تازه های علوم شناختی
سال:1396 | دوره:19 | شماره:3 |تعداد مقالات:8

مقدمه: هدف پژوهش حاضر، بررسی اثر بیوفیدبک الکترومیوگرافی همراه با آموزش آرمیدگی بر علایم روان شناختی بیماران مبتلا به میگرن مزمن شهر اصفهان بود.روش: برای اجرای پژوهش دو بیمار مبتلا به میگرن مزمن به شیوه ی نمونه گیری هدف مند انتخاب شدند. در این پژوهش، روش مورد منفرد با طرح A-B به کار رفت؛ به این صورت که پس از تعیین موقعیت خط پایه، مداخله آغاز شد و آزمودنی ها 24 جلسه مداخله 45 دقیقه ای انفرادی دریافت کردند. برای جمع آوری داده ها از مقیاس اضطراب، افسردگی و استرس (DASS21) استفاده شد.یافته ها: یافته های این پژوهش بر اساس شاخص های تحلیل دیداری نشان داد که مداخله مورد نظر برای هر دو آزمودنی موثر بوده است.نتیجه گیری: یافته های این پژوهش نشان داد که درمان بیوفیدبک الکترومیوگرافی همراه با آموزش آرمیدگی، علایم روان شناختی (اضطراب و استرس) بیماران مبتلا به میگرن مزمن را کاهش می دهد، بنابراین پیشنهاد می شود این روش درمانی در کنار دارودرمانی که به کاهش علایم روان شناختی شایع در بیماران مبتلا به میگرن مزمن و به دنبال آن افزایش فاصله زمانی حملات میانجامد، به کار رود.

مقدمه: این مقاله به بررسی درزمانی و همزمانی فعل «خواستن» برپایه فرایند دستوری شدگی طرحواره های رخدادی بنیادین در چهارچوب زبان شناسی شناختی می پردازد. طرحواره های رخدادی بنیادین، واحدهای معنایی ساده ای هستند که از یک گزاره و متغیرهای مربوط به آن تشکیل شده اند. این طرح واره ها بیانگر مقولات عینی و بنیادینی هستند که با استفاده از افعال قاموسی کلی، زیربنای سازه های دستوری را تشکیل می دهند.روش: در این مقاله یکی از این طرح واره ها، یعنی طرح واره ی «تمایل» ([X wants Y]) را مورد بررسی قرار دادیم و دیدیم که این طرحواره در زبان فارسی با استفاده از فعل قاموسی «خواستن»، مفهوم بنیادین «طلب کردن چیزی» را بیان می کند.یافته ها: این طرحواره ی بنیادین، با وارد شدن به فرایند دستوری شدگی، تبدیل به یک طرحواره ی پیچیده تحت عنوان طرحواره ی «سریالی» ([X wants # (X) VERB Y]) با مفهوم «قصد انجام کاری را داشتن» می شود. با ادامه یافتن فرایند دستوری شدگی، طرح واره ی زمان آینده ([XY # want (to) VERB])، که بیانگر مفهوم زمان آینده است، حاصل می گردد و بدین ترتیب، فعل قاموسی «خواستن» در نهایت تبدیل به فعل کمکی «خواستن» می شود.نتیجه گیری: بررسی توامان تغییرات درزمانی و هم زمانی فعل «خواستن» و آشکار شدن این نکته که فرایند دستوری شدگی نه فقط بر فعل قاموسی، بلکه بر کل ساختار طرح واره اعمال می شود، از دست آوردهای این مقاله است.

مقدمه: موسیقی و اصوات آهنگین از مهم ترین و رایج ترین ابزار ارتباطی ملت ها و از عوامل التیام بخش اختلالات فردی است. این پژوهش، بررسی اثر موسیقی سنتی بر بهبود حافظه ی فعال و عملکرد شناختی زنان 50 تا 65 ساله ی مبتلا به آلزایمر مراجعه کننده به انجمن آلزایمر ایران بود.روش: این مطالعه از نوع تحقیق آزمایشی پیش آزمون- پس آزمون با گروه گواه است. نمونه ی مورد مطالعه این پژوهش را 30 نفر از زنان 50 تا 65 ساله مبتلا به آلزایمر مراجعه کننده به انجمن آلزایمر ایران تشکیل می دادند که با استفاده از نمونه گیری در دسترس انتخاب شدند و به طور تصادفی در دو گروه آزمایش (15 نفر) و گواه (15 نفر) قرار گرفتند. در این پژوهش از دو آزمون عصب روان شناختی لوریا نبراسکا (LNNB-I) و خلاصه وضعیت روانی (MMSE) استفاده شد. تعداد جلسات آموزشی در مجموع 10 جلسه بود که سه روز در هفته برگزار و برنامه هر جلسه هر روز در منزل تمرین می شد؛ به این صورت که ابتدا پیش آزمون اجرا و سپس هر جلسه سی. دی. تصنیف های سنتی به همراه آموزش دف به آزمودنی ها داده می شد. برای تجزیه و تحلیل داده ها علاوه بر روش های آمار توصیفی، از روش تحلیل کواریانس در نرم افزار آماری  SPSS18استفاده شد.یافته ها: نتایج تحلیل کواریانس نشان داد که آزمودنی ها قبل از شروع مداخله با یکدیگر تفاوت داشتند و پس از خارج کردن اثر پیش آزمون به روش تحلیل کواریانس، مداخله بر گروه های آزمایش تاثیر معنادار داشته است.نتیجه گیری: نتایج نشان داد که آموزش موسیقی سنتی موجب بهبود عملکرد حافظه ی فعال (p=0.04)، عملکرد شناختی (p=0.002) و همچنین بهبود فرایندهای اجراکننده ی مرکزی آهنگ (p=0.002)، گفتاری (p=0.001) و دیداری (p=0.003) زنان 50 تا 65 ساله مبتلا به آلزایمر شده است.

