مجله دامپزشکی ایران (دانشگاه شهید چمران اهواز)
سال:1394 | دوره:11 | شماره:4 |تعداد مقالات:12

به منظور شناسایی چندشکلی (پلی مورفیسم) موجود در ژن هورمون رشد در ماهی قزل آلای رنگین کمان، تعداد 20 نمونه ی مختلف از دو نژاد ایرانی و فرانسوی تهیه و استخراج DNA به روش CTAB انجام گرفت. واکنش زنجیره ای پلیمراز (PCR) جهت تکثیر قطعه ی 1825bp ژن هورمون رشد انجام و قطعه ی تکثیر شده با استفاده از آنزیم های شاخص (Tag I، Hinf I،Mbo 1، Alu I، Hin III، Hpa II و Nde I) تحت هضم آنزیمی و الکتروفورز با ژل آگارز 3 درصد قرار گرفت. در بررسی برش آنزیمی محصول PCR، دو آنزیم Tag I و Alu I توانستند چندشکلی در الگوی برش آنزیمی در ناحیه ی 450bp و 600bp در آنزیم Alu I و 500bp در آنزیم Tag I مابین جمعیت ماهیان ایرانی و فرانسوی را نمایان سازند. بر اساس نتایج، به نظر می رسد که آنزیم های AluI و Tag I می توانند به عنوان مارکرهای مولکولی مناسب برای شناسایی این دو جمعیت استفاده شده و در صنعت آبزی پروری برای تشخیص دو جمعیت قزل آلای وارداتی و بومی مفید واقع گردند.

تنش گرمایی از طریق ایجاد تغییرات فیزیولوژیک در بدن باعث بدتر شدن عملکرد در طیور می گردد. این تحقیق به منظور بررسی تأثیر پودر گیاهان آویشن و پونه در جیره ی جوجه های گوشتی بر عملکرد، خصوصیات لاشه و برخی فراسنجه های خونی در شرایط تنش گرمایی دوره ای صورت گرفت. دویست قطعه جوجه ی نر یک روزه سویه ی راس در قالب طرح کاملا تصادفی با 4 تیمار و 5 تکرار به ازای هر تیمار (10 جوجه در هر تکرار) استفاده شد. تیمارهای آزمایشی شامل جیره ی شاهد، 0.5 درصد پونه، 0.5 درصد آویشن و 0.5 درصد مخلوط آویشن و پونه بودند. نتایج نشان داد که وزن گیری در دروه ی پایانی و کل دوره با مصرف همه ی تیمارهای آزمایشی در مقایسه با شاهد افزایش پیدا می نماید (P<0.05). مصرف آویشن و مخلوط آویشن و پونه باعث کاهش ضریب تبدیل خوراک شدند (P<0.05). مصرف همه ی تیمارهای آزمایشی منجر به افزایش چربی حفره ی بطنی گردید ولی میزان افزایش ناشی از مصرف آویشن بالاتر از مقدار مربوط به پونه و یا مخلوط پونه و آویشن بود (P<0.05). مصرف پونه به تنهایی میزان تری گلیسرید خون را در مقایسه با سایر تیمارهای آزمایشی افزایش داد (P<0.05). هم چنین مصرف آویشن و پونه باعث کاهش اوره خون گردید (P<0.05). به علاوه جوجه های دریافت کننده ی آویشن هماتوکریت بالاتری در مقایسه با جوجه های دریافت کننده ی تیمار شاهد و دریافت کننده ی پونه داشتند (P<0.05). به طور کلی مصرف مجزا یا توام پودر آویشن و پونه احتمالا از طریق بهبود هضم خوراک و هم چنین کاهش آسیب های کلیوی باعث بهبود وزن گیری و ضریب تبدیل خوراک می گردد.

