مجله دانشگاه علوم پزشکی ارتش جمهوری اسلامی ایران (annals of military and health sciences research)
سال:1383 | دوره:2 | شماره:4 (مسلسل 8) |تعداد مقالات:18

سابقه و هدف: مصدومین شیمیایی که در تماس با گاز جنگی سولفورموستارد قرار گرفته اند جمعیت بزرگی از جامعه جوان ایران را تشکیل می دهند که به علت عوارض تماس با این گاز در معرض ابتلا به آسم، فیبروز منتشر ریه و برونشیت شیمیایی و بیماریهای پوستی و عوارض چشمی قرار دارند و قسمت مهمی از درمان آنان با استفاده از ترکیبات کورتیکو استروئید انجام می گردد.مقایسه میزان استئوپوروزیس در گروه مصدومین شیمیایی مبتلا به آسم با افراد آسماتیک با هدف تعیین میزان و شدت ابتلا به استئوپزوریس در نواحی آناتومیک مختلف در گروه مواجهه با گاز سولفور موستارد انجام شد.مواد و روشها: این مطالعه از نوع شاهد - مورد می باشد که برروی 200 نفر شامل مصدومین شیمیایی مبتلا به آسم و 100 نفر افراد اسماتیک غیر شیمیایی در سال 1381 در بیمارستان لقمان انجام شد. افراد داوطلب پس از انتخاب اولیه مورد معاینات دوره ای منظم قرار گرفتند. افراد شاهد نیز بطور متوالی از درمانگاه انتخاب شدند. معیار ورود و حذف در هر دو گروه بیماران یکسان انجام شد. داده های جمع آوری شده مورد تجزیه و تحلیل آماری قرار گرفت.یافته ها: بین دو گروه مورد مطالعه تفاوت معنی داری در محدوده استئوپنی و استئوپورزیس وجود دارد (P<0.05) رابطه معنی دار بین سن و عوارض مشاهده نشد. بیشترین میزان تغییرات %65 در ستون مهره ها رویت شد. درگیری هیپ در گروه مصدومین بسیار شدیدتر بود (%5) .نتیجه گیری: عارضه استئوپورزیس در مصدومین شیمیایی وجود دارد. و شدت ناتوانیهای فیزیکی آنان با توجه به ناتوانیهای دیررس ناشی از تماس با سولفور موستارد در طول زمان بیماری افزوده خواهد شد. شایان ذکر است که برنامه پیشگیری از عوارض برای این جمعیت جوان ضروری است.

سابقه و هدف: سولارلنتیگو در تماس طولانی مدت با اشعه آفتاب در مناطق باز بدن (صورت و پشت دستها) پیدا می شود. در درمان آن روش های مختلفی از جمله کرایوتراپی مورد استفاده قرار می گیرد که بعنوان روش مطلوب مطرح شده اما هیچگونه مطالعه علمی در رابطه با زمان مناسب کرایوتراپی برای دریافت پاسخ درمانی سریعتر صورت نگرفته است. هدف این مطالعه تعیین اثر زمان کرایوتراپی در نتیجه درمان سولارلنتیگو می باشد.مواد و روشها: این مطالعه تجربی از نوع کارآزمایی بالینی تصادفی برروی 75 نفر از افراد مبتلا به سولارلنتیگو مراجعه کننده به بخش پوست بیمارستان سینا که بیماری آنها بدنبال معاینه تایید شد، صورت گرفت. بیماران توسط گزینش تصادفی به سه گروه 25 نفری از نظر مدت زمان دریافت کرایوتراپی (گروه 3-4 :A ثانیه، گروه 5-6 :B ثانیه و گروه 7-8 :C ثانیه) تقسیم شدند. برای کرایوتراپی نیتروژن مایع مورد استفاده قرار گرفت. فواصل درمانی 2 هفته ای مد نظر قرار گرفت تا زمانی که پاسخ درمانی کامل (رفع ضایعه پوستی و ابراز رضایت بیمار) مشاهده شد. در هر بار مراجعه از نظر بروز عوارض و یا ایجاد بهبودی ضایعه، معاینه صورت گرفت. یافته ها: میانگین تعداد جلسات درمانی در گروه 4.4 A جلسه، گروه 3.3 B جلسه و در گروه 3.1 C جلسه بود. (P=0.0001) هیچ یک از بیماران در سه گروه دچار عوارض خاص مثل اسکار و پیگمانتاسیون نشدند.نتیجه گیری: با افزایش مدت زمان دریافت کرایوتراپی (7-8 ثانیه) در هر جلسه نیاز به جلسات متعدد کاهش می یابد در حالیکه عوارض جدی نیز به دنبال نخواهد داشت.

