مجله تحقیقات علوم پزشکی زاهدان (طبیب شرق)
سال:1383 | دوره:6 | شماره:3 |تعداد مقالات:9

زمینه و هدف: پپتید شبه گلوکاگون-1 (GLP-1) محصول اصلی بیان ژن گلوکاگون در سلولهای L روده ای است. GLP-1 در پاسخ به غذا خوردن از روده به درون جریان خون ترشح می شود و قویترین محرک ترشح انسولین القا توسط گلوکز است. گیرنده های GLP-1 در مناطق مختلفی از مغز موش صحرایی تشخیص داده شده اند و GLP-1 مغزی و نخاعی در موش های صحرایی گرسنه، غذا خوردن را مهار می کند. هدف از انجام این مطالعه پی بردن به چگونگی عملکرد GLP-1 به عنوان یک نوروپپتید است.مواد و روش کار: این مطالعه به صورتin vitro  انجام شد. موش های استفاده شده نر و وزن آنها بین 220-200 گرم بوده و برای هر آزمایش از گروههای 7 تایی موش استفاده شد. ابتدا هیپوتالاموس و ساقه مغز موشها جدا و با هم مخلوط شده و پس از جدا کردن سیناپتوزوم، برای مدت 15 دقیقه با GLP-1 به غلظت (5´10-7 M) و درجه حرارت 37 درجه سانتی گراد آنکوبه شد. سپس میزان سروتونین، گاما- آمینوبوتیریک اسید (GABA)، تریپتوفان، 5- هیدروکسی ایندول استیک اسید (5-HIAA) و گلوتامیک اسید با روش HPLC اندازه گیری گردید. برای این گروه آزمایشی یک گروه شاهد هم تهیه شد که به جای GLP-1 به آنها محلول نرمال نمک طعام اضافه گردید و سپس نتایج توسط روش آماری t.test آنالیز شد. یافته ها: GLP-1 (5´10-7 M) میزان سروتونین را بعد از 15 دقیقه که با هیپوتالاموس و ساقه مغز آنکوبه شد، در حدود 20 درصد کاهش داد (P<0.05). میزان 5- هیدروکسی ایندول استیک اسید که متابولیت اصلی سروتونین و تریپتوفان که آمینو اسید پیش ساز سروتونین است، به ترتیب در حدود 21 و 37% کاهش یافت (P<0.05). گاما- آمینو بوتیریک اسید و آمینو اسید پیش ساز آن (گلوتامیک اسید) هر دو در شرایط بالا اندازه گیری شدند اما یک عمل مشتق سازی قبلا روی آنها انجام گرفت. افزایش در میزان GABA (14%) و گلوتامیک اسید (6%) توسط GLP-1 معنی دار نبود. نتیجه گیری: با توجه به نتایج به دست آمده می توان چنین پیشنهاد کرد کهGLP-1 باعث کاهش میزان تریپتوفان در سیناپتوزوم شده و در پی آن سنتز سروتونین را کاهش داده و در نتیجه تا حدودی باعث مهار اثرات سروتونین به عنوان یک نوروترانسمیتر شده است. 

زمینه و هدف: طی سالهای گذشته هر ساله طغیان هایی از بیماری وبا در نقاط مختلف استان سیستان و بلوچستان منجمله شهرستان زاهدان رخ داده است. هدف اصلی این مطالعه مشخص نمودن مهمترین راههای انتقال بیماری وبا در طغیان تابستان 1382 بود. مواد و روش کار: مطالعه از نوع مورد شاهدی روی 20 نفر از بیماران و 89 نفر از شاهدها اجرا شد. از کلیه شرکت کنندگان در مطالعه اطلاعاتی در باره رفتارهای بهداشتی در خانواده مانند نحوه تامین آب آشامیدنی، استفاده از کلر 1%، نحوه نگهداری غذاها، وضعیت مستراح، رعایت بهداشت فردی، استفاده از صابون برای شستن دستها، مصرف غذا و نوشیدنی خارج از منزل، استفاده از یخ کارخانه ای و سابقه مسافرت جمع آوری شد. از کلیه موردها و همچنین شاهدهایی که رضایت داشتند نمونه مدفوع جهت آزمایش کشت مدفوع برای وبا تهیه شد. یافته ها: در تحلیل آماری با استفاده از روش رگرسیون لجستیک بین متغیرهای زیر و ابتلا به وبا رابطه معنی داری مشاهده شد: سن (0.8=OR , 0.9 تا 0.7 :CI)، مصرف غذا در ضیافت ها (34.5=OR , 4.8 تا 250 :CI)، عدم وجود صابون در محل دستشویی (4.7=OR , 1.3 تا 17.3 :CI) و بعد خانوار (1.3=OR , 1.1 تا 1.6 :CI). علاوه بر اینها در تحلیل تک متغیره، استفاده از یخ کارخانه ای نیز با ابتلا به وبا و ارتباط نشان می دهد (0.032=P). نتیجه گیری: مهمترین نکاتی که در ارتباط با این طغیان مشخص شد، اهمیت رعایت بهداشت فردی به خصوص شستن دستها، کنترل تولید و توزیع یخ های کارخانه ای و همچنین اهمیت ارتباط مصرف غذا در مراسم و مهمانی ها با ابتلا به بیماری بود.  