تیلریا آنولاتا یکی از تک یاخته های خونی منتقل شونده توسط کنه های سخت در گاو و گاومیش است که باعث ایجاد تیلریوزیس گرمسیری در گاوان آلوده می شود. این بیماری به عنوان یکی از بیماری های مهم به وجود آورنده ی خسارات اقتصادی در بسیاری از کشورها است. در بررسی حاضر از تعداد 90 رأس گاو ماده ی 2 الی 5 ساله ی بومی در شهر اهواز (30 رأس فاقد آلودگی تک یاخته ای، 30 رأس مبتلا به تیلریوزیس، 30 رأس آلوده به تیلریا و فاقد نشانه ی بالینی) خون گیری به عمل آمد و سپس برخی از فاکتورهای هماتولوژی و بیوشیمیایی آن ها مورد مقایسه قرار گرفت. نتایج نشان داد که در گروه مبتلا به تیلریوز میزان RBC، HB، PCV، MCHC، WBC به شکل معنی داری از گروه کنترل کم تر است (P<0.05). در گروه مبتلا به تیلریوز و گروه آلود ه ی فاقد نشانه، شمارش تعداد ائوزینوفیل به شکل معنی داری از گروه کنترل بیش تر، ولی شمارش تعداد نوتروفیل در گروه مبتلا به تیلریوز به شکل معنی داری از گروه کنترل و گروه آلوده ی فاقد نشانه کم تر بود (P<0.05). شمارش تعداد لنفوسیت نیز در درگروه مبتلا به تیلریوز و گروه آلوده ی فاقد نشانه نیز نسبت به گروه کنترل به شکل معنی داری کم تر بود (P<0.05). در بررسی گروه آلوده ی فاقد نشانه های بالینی، تنها پلاکت، لنفوسیت، نوتروفیل و ائوزینوفیل تغییرات معنی داری نشان دادند (P<0.05). میزان فعالیت آنزیم های ALT، AST، ALP و همچنین مقادیر BUN گروه بیمار نیز به شکل معنی داری از گروه کنترل بیش تر بود (P<0.05). بررسی حاضر نشان داد که برخلاف گروه مبتلا به بیماری، در گاوان آلوده ی فاقد نشانه ی بالینی، فاکتورهای مورد بررسی پس از طی دوره ی بیماری به حالت طبیعی باز می گردند.

بیماری لایم و تب کیو بیماری های مشترکی هستند که به ترتیب به وسیله ی دو باکتری گرم منفی بورلیا بورگدورفری و کوکسیلا بورنتی ایجاد می شوند. هدف از مطالعه ی حاضر بررسی شیوع سرمی بورلیا بورگدورفری و کوکسیلا بورنتی در سگ های ارجاعی به بیمارستان دامپزشکی دانشگاه شهید چمران اهواز بود. نمونه های سرمی از 182 قلاده سگ ارجاعی به بیمارستان از جنس، نژاد و سنین مختلف جمع آوری شد و با روش الایزا از نظر کوکسیلا بورنتی و بورلیا بورگدورفری ارزیابی شدند. داده های جمع آوری شده با استفاده از نرم افزار SPSS نسخه ی 16 و آزمون کولموگروف اسمیرنوف و مان ویتنی ارزیابی شدند. شیوع سرمی هر دو بیماری تب کیو و لایم 0.55 درصد (فاصله ی اطمینان 95 درصد 2.7 – 0 درصد) بود. بررسی حاضر نشان داد، شیوع سرمی تب کیو و بیماری لایم در سگ های ارجاعی به بیمارستان دامپزشکی اهواز ناچیز است و این حیوان در اپیدمیولوژی این دو بیماری مشترک نقش بارزی ندارند و بایستی به منظور روشن شدن وضعیت اپیدمیولوژیک بیماری حیوانات دیگر منطقه مد نظر قرار بگیرند.

لطفا برای مشاهده چکیده به متن کامل (PDF) مراجعه فرمایید.

