مجله علوم و فنون باغبانی ایران
سال:1387 | دوره:9 | شماره:3 |تعداد مقالات:10

به منظور تعیین میزان نیاز سرمایی انگور «عسکری»، در زمان شروع خزان، قلمه های خفته از باغ تجاری در شهرستان دنا تهیه شد. سپس قلمه ها در یخچال دمای 1±2 درجه سانتی گراد در شرایط تاریکی در قالب طرح بلوک های کامل تصادفی با 12 تیمار مدت سرمادهی (0، 50، 100، 200، 300، 400، 500، 600، 700، 800، 900، 1000 ساعت) و 4 تکرار قرار گرفتند. پس از پایان هر تیمار مدت سرمادهی، قلمه از یخچال خارج ودر شرایط نور مداوم و دمای 20 درجه سانتی گراد قرار گرفتند و 2 تا 3 بار در هفته وضعیت جوانه ها مورد بررسی و ارزیابی قرار گرفت و تعداد جوانه شکفته شده، تاریخ شروع و پایان شکوفایی، ثبت گردید. نتایج نشان داد که اثر مدت زمان سرمادهی بر صفت های مورد بررسی شامل درصد شکفتن جوانه ها، تعداد روز تا اولین جوانه شکفته شده، تعداد روز تا آخرین جوانه شکفته شده و فاصله زمانی شکوفایی کامل جوانه ها اختلاف معنی داری داشت. درصد شکفتن جوانه ها و بیشترین تعداد روز مورد نیاز برای اولین جوانه شکفته شده و بیشترین تعداد روز تا پایان شکفتن جوانه ها، مربوط به تیمار شاهد بود. قلمه هایی که بیش از 200 ساعت در معرض تیمار سرمایی قرار گرفته بودند، دارای بیشترین درصد شکفتن بودند. پس از 30 روز، روند شکفتن جوانه ها در تیمارهای سرمادهی بین 300 تا 1000 ساعت مشابه بود. به طور کلی با افزایش مدت سرمادهی، تعداد روز برای شکفتن کامل جوانه ها کاهش و یکنواختی شکفتن جوانه ها افزایش یافت. همچنین هنگامی که مدت سرمادهی بین صفر تا 100 ساعت بود، درصد کل شکفتن جوانه ها کمترین بود. با وجود اینکه تمام تیمارها موجب افزایش شکفتن جوانه ها در مقایسه با شاهد گردید، در دامنه مدت زمان مختلف سرمادهی، دستکم 200 ساعت سرمادهی برای رسیدن به درصد قابل قبول شکفتن جوانه ها در رقم «عسکری» لازم بود.

در این پژوهش گل های بریدنی ورد (رز) رقم «رد گانت» با غلظت های مختلفی از نمک های کلرید کلسیم و نیترات کلسیم به صورت غوطه وری برای مدت 1 ساعت تیمار شدند. سپس جهت ارزیابی تا پایان آزمایش در محلول نگهدارنده حاوی 2 % ساکارز و 200 میلی گرم در لیتر 8- هیدروکسی کوئینولین سولفات قرار گرفتند و نقش کلسیم در صفت های مرتبط با پیری گل بررسی گردید. نتایج نشان داد که کلرید کلسیم با غلظت های 5/0 و 1% موجب افزایش طول عمر گل ها، بهبود روابط آبی و تاخیر در پیری آن ها گردید. نیترات کلسیم توانست تنها در غلظت 5/0% اثر مثبت در افزایش طول گل داشته و پیری را به تعویق اندازد. غلظت های دیگر این نمک (25/0% و 1%) باعث بروز اثرات نامطلوبی در کیفیت گل ها شد. طبق نتایج، کلرید کلسیم یا نیترات کلسیم با غلظت 5/0% از طریق تاخیر در فرایندهای مرتبط با پیری با افزایش میزان جذب محلول توسط شاخه های گل بریدنی ورد، افزایش میزان آب درون گلبرگ ها و برگ ها، حفظ میزان پروتئین های محلول در گلبرگ ها و کربوهیدرات های گلبرگ ها و برگ ها، عمر گلجایی را افزایش داد. در نهایت، این دو تیمار برای افزایش عمر گلجایی ورد رقم «رد گانت» قابل توصیه می باشد.