زمینه و هدف: طی 3 دهه گذشته شیوع آسم به میزان قابل توجهی در کشورهای پیشرفته افزایش یافته است. مطالعات در کشورهای در حال توسعه نیز نشان دهنده شیوع بالای این بیماری می باشد. در ایران مطالعات در این زمینه محدود است و مطالعات انجام شده نیز در فواصل معینی تکرار نشده و لذا روند شیوع بیماری هم مشخص نمی باشد. این مطالعه به منظور تعیین شیوع علایم این بیماری در سال 1381 در کودکان 13 تا 14 ساله شهر بیرجند انجام گرفت. مواد و روش کار: در مطالعه ای توصیفی تحلیلی در سال 1381 با در نظر گرفتن تمام مدارس راهنمایی در سطح شهرستان بیرجند و تهیه فهرست آنها از آموزش و پرورش به روش نمونه گیری ساده تعداد 3540 دانش آموز 13 تا 14 ساله که شامل کلیه دانش آموزان مقطع راهنمایی در پایه دوم و سوم بودند مورد مطالعه قرار گرفتند. از نمایش فیلم ویدیوئی بر گرفته از پروژه ISAAC(International Study of Asthma and Allergies in Childhood) به عنوان ابزار مطالعه استفاده شد. در این روش دانش آموزان پس از دیدن صحنه های ویدیویی شامل 5 صحنه مختلف از علایم آسم به سئوالات مربوطه پاسخ و در یک برگه ثبت نمودند. اطلاعات پس از جمع آوری در نرم افزار SPSS با استفاده از روش آماری کای اسکوئر مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت. یافته ها: از تعداد 23 مدرسه راهنمایی دخترانه و پسرانه یک مدرسه دخترانه به دلیل عدم موافقت مدیر مدرسه از مطالعه حذف شد. 3540 دانش آموز شامل 51% پسر و 49% دختر مورد مطالعه قرار گرفتند. موارد ناقص در پاسخها به کمتر از 1% می رسید. در جمعیت مورد مطالعه شیوع کلی هر نوع خس خس سینه در طول زندگی و شیوع هر نوع خس خس سینه در یک سال گذشته به ترتیب 18 و 10.1% بود. شیوع بیدار شدن از خواب با سرفه در یک سال گذشته 4.5% و حمله شدید آسم با محدودیت در تکلم ممتد در یک سال گذشته 2.2% بود. شیوع کلی بیشتر از یک بار از هر نوع خس خس سینه در ماه 7.4% بود. به جز در مورد خس خس سینه در حال استراحت در بقیه موارد شیوع علائم در دختران بیشتر از پسران بود (P<0.05). نتیجه گیری: نتایج این پژوهش در مقایسه با مطالعه قبلی نشان دهنده افزایش شیوع علائم آسم در شهر بیرجند بوده و نتایج حاصل از آن می تواند مبنای مطالعات آینده قرار گیرد و برای مقایسه با نتایج سایر مطالعات مناسب می باشد  

