مجله علمی دانشگاه علوم پزشکی کردستان
سال:1380 | دوره:5 | شماره:3 (مسلسل 19) |تعداد مقالات:8

مقدمه: هیپرلیپیدمی یـکی از عـوامل خطـر اصلی شناختـه شده بیمـاریهای عروق کرونر (Coronary Artery Disease) می‏باشد. با توجه به اهمیت هیپرلیپیدمی و لزوم درمان طولانی مدت آن، استفاده از دارویی که بتواند ضمن استفاده طولانی مدت عوارض کمتری داشته باشد، اهمیت پیدا می‏کند. این مطالعه به منظور شناخت کارائی عصاره شوید در درمان هیپرلیپیدمی انجام شده است. مواد و روشها: جامعه آماری شامل کلیه بیماران مبتلا به هیپرلیپیدمی بود که در طول سال 78 به درمانگاه تخصصی داخلی مراجعه نموده و سطح خونی تری‏گلیسرید (TG) در آنها بیشتر از mg/dl 250 و یا لیپوپروتئین کم‏چگالی (LDL) بیشتر از 160 mg/dl بود. افراد مورد مطالعه 45 بیمار مبتلا به هیپرلیپیدمی بودند که بطور تصادفی به دو گروه مداخله و مقایسه تقسیم شدند. نوع مطالعه، کارآزمایی بالینی تصادفی شده دوسوکور بود و سطح چربیهای خون قبل از مداخله و یکماه پس از مصرف عصاره شوید تعیین گردید و جهت آنالیز نتایج از آزمون آماری T.Test استفاده شد. نتایج: بر اساس نتایج این مطالعه عصاره شوید باعث کاهش معنی‏دار سطح‏ تری‏گلیسرید خون در گروه مداخله شد (p=0.01). در حالیکه کاهش کلسترول LDL معنی‏دار نبود. همچنین علیرغم افزایش HDL ، رابطه معنی‏داری بین سطح لیپو پروتئین پرچگالی (HDL ) قبل و بعد از مداخله وجود نداشت.نتیجه‏گیری: نتایج این مطالعه نشان داده است که عصاره شوید می‏تواند بعنوان یکی از داروهای مفید و موثر در درمان هیپرلیپیدمی مطرح شود. البته در این زمینه به انجام مطالعات بیشتر و گسترده‏تر بصورتMulticenter  نیاز می‏باشد.

مقدمه: سنگ‏شکنی برون اندامی(ESWL) Extra corporal shock wave lithotripsy ، انقلاب و تحول بزرگی در درمان سنگهای ادراری ایجاد نموده است و با توجه به شیوع زیاد سنگهای ادراری، میتواند بعنوان یک روش مؤثر و مطمئن در درمان تعداد زیادی از بیماران بکار رود. این مطالعه با هدف تعیین میزان موفقیت و عوارض سنگ‏شکنی برون اندامی با دستگاه Sonolith 3000 در بیمارستان توحید سنندج در فاصله سالهای 78-1373 انجام شد. مواد و روشها: در این مطالعه توصیفی-تحلیلی (Cross Sectional) جامعه آماری شامل کلیه بیمارانی بود که از ابتدای سال 1373 لغایت پایان سال 1378 تحت عمل سنگ‏شکنی برون اندامی قرار گرفتند. نتایج: بر اساس نتایج این مطالعه تعداد 3595 مورد سنگ‏شکنی بر روی 2460 بیمار مبتلا به سنگ سیستم ادراری در طول مدت 5 سال انجام شد. متوسط دفعات سنگ‏شکنی برای هر بیمار 1.46بود. 64.9درصد بیماران یک بار،  24.3درصد دوبار، 10.6درصد سه‏بار و 0.2درصد چهار بار تحت عمل سنگ‏شکنی قرار گرفتند.  