مرکز اطلاعات علمی Scientific Information Database (SID) - Trusted Source for Research and Academic Resources

نسخه انگلیسی
Scientific Information Database (SID) - Trusted Source for Research and Academic Resources

video

Scientific Information Database (SID) - Trusted Source for Research and Academic Resources

sound

Scientific Information Database (SID) - Trusted Source for Research and Academic Resources

نسخه انگلیسی

Scientific Information Database (SID) - Trusted Source for Research and Academic Resources

بازدید:

945
Scientific Information Database (SID) - Trusted Source for Research and Academic Resources

دانلود:

762
Scientific Information Database (SID) - Trusted Source for Research and Academic Resources

استناد:

اطلاعات مقاله نشریه

عنوان

بررسی باستان شناختی بخشی از شاهراه خراسان بزرگ: گردنه ی پاطاق یا ” دربند مادی“

صفحات

 صفحه شروع 127 | صفحه پایان 146

چکیده

 باستان شناسی, افزون بر گذشته ی جای ها و نقاط, به پیشینه ی راه ها هم می پردازد؛ به خط میان دو یا چند نقطه, به مسیر میان دو یا چند جای. چندوچونی راه های باستانی, از موضوعات محل توجه باستان شناسان بوده و هست, و در باستان شناسی ایران, یکی از مهم ترین راه های باستانیِ پیونددهنده ی میان شرق و غرب فلات ایران, «شاهراه خراسان بزرگ» بوده است؛ و بخشی بسیار کلیدی, در مسیر شاهراه خراسان بزرگ, «گردنه ی پاطاق» کنونی است. خراسان بزرگ از یک سوی, و میانرودان از سوی دیگر, مبدأ و مقصد بسیاری از رهگذران این راه و این گردنه بوده است. منابع تاریخی و شواهد باستان شناختی, بر اهمیت بالای این گردنه در طول تاریخ گواهی می دهند. در این مقاله تلاش داریم تا با تکیه بر نتایج بررسی های میدانی متعدد و جستجویی بیشتر در منابع تاریخی از قبیل: نوشته های جغرافیون باستان, سفرنامه های سیاحان و یادگارهای شاهان و شاهنشاهان, اهمیت گردنه ی پاطاق را به همراه جزئیات آن, بار دیگر یادآور شویم؛ همچنین سعی مان بر این بود که با کمک گرفتن از تحلیل عکس های هوایی قدیم و جدید به درک بهتری از تغییرات روزگار نوین و معاصر در گردنه ی پاطاق دست یابیم؛ در پایان از تحلیل های نرم افزار GIS نیز برای بازسازی مسیر اصلی روزگار باستان (خصوصاً پیش از اسلام) این مسیر بهره برده ایم. با استناد بر شواهد باستان شناختی برجای مانده در محدوده ی گردنه ی پاطاق کنونی, و نیز منابع تاریخی, می توان از انطباق این گردنه با گذرگاه موسوم به «دربند مادی» (Μ η δ ι κ ὴ π ύ λ η ) یا «دربند(های) زاگرس» (Ζ ά γ ρ ο υ π ύ λ α ι ) در متون جغرافیایی کلاسیک (یونانی و لاتین) و «عقبة حلوان» جغرافیون دوران اسلامی سخن گفت. در پژوهش ما مسیر باستانی (پیش از اسلام) در گردنه ی پاطاق, که محور اصلی این مقاله است, شناسایی و بازیابی شد؛ دو مسیر دیگر که از دوره ی صفوی به بعد در گردنه ی پاطاق مورد استفاده قرار گرفته است نیز بررسی و زمان تقریبی ایجاد هریک شناسایی شد.

استنادها

  • ثبت نشده است.

    • ارجاعات

  • ثبت نشده است.

    • استناددهی

    APA: کپی

    ده پهلوان، مصطفی، ملک زاده، مهرداد، و چهاراهی، ذبیح اله. (1397). بررسی باستان شناختی بخشی از شاهراه خراسان بزرگ: گردنه ی پاطاق یا ” دربند مادی“. پژوهش های باستان شناسی ایران (نامه باستان شناسی)، 8(19 )، 127-146. SID. https://sid.ir/paper/245083/fa

    Vancouver: کپی

    ده پهلوان مصطفی، ملک زاده مهرداد، چهاراهی ذبیح اله. بررسی باستان شناختی بخشی از شاهراه خراسان بزرگ: گردنه ی پاطاق یا ” دربند مادی“. پژوهش های باستان شناسی ایران (نامه باستان شناسی)[Internet]. 1397؛8(19 ):127-146. Available from: https://sid.ir/paper/245083/fa

    IEEE: کپی

    مصطفی ده پهلوان، مهرداد ملک زاده، و ذبیح اله چهاراهی، “بررسی باستان شناختی بخشی از شاهراه خراسان بزرگ: گردنه ی پاطاق یا ” دربند مادی“،” پژوهش های باستان شناسی ایران (نامه باستان شناسی)، vol. 8، no. 19 ، pp. 127–146، 1397، [Online]. Available: https://sid.ir/paper/245083/fa

    مقالات مرتبط نشریه ای

    مقالات مرتبط همایشی

  • ثبت نشده است.

    • طرح های مرتبط

  • ثبت نشده است.

    • کارگاه های پیشنهادی






    بازگشت به بالا