زمینه و هدف: یرقان نوزادی از مشکلات شایع و مهم دوران نوزادی است. جهت تشخیص غلظت بیلی روبین از روشهای اندازه گیری سطح سرمی بیلی روبین به طریقه اسپکتروفتومتری (روش معمول آزمایشگاهی) استفاده می شود. در این مطالعه، روش جدیدتر اندازه گیری سطح بیلی روبین که یک روش غیرتهاجمی پوستی است مورد بررسی و مقایسه قرار می گیرد. مواد و روش کار: در این مطالعه توصیفی تحلیلی، 162 نوزاد (101 نوزاد ترم و 61 نوزاد پره ترم) بستری شده در بیمارستان تخصصی کودکان حضرت علی اصغر (ع) زاهدان در سالهای 82-1381 که با شکایت زردی مراجعه کرده بودند مورد بررسی قرار گرفتند و قبل و بعد از فتوتراپی سطوح بیلی روبین جلدی و سرمی آنها اندازه گیری و با هم مقایسه شد. برای تحلیل آماری از آزمونهای کای دو، t. test، رتبه علامتدار ویلکاکسون و آزمون من- ویتنی استفاده شد. یافته ها: نتایج نشان داد که متوسط بیلی روبین جلدی قبل و بعد از فتوتراپی در نوزادان ترم و پره ترم به ترتیب 4.6 20.2± وmg/dl ±6.56 17.2 و متوسط بیلی روبین سرمی قبل از فتو تراپی در نوزادان ترم و پره ترم به ترتیب ±4.5 16.8 و mg/dl ±5.96 14.6 بود. متوسط بیلی روبین جلدی بعد از فتوتراپی در نوزادان ترم و پره ترم به ترتیب 2.7 ± 12.2و mg/dl 2.45 10.04± و مقادیر سرمی بعد از فتوتراپی در نوزادان ترم و پره ترم به ترتیب 2.2 ± 9.8 و mg/dl ±2.5 8.01 بود. نتیجه گیری: این مطالعه مشابه سایر مطالعات انجام شده استفاده از دستگاه بیلی تست را با توجه به امکان کاهش خونگیری مکرر به عنوان وسیله ای مناسب جهت غربالگری و پایش روند درمان فتوتراپی و جایگزین نمودن آن به جای روش سرمی پیشنهاد می نماید.  

زمینه و هدف: استفاده از بلوکهای عصبی باعث کاهش درد و در نتیجه بهبود عملکرد ریوی در شکستگی دنده می گردد. در این مطالعه دو روش بلوک اعصاب بین دنده ای و نیز بلوک اینترپلورال را برای بررسی تاثیر آن دو بر بهبود عملکرد ریوی مقایسه کردیم. مواد و روش کار: در یک کارآزمایی بالینی یکسو کور 86 بیمار دچار شکستگی یک طرفه بیش از 2 دنده در رده سنی 20 تا 50 سال که بین سالهای 1380 تا 1383 به بیمارستان خاتم الانبیا (ص) زاهدان مراجعه کرده بودند به طور تصادفی به دو گروه بلوک بین دنده ای (40 نفر) و بلوک اینترپلورال (46 نفر) تقسیم شدند. در گروه بلوک بین دنده ای از 3 میلی لیتر بوپی واکائین 0.25% و در گروه بلوک اینترپلورال از mg/kg 2 پتدین پس از افزایش حجم به 20 میلی لیتر استفاده کردیم. بلوکها را هر 8 ساعت تا 48 ساعت ادامه دادیم. عملکرد ریوی با استفاده از (Forced Expiratory Volume in 1 second)FEV1 و FVC(Forced Vital Capacity) توسط اسپیرومتر تعیین و با هم مقایسه گردید. یافته ها: بیماران گروه بلوک بین دنده ای 40 نفر (23 مرد و 17 زن) و گروه بلوک اینترپلورال 46 نفر (26 مرد و 20 زن) بودند. متوسط سن گروه بلوک بین دنده ای 31.1 سال و گروه بلوک اینترپلورال 32.8 سال بود. در هر دو گروه بعد از بلوک FEV1 و FVC بهبود نشان داد اما مقایسه FEV1 و FVC بعد از انجام بلوک در گروه بلوک اینترپلورال نسبت به گروه بلوک بین دنده ای بهتر بود. (78.90 در مقابل 74.9 برای FEV1 با 0.01=P و 78.56 در مقابل 75.1 برای FVC با 0.01=P). مقایسه FEV1 متوسط (66.21% با 6.4=SD در گروه بلوک اینترپلورال در مقابل 63.90% با 6.1=SD در گروه بلوک بین دنده ای و 0.09=P) و FVC متوسط (66.4% با 7.01=SD در گروه بلوک اینترپلورال در مقابل 64.3% با 6.10=SD در گروه بلوک بین دنده ای و 0.15=P) دو گروه قبل از بلوک اختلاف معنی داری را نشان ندادند. نتیجه گیری: بلوک بین دنده ای با بوپی واکائین و بلوک اینترپلورال با پتدین توانستند باعث بهبود عملکرد ریوی در بیماران با شکستگی دنده گردند. اگر چه بهبود عملکرد ریوی از نظر آماری در گروه بلوک اینترپلورال چشم گیرتر از بلوک بین دنده ای بود اما به نظر نمی رسد که از نظر بالینی قابل ملاحظه باشد.  