70.2درصد بیماران را مردان و 29.8 درصد آنها را زنان تشکیل میدادند و میانگین سنی آنها 39.62 سال با انحراف معیار 12.86 سال بود. میزان عاری شدن بیمار از سنگ بطور کلی  89.3درصد بود. 56.5درصد بیماران بطور کامل از سنگ عاری شدند و در 32.8 درصد قطعات باقیمانده پس از عمل وجود داشت که بدون نیاز به درمان اضافی دفع شدند. در 10.7درصد (262 مورد)سنگ‏شکنی ناموفق بود. در مورد بیمارانی که سنگ منفرد داشته، محل سنگ آنها در لگنچه بود و همچنین قطر سنگ مساوی و یا کمتر از 20 mm بود، میزان موفقیت برابر با 95.4درصد بود. تعداد 1558 نفر از بیماران مورد مطالعه (63.3 درصد) این سه شرط را با هم داشتند. عوارض ایجاد شده در بیماران مورد مطالعه عبارت بودند از: خیابان سنگی  8.9درصد، ضایعات پوستی 13.3درصد، اوروسپسیس 18 درصد، درد مقاوم به درمان 1.1 درصد، در ضمن تقریبا‏ً تمامی بیماران دچار هماچوری گذرا پس از عمل شدند که در هیچ مورد به درمان خاصی نیاز نشد. بطور کلی یکصد نفر از بیماران (4.06 درصد) بدلیل درمان عوارض سنگ‏شکنی برون اندامی در بیمارستان بستری شدند. نتیجه‏گیری: بر اساس نتایج این مطالعه،ESWL  یک روش مطمئن و بی‏خطر برای درمان بیش از 90 درصد سنگهای ادراری است.

مقدمه: عمل سزارین یکی از شایعترین اعمال جراحی است که موارد آن در حال افزایش است با توجه به اهمیت مراقبت از مادر در ساعات اولیه پس از تولد و لزوم آموزش در جهت برقراری ارتباط با نوزاد و شروع شیردهی، کاهش درد پس از سزارین از اهمیت بالایی برخوردار می‏باشد. مواد و روشها: این مطالعه بصورت کارآزمایی بالینی تصادفی شدة دوسوکور (Double Blind RCT) انجام شد. جامعه مورد مطالعه شامل 53 مادر مراجعه‏کننده جهت سزارین الکتیو بود که همگی آنها زایمان اول را تجربه می‏نمودند و سابقه عمل جراحی نداشتند. این بیماران بطور کاملاً تصادفی در دو گروه قرار گرفتند. به یگ گروه از آنها جهت کاهش درد پس از عمل مورفین (25 نفر) و به گروه دیگر پیروکسیکام (28 نفر) بصورت تزریقی داده شد. سپس داده‏های بدست آمده در یک برگ چک لیست ثبت گردید و به کمک آزمون آماری کای دو و فیشر تجزیه و تحلیل شد.نتایج: بر اساس یافته‏های مطالعه 17 درصد کل بیماران درد شدید پس از عمل، 35.8 درصد درد متوسط و 47.2 درصد درد خفیف داشتند. نتایج مطالعه در مورد مقایسة اثر مورفین و پیروکسیکام در کاهش درد پس از سزارین تفاوت معنی‏داری را نشان نداد. در حالیکه گروه مورفین پس از عمل بیشتر از گروه پیروکسیکام دچار گیجی و منگی شده بودند. همچنین ارتباط بین نوع داروی مصرفی و وضعیت خواب در افراد مورد مطالعه معنی‏دار بود و گروه پیروکسیکام در 24 ساعت پس از عمل خواب بهتری داشتند.نتیجه گیری: بر اساس نتایج این مطالعه به نظر می‏رسد استفاده از پیروکسیکام و دیگر داروهای ضد التهابی غیر استروئیدی علاوه بر کنترل درد پس از عمل عوارض کمتری نیز دارد. بنابراین می‏تواند جانشین مناسبی برای مورفین باشد.

