JOURNAL OF SCHOOL OF PUBLIC HEALTH AND INSTITUTE OF PUBLIC HEALTH RESEARCH
Year:2008 | Volume:6 | Issue:1|Papers Count:8

زمینه و هدف: غذا و تغذیه از جمله نیازهای اساسی جامعه بشری بوده و تامین غذای کافی و مناسب برای همه، در مقوله "امنیت غذایی" نهفته است. یکی از آسیب پذیرترین اقشار به هنگام ناامنی غذایی خانوار، کودکان هستند. ضمنا برخی معتقدند ناامنی غذایی خانوار از شیوع چاقی نمی کاهد بلکه ممکن است موجب افزایش آن نیز گردد. بنابراین، محققان بر ضرورت بررسی ابعاد گوناگون و اثرات امنیت غذایی بر سلامتی افراد و عوامل موثر بر بروز ناامنی غذایی و چاقی در کودکان تاکید دارند. این مطالعه به منظور تعیین ارتباط بین چاقی و امنیت غذایی در کودکان دبستانی یزد و برخی عوامل خانوادگی مرتبط با آنها در ماههای پایانی سال 1383 انجام گردید.روش کار: در یک نمونه گیری خوشه ای دو مرحله ای در سطح شهر یزد در سال تحصیلی 84-1383 تعداد 3245 دانش آموز 11-6 ساله (1587 پسر و 1658 دختر) جهت تعیین شیوع چاقی انتخاب و مورد بررسی قرار گرفتند. از بین آنها، تعداد 187 دانش آموز 9 تا 11 ساله دارای BMI بزرگتر یا مساوی صدک 95، به عنوان افراد چاق (مورد) و همین تعداد دانش آموز هم سن و هم چنس غیرچاق (BMI کوچکتر از صدک 85 و بزرگتر از صدک 15) به عنوان گروه شاهد در نظر گرفته شدند. پرسشنامه امنیت غذایی خانواده (USDA) جهت تعیین وضعیت ناامنی غذایی و پرسشنامه عمومی برای کودکان چاق و شاهد پر گردید.نتایج: بر اساس یافته ها، شیوع چاقی در بین کل دانش آموزان 13.3% و شیوع ناامنی غذایی در بین دانش آموزان گروه مورد 30.5% بود. بین امنیت غذایی و چاقی در کودکان پدران دارای سطح تحصیلات سیکل، ارتباط معنی داری وجود داشت (p=0.048). همچنین بین امنیت غذایی و چاقی در سطوح شغل آزاد پدر نیز ارتباط در مرز معنی داری مشاهده گردید (p=0.059). بین ناامنی غذایی و چاقی با وضعیت اقتصادی خانوار در سطوح پایین و متوسط ارتباط معنی داری مشاهده شد (p=0.046). پس از ثابت کردن بعد خانوار، تحصیلات و شغل مادر، بین امنیت غذایی و چاقی کودکان ارتباط آماری دیده نشد.نتیجه گیری: تحصیلات و شغل پدر و وضعیت اقتصادی به عنوان عوامل مرتبط بین چاقی و ناامنی غذایی شناخته شدند. سایر عوامل ارتباط آماری معنی داری نشان ندادند. از آنجا که اطلاعات کافی و کاملی در زمینه عوامل مرتبط با امنیت غذایی در دسترس نمی باشد بهتر است این بررسی در جاهای دیگر نیز انجام گردد.