سابقه و هدف: بیماران اسکیزوفرنیک معمولا روش زندگی درستی نداشته و در مورد تغذیه صحیح آگاهی ندارند و اغلب آنها عادات غذایی غلطی دارند. این مطالعه جهت بررسی دریافت مواد مغذی بیماران اسکیزوفرنیک مراجعه کننده به بیمارستان آیت اله طالقانی تهران و مقایسه آن با دریافت غذایی افراد غیر مبتلا در سال 1382 در بیمارستان آیت اله طالقانی تهران انجام گرفت.مواد و روشها: در این مطالعه مورد - شاهدی 60 بیمار اسکیزوفرنیک مزمن (21 زن و 39 مرد) با محدوده سنی (15-55) سال از بین بیماران مراجعه کننده به بیمارستان آیت اله طالقانی تهران به روش تصادفی تدریجی به عنوان گروه مورد و 60 فرد غیر مبتلا از بین کارکنان این بیمارستان که از نظر سن و جنس با گروه مورد همسان سازی شدند به عنوان گروه شاهد انتخاب گردیدند. در هر دو گروه معیارهای خروج از مطالعه عبارت بود از: اعتیاد به الکل و مواد مخدر، گیاهخواری، بارداری، شیردهی، وجود بیماری قلبی، دیابت، هیپرتیروئیدی و بیماریهای دستگاه گوارش (زخم معده، روده، اسپرو...) در حین مطالعه. اطلاعات مربوط به سن، شغل، سطح تحصیلات، مدت بیماری، درآمد سرانه ماهیانه و داروهای مصرفی با استفاده از پرسشنامه عمومی بدست آمد. سپس قد و وزن و نمایه توده بدن محاسبه گردید. داده های لازم در زمینه دریافتهای غذایی با استفاده از پرسشنامه 24 ساعت یاد آمد خوراک برای 1 روز ثبت گردید. آزمون t، من ویتنی و کای دو برای مقایسه متغیرها و جهت تعیین همبستگی متغیرها به ترتیب از آزمون کای دو و ضریب همبستگی پیرسون استفاده گردید.یافته ها: میانگین و انحراف معیار نمایه توده بدن در گروه مورد و شاهد به ترتیب: (24.26±4.04) و (25.38±4.85) بود که این تفاوت از نظر آماری معنی دار نبود. میانگین دریافت روزانه انرژی، پروتیین، کربوهیدرات، فیبر، اسید فولیک و ویتامین B12 در گروه شاهد به طور معنی داری بیش از گروه مورد بود. در گروه مورد %50 افراد کمتر از %75 مقدار توصیه شده برای ویتامین B12 دریافت داشتند در حالیکه این نسبت در گروه شاهد %26.7 بود و این تفاوت از نظر آماری معنی دار بود (p=0.009) آنالیز همبستگی بین انرژی دریافتی روزانه با متغیرهای درآمد سرانه، شغل، سطح تحصیلات و مدت بیماری نشان داد که تنها همبستگی معکوس و معنی داری بین انرژی دریافتی روزانه با میزان درآمد سرانه ماهیانه در گروه شاهد وجود دارد. (r=0.318,p=0.013)نتیجه گیری: یافته های این بررسی نشان داد که در بیماران اسکیزوفرنیک مورد مطالعه، کمبود انرژی، پروتیین و بعضی از ویتامین ها وجود دارد. بنابراین توجه به وضعیت تغذیه ای این بیماران، آموزش الگوی صحیح تغذیه به بیماران و خانواده آنها ضروری به نظر میرسد.

