سابقه و هدف: سلول های بنیادی خونساز در درمان بیماری های خونی، نارسایی های متابولیک و نقص های سیستم ایمنی موثرند. از آن جا که سلول های بنیادی خونساز در خون بند ناف قابلیت پیوند به فرد بالغ را ندارند، لذا دستیابی به روش هایی که با صرف هزینه کم به تکثیر سلول های بنیادی خون بند ناف بپردازند اهمیت دارد. در این مطالعه، پتانسیل تکثیر و تمایز سلول های تک هسته ای خون بند ناف (MNC) و نیز ویژگی های سلول های تولید شده در حضور ترکیبات مختلف سیتوکاینی مورد بررسی قرار گرفت.مواد و روش ها :مطالعه انجام شده از نوع مداخله ای آزمایشگاهی بود. سلول های تک هسته ای (MNC) از خون بند ناف نوزادان با دوره کامل حاملگی که مادران آن ها به ظاهر سالم (anti-HBC‑, anti-HCV-, HBs Ag- و anti-HIV-) و فاقد دیابت و یا فشار خون بارداری بودند، جدا شد و در مقادیر 106 × 5/1 سلول در حجم 2 میلی لیتر محیط کشت IMDM حاوی FBS %10 و 5 نوع سیتوکاین Flt-3, SCF, GM-CSF, TPO, IL-3 و در سه گروه SCF, Flt3L و FST کشت شدند. به منظور بررسی ویژگی سلول های تکثیر شده، شمارش سلولی، ایمنوفنوتیپ سلول ها و قدرت کلنی زایی آن ها در گروه های مختلف و در روزهای 0، 7، 14 و 21 مورد ارزیابی قرار گرفت. برای مقایسه درون گروهی در هر گروه از آزمایش غیر پارامتریک ویلکوکسون و برای مقایسه بین گروهی از آزمایش غیر پارامتریک من ویتنی استفاده شد.یافته ها :نتایج این مطالعه نشان داد تمام ترکیبات سیتوکاینی مورد مطالعه قادر به تحریک تکثیر MNC در خون بند ناف به میزان 5 برابر می باشند. اما تنها ترکیب SCF, Flt3L و TPO قادر به تولید بیشتر سلول های تک هسته، سلول های CD34+ و سلول های CD34+90+38- طی 14 روز کشت می گردد. هم چنین تمام ترکیبات به کار رفته سبب تولید پیش سازهای میلوئیدی در کشت های طولانی مدت می شوند.نتیجه گیری :در این مطالعه با استفاده از MNC خون بند ناف و سه ترکیب سیتوکاینی SCF, Flt3L وTPO ، روش مقرون به صرفه ایی برای کشت سلول های بنیادی خون بند ناف بدون استفاده از فرآیندهای خالص سازی ارایه شده است که با افزایش تولید هم زمان سلول های تک هسته ، سلول های بنیادیCD34+90+38- ، پیش سازهایCD34+ ، پیش سازهای میلوئیدی CD34+133+ و کلونی های گرانولوسیتی منوسیتی همراه است.