زمینه و هدف: با توجه به این واقعیت که اعتیاد تزریقی شایع ترین راه انتقال عفونت HIV می باشد و طبق بررسی های مختلف، گروهی از معتادان تزریق علیرغم دسترسی به سرنگ و سوزن یکبار مصرف، ضمن استمرار در استفاده مشترک از سرنگ و سوزن همچنان در معرض خطر ابتلا به HIV می باشد. این مطالعه با هدف تعیین عوامل موثر بر تزریق مشترک در معتادان تحت پوشش برنامه آموزش و تحویل بسته کاهش آسیب (سرنگ و سوزن، ماده ضدعفونی کننده و کاندوم) در مراکز (Drop in center) DIC کرمانشاه انجام گرفت.روش کار: این بررسی مطالعه ای توصیفی - مقطعی است که در دو مرحله انجام گرفت. مرحله اول، مطالعه کیفی به روش Focous Group Discussion (FGD) و مرحله دوم مطالعه به روش Cross Sectional بود که علل طرح شده در مرحله اول به صورت کمی توصیف گردید. نمونه مورد مطالعه 367 نفر بودند و نتایج با نرم افزار SPSS مورد ارزیابی قرار گرفت.نتایج: نتایج نشان داد که 265 نفر از کل نمونه ها در هنگام تزریق از سرنگ و سوزن مشترک استفاده نمی کردند. سن، نوع ماده مصرفی، روش شروع اعتیاد و تعداد سرنگ نو دریافتی در معتادان تزریقی که از بسته های کاهش آسیب استفاده می کردند و معتادانی که تزریق مشترک داشتند تفاوت معنی دار نداشت. ولی تزریق مشترک در افراد مجرد (p=0.000)، بیکار (p=0.000)، بی خانمان (p=0.000)، سطح تحصیلات پایین تر (p=0.000)، شروع اعتیاد و تزریق در سن پایین تر (p=0.000) فاصله کوتاه بین شروع اعتیاد و روکردن به تزریق (p=0.000)، شروع اعتیاد با هرویین، تواتر تزریق مواد در ماه (p=0.002) و بیشتر بودن تعداد موارد در روز (p=0.002) و کوتاهتر بودن ارتباطشان با DIC، به طور معنی دار از سایرین بیشتر بود (p=0.000).نتیجه گیری: به نظر می رسد سطح سواد پایین تر، بیکاری، تجرد، بی خانمانی، شروع اعتیاد و تزریق در سنین پایین تر در افرادی که علی رغم دسترسی به بسته های کاهش آسیب و آگاهی مناسب در خصوص راههای انتقال ایدز اقدام به تزریق مشترک می نمایند بیشتر می باشد.

زمینه و هدف: هدف از این مطالعه تعیین الگوهای غذایی در بین بزرگسالان 75-18 سال منطقه 13 تهران و شناخت ارتباط آن با عوامل اجتماعی- جمعیت شناختی و شیوه زندگی می باشد.روش کار: این مطالعه مقطعی بر روی 343 مرد و 453 زن 65-18 سال (زیر گروه جمعیت شرکت کننده در مطالعه قند و لیپید تهران) انجام شد. دریافت مواد غذایی با استفاده از پرسشنامه بسامد خوراک ارزیابی شد. الگوهای غذایی به روش تحلیل عاملی بر پایه 24 گروه از پیش تعریف شده، بر مبنای تشابه مواد مغذی آنها مشخص شدند. سه الگوی غذایی غربی، سالم و سنتی شناسایی شد. امتیاز هر فرد برای هر الگوی غذایی با محاسبه ترکیب خطی مقادیر استاندارد شده گروههای غذایی ضرب در ضریب حاصل از آنالیز تحلیل عاملی بدست آمد. خصوصیات جمعیت شناختی و شیوه زندگی با استفاده از پرسشنامه از پیش آزمون شده جمع آوری گردید. تجزیه و تحلیل رگرسیون خطی چندگانه بصورت جداگانه ای برای مردان و زنان به منظور تحلیل روابط انجام شد.نتایج: میانگین سن مردان و زنان به ترتیب 40±13 و 36±12 بود. الگوی غذایی غربی (با مصرف بالای غلات تصفیه شده، گوشتهای فرآوری شده، میان وعده های شور و شورها، انواع سس های چرب و نوشیدنی های شیرین صنعتی، شیرینی ها و با مصرف کم مرغ و ماهی)، سالم (با مصرف بالای گوشتهای کم چرب قرمز و سفید، حبوبات، سبزیها و میوه ها، لبنیات و روغنهای مایع و زیتون با مصرف کم شیرینی ها) و سنتی (با مصرف بالای غلات کامل، سیب زمینی، روغنهای جامد، مربا و کمپوت، امعا و احشا) تعریف شد. الگوی غذایی غربی بیشترین سهم واریانس را به خود اختصاص داد و میانگین امتیاز الگوی غذایی سالم در زنان پس از تعدیل اثر سن و انرژی دریافتی بالاتر از مردان بود (p<0.05). درصد افراد متاهل در چارک چهارم امتیاز الگوی غذایی سالم نسبت به سایر چارکها بالاتر بود (p<0.01). مردان متاهل تابعیت کمتری از الگوی غذایی غربی داشتند (p<0.01, β=-0. 25). تابعیت از الگوهای غذایی غربی با افزایش سن در مردان (β=-0.46) و زنان (β=-0.34)، P<0.001 رابطه معکوس داشت.نتیجه گیری: در مجموع یافته های مطالعه سه الگوی غذایی سالم، غربی و سنتی را در جامعه بزرگسالان منطقه 13 تهران شناسایی و تعریف کرد. افراد جوانتر و غیرمتاهل تابعیت بیشتری از الگوی غذایی غربی و زنان امتیاز بالاتری در الگوی  غذایی سالم داشتند.