سابقه و هدف: درد پاتلوفمورال یکی از شایعترین بیماریهای زانو است و فراوانی آن نزدیک به %25 جمعیت کلی می باشد. از این تعداد بیشترین شیوع در جمعیت فعال از نظر فیزیکی دیده می شود. هدف از این تحقیق مقایسه انواع مورفولوژیک استخوان کشکک در مبتلایان به کندرومالاسی آن با افراد نرمال به منظور پی بردن علت ها و پیشگیری به موقع از ناتوانی ها است.مواد و روشها: در این مطالعه که بصورت مورد شاهدی انجام گردید تعداد 60 نفر از بیماران مراجعه کننده با شکایت درد و مشکلات زانو که براساس معیارهای بالینی تعریف شده بودند وارد مطالعه شدند و در 2 گروه افراد نرمال و مبتلا به کندرومالاسی مورد بررسی قرار گرفتند. چک لیستی جهت بیماران مراجعه کننده به بیمارستان 501 ارتش با شکایت درد و مشکلات زانو تهیه شد. پس از تشخیص بالینی بر اساس معیارهای مشخص شده در چک لیست، گرافی های لازم درخواست گردید و دو گروه از نظر انواع مورفولوژیک استخوان کشکک در طبقه بندی ویبرگ و طبقه بندی بر اساس Morphology Ratio مورد بررسی قرار گرفتند.یافته ها: 30 نفر در هر گروه شرکت داشتند که در طبقه بندی براساس Morphology Ratio؛ %60 افراد نرمال در طبقه مورفولوژیک نوع I و %40 در نوع II قرار گرفتند و نوع III نیز اصلا وجود نداشت. در طبقه بندی ویبرگ %57 افراد نرمال در طبقه مورفولوژیک نوع I و %43 در نوع II قرار گرفتند و نوع III نیز اصلا وجود نداشت.در طبقه بندی بر اساس Morphology Ratio ؛%74 بیماران مبتلا به کندرومالاسی در طبقه مورفولوژیک نوع %13,I در نوع %13,II در نوع III قرار گرفتند. در طبقه بندی ویبرگ، %17 بیماران در گروه مورفولوژی نوع I و %83 در نوع II قرار گرفتند و نوع III نیز اصلا نداشتیم.نتیجه گیری: در افراد با مورفولوژی نوع II کشکک در طبقه بندی بر اساس Morphology Ratio احتمال ابتلا به کندرومالاسی کمتر و افراد با نوع مورفولوژی III استعداد بیشتری برای ابتلا به کندرومالاسی دارند. بر اساس طبقه بندی ویبرگ کوچک بودن رویه داخلی کشکک نسبت به رویه خارجی احتمال ابتلا به کندرومالاسی را افزایش می دهد.