پیاز یکی از مهم ترین سبزی های بومی ایران می باشد. برخلاف این که برای بیشتر رقم های دنیا آستانه طول روز و دمای تجمعی برای تشکیل سوخ به طور کامل تعیین شده است اما تاکنون پژوهشی در این مورد در کشور ما انجام نشده است. به این منظور پژوهشی در رقم های «سفید بهبهان»، قرمز ایرانشهر»، »کمره ای خمین»، «درچه اصفهان»، «قرمز آذرشهر» و «سفید قم» در قالب طرح بلوک های کامل تصادفی با سه تکرار به مدت یک سال (1386ـ 1385) در دو منطقه بهبهان و کرج اجرا شد. در این پژوهش سازگاری رقم ها در دو منطقه گفته شده و تاثیر شرایط اقلیمی متفاوت بر عملکرد و ویژگی های کمی و کیفی رقم ها مورد بررسی نیز مطالعه گردید. در بهبهان بذرها در اوایل آبان ماه در خزانه کشت و در اوایل بهمن ماه نشاءها به زمین اصلی منتقل شدند. تاریخ کاشت بذرها در کرج اواسط اسفند و انتقال نشاءها به زمین اصلی در اواخر اردیبهشت صورت گرفت. تاریخ سوخ دهی به کمک روش نسبت سوخ دهی و مجموع تجمعی دما تخمین زده شد. آستانه طول روز برای سوخ دهی در این رقم ها از 12 ساعت و 7 دقیقه تا 14 ساعت و 11 دقیقه و دمای تجمعی از 886 تا 2018 درجه روز رشد تعیین گردید. در بهبهان در رقم «سفید قم» به علت نبود کمینه طول روز مورد نیاز برای سوخ دهی، سوخ تشکیل نگردید. بر اساس نتایج این پژوهش رقم های «سفید بهبهان»، «قرمز ایرانشهر»، «کمره ای خمین» و «در چه اصفهان» برای منطقه بهبهان و رقم های «سفید قم»، «قرمز آذرشهر»، «کمره ای خمین» و «درچه اصفهان» برای منطقه کرج مناسب دانسته شد.

کمبود آب در شرایط کنونی یک موضوع بحرانی و حیاتی برای بیشتر کشورهای واقع در مناطق خشک و بیابانی است. این پژوهش به منظور بررسی پاسخ های مورفولوژیک و فیزیولوژیک سبزفرش های بومی و خارجی تحت تنش خشکی, به صورت آزمایش فاکتوریل در قالب طرح کاملا تصادفی نامتعادل در سال 1385 به اجرا درآمد. دو رقم از سبزفرش های خارجی («استارلت» از .Schreb arundinacea Festuca و «باربال» از .perenne Lolium L) و یک توده بومی (Festuca arundinacea) از شهرستان قوچان در شش سطح آبیاری 1- تنش متوسط (50% ظرفیت زراعی)، 2- تنش شدید (25% ظرفیت زراعی)، 3- آبیاری و رشد دوباره از تیمار 25% ظرفیت زراعی و به همراه سه گروه از گلدان ها ی آبیاری کامل (Fc) که به عنوان شاهد همزمان با هریک از سه سطح تنش نمونه برداری شدند، تیمارهای این آزمایش را تشکیل می دادند. نتایج نشان داد که توده بومی چمانواش بلند تحت تنش شدید خشکی با 15 برابر افزایش نسبت به شاهد، بیشترین میزان پرولین را در خود انباشته کرد که در نتیجه آن می توانست با میانگین 2/81% بالاترین مقادیر محتوای نسبی آب برگ را به خود اختصاص دهد. همچنین از نظر نشت الکترولیتی از یاخته ها نیز مشخص شد که سبزفرش های تجاری چمانواش بلند و چچم به ترتیب با 38% و 48% در مقایسه با توده بومی خسارت بیشتری را متحمل شدند.ویژگی های فیزیولوژیک یاد شده به همراه افزایش 85% نسبت ریشه به شاخساره در توده بومی، این سبزفرش را در برابر تنش های شدید خشکی بسیار مقاوم نشان داد.

به منظور گزینش نژادگان های با صفت های مطلوب باغی و تجاری درحدود 1050 نژادگان گردو موجود در مجموعه گردوی ایستگاه تحقیقات کشاورزی کهریز-ارومیه در سه مرحله بین سال های 82 تا 85 غربال شدند. بر اساس نتایج به دست آمده بین 15 نژادگان نهایی اختلاف معنی داری از نظر صفت های مربوط به ارتفاع، عملکرد تک درخت، کیفیت میوه و مغز، زمان گلدهی و رسیدن میوه مشاهده گردید. نژادگان های KZ1, KZ4 و KZ5 به ترتیب با تولید 7/75، 9/52 و 1/49 کیلوگرم محصول با پوست سبز دارای بیشترین عملکرد در درخت بودند. KZ3 و KZ4 به ترتیب با حدود سه و نه متر ارتفاع کوتاه ترین و بلندترین نژادگان بودند. نژادگان KZ5 دیر برگده ترین (نیمه اول اردیبهشت) و دیررس ترین (نیمه دوم مهر) و نژادگان KZ4 زود برگده ترین و زودرس ترین (به ترتیب اواخر فروردین و شهریور) بودند. نژادگان های KZ9, KZ8, KZ3 و KZ12 دارای بیشترین درصد باردهی جانبی (بیش از 53%) بودند و همزمان کمترین وزن میوه (3/10- 8/11 گرم) و وزن مغز (5/5- 4/6 گرم) را داشتند. بیشترین وزن میوه خشک (2/16 گرم) مربوط به نژادگان های KZ1 و KZ2 بود. چهار نژادگان KZ13, KZ11, KZ3 و KZ14 دارای روشن ترین مغز (6/1-3/1 از 6) بودند. نژادگان های KZ3 و KZ13 دارای کمترین ضخامت پوست (کاغذی) و بیشترین درصد مغز (حدود60 و %71) بودند. نژادگان های فوق با برخورداری از صفت های مطلوب تجاری و باغی همراه با گزینش های قبلی (KH53, OR60, OR126 و OR81) به مرحله مطالعات سازگاری وارد شدند. 