مقدمه: ادغام خدمات بهداشت روانی در مراقبتهای بهداشتی اولیه (PHC) در کشور، ایجاب می‎کند که جنبه های اقتصادی این برنامه مورد توجه قرار گیرد. این پژوهش با هدف بررسی اثرات اقتصادی برنامه ادغام در درمان بیماران افسرده در استان کردستان صورت گرفته است. مواد و روشها: 57 بیمار افسرده شناسایی شده در جمعیتی که در سال 1372 تحت پوشش برنامه بهداشت روانی ادغام شده در PHC بوده‏اند (گروه مورد) ، با 60 بیمار افسرده در جمعیتی که تحت پوشـش این برنامـه نبوده انـد (گروه شاهد) مورد مقایسه قرار گرفته اند. این دو روش درمان به عنوان متغیرهای مستقل، در ارتباط با متغیرهای وابسته ، هزینه، منفعت (تبعات اقتصادی افزایش ساعات کار بیمار و کاهش مراقبت خانواده از بیمار) ، مراجعات سرپایی و روز بستری، با استفاده از تکنیک تحلیل هزینه - منفعت(Cost-Benefit analysis)  مورد مطالعه قرار گرفته‎اند. روش جمع آوری اطلاعات تکمیل پرسشنامه از طریق مصاحبه با خانواده‎های بیماران و بررسی پرونده‏ها بوده است.نتایج: یافته‏های تحقیق نشان داد که میانگین مراجعات سرپایی در گروه مورد بیشتر از گروه شاهد است (p<0.001). متوسط هزینه سالانه هر بیمار درگروه مورد بیشتر از گروه شاهد و میانگین منفعت در گروه مورد بیشتر از گروه شاهد بوده است (p=0.000).نتیجه‏گیری: در تحلیل نتایج حاصل در این پژوهش بعد اثر بخشی برنامه ادغام بهداشت روانی در PHC به صورت افزایش مراجعات سرپایی بیماران افسرده ، کاهش هزینه و افزایش منفعت تجلی یافته است.

مقدمه: درحرکت شتابان صنعتی شدن عدم توجه جدی به اصول ایمنی صنعتی باعث بالا رفتن نرخ حوادث شغلی در محیط‏های کاری شده است. این مطالعه به منظور بررسی حوادث شغلی درکارخانه آلومینیوم سازی اراک در سال 1378 انجام گرفت. مواد و روشها: تحقیق حاضر یک مطالعه از نوع توصیفی بود. جامعه مورد مطالعه کلیه کارگران شاغل در کارخانه آلومینیوم سازی ایران در اراک (3945 نفر) در سال 1378 بود. بررسیها بر روی 650 مورد حادثه یعنی کل حوادث رخ داده در سال 1378 انجام گرفت. جمع‏آوری داده ها بوسیله بررسی اسناد، مشاهده و مصاحبه انجام شد. عوامل مربوط شامل سن، سابقة کار، شغل، وضعیت تأهل، عضو حادثه دیده، محل وقوع حادثه ، نوع حادثه، ساعت و شیفت وقوع حادثه مورد بررسی قرار گرفتند.نتایج: نتایج مطالعه نشان میدهد نرخ بروز حادثه معادل 16.48 به ازای هر 100 نفر است. میانگین سنی و سابقه کار افراد حادثه دیده بترتیب برابر 33.05 و 6.27 سال است. بیشترین اعضای آسیب دیده پاها (31.7درصد) و دستها  23.7)درصد) بود. از نظر ساعات وقوع حادثه بیشترین حوادث در ساعت 10 صبح رخ داده است  10.9)درصد) . بیشترین جراحات وارده از نوع ضرب دیدگی (30.6درصد)، شکستگی (22.9درصد) و سوختگی (19.4درصد) است.نتیجه گیری: با توجه به یافته‏های پژوهش، به منظور کاهش نرخ فراوانی و شدت حوادث پیشنهاد می‏شود که در کارخانه مورد مطالعه نسبت به برنامه‏ریزی و اجرای دوره‏های آموزش ایمنی بر اساس فلسفه ایمنی مبتنی بر رفتار ، اصلاح شرایط ناایمن و استفاده از وسایل حفاظت فردی مناسب اقدام شود.