زمینه و هدف: کورتیکواستروئیدها هنوز رایج ترین درمان اسپاسم شیرخواران به حساب می آیند. از آنجائی که استفاده از این داروها با عوارض جانبی جدی و شدیدی همراه می باشد، تلاش برای دستیابی به دستورهای درمانی بهتر و کم خطرتر ادامه دارد. اخیرا استفاده از ویتامین B6 به عنوان جایگزین در درمان این بیماران مورد توجه قرار گرفته است. در این مطالعه، به ارزیابی اثرات درمانی و عوارض جانبی تجویز مقادیر بالای ویتامین B6 در مقایسه با پردنیزولون پرداختیم. مواد و روش کار: در این کارآزمایی بالینی دوسوکور که در بیمارستان کودکان مفید تهران و از شهریور 1380 تا شهریور 1381 به مدت یکسال انجام شد، ویتامین B6 (40mg/kg/day) در 22 بیمار و پردنیزولون (1.5 mg/kg/day) در 15 بیمار مورد امتحان قرار گرفت. بیماران از نظر پاسخ درمانی (کاهش در تعداد تشنج ها و پیشرفت در وضعیت تکاملی) و بروز عوارض جانبی تحت مراقبت قرار گرفته، متعاقبا به مدت حداقل 6 ماه پی گیری شدند. یافته ها با استفاده از روشهای آزمون دقیق فیشر و کای دو مورد ارزیابی قرار گرفت. یافته ها: در گروه پردنیزولون مجموعا 10 بیمار از 15 بیمار و در گروه ویتامین B6 8 بیمار از 22 بیمار به درمان پاسخ دادند (کاهش بیش از 50% در دفعات تشنج داشتند) ولی تفاوت مشاهده شده در حد معنی دار نبود (0.4=P). از طرف دیگر، عوارض جانبی شدیدی که گاهی حتی قطع درمان را ایجاب می کرد نیز با مصرف پردنیزولون در 8 مورد و در گروه ویتامین B6 در 3 بیمار مشاهده شد.  نتیجه گیری: با توجه به نتایج بدست آمده، به نظر می رسدB6 ویتامین با دزهای در حدود 40 میلی گرم به ازا هر کیلوگرم وزن، می تواند به عنوان یک درمان موثر و کم عارضه در درمان اسپاسم شیرخواران جایگزین پردنیزولون شود  