زمینه و هدف: اختلالات اسکلتی - عضلانی مرتبط با کار شایع ترین بیماریها و آسیب های شغلی می باشند. هدف از این تحقیق مطالعه ریسک فاکتورهای اختلالات اسکلتی - عضلانی در کارگران ساختمان سازی با روش PATH بود.روش کار: مطالعه از نوع توصیفی تحلیلی به روش مقطعی بود که در چهار کارگاه ساختمان سازی انجام گرفت. در مجموع 3100 مشاهده برای 89 کارگر در 14 شغل ساختمان سازی انجام گرفت. در این مطالعه توسط روش PATH درصد زمانی وضعیت های تنه، پاها و دستها، فعالیت های حمل دستی، ابزارهای مورد استفاده و حمل دستی بار در وظایف مشاغل مورد مطالعه تعیین گردید.نتایج: وضعیت های تنه، پاها و دستها و وزن ابزار و اشیا حمل شده در بین مراحل کاری مورد مطالعه از نظر آماری تفاوت معنی داری را نشان دادند (p<0.0001). وضعیت خنثی تنه به میزان زیادی مشاهده شد. وضعیت خنثی پاها در بیشتر از 50 درصد و وضعیت خنثی دستها در بیشتر از 80 درصد از زمان کاری کارگران مشاهده شد. ابزارهای مورد استفاده با فراوانی های مختلفی در مشاغل ساختمان سازی استفاده می شوند. بیشترین گروه وزنی حمل شده مربوط به گروه کمتر از 5 کیلوگرم می باشد.نتیجه گیری: نتایج این مطالعه می تواند در جلوگیری از اختلالات اسکلتی - عضلانی کارگران صنعت ساختمان سازی استفاده شود. نتایج مطالعه نشان داد کارگران ساختمان سازی درصد بیشتری از زمان کارشان را با وضعیتهای خنثی سپری می نمایند، اما انجام مداخلات ارگونومیکی در مشاغل مشخص شده ضروری به نظر می رسد.

زمینه و هدف: برای تعیین حساسترین بافتها نسبت به اثرات سرطانزایی اورتان و تاثیر مصرف نیتریت سدیم بر آن بررسی هیستوپاتولوژیکی بر روی نوزده بافت موش انجام شد.روش کار: مطالعه حاضر از نوع تجربی (Experimental) بر روی 40 موش بالینی 11-9 هفته که به طور تصادفی به 4 گروه مساوی تقسیم شدند (5 موش نر و 5 موش ماده) انجام شد. آنها را برای مدت 20 هفته تحت مداخله قرار دادیم. گروه اول (NS+NaCl) در طی مداخله به جای آب آشامیدنی از سرم فیزیولوژی که 50 mg/L نیتریت سدیم در آن حل شده بود استفاده نمودند. گروه دوم (U) به مدت سه روز پشت سرهم و هر روز یک باراورتان (600mg/kg) در داخل صفاق (IP) تزریق شد. گروه سوم (U+NS) نیز با همین روش اورتان دریافت نمودند و علاوه بر آن، در طی مداخله همراه آب آشامیدنی 50mg/L نیتریت سدیم داده شد. در گروه چهارم (U) هیچ گونه مداخله ای انجام نشد. کلیه موشهای باقیمانده در هفته 20 کشته و مورد بررسی قرار گرفت. بافتهای مغز، چشم، قلب، ریه، معده، مری، دودنوم، ژوژنوم، کولون، سکوم، پانکراس، طحال، کبد، کلیه، مثانه، تخمدان، رحم، لوله های رحمی، بیضه، آنها جهت تغییرات هیستوپاتولوژیک مورد بررسی قرار گرفتند. نتایج با استفاده از تست فیشر دقیق مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت.نتایج: در کل موشهای مورد بررسی در گروه “U” نسبت به گروههای “C”  و “NS+NaCl” به ترتیب P<0.02, P<0.004 و در گروه “U+NS” نسبت به گروههای “C” و “NS+NaCl” به ترتیب p<0.02, p<0.003 تشکیل تومورهای ریوی افزایش معنی داری داشت. در موشهای ماده مورد بررسی، تومورهای ایجاد شده در بافت ریه در گروه “U” نسبت به هر دو گروه “C” و “NS+NaCl” (p<0.05) و همچنین در گروه “U+NS” نسبت به گروههای “C” و (p<0.009) “NS+NaCl” بیشتر بود. در  کل موشهای تحت بررسی فراوانی تومورهای بدخیم، در گروه “U+NS” نسبت به دو گروه “C” و (P<0.003) “NS+NaCl” افزایش معنی دار داشت. در موشهای ماده مورد بررسی علاوه بر اینکه فراوانی تومورهای بدخیم در گروه “U+NS” نسبت به دو گروه “C” و (p<0.009) “NS+NaCl” بیشتر بود نسبت به گروه “U” نیز (p<0.05) افزایش معنی دار داشت. اختلاف بین فراوانی هیپرپلازی و متاپلازی در بافت معده گروههای مورد بررسی معنی دار نبود. در سایر بافتها ضایعه غیر طبیعی مشاهده نشد.