رنگ ماهی به عنوان یکی از شاخص های مهم در بازارپسندی و یکی از فاکتورهای تجاری در آبزی پروری به شمار می رود. در این تحقیق اثر تجویز خوراکی غلظت های مختلف جلبک دونالیلا سالینا بر میزان بتاکاروتن پوست، رنگ پوست و باله های ماهی سورم (H.serverus) مورد بررسی قرار گرفت. به این منظور تعداد 180 قطعه ماهی با میانگین وزن (27±0.5 g) به 4 تیمار در 3 تکرار تقسیم شدند: تیمار اول با غذای پایه فاقد جلبک دونالیلا (G1) و سه تیمار دیگر به ترتیب با غلظت 50 (G2)، 100 (G3) و 200 (G4) میلی گرم جلبک دونالیلا سالینا در کیلوگرم خوراک، تغذیه شدند. بعد از 6 هفته تغذیه از ماهی های هر تیمار عکس دیجیتال و نمونه ی پوست تهیه گردید. میزان بتاکاروتن پوست و شاخص های رنگ (Chroma, Hue, b*, a*, L* *E و DE) بین تیمارها مقایسه گردیدند. نتایج نشان داد که میزان بتاکاروتن در تمامی تیمارها افزایش معنی داری نسبت به تیمار شاهد داشت (P<0.05) و بیش ترین میزان بتاکاروتن برابر 4.06±0.45 mg/kg مربوط به تیمار G4 بود. در ناحیه ی تنه و باله شاخص های (Chroma, b*, L*) تفاوت معنی داری بین تیمارها مشاهده نشد (P>0.05). در ناحیه ی تنه شاخص های (a*, DE, E*) افزایش و شاخص Hue کاهش معنی داری در تیمارهای (G3) و (G4)افزایش معنی داری نسبت به تیمار شاهد نشان داد (P<0.05). در ناحیه ی باله ها شاخص های E* و a* در تیمارهای (G3) و (G4) افزایش معنی داری نسبت به تیمار شاهد داشت (P<0.05). میزان شاخص DE در تمامی تیمارها افزایش معنی داری نسبت به تیمار شاهد داشت (P<0.05)، که بیش ترین میزان افزایش مربوط به تیمار (G4) بود. شاخص Hue در تیمار (G4) کاهش معنی داری نسبت به تیمار شاهد نشان داد (P<0.05). با توجه به قیمت مناسب ، در دسترس بودن و امکان تولید وسیع، از این جلبک می توان به عنوان یک منبع کاروتنوئید و ماده ای برای بهبود رنگ در ماهی استفاده نمود.

میش ماهی یکی از ارزشمندترین آبزیان خلیج فارس، دریای عمان و نیز سواحل خوزستان محسوب می شود. پوست به عنوان اولین سد دفاعی در مقابل محیط خارجی بوده و اعمال فیزیولوژیکی طبیعی داخل بدن را امکان پذیر می کند. در این پژوهش تعداد 6 قطعه میش ماهی مورد استفاده قرار گرفت و برای انجام مطالعات میکروسکوپی از ناحیه ی پشتی بدن برش هایی به ضخامت 5 میکرون تهیه و مورد رنگ آمیزی تولوئیدن بلو، H&E، AB (Ph=2.5) و AB (pH=2.5)-PAS قرار گرفتند. برای مطالعات میکروسکوپ الکترونی نمونه ها پس از ثبوت اولیه و ثانویه و آبگیری در داخل رزین آغشته گردیده و پس از تهیه ی برش های فوق نازک 50 تا 80 نانومتری به وسیله ی یورانیل استات و سیترات سرب رنگ آمیزی گردیدند. نتایج حاصل از مطالعات میکروسکوپ نوری نشان داد که اپیدرم حاوی سلول های جامی شکل، سلول های اپیتلیالی و سلول های سطحی سنگفرشی است. درم حاوی لایه های اسپونژیوزوم و کامپکتوم است. هیپودرم در برخی قسمت ها وجود ندارد و در برخی قسمت ها نازک است. نتایج حاصل از مطالعات میکروسکوپ الکترونی نشان داد که سلول های جامی حاوی قطرات موکوس هستند. سلول های سطحی سنگفرشی دارای میکروریج بوده و با اتصالات محکم با یکدیگر در تماس اند. سیتوپلاسم سلول های اپیتلیالی اپیدرم حاوی فیلامنت است که با اتصال دسموزوم با یکدیگر در تماس می باشند. هم چنین نتایج مطالعات هیستوشیمی نشان داد که سلول های جامی، سلول های سطحی سنگفرشی و سلول های اپیتلیالی اپیدرم به رنگ های PAS و AB با pH=2.5 واکنش مثبت نشان می دهند.