سابقه و هدف: از آنجا که پرستاران گردانندگان اصلی بخشهای ویژه هستند و در امر مراقبت از بیماران نقش عمده ای دارند، کیفیت کار آنها تاثیر بسزایی در بهبود بیماران دارد. با توجه به مقاصد و خط مشی های بهسازی نیروی انسانی، آموزش همواره به عنوان وسیله ای مطمئن در جهت بهبود کیفیت، عملکرد و حل مشکلات می باشد. این پژوهش به منظور بررسی تاثیر آموزش پرستاران به روش بحث گروهی بر کیفیت مراقبت پرستاری بیماران مبتلا به سکته قلبی انجام شده است.مواد و روشها: در این مطالعه نیمه تجربی 10 پرستار واحد مراقبت ویژه قلبی و 45 بیمار مبتلا به سکته قلبی بستری در این واحد از بیمارستان منتخب آموزشی شهر تهران، در نیمه دوم سال 1380 وارد مطالعه شدند و کیفیت مراقبت پرستاری قبل از بحث گروهی توسط چک لیست مشاهده ای بررسی عملکرد پرستاران، چک لیست بررسی مراقبت های ثبت شده در پرونده و پرسشنامه رضایت سنجی بیماران از نحوه ارایه مراقبت ها بررسی شد. سپس برنامه آموزش پرستاران به روش بحث گروهی انجام شد و مجددا یک ماه بعد، کیفیت مراقبت پرستاری مورد سنجش قرار گرفت.یافته ها: نتایج حاکی از آن بود که در بررسی کیفیت و عملکرد پرستاران در مرحله قبل از بحث گروهی، فقط 2 نفر از پرستاران عملکرد مراقبتی خوب داشتند در حالیکه پس از بحث گروهی 8 نفر از پرستاران دارای عملکرد خوب بودند (T زوج، P<0.001) در ضمن میانگین نمره عملکرد قبل از مداخله 24.6 بود در حالیکه بعد از مداخله به 38 ارتقا یافت. میانگین نمرات گزارش نویسی و ثبت به ترتیب از 5.2 و 16.2 به 10.6 و 28.18  رسید. میزان اثر بخشی برنامه بحث گروهی براساس آزمون T زوج، رشد 54.4 درصد در عملکرد مراقبتی پرستاران، 73.9 درصد در ثبت مراقبت پرستاری و 48.01 درصد در رضایت مندی بیماران را نشان داد.نتیجه گیری: براساس نتایج فوق، این پژوهش اهمیت و اثر استفاده از روشهای آموزشی نوین پرستاری در واحدهای مراقبت ویژه قلبی را نشان می دهد.

سابقه و هدف: هدف از روانشناسی سلامت به بررسی تاثیر عوامل روانشناختی بر سلامت و بیماری می پردازد. یکی از مباحث اساسی این رشته، سبک زندگی است. این تحقیق بررسی سبک زندگی کارکنان دانشگاه علوم پزشکی بقیه اله است.مواد و روشها: در مرحله اول از این پژوهش 50 نفر از کارکنان دانشگاه علوم پزشکی بقیه اله (عج) بطور تصادفی انتخاب و مورد بررسی قرار گرفتند. ابزار مورد استفاده در این پژوهش شامل این موارد بود: الف - پرسشنامه محقق ساخته حاوی سوالاتی در مورد اطلاعات فردی و مشخصات آزمودنی ها و بسیاری سوالات دیگر به منظور بررسی سبک زندگی آنها ب - جنبه های روانشناختی آزمودنی ها بوسیله چک لیست 90 R-SCL مورد ارزیابی قرار گرفت ج - پرسشنامه بهداشت عمومی (GHQ).یافته ها: در این مطالعه 50 نفر از کارکنان شامل 17 نفر (%34) زن و 33 نفر (%66) مرد میانگین سنی 36.1 سال مورد بررسی قرار گرفتند. 44 نفر (%88) از آنها متاهل بودند. میانگین نمایه جرم بدن در کل 25.34 و در زنان و مردان به ترتیب 24.38 و 25.76 بود. بطور میانگین روزانه 2.25 ساعت از وقت آزمودنی ها در ترافیک هدر می رفت در حالیکه حدود یک ساعت از وقت خود را در هر هفته صرف ورزش می کردند. (%72)36  نفر از آزمودنی ها تمایل داشتند پس از بازنشستگی به شغل آزاد بپردازند. نتایج حاصل از اجرای مقیاس های 90R-SCL در بین آزمودنی ها نشان داد میانگین هیچ یک از مقیاس ها در حد مرضی نیست. اما نتایج حاصل از اجرای مقیاس های GHQ در بین ازمودنی ها نشان داد که 30 درصد از آزمودنی ها نمراتی بالاتر از نقطه برش (23) بدست آورده اند.نتیجه گیری: نتایج پروژه حاضر نشان داد که بعضی از آزمودنی ها نیاز به مراقبت و آموزش بیشتر دارند.

