مجله دامپزشکی ایران (دانشگاه شهید چمران اهواز)
سال:1384 | دوره:8 | شماره:9-10 |تعداد مقالات:13

هدف از پژوهش حاضر بررسی واکنش های بالینی و تغییرات هماتولوژیک و بیوشیمیایی خون گوسفند در انتقال خون مکرر است. ابتدا ده کیسه خون از تعدادی گوسفند بعنوان دهنده گرفته شد و با خون 5 راس گوسفند (گیرنده) مورد آزمایش سازگاری خون قرار گرفت. پیش از انتقال خون، نمونه های خون گوسفندان مورد آزمایش بعنوان شاهد گرفته شدند. پس از اطمینان از سازگاری خونهای دهنده و گیرنده، در سه روز متوالی، سه بار انتقال خون به گوسفندان گیرنده صورت گرفت (هر روز، یک بار انتقال خون به میزان 250 میلی لیتر). در زمانهای صفر (بلافاصله پس از انتقال خون)، 24، 48، 72 و 96 ساعت پس از انتقال خون اقدام به خونگیری از گوسفندهای گیرنده شد. در نمونه های شاهد و آزمایش پارامترهای هماتولوژیک خون و بیوشیمیایی سرم مورد سنجش قرار گرفتند. برای پی بردن به اختلاف آماری معنی دار در زمانهای مختلف نمونه گیری و میان میانگین های مختلف از آزمون های آنالیز واریانس و دانکن در سطح P<0.05 استفاده شد. پس از سه بار انتقال خون از گوسفند به گوسفند به میزان 250 میلی لیتر در هر روز، در هیچیک از گوسفندان گیرنده و در هیچیک از روزهایی که انتقال خون متوالی صورت می گرفت. واکنش ناشی از انتقال خون مانند سرفه های مکرر، تنگی نفس، لرزش عضلانی، ترشح بزاق، ریزش اشک، تب و نفخ شکمبه دیده نشد. تعداد گلبولهای قرمز، میزان هموگلوبین، هماتوکریت، تعداد گلبولهای سفید و درصد و تعداد مطلق نوتروفیلها تا 48 ساعت پس از انتقال خون بطور معنی داری افزایش یافته و از 72 تا 96 ساعت پس از انتقال بتدریج کاهش یافتند. (P<0.05) میزان بیلی رویین و لاکتات دهیدروژناز سرم از 24 ساعت پس از انتقال خون تا 72 ساعت پس از آن بطور معنی داری افزایش یافت. (P<0.05) میزان پروتئین تام از 24 ساعت پس از انتقال بطور معنی داری افزایش یافت. درصد و میزان مطلق (گرم د ردسی لیتر) گاما گلوبولین تا 72 ساعت پس از انتقال خون بطور معنی داری افزایش یافت (P<0.05). انتقال خون مکرر به میزان 250 میلی لیتر در سه روز متوالی با واکنش های انتقال خون همراه نیست. در این رابطه نیازی به تست سازگاری یا تعیین گروه خون گوسفندهای دهنده و گیرنده نیست. اما باید توجه داشت که در این حالت، سیستم ایمنی گوسفندان گیرنده تحریک شده و احتمال بروز واکنش های خطرناک در انتقال های بعدی وجود دارد.

با توجه به ارزش تغذیه ای و اقتصادی پنیر و اهمیت روزافزون ارتقا ویژگیهای حسی این فرآورده مهم لبنی، بررسی ترکیبات مولد عطر و طعم و عوامل موثر درتشکیل آنها کاملا ضروری می نماید. لذا به عنوان بخشی از مطالعه تغییرات بیوشیمیایی پنیر سفید آب نمکی- ایرانی طی فرآیند رسیدن، از روش گاز کروماتوگرافی- طیف سنجی جرمی (GC-MS) جهت شناسایی ترکیبات مولد عطر و طعم استفاده گردید. مواد فرار پنیر سفید آب نمکی چهل و پنج روزه به روش Likens-Nickerson (SDE) استخراج گردید. عصاره های استخراجی با تزریق یک میکرولیتر از کنسانتره آماده شده به دستگاه گاز کروماتوگرافی GC-8060 متصل شده به طیف سنج Trio-1000 تجزیه گردیدند. شناسایی ترکیبات فرار نیز براساس مقایسه طیف ها با کتابخانه NIST صورت گرفت. تعیین مقدار کمی ترکیبات فرار با برقراری تناسب بین شدت هر پیک و شدت پیک استاندارد داخلی محاسبه و برحسب نانوگرم به ازا هر گرم پنیر ارایه شده است. آنالیز و شناسایی ترکیبات جداسازی شده نشان داد که عمده مواد فرار پنیر مورد آزمون از انواع کتونها، اسیدها، لاکتونها، آلدئیدها، دی متیل دی سولفید و تری متیل دی سولفید تشکیل شده است.