نتیجه گیری:1- اورتان در بافت ریه اثرات تومورزایی داشت. 2- مصرف توام نیترات سدیم با اورتان باعث تقویت اثرات تومور زایی اورتان در موشهای ماده و همچنین ایجاد تومورهای بدخیم هم در موشهای ماده و هم در کل موشها نسبت به گروههای "کنترل" و "نیتریت و کلرید سدیم" شد. به طوری که در موشهای ماده این گروه علاوه بر گروههای "کنترل" و "نیتریت و کلرید سدیم" نسبت به گروه "اورتان" نیز تشکیل تومورهای بدخیم تفاوت آماری معنی دار داشت. تقویت اثرات بدخیمی اورتان بوسیله نیتریت سدیم برای اولین بار در این مقاله گزارش شده است.

زمینه و هدف: تخلیه فاضلابهای صنایع شوینده و پاک کننده به محیط زیست بدلیل خصوصیات فیزیکو شیمیایی ویژه ای که دارند زیانهای جبران ناپذیری را بهمراه خواهد داشت از طرفی فاضلاب این صنایع از قدرت تصفیه پذیری بیولوژیکی پایین بعلت پایین بودن نسبت BOD5/COD برخوردار است امروزه فرآیند اکسیداسیون پیشرفته یکی از کارآ ترین فرآیندهای بکار گرفته شده برای تصفیه این فاضلابها بشمار می رود. هدف از این تحقیق حذف دترجنت آنیوتیک، حذف COD و افزایش نسبت BOD/COD این فاضلابها با استفاده از روش اکسیداسیون پیشرفته (فرآیند فنتون) می باشد.روش کار: این تحقیق یک مطالعه تجربی - آزمایشگاهی می باشد. کارخانه پاکسان به عنوان محل نمونه برداری فاضلاب انتخاب و 30 نمونه مرکب از پساب آن برداشت و از نظر پارامترهای فیزیکوشیمیایی (T, pH, BOD, MBAS, COD) مورد بررسی قرار گرفتند. اکسیداسیون در سیستم بسته در pH ثابت 3 و دمای 25 درجه سانتیگراد در زمان 60 دقیقه با پنج غلظت مختلف H2O2 و سولفات آهن انجام گرفت، سپس برای آنالیز اثر H2O2 و Fe+2 بر کارآیی حذف BOD, MBAS, COD از آزمون ANOVA یک طرفه استفاده گردید.نتایج: نتایج نشان می دهد غلظت COD از 6256 تا 13040 میلی گرم در لیتر، BOD5 از 2459 تا 3200 میلی گرم در لیتر و غلظت MBAS، در طول دوره مطالعه از 245 میلیگرم در لیتر تا 1120 میلی گرم در لیتر متغیر و نسبت BOD5/COD برابر 0.34±0.09 می باشد. راندمان حذف MBAS با غلظت اولیه 470 میلیگرم در لیتر در بالاترین غلظت H2O2 برابر 1800 و یون فرو برابر 340 میلی گرم در لیتر بیش از 40 درصد در زمان 60 دقیقه می باشد، COD از 8750 میلی گرم در لیتر به 5998 میلیگرم در لیتر کاهش داشت و نسبت BOD5/COD در نمونه های واقعی از 0.334 به 0.340 بهبود یافت (p<0.05).نتیجه گیری: فاضلاب این صنعت دارای مشخصات کیفی با دامنه تغییرات وسیع و بارآلی بالا می باشد و به علت داشتن غلظت بالای مواد کف کننده که نفوذ اکسیژن در فاضلاب را کاهش می دهند و وجود ترکیبات مقاوم به تجزیه بیولوژیکی، بطور مناسب بوسیله سیستم های متداول بیولوژیکی تصفیه نمی شوند لذا روش مناسب برای تصفیه این گونه فاضلابها باید علاوه بر کاهش بارآلی و افزایش نسبت BOD5/COD مواد کفزا را نیز حذف نماید فرآیند اکسیداسیون پیشرفته یکی از کارآترین فرآیندها برای تصفیه این فاضلابها بشمار می رود.