سابقه و هدف: عقرب گزیدگی یکی از معضلات بهداشتی کشور ایران می باشد که نظامیان بعلت حضور مدام در مناطق بیابانی و اقلیمی خاص همواره در معرض خطر می باشند. با توجه به جنگ تحمیلی و آزار و اذیت این جانوران و ترس حاصل از آن برای نظامیان لازم است در زمان صلح مطالعات کاملی در مورد اپیدمیولوژی و درمانهای عقرب زدگی و همچنین ارتباط بین تعداد موارد عقرب زدگی و شبهای مختلف ماه قمری بعمل آید.مواد و روشها: این مطالعه بصورت Case series، در طی اردیبهشت ماه 1381 الی دی ماه 1382، در محل شمال غربی خوزستان، که محل استقرار لشکر 30 پیاده ارتش گرگان بوده انجام شده و تمام موارد ناشی از عقرب گزیدگی Androctonus Crassicauca که به درمانگاه این لشکر اعزام شدند را شامل می شود. آنالیز آماری با استفاده از chi2 در SPSS.v12 انجام گرفته.یافته ها: 139 مورد عقرب گزیدگی ناشی از عقرب Androctonus Crassicauda که 92 مورد (%66.6) در سال 1381 و 47 مورد (%33.4) در سال 82 بوده که 97 مورد (%69.8) سرباز بودند. بیشترین موارد عقرب گزیدگی در فصل تابستان بود. همگی بصورت علامتی تحت درمان قرار گرفتند (بدون تزریق سرم ضد عقرب) و بدون عارضه مرخص شدند.نتیجه گیری: خطر اصلی عقرب گزیدگی در منطقه فوق الذکر عقرب Androctonus crassicauda است. با توجه به عدم تزریق سرم ضد عقرب، توصیه به بازنگری و انجام مطالعات کاملتر در تجویز سرم ضد عقرب در درمان این نوع عقرب خاص می شود. همچنین هیچ نوع ارتباطی بین عقرب گزیدگی و شبهای مختلف ماه قمری دیده نشد.

سابقه و هدف: بیماری شیگلوز که همچنین بعنوان دیسانتری باسیلی نیز نامیده می شود، یک بیماری عفونی است که سرایت پذیری بالایی داشته و با اسهال آبکی یا خونی، درد شکمی، تب، بی حالی و کسالت مشخص می گردد. این بیماری نسبت به سایر اشکال گاستروانتریت از شدت بالاتری برخوردار است. چندین فاکتور و ویژگی در باکتری عامل شیگلوز سبب گردیده اند تا آن بعنوان یک عامل بیولوژیک مطرح باشد. دوز عفونی کننده خیلی پایین باکتری، داشتن راههای انتقال متعدد، مقاومت دارویی روز افزون و گسترده نسبت به عوامل درمانی که همین امر درمان را با مشکلاتی مواجه کرده است، قدرت انتشار بالا و ایجاد عفونت های ثانویه در جامعه، مرگ و میر نسبتا بالا در مقایسه با باکتریهای هم خانواده و سرانجام ایجاد عوارض متعدد و شدید از جمله مهمترین فاکتورها می باشند.مواد و روشها: در این مطالعه توصیفی شیگلوز از بسیاری از جنبه های مهم همه گیری شناسی از جمله چگونگی توزیع فراوانی گونه ها، الگوهای مقاومت آنتی بیوتیکی، درجه سرایت پذیری، میزان مرگ و میر و سایر ابعاد مورد بررسی قرار گرفت. اطلاعات بیماران از طریق مراجعه به پرونده ها، تکمیل پرسشنامه و مصاحبه جمع آوری گردید. جداسازی و تعیین هویت باکتریها و بررسی مقاومت ضد میکروبی آنها از طریق روش های استاندارد باکتری شناسی انجام گرفت. همچنین آخرین اطلاعات موجود در سایر منابع در خصوص اهمیت این باکتری بعنوان یک عامل بیولوژیک خطرناک استخراج و ارایه گردید.