زمینه و هدف: تشخیص قطعی تیفوئید با جدا کردن سالمونلا تیفی از خون یا مغز استخوان میسر است. اما در مناطق آندمیک همیشه انجام کشت مقدور نیست لذا اغلب از آزمون ویدال جهت تشخیص تیفوئید کمک گرفته می شود. این اعتقاد وجود دارد که در نواحی آندمیک، ممکن است نتایج ویدال حساسیت و ویژگی کافی را نداشته باشد و در هر منطقه ای اعتبار تشخیصی ویدال متفاوت است. لذا اعتبار تشخیصی ویدال و نسبت درست نمائی هر یک از تیترهای ویدال در زاهدان مورد بررسی قرار گرفت. مواد و روش کار: پرونده بیماران بستری شده در بیمارستان بوعلی زاهدان طی سال های 1376 تا 1381 که با شک به بیماری تیفوئید بستری شده بودند و حداقل یک آزمایش ویدال برای آنها انجام شده بود، مورد بررسی قرار گرفت. 149 پرونده مربوط به افرادی بود که تب تیفوئید در آنها بر مبنای کشت خون یا مغز استخوان به اثبات رسیده و 226 پرونده مربوط به افرادی بود که تشخیص نهائی آن ها، بیماریی غیر از تب تیفوئیدی بود. با مقایسه نتایج آزمون ویدال در هر گروه حساسیت، ویژگی، ارزش اخباری مثبت و منفی و نسبت درست نمائی برای نتایح منفی و مثبت آزمون ویدال در عیارهای مختلف و بر حسب آگلوتینین O و H محاسبه شد. یافته ها: میانگین فاصله زمانی انجام آزمون ویدال از شروع علائم بالینی در بیماران تیفوئیدی 13 و در بیماران غیر تیفوئیدی 14.2 روز بود. حساسیت آزمون ویدال علیه آگلوتینین O به طور کلی پائین بود، حتی با عیار 1:80 این نسبت پایین (49%)، اما ویژگی آن بالا (90%) بود. آگلوتینین H حساسیت بالاتر اما ویژگی کمتری داشت. نسبت درست نمائی آزمون مثبت آگلوتینین O با عیارهای متفاوت خوب بود. آگلوتینین H، با عیار 1:80 و بالاتر نسبت درست نمائی خوبی داشت. نسبت درست نمائی برای نتایج منفی تنها در مورد آگلوتینین H و با عیارهای 1:40 و 1:80 تا حدودی کمک کننده به رد تشخیص تیفوئید بود.  نتیجه گیری: آزمون مثبت ویدال به خصوص با آگلوتینین Oنسبت درست نمائی خوبی داشته لذا احتمال پسین بیماری تیفوئید را تا حد زیادی افزایش می دهد اما آزمون منفی آن به رد بیماری تیفوئید کمک چندانی نمی کند.  

زمینه و هدف: دانش آموزان قشر عظیمی از جامعه می باشند که سلامت جسمی و روانی آنها فراهم کننده جامعه ای سالم و پویا است. برای رسیدن به این مهم معلمین نقش اساسی و عمده ای ایفا می کنند، به شرط آنکه از آگاهیهای لازم برخوردار باشند.مطالعه حاضر جهت بررسی میزان آگاهی معلمان از نیازهای بهداشتی دانش آموزان اجرا شد. مواد و روش کار: مطالعه ای توصیفی- تحلیلی در سال 1382 بر روی 400 معلم مدارس ابتدایی شهر زاهدان که به طور تصادفی انتخاب شدند، انجام گرفت. پرسشنامه ای 30 سوالی که در برگیرنده سوالاتی در زمینه بهداشت محیط، بهداشت جسمی و روانی دانش آموزان بود تکمیل شد و داده ها مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت. یافته ها: 71% معلمان فوق دیپلم و بالاتر بودند. میانگین نمره کل آگاهی معلمان از 30 نمره، 3.5 14.3± بود که به ترتیب در مورد بهداشت محیط از 10 نمره 1.5 2.7±، در مورد بهداشت جسمی دانش آموزان از 15 نمره 2.2 8.3± و در مورد بهداشت روانی از 5 نمره 1.2 3.3± بود. به طور کلی معلمین نسبت به نیمی از سوالات آگاهی داشتند و آگاهی آنان با مدرک تحصیلی ارتباط معنی داری نشان نداد. نتیجه گیری: با هدف قرار دادن نیازهای آموزشی تعیین شده در این مطالعه، می توان نقش معلمین را در سلامت دانش آموزان و در نهایت ارتقا سلامت جامعه بهبود بخشید.  

عرق شبانه از شکایت های شایع بیماران سرپایی می باشد با این وجود مقالات مرتبط با آن اندک است. سل و بروسلوز از علل شایع تعریق شبانه در کشورهای در حال توسعه بوده و لنفوم از علل مهم تعریق شبانه در تمام مناطق دنیا است. سایر علل تعریق شبانه عفونت با ویروس HIV، رفلاکس معده به مری، آپنه انسدادی هنگام خواب، هیپرتیروئیدیسم، هیپوگلیسمی و علل کمتر شایع دیگر می باشد. مصرف بعضی داروها و مواد مانند داروهای ضد فشار خون، الکل و هروئین از علل دیگر تعریق شبانه هستند. علل مهم تعریق شبانه را با گرفتن شرح حال، معاینه بالینی، آزمایشهای مربوطه و انجام گرافی مناسب می توان تشخیص داد.