مقدمه: هدف پژوهش حاضر، مقایسه ی میانگین نمرات شاخص حافظه دیداری فوری، دیداری فوری، شنیداری فوری، شنیداری تاخیری، فعال، گذشته نگر، آینده نگر و سرگذشتی در بیماران مبتلا به نقص شناختی خفیف نوع فراموشکار و افراد سالم است.روش: در این پژوهش، 40 بیمار مبتلا به نقص شناختی خفیف نوع فراموشکار شهر اصفهان انتخاب و با 40 فرد سالم مقایسه شدند. آزمون های حافظه های وکسلر، سرگذشتی، آینده نگر و گذشته نگر برای آنها اجرا و نتایج با آزمون های تحلیل واریانس و یو مان ویتنی تجزیه و تحلیل شد.یافته ها: یافته های پژوهش نشان داد که میانگین نمرات دو گروه بیمار و سالم در شاخص حافظه دیداری فوری، دیداری تاخیری، شنیداری فوری، شنیداری تاخیری، فعال، گذشته نگر، آینده نگر تفاوت معنادار دارد (P<0.05). اما دو گروه در نمرات حافظه ی سرگذشتی تفاوت معناداری نداشتنند (P<0.05).نتیجه گیری: ساختار و کارکرد مغزی متفاوت این بیماران با افراد سالم و قرار گرفتن این بیماری در طیف دمانس نوع آلزایمر می تواند اختلاف شاخص های گوناگون حافظه در آنها را توجیه کند.

مقدمه: برای پرکردن شکاف بین موارد یادگیری در مدرسه و کارکردهای اجرایی، آموزش و یادگیری می بایست مسیر طبیعی خود را در مغز طی کند. یادگیری سازگار با مغز بر چگونگی یادگیری طبیعی مغز تاکید دارد و برای آموزش موثر، در صدد تغییر چارچوب، بر اساس ساختار و کارکرد واقعی مغز انسان است. هدف اصلی پژوهش حاضر، تعیین اثر یادگیری سازگار با مغز بر مولفه های انعطاف پذیری شناختی و توجه انتخابی کارکردهای اجرایی دانش آموزان دبستانی است.روش: نوع طرح گروه کنترل نابرابر از طرح های نیمه آزمایشی بود. نمونه ی هدفمند، 38 دانش آموز پایه ی چهارم بود که در سال تحصیلی 95-94 از جامعه ی آماری شامل کلیه دانش آموزان مدارس دبستانی پسرانه ی غیردولتی منطقه ی پنج شهر تهران انتخاب شد. داده های پیش آزمون و پس آزمون با استفاده از آزمون استروپ جمع آوری و با آزمون تی مستقل تجزیه و تحلیل شد.یافته ها: تحلیل داده ها نشان داد که یادگیری سازگار با مغز بر افزایش انعطاف پذیری شناختی و توجه انتخابی دانش آموزان پایه ی چهارم دبستان تاثیر دارد.نتیجه گیری: با در نظر گرفتن فعالیت های متنوع بر اساس یادگیری سازگار با مغز، ذهن دانش آموزان توانایی تغییر تمرکز ذهنی بین محرک های مختلف را کسب کرده و انعطاف پذیری افزایش یافته است. بر این اساس نیز برآیند آموزش ها برای معلم و دانش آموزان، آموزش آگاهانه و یادگیری آگاهانه است که زمینه را برای توجه انتخابی در فرایند یادگیری فراهم می سازد.

