Scientific Information Database (SID) - Trusted Source for Research and Academic Resources

video

Scientific Information Database (SID) - Trusted Source for Research and Academic Resources

sound

Scientific Information Database (SID) - Trusted Source for Research and Academic Resources

نسخه انگلیسی

Scientific Information Database (SID) - Trusted Source for Research and Academic Resources

بازدید:

860
Scientific Information Database (SID) - Trusted Source for Research and Academic Resources

دانلود:

0
Scientific Information Database (SID) - Trusted Source for Research and Academic Resources

استناد:

اطلاعات مقاله نشریه

عنوان

ابومسلم محمد بن بحر اصفهانی نخستین مفسر بزرگ اصفهان (323-254 ﻫ.ق)

صفحات

 صفحه شروع 1 | صفحه پایان 28

چکیده

 در این مقاله نگارنده در مقام معرفی یکی از رجال علمی اصفهان است که نام و آرای او از قرن چهارم اسلامی تاکنون در تفاسیر بزرگ و معروف شیعه و اهل تسنن دیده می شود, ولی با گذشت یازده قرن تمام, از خصوصیات زندگانی و استادان و شاگردان او اطلاعات دقیقی در دست نیست, و حتی کسانی که با کتب تفسیر سر وکار دارند و از او نام می برند جز نامی بیش از او نمی شناسند. شیخ الطایفه ابوجعفر محمدبن حسن طوسی در مقدمه تفسیر تبیان او را ستوده, و امام فخر رازی در تفسیر مفاتیح الغیب بیش از سایر مفسرین به بیان اقوال و آرای او پرداخته, و نیز شیخ ابوعلی فضل بن حسن طبرسی در تفسیر مجمع البیان, و از متاخرین مرحوم علامه طباطبائی در تفسیرالمیزان چنانکه در آغاز سوره «الشوری» ذیل «حمعسق» در معانی فواتح سوره یازده قول از مفسرین به نقل از تفسیر مجمع البیان آورده, که در پایان قول یازدهم فرموده: و هو مروی عن قطرب و اختاره ابومسلم الاصبهانی و الیه یمیل جمع من المتاخرین. این قول از قطرب روایت شده و آن را ابومسلم اصفهانی برگزیده و گروهی از مفسرین متاخر آن را پسندیده اند و عبارت طبرسی چنین است: «و هو المحکی عن قطرب و اختاره ابومسلم محمدبن بحرالاصفهانی». در کتب تفاسیر از ابومسلم با اسامی مختلف یاد شده مثل ابومسلم (به طور مطلق), ابن بحر, اصفهانی, ابومسلم اصفهانی, محمدبن بحر, ابومسلم محمدبن بحر اصفهانی, ابومسلم محمدبن بحر, و در دو مورد نام والد او تصحیف و تغییر یافته و آمده ابومسلم محمدبن یحیی. 1-       در تفسیر تبیان, سوره بقره, ذیل آیه 35. 2-       در تفسیر مفاتیح الغیب, سوره بقره, ذیل آیه 15. و این اشتباه سبب شده که در یکی از فهارس تفسیر امام فخر تنظیم یافته آقایان ابراهیم و احمد شمس الدین که در آن حدود 350 مورد, نظر ابومسلم آمده, آنچه به او نسبت داده شده شش مورد است و بقیه منسوب است به ابومسلم محمدبن یحیی. و در الفهرست ابن ندیم دو مرتبه نام محمدبن بحر آمده یکی در ذیل اسامی مصنفین تفسیر صفحه 37 و دیگری در صفحه 151 (چاپ تجدد) با ذکر مصنفات و منزلت علمی او, در بعضی از کتب مآخذ, تفسیر او به نام جامع التاویل لمحکم التنزیل به مولف دیگری نسبت داده شده, که با عنایت و توفیقات الهی در مقاله ای دیگر به طور مشروح به بحث و تحقیق در آن می پردازیم. و از ویژگیهای این دانشمند عالی مقام است که در میان مفسرین و دانشمندان اسلامی یگانه فردی است که نسخ در آیات قرآنی را نپذیرفته و آنچه از آیات قرآنی به گفته دیگران از احکام منسوخه است آن را توجیه و تاویل کرده و بر اثبات این مطلب به آیه شریفه «لا یاتیه الباطل من بین یدیه و لا من خلفه» استناد کرده که ذکر آن در کتب تفسیر و اصول فقه مفصل آمده است. و خلاصه سخن آنکه ابومسلم محمدبن بحر اصفهانی دانشمندی است گرانمایه در تفسیر و ادبیات پارسی و تازی و علم لغت, و نویسنده و شاعری است توانا, نخست در خدمت محمدبن زید داعی طبرستان, چندی سمت دبیری و کتابت به عهده داشته و در سال 309 ﻫ.ق عامل شهر قم بوده است, و با درگذشت ابوعلی محمد بن رستم, عامل فارس و اصفهان در شوال سال 321از طرف خلیفه مقتدر عباسی به جای او منصوب شده و پس از ورود لشکر مرداویج به اصفهان فرماندهی ابوالحسن علی بن بویه در نیمه ذی القعده 322 از آن سمت معزول گشت و پس از آن دیری نگذشت که دیده از جهان فرو بست. غفرالله له و لنا.

استنادها

  • ثبت نشده است.

    • ارجاعات

  • ثبت نشده است.

    • استناددهی

    APA: کپی

    تویسرکانی، سیداحمد. (1381). ابومسلم محمد بن بحر اصفهانی نخستین مفسر بزرگ اصفهان (323-254 ﻫ.ق). مجله دانشکده ادبیات و علوم انسانی اصفهان (مطالعات و پژوهش های دانشکده ادبیات و علوم انسانی)، -(29-28)، 1-28. SID. https://sid.ir/paper/420041/fa

    Vancouver: کپی

    تویسرکانی سیداحمد. ابومسلم محمد بن بحر اصفهانی نخستین مفسر بزرگ اصفهان (323-254 ﻫ.ق). مجله دانشکده ادبیات و علوم انسانی اصفهان (مطالعات و پژوهش های دانشکده ادبیات و علوم انسانی)[Internet]. 1381؛-(29-28):1-28. Available from: https://sid.ir/paper/420041/fa

    IEEE: کپی

    سیداحمد تویسرکانی، “ابومسلم محمد بن بحر اصفهانی نخستین مفسر بزرگ اصفهان (323-254 ﻫ.ق)،” مجله دانشکده ادبیات و علوم انسانی اصفهان (مطالعات و پژوهش های دانشکده ادبیات و علوم انسانی)، vol. -، no. 29-28، pp. 1–28، 1381، [Online]. Available: https://sid.ir/paper/420041/fa

    مقالات مرتبط نشریه ای

    مقالات مرتبط همایشی

  • ثبت نشده است.

    • طرح های مرتبط

  • ثبت نشده است.

    • کارگاه های پیشنهادی






    مرکز اطلاعات علمی SID
    strs
    دانشگاه امام حسین
    بنیاد ملی بازیهای رایانه ای
    کلید پژوه
    ایران سرچ
    ایران سرچ
    فایل موجود نیست.
    بازگشت به بالا