در حالت عادی و با تغذیه معمولی نمی توان موش را به اسپیروکت روده ای (IS)، گونه Brachyspira pilosicoli مبتلا نمود. به منظور مطالعات ایمونولوژیک و به ویژه تهیه واکسن برای این گونه اسپیروکت روده ای لازم است آن را به گونه ای در دستگاه گوارش موش که یک مدل حیوان آزمایشگاهی شناخته شده ای است مستقر نمود. در این مطالعه 32 سر موش از نژاد C3H/HeJ به 4 گروه 8 تایی تقسیم گردید. گروه اول (کنترل) با جیره غذایی نرمال تغذیه گردید و به جیره غذایی گروه دوم نوعی آنتی بیوتیک زینک باستیراسین (ZnB) به نسبت 50ppm، گروه سوم لاکتوز به نسبت 50 درصد وزنی و گروه چهارم ZnB و لاکتوز به همان نسبت گروه سوم اضافه گردید. با تلقیح 1 میلی لیتر از کشت فعال و حاد سویه مرغی B.Pilosicoli به میزان 109Cell/ml به تمامی گروهها از راه لوله معده ای و تداوم تغذیه آنها با رژیم های فوق و کشت مدفوع موشها در تمام طول دوره آزمایش حضور باکتری در محیط روده به روش PCR  ردیابی گردید. نتایج به دست آمده نشان داده است که تنها در گروه چهارم که زینک باستیراسین و لاکتوز را تواما دریافت کرده بودند محیط روده ای موش به گونه ای تغییر پیدا کرد که باکتری مورد مطالعه در سکوم و کولون حیوان کلونیزه گردیده، مدتی بیش از یک ماه در آن استقرار یافت. مقاطع هیستوپاتولوژیک و همچنین تصاویر میکروسکوپ الکترونیک بدست آمده از این دو ارگان نیز حاکی از اتصال انتهایی (End attachment) باکتری به سلولهای خملهای روده موشهای گروه چهارم بوده است. آزمون سرولوژی موشهای مذکور که به روش الایزا انجام شد نیز در مقایسه با گروه کنترل وجود وافزایش میزان آنتی بادی بر ضدباکتری تلقیح شده را در سرم این گروه از موشها نشان داده است.

به منظور بررسی اثرات جانبی یکی از داروهای بتاآدرنرژیک بنام ایزوپروترنول (ایزوپرنالین) بر روی وزن و ساختار سلولی غده تحت فکی گربه، ده قلاده گربه بومی بالغ ماده مورد مطالعه قرار داده شد. پس از تقسیم بندی گربه ها به دو گروه شاهد و آزمایشی، به هر یک از نمونه های گروه شاهد، روزانه پنج سی سی آب مقطر استریل و گروه آزمایشی، 1.7 میلی گرم داروی ایزوپروترنول محلول در پنج سی سی آب مقطر، به مدت 20 روز و به صورت داخل صفاقی تزریق گردید. پس از پایان دوره، حیوانات با استفاده از کتامین بیهوش و با دوز بالای داروی ندونال اتونایز شدند. سپس حیوانات تشریح گردیدند و غدد تحت فکی چپ و راست جهت مطالعات هیستومورفولوژیکی انتخاب گردید. پس از جدا نمودن بافتهای پیوندی سطح خارجی غدد، وزن آنها اندازه گیری و نتایج بدست آمده بین دو گروه و همچنین سمت چپ و راست با استفاده از آزمون تی- استیودنت، آنالیز و مقایسه شد. در انتها مشخص گردید که در مجموع، میانگین وزن غده تحت فکی پس از تزریق از 1388 میلی گرم به 1878 میلی گرم رسیده است و در مقایسه با گروه شاهد 1.35 برابر شده است. تفاوت حاصله از نظر آماری در سطح P<0.05 معنی دار بوده و در سمت چپ در مقایسه با راست، وزن غده بیشتر افزایش یافته بود. در بررسی بافت شناسی غده تحت فکی مشاهده شد که در اثر تزریق دارو، اندازه واحدهای موکوسی و سروزی در مقایسه با قبل از تزریق بزرگتر شده و هلالهای سروزی بهتر نمایان بودند.