مقدمه: بیش از 350 میلیون نفر (5درصد) مـردم جهـان و 300 هزار نفر از مردم ایران یعنی (6.5-1.4درصد) و 45 هزار نفر از مردم استان کردستان (3 درصد) HbsAg مثبت هستند. کادر درمانی به علت تماس بیشتر با بیماران و وسایل آلوده در معرض خطر بیشتری هستند. جهت بررسی شیوع HbsAg  در کادر شاغل بیمارستان امام خمینی سقز مطالع ه حـاضـر در سـال 79-1378 انجام شد. مواد و روشها: در این مطالعه توصیفی تعداد نمونه‏های مورد پژوهش 270 نفر بودند، ابزار گردآوری داده‏ها تکمیل پرسشنامه جهت ثبت آزمایش HBsAg به روش الیزا، مشخصات فردی و سابقه واکسیناسیون، دریافت خون و فرورفتن وسایل نوک تیز آلوده به بدن بود.نتایج: شیوع HBsAg در این بررسی 2.6درصد بود، تمام موارد مثبت آنتی‏ژن سطحی در گروه مذکر، متأهل و واکسینه نشده قرار داشتند، در گروههای سنی جوانتر (30-20) ساله و سابقه خدمت کمتر (10-1) سال موارد مثبت14.2 HBsAg درصد بود.  42.8درصد موارد مثبت در رده شغلی خدمات سابقه خدمت داشتند. هیچکدام از موارد مثبت سابقه دریافت خون نداشتند، 57.1 درصد موارد مثبت و 38 درصد موارد منفی سابقه فرورفتن وسایل نوک تیز آلوده به بدن را داشتند. تمامی افراد خانواده نمونه‏های HBsAg مثبت در آزمایشات بعمل آمده آنتی‏ژن منفی بودند. نشانی از وجود ارتباط بین سابقه دریافت خون و نوع تأهل با مثبت شدن HBsAg یافت نشد. نتیجه‏گیری: نتایج مطالعه نشان دهنده این است که شیوع HBsAg در این بررسی با آمار کشوری و استان کردستان مطابقت دارد. نتایج نشان‏دهنده آسیب‏پذیری بیشتر رده شغلی خدمات در این بررسی می‏باشد و همچنین تأکیدی بر تأثیر مثبت واکسیناسیون هپاتیت B در پیشگیری از بیماری می‏باشد، جهت به حداقل رساندن شیوع هپاتیت B در بین مردم بخصوص کادر درمانی انجام آزمایشات اجباری شاخص‏های هپاتیت B از جملهHBsAg ، واکسیناسیون کامل هپاتیت B و آموزش مستمر در مواجهه با بیماریهای منتقله از راه خون پیشنهاد می‏گردد.

مقدمه: مشکل کمبود ید و اختلالات ناشی از آن در نقاط مختلف دنیا وجود داشته، این اختلالات در ایران نیز شناخته شده و برنامه کنترل و پیشگیری از بروز این اختلالات از جمله تولید و توزیع نمک یددار از سال 1368 به مرحله اجرا در آمده است. به منظور پایش برنامه کشوری مبارزه با کمبود ید در سال 1375 این بررسی در دانش آموزان 8 تا 10 ساله استان کردستان انجام شد. مواد و روشها: طی یک بررسی توصیفی- مقطعی از طریق معاینه بالینی بر طبق معیارهای WHO، اندازه گیریهایT4، T3،  TSH سرم به روش رادیوایمیونواسی و جذب (T3RU) T3 و نمونه ادرار برای اندازه گیری ید ادرار به روش هضم، 1400 دختر و پسر 10-8 ساله در استان کردستان مورد بررسی قرار گرفتند.نتایج: میانگین  T4، T3، TSH سرم به ترتیب 0.2±11 µg/dl، 88±171 ng/dl و 0.18±0.2 µIu/m بود. تفاوتی بین آنها در دو جنس و بین دانش آموزان شهری و روستایی وجود نداشت. 14 نفر T4 بالاتر از 12.5 µg/dl داشتند، میانه دفع ادراری ید در جمعیت مورد مطالعه 28 µg/dl بوده که در 89 درصد موارد بیشتر از 10 µg/dl بود. ید ادرار کمتر از 5 µg/dl در 4 درصد موارد وجود داشت. درصد کلی گواتر در استان 66 درصد بوده که به ترتیب در دختران و پسران 70 درصد و 63 درصد بود.نتیجه گیری: یافته های این بررسی نشان می دهد که 7 سال پس از شروع یدرسانی و 2 سال پس از آنکه بیش از نیمی از جمعیت استان از نمک یددار استفاده کرده اند، ید ادرار در گروه سنی 8 تا 10 ساله استان به حد مطلوب سازمان جهانی بهداشت رسیده است. اما با توجه به اینکه هنوز 66 درصد از جمعیت مورد مطالعه مبتلا به گواتر هستند، این استان از نظر گواتر در سال 1375 هیپرآندمیک محسوب می شود.

