مجله تحقیقات علوم پزشکی زاهدان (طبیب شرق)
سال:1384 | دوره:7 | شماره:2 |تعداد مقالات:12

پس از انتشار تحقیقات اولیه در مورد استفاده از لیپوزم ها به عنوان ابزار انتقال ژن، سیل تحقیقات در مورد ژن درمانی بیماری های ژنتیکی توسط حامل های مختلف صورت گرفته است. این مقاله مروری است بر انواع سیستم های انتقال ژن، با نگاهی ویژه بر سیستم های غیرویروسی که در آن کاربرد انواع پلیمرهای معمول معرفی و با یکدیگر مقایسه شده اند. در پایان کوپلیمر حساس به دما به عنوان موفق ترین حامل پلیمری به تفصیل توضیح داده شده است.  

زمینه و هدف: اختلال در شنوایی ارثی یک بیماری هتروژن است که با وراثت های مختلف دیده می شود. جهش های ژن GJB2، به خصوص جهش 35delG، به عنوان عامل عمده ایجاد کننده ناشنوایی ارثی سندرمی و غیر سندرمی در جمعیت های مختلف شناخته شده اند. از آنجایی که اقوام مختلف از تنوع ژنتیکی گوناگونی برخوردارند بررسی جداگانه آنها ضروری به نظر می رسد. هدف این مطالعه بررسی شیوع و طیف جهش های ژن GJB2 در دو قوم بلوچ و سیستانی در استان سیستان و بلوچستان می باشد. مواد و روش کار: در این مطالعه که در سال 83-1382 انجام شد، تعداد 100 خانواده از دو قوم بلوچ و سیستانی 47) خانواده بلوچ و 53 خانواده سیستانی( که از ناشنوایی غیرسندرمی با وراثت اتوزومی مغلوب رنج می بردند، مورد بررسی قرار گرفتند. غربالگری برای جهش های ژن GJB2 به وسیله روش ASPCR (Allele-Specific Polymerase Chain Reaction) به منظور شناسایی جهش 35delG انجام شد. نمونه هایی که برای جهش 35delG منفی بودند، به وسیله روش های (Denaturing High Performance Liquid Chromatography) DHPLC و تعیین توالی (Sequencing) برای یافتن جهش های دیگر GJB2 مورد بررسی قرار گرفتند. یافته ها: جهش های GJB2 در 18 کروموزوم (%9) از 200 کروموزوم مورد مطالعه یافت شد. این جهش ها عبارتند از R127H, W24X, 167delT, M93I, K112I. در میان این جهش ها جهش W24X دارای بالاترین فراوانی بود. نتیجه گیری: با توجه به این نتایج احتمالا ژن ها و جهش های دیگری به عنوان عوامل اصلی ایجاد ناشنوایی در جمعیت این استان، پیشنهاد می شود.