زمینه و هدف: آفت کشها در سطح گسترده ای برای حفاظت محصولات کشاورزی و انباری از گزند حشرات آفات مورد استفاده قرار می گیرد. حشره کش های فسفره بیش از سایر آفت کش ها در کشاورزی کاربرد دارند. بنابراین از جمله آلاینده های محیط زیست از جمله آب می باشد. هر ساله تعداد زیادی از مردم دنیا با استفاده از آب آلوده به بقایای آفت کش ها در معرض ابتلا به انواع بیماری ها از جمله سرطان قرار می گیرند. استان گلستان یکی از قطب های کشاورزی کشور محسوب می شود. برای مبارزه با آفات کشاورزی در این منطقه دیازینون و آزینفوس متیل بطور گسترده مورد استفاده کشاورزان قرار می گیرد. نزدیکی زمینهای کشاورزی و باغات به رودخانه های مهم این استان یعنی گرگان رود و قره سو باعث شده است که آب این رودخانه ها نیز به شدت در معرض آلودگی به این حشره کش ها قرار داشته باشند. لذا اندازه گیری حشره کشها ذکر شده در آب دارای اهمیت ویژه ای است.روش کار: این بررسی توصیفی - مقطعی از بهار تا زمستان 85 بمدت یکسال انجام شد. در طی این مطالعه، 152 نمونه از آب رودخانه های گرگان رود و قره سو نمونه برداری شده و مورد آزمایش قرار گرفت. نمونه برداری در 3 ایستگاه تعیین شده در طول مسیر هر رودخانه انجام شد. عملیات استخراج حشره کش های فسفره دیازینون و آزینفوس متیل با استفاده از حلالهای آلی مانند متیلن کلراید و استن صورت پذیرفت و پس از طی مراحل جدا سازی، تخلیص و تغلیظ، از روش پیشرفته کروماتوگرافی لایه نازک (HPTLC) برای تعیین مقدار و نوع حشره کش موجود در نمونه های آب استفاده شد.نتایج: بر اساس نتایج بدست آمده از لحاظ میزان باقی مانده حشره کش ها در بین فصول مختلف سال، اختلاف معنی داری بین فصل تابستان با سایر فصول وجود دارد (p<0.05). بطوریکه بیشترین مقدار هر دو حشره کش دیازینون و آزینفوس متیل در هر دو رودخانه قره سو و گرگان روی در فصل تابستان مشاهده شد. با وجود تغییرات میزان باقی مانده این دو حشره کش در فصول دیگر (بهار، پاییز و زمستان)، اختلاف آن از نظر آماری معنی دار نیست (p<0.05). میزان باقی مانده آزینفوس متیل در فصل تابستان در رودخانه قره سو و گرگان رود به ترتیب 14.56ppm (SD=±10.59) و 14.90ppm(±11.67) و همچنین مقدار دیازینون به ترتیب 22.4ppm(±18.62) و 6.74ppm(±6.89) اندازه گیری شد.نتیجه گیری: مقایسه این نتایج با مقادیر استاندارد بین المللی (کشور آلمان)، نشان می دهد که میزان باقی مانده دیازینون در هر دو رودخانه قره سو و گرگان رود در فصل بهار و تابستان بیش از حد استاندارد است ولی میزان باقی مانده آزینفوس متیل فقط در فصل تابستان و در رودخانه قره سو بیش از مقدار مجاز می باشد.