مقدمه: علل خونریزیهای تحتانی گوارشی در جوامع مختلف و در سنین مختلف متفاوت است. این مطالعه به منظور تعیین فراوانی نسبی علل خونریزی تحتانی دستگاه گوارش در بیماران بستری شده در بیمارستان بعثت سنندج طراحی گردید. مواد و روشها: این تحقیق از نوع توصیفی است. جمعیت مورد مطالعه کلیه بیماران مبتلا به خونریزی گوارشی تحتانی بودند که در سال 1378 در بخشهای داخلی و جراحی بیمارستان بعثت بستری شده بودند. تعداد بیماران 112 نفر بودند که در محدودة سنی 81-1 سال قرار داشتند. اطلاعات لازم از پرونده‏های بیماران استخراج شد. نتایج: نتایج بدست آمده از این مطالعه نشان داد که 76 نفر (67.9 درصد) مذکر و 36 نفر (32.1 درصد) مؤنث، 63 نفر (56.3 درصد) ساکن شهر و 49 نفر (43.8 درصد) ساکن روستا بودند. از بین بیماران فقط 1 نفر 0.9) درصد) بدون تشخیص از بیمارستان ترخیص شده بود. بیشترین تعداد بیماران در گروه سنی کمتر از 55 سال با 86 نفر (76.8 درصد) بودند 9 نفر (8.1 درصد) در گروه سنی کمتر از 25 سال که در بین گروههای سنی مختلف کمترین فراوانی را داشت، قرار داشتند. در جمعیت مورد مطالعه 23 نفر (20.5 درصد) دارای بیماری دیگری همراه با خونریزی تحتانی گوارش بودند. بیشترین شکایت بیماران حین مراجعه دفع خون روشن از طریق رکتوم بود. این شکایت در 29 نفر (25.9 درصد) افراد مراجعه کننده وجود داشت (به تنهایی). اما دفع خون از طریق رکتوم در 103 نفر (92.7 درصد) افراد مورد مطالعه یکی از شکایات بیماران بود (حداقل یکی از شکایات بیماران در حین مراجعه دفع خون روشن بوده است). 7 نفر (6.3 درصد) بدون خونریزی واضح مراجعه کرده بودند و شکایت اصلی 5 نفر از آنها ضعف و بیحالی و کاهش وزن و تغییرات اجابت مزاج بود و 2 نفر بقیه نیز (1.8 درصد) با شکایت دفع مدفوع سیاهرنگ (ملنا) و دردشکم مراجعه کرده‏ بودند.در کل بیماران 58 نفر (51.8 درصد) هموروئید داشته‏اند که شامل درجات مختلف هموروئید بود ولی در 68 نفر (60.7 درصد) یکی از تشخیص‏ها هموروئید بود. 10 نفر (8.9 درصد) فقط شکاف مقعد داشتند ولی در 15 نفر (13.6 درصد) یکی از تشخیص‏ها شکاف مقعد بود. پولیپ‏ها به تنهایی در 11 نفر (10 درصد) علت خونریزی گوارشی تحتانی گزارش شده بودند ولی در 12 نفر (10.7 درصد) پولیپ یکی از تشخیصهای این نوع خونریزی گزارش شده بود. کانسر کولون و رکتوم به تنهایی در 13 نفر (11.6 درصد) گزارش شده بود و در یک نفر (0.9درصد) علاوه بر کانسر، همورویید نیز گزارش شده بود. کولیت (التهابی و عفونی) در 6 نفر (5.4 درصد) علت خونریزی تحتانی گزارش شده بود. در 2 نفر (1.8 درصد) نیز پرولاپس رکتوم علت خونریزی گوارشی ذکر شده بود.نتیجه گیری: نتایج این مطالعه نشان میدهد که فراوانی نسبی علل خونریزیهای تحتانی گوارشی از جمله کانسرهای کولون و رکتوم در این مطالعه با سایر مطالعات مطابقت دارد.