یافته ها: در این مطالعه 141 بیمار مبتلا شناسایی شد. میزان مرگ و میر 3 مورد (%2.1) بود در 3 خانواده شامل 6 نفر سرایت به هم وجود داشت. تمام ایزوله های باکتریایی مقاومت چند دارویی داشتند. بیشترین مقاومت به استرپتوماسین (%97) کوتریموکسازول (%93.5) و تتراسایکلین (%93) وجود داشت.نتیجه گیری: در این مطالعه موارد اندمیک شیگلوز در طی یکسال مورد بررسی قرار گرفت. نتایج حاصله در برخی جهات از جمله قدرت انتقال، مقاومت چند گانه آنتی بیوتیکی و میزان مرگ و میر، قابل توجه بوده و حکایت از اهمیت این باکتری بعنوان یک عامل بیماریزای خطرناک دارد. همچنین از آنجایی که استفاده عمدی از این باکتری در مواردی از همه گیری ها مستند گردیده است، توجه به این باکتری بعنوان یک عامل بیولوژیک از اهمیت خاصی برخوردار بوده و همیشه باید مد نظر باشد.

سابقه و هدف: در جنگهای نوین استفاده از سلاحهای هسته ای انفجاری همچون بمب های اتمی به جهت ایجاد ترس و وحشت فراوان در جامعه و حجم بالای ضایعات و صدمات، از اهمیت ویژه ای برخوردار بوده و این اهمیت با افزایش آگاهی جامعه از طریق رسانه ها و وسایل ارتباط جمعی بدنبال انفجار بمب های اتمی در ژاپن در سال 1945 و همچنین آزمایشات اتمی - هسته ای مضاعف شده است.مواد و روشها: تحقیق به روش مروری با جستجوی کتابخانه ای و اینترنتی در مقالات و تحقیقات انجام گردید. جهت جمع آوری اطلاعات از موتورهای جستجوی yahoo و Google و همچنین پایگاه اطلاعاتی Pubmed و با کلیدهای واژه های Acute Rakiation Syndrome ,Triage  و Nuclear weapon استفاده شد. مجموعا 49 متن و مقاله بررسی شد که 18 مقاله و متن مرتبط مورد بهره برداری قرار گرفت.یافته ها: با توجه به اینکه حوادث اتمی هسته ای منجر به آسیب وسیع، به مخاطره افتادن زندگی انسانها و ایجاد مشکلات شدید بهداشتی می گردند، تریاژ مصدومین هسته ای به مفهوم دسته بندی مصدومین بر مبنای شدت صدمات، ضروری بوده تا امر درمان تعداد زیادی از مصدومین به بهترین روش و در کوتاهترین زمان ممکن تحقق یابد.نتیجه گیری: وقوع یک حادثه هسته ای در قالب جنگ یا عملیات تروریستی و یا حتی سوانح اتمی - هسته ای می تواند منجر به پرتوگیری های شدید و بروز سندرم های مختلف پرتوگیری حاد گردد. این موضوع ضرورت تجهیز درمانی این واقعه را بیش از پیش مشخص می کند. در این مقاله ضمن اشاره به ویژگی های بمب اتمی و نوع تشعشعات صادره به انواع صدمات و آسیب های ناشی از آنها پرداخته خواهد شد، سپس تریاژ مصدومین با توجه به هر دو مشکل آسیب های فیزیکی و پرتوگیری یا آلودگی رادیواکتیو مد نظر قرار خواهد گرفت و نهایتا انواع نشانه های سندرم پرتوگیری حاد و درمانهای پزشکی آنها مورد بحث قرار خواهد گرفت.