش تور پیاله ای (پرساین) دوقایقی از دو منطقه تخلیه صید بحرکان و سجافی (هندیجان) جمع آوری شدند. از کل تعداد نمونه های جمع آوری شده 727 نمونه تعیین جنسیت و از این میان 60 نمونه کاملا رسیده به منظور تعیین هم آوری بررسی شدند.بالاترین تراکم این ماهی در فصل پاییز بخصوص ماه آبان مشاهده شد. از کل ماهیان تشریح شده 12.3% نر، 64.2% ماده و 23.5% نابالغ و در مجموع نسبت جنسی نر به ماده (1 به 5) تشخیص داده شد. شاخص GSI در ماه آذر بالاترین و در ماه خرداد کمترین میزان را به خود اختصاص داد. بیشینه هم آوری مطلق 183045، کمینه آن 44700 و بیشینه هم آوری نسبی 2232 و کمینه آن 582 بترتیب برای ماهیانی با وزن 82 و 76.8g بود. مراحل 4 و 5 رسیدگی جنسی از ماه مهر به بعد مشاهده شدند.