زمینه و هدف: توسعه روزافزون صنعت و تکنولوژی، استفاده از فرآیند جوشکاری را در صنایع فلزی سبک و سنگین اجباری کرده است. هنگام جوش فلزات به کمک جریان الکتریسیته، آلاینده هایی تولید می شوند که مطالعات جدید اثرات مضر آنها بر دستگاه تنفسی، گوارشی، تولید مثلی و خون را نشان داده است. هدف از این مطالعه شناسایی تغییرات سلول های کبدی به روش دقیق لکتین هیستوشیمی و اندازه گیری فعالیت آنزیم های کبدی پس از تاثیر این گازها بر یک مدل تجربی در شرایط قابل کنترل از نظر میزان آلودگی با این فیوم ها بود. مواد و روش کار: 60 سر موش صحرایی از نژاد Sprague Dawley با وزن 250± 20 گرم انتخاب و پس از سازش با محیط به دو گروه آزمایش 40) سر( و شاهد 20) سر( تقسیم شدند. هر کدام از زیر گروه های آزمایش و شاهد بر اساس مدت زمانی مواجهه با گازها به زیر گروه های 2، 4، 6 و 8 هفته ای تقسیم شدند. تعداد موش ها در هر زیر گروه آزمایش و شاهد به ترتیب 10 و 5 سر بود. موش های گروه آزمایش به مدت 2 ساعت در روز و 5 روز در هفته در معرض گازهای جوشکاری قرار گرفتند. میزان گازهای هوای درون اتاقک گاز هر ساعت 12 تا 15 بار تعویض شد. مقدار گازهای ازون، دی اکسید کربن، مونواکسید کربن، دی اکسید و مونواکسید نیتروژن و ذرات معلق به ترتیب با دتکتورهای Gastec و فیلترهای استاندارد استات سلولز اندازه گیری شد. بر اساس جدول زمانی از موش های تمام گروه ها نمونه خونی و کبدی گرفته شد. نمونه های بافتی مطابق روش معمول پاساژ و برش گیری شد و با روش های هماتوکسیلن - ائوزین، لکتین های PNA، WGA و پاس رنگ آمیزی شد. اطلاعات آماری به کمک آزمون های غیر پارامتری من ویتنی و کروسکال والیس تجزیه و تحلیل شدند. یافته ها: نتایج این مطالعه حضوری دی ساکارید گالاکتوز/ ان استیل گالاکتوز آمین را به میزان بسیار کمی در بافت همبندی ورید مرکز لبولی و اسید سیالیک و قند انتهایی ان استیل گلوکز آمین را در سلول های اندوتلیومی سینوزوئیدها در کبد نشان داد. در رنگ آمیزی پاس میزان گلیکوژن در سلول های محیطی لبول کبدی گروه های جوشکاری مخصوصا گروه 8 هفته ای نسبت به شاهد تغییر یافته بود. نتایج حاصل از آنالیز اطلاعات آماری نشان داد که اختلاف میزان فعالیت آنزیم های آلکالین فسفاتاز و AST و ALT در گروه های شاهد و آزمایش در این دوره زمانی از نظر آماری معنی دار نبود. نتیجه گیری: به نظر می رسد تغییرات سلولی و آنزیمی در کبد متعاقب تاثیر گازهای جوشکاری وابسته به مدت زمان آلودگی با این آلاینده ها بوده و اثر تجمعی داشته باشد. مطالعات تکمیلی آینده نقش بیشتر این تغییرات و ارتباط آن با پاتوژنز بیماری های کبدی را نشان خواهد داد.

زمینه و هدف: اثرات درمانی آزاتیوپرین (AZA) و داکسی سیکلین (DOX) در بیماران آرتریت روماتوئید (RA) شناخته شده است. اما در مورد تفاوت اثرات این دو دارو با یکدیگر در درمان آرتریت روماتوئید اطلاعات زیادی در دست نیست. هدف این مطالعه مقایسه این دو دارو در درمان آرتریت روماتوئید است. مواد و روش کار: 71 بیمار دچار آرتریت روماتوئید فعال واجد شرایط در این کارآزمایی بالینی دو سوکور وارد شده و در دو گروه شامل 32 نفر در گروه آزاتیوپرین و 39 نفر در گروه داکسی سیکلین قرار گرفتند. طی مطالعه تمام بیماران مجاز به استفاده از پردنیزولون با دوز کمتر از 10 میلی گرم در روز بودند. گروه اول 100 میلی گرم آزاتیوپرین و گروه دوم 200 میلی گرم داکسی سیکلین در روز دریافت کردند. تمام بیماران در بدو ورود و سپس هر چهار هفته از نظر یافته های بالینی (تعداد مفاصل متورم، اندکس مفصلی ریتچی، مدت خشکی صبح گاهی، میزان درد و آزمون چنگ زدن) و متغیرهای آزمایشگاهی )هموگلوبین، پلاکت، لکوسیت، ESR، CRP و فاکتور روماتوئید( و ارزیابی کلی پزشک بررسی شدند. یافته ها: 71 بیمار 32) نفر در گروه آزاتیوپرین و 39 نفر در گروه داکسی سیکلین( مطالعه را به پایان رساندند. خصوصیات دموگرافیک، بالینی و پایه در دو گروه مشابه بود. در هر گروه پاسخ درمانی از نظر متغیرهای بالینی و آزمایشگاهی ذکر شده در بالا نسبت به مقادیر پایه در هفته شانزدهم از نظر آماری معنی دار بود. در مقایسه بین دو گروه جز در میزان (P<0.001) ESR و (P<0.01) CRP که در گروه آزاتیوپرین بهبودی بیشتری داشت، در سایر متغیرهای بالینی و آزمایشگاهی اختلاف معنی دار نبود (P<0.05). مقایسه ارزیابی کلی پزشک در دو گروه تفاوت مهمی از نظر بالینی نشان نداد. عوارض جانبی در گروه داکسی سیکلین مختصری بیشتر بود ولی عوارض وخیم منجر به خروج از مطالعه (دو نفر در گروه آزاتیوپرین به علت نوتروپنی شدید و یک نفر در گروه داکسی سیکلین به علت تهوع و استفراغ شدید) از نظر آماری معنی دار نبود. نتیجه گیری: اثرات درمانی داکسی سیکلین و آزاتیوپرین در بیماران آرتریت روماتوئید یکسان بود و اختلاف معنی داری در متغیرهای بالینی و آزمایشگاهی بهبودی بیماری و ارزیابی کلی پزشک از بیماری، بین دو دارو وجود نداشت اما عوارض جانبی در داکسی سیکلین بیشتر از آزاتیوپرین دیده شد.