مطالعه ی حاضر، جهت تعیین سطح سرمی مس، در سگ های شهری و روستایی شهرستان اهواز، بر اساس آنالیز بیوشیمیایی و به روش اسپکتروفتومتری جذب اتمی انجام گردید. این تحقیق در فاصله ی بین سال های 93-1392 بر 250 نمونه سرمی، از جمعیت سگ های شهری و روستایی به ظاهر سالم و در سنین مختلف صورت گرفت. سگ های شهری، از بین موارد ارجاعی به بیمارستان دامپزشکی دانشگاه شهید چمران اهواز انتخاب شده و سگ های روستایی به 4 منطقه (شمال، شرق، غرب و جنوب) تقسیم شدند. تقسیم بندی بر اساس سن، جنس، نژاد، منطقه و جیره ی غذایی انجام گردید. سگ های مورد مطالعه بر اساس سن به 3 گروه (کم تر از 1 سال، 1 تا 3 سال و بالای 3 سال) دسته بندی شدند. بیش ترین انتشار نژادی در سگ های شهری عبارت بود از: مخلوط (24 درصد)، ژرمن شفرد (21.6 درصد)، تریر (18.4 درصد)، اشپیتز (11.2 درصد) و دوبرمن پینچر (9.6 درصد). نتایج حاضر نشان داد که میانگین و انحراف معیار غلظت مس سرم، در سگ های شهری و روستایی، به ترتیب 21.09±0.49 و 15.27±0.29 میکرومول در لیتر است. میزان مس سرم، به طور معنی داری در سگ های شهری بیش تر از روستایی (p<0.001) و در نژادهای کوچک بیش تر از بزرگ بود (20.59±4.86 در مقابل 17.27±4.71) (p<0.001). هم چنین میانگین غلظت مس سرم در سگ هایی که در جیره ی غذایی آن ها گوشت وجود داشت به شکل معنی داری (p<0.001) بیش تر از آن هایی بود که در غذایشان از گوشت استفاده نشده بود (20.64±5.05 در مقابل 12.59±1.18). میانگین و انحراف معیار مس سرم، در تمام نمونه ها در محدوده ی طبیعی قرار داشت (17.16-19.04، 95% CI:‎، 18.10±0.31). غلظت مس سرم، تفاوت معنی داری را بین سن، جنس و مناطق مختلف در سگ های مورد مطالعه نشان نداد (p>0.05). این مطالعه نشان داد که غلظت مس سرم، به طور معنی داری در سگ های شهری بیش تر از روستایی و در نژادهای کوچک بیش تر از بزرگ بود. به نظر می رسد، مطالعه ی حاضر اولین تحقیق در خصوص سطح سرمی مس در سگ های ایران به شمار می رود.