در این پژوهش ویژگی های ریخت شناسی، بازده اسانس، مقدار ماده خشک گل و مونوترپن ها در گل محمدی (Rosa damascena Mill.) و گل نسترن (Rosa moschata J. Herrm. var. nastarana Christ in Boiss.) در دو منطقه میمند و شیراز در قالب طرح به طور کامل تصادفی با سه تکرار انجام شد. مونوترپن ها پس از اسانس گیری توسط تقطیر با آب، با روش GC و GC-MS شناسایی شدند. نتایج به دست آمده نشان داد که در گل محمدی ویژگی گل و بازده اسانس در دو منطقه تفاوت معنی دار نداشت و تنها درصد ماده خشک اختلاف معنی‏ دار نشان داد که در میمند با 57/21% بیشترین مقدار بود. زمان برداشت در بازده اسانس و درصد ماده خشک اثر معنی داری داشت. بیشترین بازده اسانس در زمان دوم برداشت (11 اردیبهشت) به دست آمد که در میمند و شیراز به ترتیب 09/0% و 08/0% بود. بیشترین ماده خشک در میمند در زمان چهارم برداشت (92/22%) و در شیراز در زمان اول برداشت (29/20%) به دست آمد. همچنین، بین ویژگی های ریخت شناسی با بازده اسانس همبستگی دیده نشد. مقدار مونوترپن ها در میمند و شیراز به ترتیب 9/49% و 0/52% بود. در گل نسترن ویژگی گل و بازده اسانس در دو منطقه تفاوت معنی دار نداشت و تنها تعداد پرچم و درصد ماده خشک اختلاف معنی دار نشان دادند. بیشترین تعدادپرچم با (58/120) مربوط به شیراز و بیشترین ماده خشک با 15/24% مربوط به میمند بود. زمان برداشت در بازده و درصد ماده خشک تاثیرگذار بود. بیشترین بازده اسانس در زمان دوم برداشت (11 اردیبهشت) به دست آمد که در میمند و شیراز 08/0% بود. بیشترین ماده خشک در میمند در زمان دوم برداشت (27/25%) و در شیراز در زمان اول برداشت (81/24%) به دست آمد. همچنین، بین بعضی از ویژگی‏ های ریخت شناسی با بازده اسانس همبستگی مشاهده شد. بین وزن گل و تعداد پرچم همبستگی معنی دار (961/=r). در سطح 1% وجود داشت. مقدار مونوترپن ها در میمند و شیراز به ترتیب 8/41% و 8/39% بود.

در این پژوهش پاکلوبوترازول در 4 غلظت 0، 1، 5/1 و 5/2 گرم ماده موثر برای هر درخت هنگام تمایز جوانه ها (تیر ماه) به صورت کاربرد خاکی در سال های 1384 و 1385 روی زردآلوی رقم «لاسجردی» استفاده شد. صفت های مورد بررسی شامل دوره گل دهی، باروری، ویژگی های کمی میوه و رشد رویشی بودند. بر اساس نتایج به دست آمده شروع گلدهی در همه تیمارها نسبت به شاهد یک تا دو روز زودتر آغاز شد. در ویژگی های کمی میوه شامل طول میوه، طول هسته، حجم و وزن میوه در اثر اعمال تیمارها تفاوت معنی داری مشاهده نشد، در حالی که عرض میوه و عرض هسته در تیمار کاربرد پاکلوبوترازول به صورت معنی داری افزایش یافت و باعث تغییر فرم میوه به حالت کروی تر گردید. درصد تشکیل میوه اولیه در تیمارهای پاکلوبوترازول به طور معنی داری نسبت به شاهد افزایش یافت. همچنین مقدار رشد رویشی سرشاخه ها بسته به نوع تیمار پاکلوبوترازول 40 تا 50% نسبت به شاهد کاهش معنی دار داشت.