زمینه و هدف: وضعیت بیماری های دهان و دندان افراد دچار ناتوانی های ذهنی و جسمی یکی از موضوعات مورد توجه محققین دندانپزشکی پیشگیری است. هدف از این مطالعه بررسی این شاخص ها در این دو گروه در شهر زاهدان می باشد. مواد و روش کار: این مطالعه در سال 1380، وضعیت دهان و دندان 94 فرد معلول ذهنی و 104 فرد معلول جسمی را مقایسه نمود. مبتلایان به عقب ماندگی ذهنی در سه دسته طبقه بندی شدند: خفیف یا آموزش پذیر 10) نفر(، متوسط یا تربیت پذیر 45) نفر( و شدید یا پناهگاهی 39) نفر(. معلولین جسمی شامل معلولین جسمی حرکتی 28) نفر(، ناشنوایان 44) نفر( و نابینایان 32) نفر( بودند. شاخص های مورد بررسی شامل شاخص پوسیدگی یا DMFT، شلوغی دندان ها، سایش دندان های قدامی و خلفی و شاخص بهداشت دهان )شامل شاخص دبریهای دهانی  D1-s و شاخص کالکولوس (C1-s بودند. یافته ها: میانگین DMFT در معلولین ذهنی و جسمی 7 تا 14 سال به ترتیب 3.2 و 3.7 در 15 تا 25 سال به ترتیب 2.7 و3.6  و در 26 سال و بالاتر 5.7 و 3.7 بود که پس از انجام آزمون من ویتنی تفاوت معنی داری مشاهده نگردید. در حالیکه در سه گروه معلولین ذهنی آموزش پذیر، تربیت پذیر و پناهگاهی به ترتیب 5، 4.1 و 1.6 بود که تفاوت آماری معنی داری را نشان می دهد  (P<0.05). شاخص شلوغی دندان ها، سایش دندان های خلفی و سایش دندان های قدامی تفاوت آماری معنی داری نداشتند اما در بررسی شاخص بهداشت دهان، شاخص دبریهای دهانی و شاخص کالکولوس هر دو در همه گروه های سنی معلولین ذهنی به نحو معنی داری بالاتر از سایر معلولین بود (P<0.05). نتیجه گیری: توجه ویژه به مشکلات دهان و دندان معلولین و راه اندازی یک سیستم درمانی کارآمد برای این گروه توصیه می شود.

زمینه و هدف: زنان باردار اگر به عفونت ویروس هپاتیت B آلوده باشند، می توانند نوزادان خود را آلوده نمایند. میزان آلودگی کودک بر اساس شدت عفونت در مادر بین 10 تا 90 درصد متغیر است. این بررسی به منظور تعیین فراوانی HBsAg در زنان باردار شهر زاهدان انجام گرفت.مواد و روش کار: در این مطالعه توصیفی مقطعی با نمونه برداری تصادفی تعداد 200 زن باردار شهر زاهدان که جهت مراقبت های دوران بارداری به مراکز بهداشتی درمانی شهر زاهدان مراجعه کرده بودند انتخاب شدند و بعد از تکمیل فرم اطلاعاتی، نمونه خون جهت تعیین HBsAg به روش الیزا بررسی شد.یافته ها: آزمون HBsAg در 13 نفر (%6.5) از زنان مورد مطالعه مثبت شد. %74 زنان مورد بررسی خانه دار بودند و تمام موارد آنتی ژن مثبت در گروه زنان خانه دار مشاهده شد. %5 خانم ها دارای شغلی پرخطر (پرستار، ماما، آرایشگر) برای ابتلا به عفونت بودند که هیچ کدام آنتی ژن مثبت نشد.نتیجه گیری: با توجه به اینکه درصد قابل توجهی از زنان باردار در بررسی فوق HBsAg مثبت بودند و با عنایت به اینکه برنامه واکسیناسیون نوزادان این زنان در بدو تولد متفاوت است، توصیه می شود تمامی خانم ها در دوران بارداری از نظر ویروس هپاتیتB  مورد آزمایش قرار گیرند.