آگاهی از ویژگی های کالبدشناسی و پرتونگاری استخوان های ناحیه ی قلم، انگشتان، اندام های سینه ای و لگنی شتر یک کوهانه در تشخیص بیماری ها و ناهنجاری های آن ها جهت درمان موثر و رضایت بخش اندام های سینه ای و لگنی مهم و ضروری است. هدف از انجام این مطالعه، دستیابی به جزئیات رادیوگرافی و کالبدشناسی ساختارهای استخوان های ناحیه ی قلم و انگشتان شتر یک کوهانه بود. در این پژوهش از انتهای دیستال اندام های سینه ای و لگنی راست و چپ (بلافاصله بعد از مچ دست و مچ پای) پنج نفر شتر یک کوهانه نر استفاده شد. نتایج آناتومیکی به شرح زیر مشخص شد: وجود یک زائده ی کف پایی در انتهای پروگزیمال قلم اندام پایی، وجود شیار بین قرقره ای عمیق، وجود ستیغ سهمی ناقص در سطح کف دستی (کف پایی)، عدم وجود استخوان های فرعی قلم و استخوان کنجدی دیستال. اگرچه آناتومی استخوان های ناحیه ی قلم و بندهای انگشتان شتر یک کوهانه تفاوت های جزئی و شباهت های بسیاری را بین اندام های سینه ای و لگنی نشان داد، اما این استخوان ها در شتر یک کوهانه شباهت های اندک و اختلاف های آشکاری را با سایر نشخوارکنندگان اهلی دارا بودند. نتایج رادیوگرافی مطالعه ی حاضر نشان داد که استخوان اصلی قلم اندام لگنی به واسطه ی وجود یک زائده ی کف پایی انتهای پروگزیمال که در نماهای جانبی و پشتی - کف پایی دیده می شود، از اندام سینه ای قابل تمایز است. در نماهای پشتی کف دستی و پشتی کف پایی شیار بین قرقره ای عمیقی در استخوان قلم دیده شد. به دلیل عدم وجود استخوان های فرعی قلم و استخوان کنجدی دیستال، نماهای جانبی و پشتی کف دستی (کف پایی) به عنوان بهترین حالت گماری ها جهت این نواحی پیشنهاد می شود. ولی در ناحیه ی مفصل قلمی- بند انگشتی، علاوه بر نماهای فوق، نماهای مایل به دلیل وجود استخوان کنجدی پروگزیمال ضروری بود.

گونه های انگلی تک یاخته ای متعلق به جنس آیمریا می توانند سبب بیماری نشخوارکنندگان کوچک از جمله گوسفند شوند که به بیماری ناشی از این گونه های انگلی کوکسیدیوز اطلاق می گردد. کوکسیدیوز یکی از رایج ترین بیماری های روده ای گوسفندان جوان کم تر از شش ماه می باشد. شیوع آلودگی آن در تمام دنیا بالا می باشد و می تواند توسط گونه های مختلف آیمریایی ایجاد گردد. تحقیق حاضر به منظور تعیین میزان فراوانی و شناسایی تنوع گونه های آیمریا در بین جمعیت گوسفندان در زابل انجام شده است. برای انجام این تحقیق نمونه مدفوعی (5-3 گرم) از رکتوم 420 رأس گوسفند در طول چهار فصل سال 1392 گرفته شد. گوسفندان به سه گروه سنی تقسیم شدند، که شامل کم تر از 6 ماه، 12-6 ماه و بالاتر از 12 ماه بودند. تعداد ااسیست در هر گرم مدفوع با استفاده از روش شناورسازی مک مستر مورد بررسی قرار گرفت و ااسیست ها برای شناسایی جنس و گونه انگل اسپروله شدند. بر اساس نتایج به دست آمده شیوع کلی آیمریا در این مطالعه 20 درصد (CI=17.5-28.7 درصد، 20 درصد) بود. سن گوسفندان روی شیوع آلودگی اثر معنی دار داشت. تعداد ااسیست به طور قابل توجهی در گوسفندان کم تر از 6 ماه بالاتر بود (P<0.05). اختلاف معنی داری از نظر شیوع عفونت بین گوسفندان نر و ماده وجود نداشت (P>0.05). اختلاف آماری معنی داری بین OPG (میانگین تعداد ااسیست در گرم مدفوع) با سن و جنس گوسفندان وجود نداشت (P>0.05). شش گونه آیمریا شامل:آیمریا آهساتا (8.33 درصد)، آیمریا پاروا (7.38 درصد)، آیمریا اوینوئیدالیس (3.57)، آیمریاپالیدا (2.85 درصد)، آیمریا ویبرجنسیس (2.14 درصد) وآیمریا انترکاتا (0.95 درصد) جدا شد. نتایج این بررسی نشان داد که آلودگی آیمریایی در گوسفندان شهرستان زابل شیوع دارد که این امر نشان دهنده ی لزوم به کارگیری برنامه های کنترلی مناسب برای پیش گیری از این بیماری است.