مطالعه حاضر بر روی بیضه های 74 جنین گاومیش به ظاهر سالم دارای طول CRL=4-70cm انجام گرفت. نمونه ها عمدتا از کشتارگاه اهواز جمع آوری شدند. دراین پژوهش ابعاد بیومتریک و نزول بیضه مورد بررسی قرار گرفت. در بررسی بیومتری، بیضه راست و چپ از نظر طول، عرض، ضخامت و وزن مساوی بودند. رشد بیضه در ابتدا سریع بوده ولی بعد کند گردید. شکل بیضه که در ابتدا به صورت کروی و کنجدی است، بتدریج به صورت بیضی کشیده نمایان می شود. همچنین نزول داخلی شکمی، قبل از تولد و تا طول (CRL=20cm) صورت گرفته و بیضه راست زودتر از بیضه چپ وارد مجرای مغابنی می شود ولی هیچ گونه نزول بیضه خارج شکمی قبل از تولد مشاهده نمی شود.

عفونتهای چرکی موضعی کبد (آبسه های کبدی) فقط زمانی باعث بروز نشانه های اختلال فعالیت کبدی می شوند که به شدت بزرگ یا به میزان وسیعی متاستاتیک باشند. براین اساس آبسه های کبدی معمولا در زمان کشتار یا کالبد گشایی جلب توجه می کنند. آبسه اغلب بوسیله دیواره فیبروتیک ضخیمی کپسول دار شده و لذا آزمایش های هماتولوژیک با تستهای فعالیت کبدی نمی تواند وجود آبسه را درکبد مشخص سازد. هدف از انجام مطالعه حاضر تعیین میزان فراوانی آبسه های کبدی در کشتارگاه اهواز بوده است. در این بررسی 420 کبد گاو مورد مطالعه قرار گرفت. گاوها از دو جنس انتخاب و به 5 گروه سنی (A: زیر 2 سال، B: 3-2 سال، C: 4-3 سال، D: 5-4 و E: 5 سال به بالا) تقسیم شدند. در بررسی کبد دامها، تعداد، موقعیت و اندازه آبسه ها تعیین گردیده و سپس نمونه گیری برای کشت باکتریایی انجام می شد. نتایج با استفاده از آزمون Z و مربع کای تجزیه و تحلیل گردید. در این مطالعه از 420 کبد تحت بررسی 25 مورد (5.95%) دارای آبسه بودند. فراوانی آبسه در دو جنس نر و ماده به ترتیب 7.6% و 4.7% بوده، اختلاف معنی داری را نشان نداد (P<0.05). فراوانی آبسه در گروههای سنی E, D, C, B, A نیز به ترتیب 4.2%، 5.1%، 9.5%، 8.5% و 5.6% بود که در بین بعضی از گروهها اختلاف معناداری مشاهده شد (P<0.05). بیشتر آبسه در لب چپ (56%) و سطح دیافراگماتیک (92.3%) کبد یافت گردید. اختلاف بسیار معناداری ازنظر محل آبسه در لب های مختلف و دو سطح کبد وجود داشت (p<0.01). آرکانوباکتریوم پیوژنز (19 مورد) و فوزباکتریوم نکروفروم (3 مورد) از آبسه ها جدا گردید. در 3 مورد آبسه استریل بود.

در این بررسی تعداد 80 نمونه خامه قنادی موجود در شیرینی های خامه ای، از قنادی ها و مکان های مختلف تولید و توزیع این فراورده در پنج منطقه شمال، غرب، شرق، مرکز و جنوب شهر اهواز جمع آوری شده و از نظر آلودگی به باکتری اشرشیاکلی به عنوان شاخص کلی فرم ها مورد آزمایش قرار گرفت. در آزمون شمارش کلی فرم ها، 95 درصد نمونه ها آلوده به کلی فرم به میزان بیش از حد مجاز (گرم/ باکتری 10>) بودند و متوسط میزان آلودگی در نمونه های آلوده، 104×2.73 باکتری در هر گرم خامه قنادی بود. باکتری اشرشیاکلی از 88.75 درصد از نمونه های مورد آزمایش جدا شد. یافته های این بررسی نشان داده است که شیرینی های خامه ای مصرفی در مناطق مختلف شهر اهواز از حیث آلودگی به اشرشیاکلی کم و بیش مشابهند. همچنین میزان آلودگی در دو فصل سرد و گرم اختلاف معنی داری را نشان ندادند (p>0.05).