مقدمه: هدف این پژوهش، بررسی تاثیر آموزش مهارت های فراشناختی به دانشجو- معلم دانشگاه فرهنگیان، بر مهارت های فراشناختی آنهاست.روش: روش این پژوهش شبه آزمایشی با طرح دوگروهی پیش آزمون- پس آزمون بود. مهارت های فراشناختی با استفاده از پرسش نامه ی خودارزیابی مهارت های فراشناختی با 70 گزاره و a=0.94 ارزیابی شد. هر یک از دو گروه آزمایش و گواه شامل 12 دانشجوی نیم سال پنجم دانشگاه بودند. نخست دو گروه به وسیله ی پرسش نامه ارزیابی شدند و پس از هشت جلسه آموزش مهارت های فراشناختی به گروه آزمایش، مجددا هر دو گروه مورد ارزیابی قرار گرفتند.یافته ها: آموزش مهارت های فراشناختی به گروه آزمایش، مهارت های فراشناختی آنها را نسبت به گروه گواه بهبود بخشید و آموزش اثری معادل h2=0.360 ایجاد کرد. این تغییرات در سطح 0.01 معنادار بود. در پی بررسی کلی تغییرات مهارت های فراشناختی، به تغییرات هر یک از مولفه های سه گانه پرداخته شد.آموزش، دانش شناختی گروه آزمایش را در مقایسه با گروه گواه بهبود بخشید و اثری معادل h2=0.327 ایجاد کرد که در سطح 0.01 معنادار بود. تنظیم شناختی گروه آزمایش در مقایسه با گروه گواه نیز بر اثر آموزش مهارت های فراشناختی بهبود یافت که با تاثیری معادل h2=0.296 در سطح 0.01 معنادار بود. هر چند میانگین نمرات باورهای شناختی گروه آزمایش بیشتر از گروه گواه بود، نتایج آموزش مهارت های فراشناختی به دانشجویان نشان داد که تاثیر این آموزش ها بر باورهای شناختی معنادار نبوده است.نتیجه گیری: یافته ها نشان دادند که آموزش مهارت های فراشناختی به بهبود مهارت های فراشناختی می انجامد و به ویژه بر دانش شناختی و تنظیم شناختی تاثیر می گذارد.

مقدمه: یکی از موضوعاتی که این روزها توجه بسیاری از محققان را به خود جلب کرده، عوامل موثر بر فرایند شمارش است که از میان این عوامل می توان به ویژگی های دیداری اشاره کرد. هدف این پژوهش بررسی اثر چیدمان بر سرعت شمارش است.روش: از 37 آزمودنی بهنجار (18 تا 30 ساله) خواسته شد تا تعداد نقاط موجود در اسلایدهایی را که به آنها نشان داده می شود بشمارند. سپس زمان واکنش آنها ثبت شد. نقاط در سه چیدمان مختلف و در دسته های هشت تا 12 تایی ارائه شدند. تفاوت این چیدمان ها در شبکه ها و خطوطی بود که افراد بین نقاط تصور می کردند.یافته ها: نتایج حاکی از اثر هر دو عامل چیدمان و بزرگی دسته ها بر سرعت شمارش بود (p<0.001)، به این صورت که بی نظمی و ابهام در شبکه های بین اجزا باعث کاهش سرعت شمارش می شد و در این میان فقط اندازه ی دسته ها در میزان خطای شمارش موثر بود (p<0.001).نتیجه گیری: از آنجا که تصور خطوط بین اجزا به تسهیل گروه بندی و درنتیجه شماریابی می انجامد، نقش تعیین کننده ای در سرعت شمارش دارد و هر چه استراتژی های ممکن برای گروه بندی در چیدمان ها متنوع تر باشد، سرعت شمارش کمتر خواهد شد. از سوی دیگر صحت شمارش صرفا متاثر از اندازه ی مجموعه است و چیدمان ضامن درستی پاسخ نیست.

مقدمه: هدف پژوهش حاضر، بررسی دیدگاه دانش آموزان دوره ی دوم متوسطه ی با هوش های چندگانه از زبان انگلیسی و یادگیری آن است.روش: برای درک دیدگاه دانش آموزان از روش پدیدارشناسی تفسیری، رویکردهای پژوهش کیفی به کار رفت. برای مصاحبه، نمونه ها به صورت هدف مند، پس از بررسی هوش های چندگانه با کمک پرسش نامه ی آرمسترانگ و پرسش نامه ی تنظیم شده ی مک کللان و کنتی، از میان 33 دانش آموز سال سوم دوره ی دوم متوسطه و از هر نوع هوش دو نفر انتخاب شدند. داده ها به وسیله ی مصاحبه ی ژرف نیمه ساختاریافته و مشاهده ی هدف مند جمع آوری، نوشته و با روش پدیدارشناسی ون منن تحلیل شد.یافته ها: بر پایه ی یافته های پژوهش می توان دیدگاه این دانش آموزان را در پنج بخش دسته بندی و توصیف کرد که شامل نوع انگیزه ی یادگیری زبان، جایگاه اجتماعی زبان انگلیسی، محتوای کتاب، روش ارزشیابی و روش تدریس است.نتیجه گیری: نتایج نشان دهنده ی وجود برخی عقاید نادرست در بین دانش آموزان است که باید اصلاح شود؛ باورهایی مانند دستور زبان گرایی، تصور سخت بودن یادگیری زبان، نوع نگاه به سطح اجتماعی زبان انگلیسی و نوع نگاه به فرهنگ و زبان بومی. از یافته های این پژوهش می توان برای شناخت بهتر دانش آموزان و درنتیجه به کارگیری روش های موثرتر تدریس، یادگیری و ارزشیابی استفاده کرد.