فلورفنیکل یک آنتی بیوتیک وسیع الطیف است که برای درمان بیماری های مختلف به کار می رود. از آن جایی که مدرکی دال بر اثرات ناهنجاری زایی فلورفنیکل در دسترس نیست، هدف از مطالعه ی حاضر بررسی اثرات ناهنجاری زایی فلورفنیکل در سیستم اسکلتی جنین موش صحرایی بود. این مطالعه روی 39 سر موش آبستن در 5 گروه انجام شد، گروه 1، گروه کنترل بوده و به ترتیب گروه های دوم تا پنجم فلورفنیکل را با دوز 100، 200، 400 و 800 میلی گرم به ازای هر کیلوگرم وزن بدن دریافت نمودند. دارو در روز هشتم و دهم آبستنی به صورت داخل صفاقی تجویز شد. در روز بیستم آبستنی موش ها آسان کشی شدند و پس از استحصال جنین ها، قد و وزن آن ها تعیین شد و با روش رنگ آمیزی آلیزارین قرمز-آلیسین آبی رنگ آمیزی شدند، سپس سیستم اسکلتی به وسیله ی دستگاه استریومیکروسکوپ بررسی شد. درصد جذب جنین در گروه های 1 تا 5 به ترتیب 4.09، 22.64، 44.68، 53.57 و 59.32 درصد بود. ناهنجاری های اسکلتی مشاهده شده شامل شکاف کام، ناهنجاری جناغ و کاهش استخوانی شدن اندام حرکتی قدامی و خلفی بودند که در گروه 4 (400mg/kg فلورفنیکل)، 11.53، 11.53 و 11.53 درصد و در گروه 5 (800mg/kg فلورفنیکل)، 20.83، 12.50 و 37.50 درصد بود. بنابراین می توان نتیجه گرفت که فلورفنیکل به صورت وابسته به دوز سبب وقوع ناهنجاری های سیستم اسکلتی از جمله شکاف کام، ناهنجاری جناغ، جذب جنین و کاهش استخوانی شدن اندام حرکتی قدامی و خلفی در جنین موش صحرایی می شود.

یک قلاده سگ نر 6 ساله از نژاد بومی، با علائم بالینی افسردگی، بی اشتهایی، اسهال، تشنگی شدید، خروج کف از دهان و بدون پاسخ به درمان حمایتی طی 2 ساعت، در یکی از شهرهای استان زنجان تلف شد. نمونه هایی از اندام های کبد و کلیه ی حیوان به صورت فرمالینه برای آزمایش پاتولوژی و محتویات معده و بافت های کبد، قلب، کلیه، مغز و طحال حیوان به صورت یخ زده به مرکز تحقیقات سم شناسی و مسمومیت های دامی دانشکده ی دامپزشکی دانشگاه تهران ارسال شد. در کالبدگشایی، اندام ها تیره، پرخون و دهیدراته گزارش شده بود. مطالعات هیستوپاتولوژیک نشان دهنده ی پرخونی، خون ریزی و نکروز در بافت های کبد و کلیه به همراه تغییر چربی در کبد بود. با توجه به وجود رنگ صورتی در محتویات معده و وجود گندم های آغشته به رنگ صورتی، احتمال مسمومیت با یک نوع قارچ کش که به وسیله ی بذر آلوده ی کشاورزی به معده حیوان راه یافته بود را تقویت می کرد. در مرکز تحقیقات سم شناسی، با استفاده از روش گازکروماتوگرافی مجهز به دتکتور نیتروژن_فسفر (GC_NPD) جهت تعیین نوع ماده ی سمی، عامل مسمومیت قارچ کش تبوکونازول معرفی شد. این نخستین گزارش مسمومیت با تبوکونازول در سگ از ایران است.