درماتوفیتوز در گاو بسیار مهم بوده و از بعد بهداشت عمومی نیز، با توجه به قابل انتقال بودن به انسان، واجد اهمیت است. درماتوفیتوز در گاو گسترش جهانی داشته و در بیشتر موارد، ارگانیسمی که سبب آن می شود، تریکوفیتون وروکوزوم است. این تحقیق به منظور بررسی عوامل مولد درماتوفیتوز در گاوهای تهران و حومه انجام شد. در آزمایشگاه نمونه ها پتاس 20% شفاف شده برای آزمایش مستقیم استفاده شدند. سپس هر نمونه در دو پلیت محیط کشت سابورودکستروزآگار کلرامفنیکل و سیکلوهگزامیددار (SCC) کشت و در حرارت 25 و 37 درجه سانتی گراد گرمخانه گذاری شدند و در صورت ظهور پرگنه های مشکوک مطابق روش های معمول تعیین هویت گردیدند. نتایج نشان داد که در این بررسی سر و گردن مهمترین عضوهای درگیر گاو در درماتوفیتوز بوده و تعداد ضایعات از 1 تا 11 عدد متغیر بود. اشاعه عفونت در زمستان و بهار بیشتر از فصول دیگر می باشد. با افزایش سن درماتوفیتوز در گاو کاهش می یافت و اختلاف معنی داری از نظر درماتوفیتور در دو جنس مشاهده نگردید. تنها درماتوفیتی که از گاوهای آلوده جدا شد، تربکوفیتون وروکوزوم بود.

دو قلاده سگ ماده از نژاد ژرمن شپرد با سن 1.5 و 2.5 ساله در یکی از کارخانجات اطراف تهران بطور ناگهانی تلف گردیدند. براساس سابقه، این سگ ها کلیه واکسن های ضروری و داروهای ضد انگل را دریافت کرده بودند و لاشه آنها صبح زود در محوطه کارخانه پیدا شده بود. در کالبد گشایی، لاشه ها پرخون، مخاطات سیانوزه و بافت ریه ادماتوز و پرخون و بافت های کلیه و کبد به شدت پرخون و تیره بود. در هر دو لاشه، معده کاملا پر و انباشته از غذای هضم نشده بود. در مطالعه ریزبینی، به جز ادم و پرخونی در بافت ها ضایعه پاتولوژیک دیگری مشاهده نگردید. جستجو برای یافتن سموم مختلف از جمله ترکیبات الکالوئیدی نظیر استریکنین، نیکوتین، مرفین و سمومی مانند فسفر دوزنگ و سیانور در محتویات معده و کبد انجام شد. آزمایش کروماتوگرافی لایه نازک (TLC)، حضور استریکنین در محتویات معده و کبد، در هر دو سگ مسموم را تایید نمود. در کشور ما، شیوع واقعی مسمومیت با این سم در حیوانات مشخص نیست اما به نظر می رسد شایع ترین علت مسمومیت در سگ باشد. استریکنین برای کنترل جمعیت سگ های ولگرد بویژه در شهرهای بزرگ مورد استفاده قرار می گیرد اما در مواردی مسمومیت عمدی سگ ها با این سم مشاهده شده است.

در این گزارش تشخیص درمانگاهی یک مورد فتق میاندوراهی در یک قلاده سگ نر ده ساله ژرمن شفرد ارایه شده است. در تاریخچه حیوان عدم اشتها، آنوری کامل و دپرسیون شدید از چهار روز قبل وجود داشت و در معاینه بالینی از سگ مزبور یک برآمدگی پراز مایع در سمت راست مقعد مشاهده گردید. در آسپیراسیون از قسمت برآمده مایع ادرار بذل گردید. ازت اوره خون و کراتینین سرم خیلی بالاتر از مقادیر طبیعی بودند (Cr=5mg/dl, BUN=110mg/dl). یافته های اولتراسونوگرافی ثابت کرد، مثانه از طریق پرده لگنی به منفذ ایسکیورکتال مفتوق شده است. برای ارزیابی میزان آسیب و بازگرداندن مثانه عمل سیلیوتومی صورت گرفت که پرخونی شدید و خونریزی های پتشی متعدد بر روی مثانه دیده شد. آنتی بیوتیک وسیع الطیف و تغذیه با غذای نرم پس از جراحی تجویز گردید. بی اختیاری ادرار مشکل مهم حیوان پس از عمل بود اما با تجویز پردنیزولون 0.5mg/kg) دوبار در روز خوراکی) در مدت ده روز رفع گردید. پس از مدت دو ماه فتق میاندوراهی مجددا عود نمود که بخیه کردن فتق و اخته نمودن حیوان به صورت همزمان باعث بهبودی کامل بیمار گردید و پیگیری های بلند مدت حاکی از سلامت حیوان بود.