زمینه و هدف: شیوع عفونت هلیکوباکترپیلوری در کشورهای در حال توسعه بیشتر از کشورهای توسعه یافته می باشد. عفونت هلیکوباکترپیلوری از علل شایع گاستریت در کودکان و بزرگسالان بوده و ارتباط مشخصی بین این باکتری و زخم معده، بیماری های لنفوپرولیفراتیو به خصوص لنفوم مالت وجود دارد. میزان شیوع این عفونت در کودکان بر اساس وضعیت اقتصادی و اجتماعی آنها متغیر است. هدف از این مطالعه ارزیابی چهار روش تشخیصی برای تشخیص عفونت هلیکوباکترپیلوری شامل روش های تهاجمی (آزمون اوره آز و بافت شناسی) و روش های غیر تهاجمی (آزمون های سرولوژی و آنتی ژن هلیکوباکترپیلوری در مدفوع) می باشد. مواد و روش کار: طی مطالعه یک ساله 100 کودک که با دل درد مزمن از مناطق مختلف شمال غرب کشور به بیمارستان کودکان تبریز مراجعه نموده بودند، مورد بررسی و تحت آندوسکوپی و آزمون های سرولوژیک و بررسی آنتی ژن هلیکوباکترپیلوری در مدفوع به روش الیزا قرار گرفتند. در این مطالعه، بیوپسی روش استاندارد طلایی تشخیصی در نظر گرفته شد. یافته ها جمع آوری و با روش های آماری رایج مورد بررسی قرار گرفت. یافته ها: %60 بیماران از نظر عفونت هلیکوباکترپیلوری در بیوپسی مثبت بودند. در این مطالعه آزمون اوره آز با حساسیت 58 و ویژگی %90، سرولوژی با حساسیت 55 و ویژگی %87 و آزمون آنتی ژن هلیکوباکترپیلوری در مدفوع با حساسیت 54.8 و ویژگی %79.4  بدست آمد. نتیجه گیری: جهت تشخیص عفونت هلیکوباکترپیلوری انجام آندوسکوپی و بیوپسی روش استاندارد طلایی می باشد ولی اگر به هر علت امکان انجام آنها وجود نداشته باشد انجام آزمون های سرولوژی، آزمون آنتی ژن هلیکوباکترپیلوری در مدفوع جایگزین مناسبی برای بیوپسی می باشد.

زمینه و هدف: استرپتوکوک بتاهمولیتیک A شایع ترین پاتوژن جدا شده از بیماران مبتلا به فارنژیت و فارنگوتونسیلیت حاد در کودکان سنین مدرسه می باشد. عوارض خطرناک این بیماری نظیر تب روماتیسمی و گلومرولونفریت اهمیت تشخیص و درمان به موقع این بیماری را مشخص می سازد. هدف این مطالعه بررسی میزان فراوانی ناقلین استرپتوکوک بتاهمولیتیک A در بین دانش آموزان مدارس راهنمایی و تعیین حساسیت دارویی استرپتوکوک بتاهمولیتیک A جدا شده از این نمونه ها بود. مواد و روش کار: در این مطالعه مقطعی که با روش نمونه گیری تصادفی چند مرحله ای انجام شد تعداد 200 دانش آموز مقطع راهنمایی مورد مطالعه قرار گرفتند. معیار ورود به مطالعه، عدم مصرف آنتی بیوتیک در دو هفته اخیر، عدم وجود شکایت و علایم فارنژیت با توجه به شرح حال و معاینه فیزیکی بود. با استفاده از سواپ استریل، از محیط حلق نمونه برداری شده، و نمونه ها در کمتر از یک ساعت به آزمایشگاه منتقل شدند. برای جداسازی و شناسایی استرپتوکوک بتاهمولیتیک A، از محیط آگار خونی، مانیتول سالت آگار، روش رنگ آمیزی گرم و آزمون کاتالاز و حساسیت نسبت به باسیتراسین استفاده شد. میانگین قطر هاله ایجاد شده در اطراف هر دیسک آنتی بیوگرام به عنوان معیار حساسیت نسبت به آنتی بیوتیک در نظر گرفته شد. آنالیز داده ها با نرم افزار SPSS انجام گرفت. یافته ها: فراوانی حاملین استرپتوکوک بتاهمولیتیک A بدون علامت، %28.5 بود. این فراوانی در دو جنس تفاوت آماری معنی دار نداشت. تمامی استرپتوکوک بتاهمولیتیک A بدست آمده از محیط کشت، نسبت به پنی سیلین مقاوم بودند. مقاومت دارویی نسبت به کوتریموکسازول و آموکسی سیلین به ترتیب در 91.2 و %87.7 موارد مشاهده گردید. وانکومایسین در %89.5 موارد و سفالکسین و اریترومایسین در %59.5 موارد، حساسیت بالای دارویی را نشان دادند. نتیجه گیری: نتایج نشان داد که مقاومت دارویی استرپتوکوک بتاهمولیتیک A نسبت به پنی سیلین همانند دیگر مطالعات در جامعه رو به افزایش است. فراوانی نسبتا زیاد ناقلین مزمن بدون علامت نیز خود نشان دهنده عدم درمان مناسب با روش های مرسوم است. به نظر می رسد برای جلوگیری از افزایش مقاومت دارویی و یا تجویزی آنتی بیوتیک های موثر جایگزین، باید اقدامات پیشگیرانه جدی انجام گیرد.

زمینه و هدف: نگرش های مدیریتی جدید، کیفیت را خواسته مشتری تعریف می کنند. بر همین اساس، شناخت ادراکات دریافت کنندگان خدمت از کیفیت خدمات ارایه شده و ارزیابی کیفیت خدمت، از جمله گام های اساسی در تدوین برنامه های ارتقای کیفیت محسوب می شود. لذا این پژوهش با هدف ارزیابی کیفیت خدمات آموزشی از دیدگاه دانشجویان دانشگاه علوم پزشکی زاهدان انجام شد. مواد و روش کار: در مطالعه ای توصیفی تحلیلی که به روش مقطعی در سال1383  انجام شد، 386 نفر از دانشجویان دانشگاه علوم پزشکی زاهدان که به روش طبقه ای نسبتی و در هر طبقه به روش تصادفی منظم انتخاب شدند، مورد پرسش قرار گرفتند. گردآوری داده ها با مراجعه به نمونه های مورد بررسی و به کمک پرسشنامه تدوین شده بر اساس ابزار SERVQUAL انجام شد. پرسشنامه، کیفیت را در پنج بعد خدمت نمونه های مورد بررسی و به کمک پرسشنامه تدوین شده بر اساس ابزار SERVQUAL انجام شد. پرسشنامه، کیفیت را در پنجج بعد خدمت اندازه گیری نمود. روایی پرسشنامه، با روش روایی محتوا برآورد و پایایی آن نیز با استفاده از ضریب آلفای کرونباخ تعیین شد. داده های پژوهش به کمک روش های آمار توصیفی و تحلیلی، تجزیه و تحلیل شد. یافته ها: این بررسی نشان داد که %17.6 پاسخگویان، کیفیت کلی خدمات ارایه شده را خوب، %48.2 متوسط و %34.2 آن را بد توصیف کردند. مقایسه ابعاد پنج گانه نشان داد که تفاوت کیفیت مشاهده شده بین ابعاد پنج گانه خدمت با یکدیگر معنی دار بود و وضع موجود کیفیت در بعد اطمینان (عمل به تعهدات) بهتر و در بعد پاسخ گویی (کمک به مشتری) بدتر از سایر ابعاد بود. نتیجه گیری: عبارات مربوط به هر یک از ابعاد پنج گانه بیانگر آن است که در این دانشکده ها فرصت هایی برای ارتقای کیفیت وجود دارد. لذا به نظر می رسد برای بهبود وضع کیفیت خدمات آموزشی ارایه شده بهتر است با توجه به این عبارات، راهکارهایی تدوین و به اجرا درآید و به لحاظ معنادار بودن تفاوت کیفیت در ابعاد پنج گانه، هنگام تخصیص منابع به این تفاوت ها توجه گردد.

افتالموپلژی حاد عبارت است از فلج چشمی که در مدت یک هفته از شروع به حداکثر شدت خود برسد و می تواند به صورت کامل یا ناقص باشد. در این گزارش دختر 4.5 ساله ای معرفی می شود که به علت دوبینی، درد چشم چپ و کج نگه داشتن سر (head tilt) مورد بررسی قرار گرفته و در نهایت با تشخیص شکستگی کف حفره چشم (orbital floor fracture) در اثر ترومای خفیف و به دام افتادن عضله رکتوس تحتانی چپ، تحت عمل جراحی قرار گرفته و در پیگیری بعد از عمل بهبودی کامل در حرکات چشمی حاصل شده است.