علوم پزشکی دانشگاه آزاد اسلامی
سال:1396 | دوره:27 | شماره:4 |تعداد مقالات:12

اصلاح هدفمند ژنومی با استفاده از نوکلئازهای هدایت شونده توسط RNA روشی سریع، آسان و پربازده است که نه تنها امکان دستکاری و تغییر ژن ها و مطالعات کارکردی را برای پژوهشگران فراهم نموده است، بلکه آگاهی آن ها را در رابطه با اساس مولکولی بیماری ها و ابداع روش های درمانی نوین و هدفمند افزایش داده است. تاکنون فنون متفاوتی با عنوان قیچی های مولکولی با قابلیت ویرایش هدفمند ژنوم شاملZFN، TALEN وCRISPR/Cas9 ایجاد شده است. در واقع CRISPR/Cas9، سیستم ایمنی باکتری ها در برابر ویروس ها است که در آن نوکلئاز Cas9 توسط یک RNAی راهنمای تک رشته به توالی های مکمل هدف متصل شده و تغییراتی را اِعمال می کند. پیشرفت های حاصل شده در انتقال، ترمیم و پیدایش راهکار های ویژه موجب ابداع رده های متفاوت CRISPR/Cas9 شده است. از آن جایی که این ابزار تنومند، قادر به اصلاح مستقیم جهش های عامل بیماری است، توانایی آن در درمان اختلالات ژنتیکی مورد توجه فوق العاده ی پژوهش گران قرار گرفته است. با توجه به موارد گزارش شده از هدف گیری های غیر اختصاصی پروتئین Cas9، تمرکز بسیاری از پژوهش ها بر روی ارتقاء ویژگی های Cas9 قرار گرفته است. در این راستا پیشرفت های چشم گیر در انتخاب RNA راهنما، آنزیم های جدید و روش های شناسایی هدف گیری های نابجا را می توان نام برد. در این مقاله مروری، تاریخچه و جنبه های متفاوت سیستمCRISPR/Cas9 مانند دقت در هدف گیری ژنوم، انتقال سیستم و کنترل آن بر روی رخدادهای ترمیمی همراه با کاربردهای آن در پژوهش های آتی زیست شناسی و درمان های نوین بیماری ها مورد بررسی و بحث قرار گرفته است.

صنعت سلامت یکی از بخش های مهم و درحال رشدِ اقتصاد جهانی است. هرساله برای ارائه خدمات مراقبت بهتر و بازدهی بیشتر، در سازمان های بخش سلامت میلیاردها دلار صرف بهبود نظام های اطلاعاتی می شود. برنامه ریزی استراتژیک نظام اطلاعات در سازمان های سلامت محور، ابزاری برای تصمیم گیری آگاهانه برای حصول به اهداف کلان و خرد سازمان های بخش سلامت است و از هرز رفتن سرمایه گذاری های عظیمی که در فن آوری های اطلاعاتی سازمان ها می شود، جلوگیری می کند. این پژوهش یک مطالعه مروری غیرسیستماتیک و جامعه پژوهش آن شامل مطالعات علمی مستخرج از کتابخانه ها و محیط اینترنت است. پایگاه های اطلاعاتی مورد استفاده شامل ProQuest, Web of Science, Scopus, Ovid, Cochrane Library, Medline, ISC, Irandoc, SID, Magiran, Iranmedex Medlib, و موتور جستجوی Google Scholar بودند. کلیدواژه های استراتژی سلامت الکترونیک، مدیریت اطلاعات سلامت الکترونیک، پرونده الکترونیک سلامت، پزشکی از راه دور و تجویز الکترونیکی، برنامه استراتژیک نظام سلامت مورد بررسی قرار گرفتند. نتایج حاصل از این بررسی نشان داد که هرچند تلاش های زیادی برای اجرا و پیاده سازی سلامت الکترونیک در ایران شده است، با این حال استراتژی سلامت الکترونیک در ایران بیشتر در حد کلیات بوده و به علت عدم پایداری و موانع موجود به طور کامل عملیاتی نشده است. از طرفی نقایص موجود در زیرساخت فناوری اطلاعات کشور، محدودیت های نگرشی و رفتاری افراد، محدودیت های مالی، تغییرات سریع مدیران، کمبود نیروی انسانی متخصص و ماهر از موانع اصلی و تأثیرگذار در زمینه توسعه سلامت الکترونیک در ایران به شمار می آید. برای رفع این موانع، نیازمند داشتن برنامه استراتژیک ملی مشخص، هماهنگی افراد، سیاست گذاری و به کارگیری قوانین و مقررات و استانداردهای لازم، طراحی نرم افزارهای کاربردی هماهنگ، سیستم های امنیت الکترونیکی و ارتقاء فرهنگ استفاده از فناوری های اطلاعاتی در نظام سلامت کشور است.

سابقه و هدف: کلستاز، به دلیل عدم ورود ترشحات صفراوی به داخل روده کوچک رخ می دهد. در صورت درمان نشدن، کلستاز قادر است آسیب های جدی را به اندام های مختلف بدن وارد کند. همچنین این اختلال می تواند بر بیان ژن های دخیل در آپوپتوز اثرگذار باشد. در این پژوهش، اثرات کلستاز بر تغییرات بیان دو ژن دخیل در آپوپتوز Bad و Bcl-xl در ناحیه استریاتوم مغز رت های نر و نیز تاثیر کورکومین بر بیان ژن ها در این ناحیه از مغز رت-ها بررسی شد. روش بررسی: در این مطالعه تجربی، تعداد 16 سر رت به 4 گروه BDL، BDL-کورکومین، شم-کورکومین و کنترل تقسیم شدند. رت های گروه BDL تحت جراحی BDL (انسداد مجاری صفراوی) و گروه BDL-کورکومین، علاوه بر جراحی، تحت تیمار با کورکومین قرار گرفتند؛ درحالی که گروه شم-کورکومین فقط استرس جراحی را دریافت کرده و با دارو تیمار شدند وگروه کنترل هیچ گونه جراحی و تیمار دارویی نداشتند. سپس استریاتوم از مغز رت ها خارج شد و پس از طی مراحل استخراج RNA و سنتز cDNA، سنجش بیان ژن ها مورد بررسی قرار گرفت. یافته ها: با توجه به بررسی های به عمل آمده در میزان بیان ژن های پروآپوپتوتیک به آنتی آپوپتوتیک (Bad/Bcl-xl) تفاوت معنی داری بین BDL و BDL-curcumin دیده شد (05/0>p)، اما تفاوت معنی داری بین گروه شم-کورکومین و BDL-کورکومین در سلول های ناحیه استریاتوم مغز رت ها دیده نشد. نتیجه گیری: کورکومین باعث کاهش بیان ژن پروآپوتوتیک نسبت به آنتی آپوپتوتیک و باعث کاهش آپوپتوز ناشی از BDL می شود؛ لذا از کورکومین می توان برای کاهش زیان بخش کلستاز استفاده کرد.

سابقه و هدف: کلستاز که نوعی اختلال در عملکرد کبد است، با تغییر میزان هورمون وازوپرسین و کاهش اخذ آب همراه است. هسته های هجاور بطنی (PVN) و فوق بصری هیپوتالاموس (SON) دو ناحیه مهم برای کنترل هومئوستازی مایعات بدن هستند. این عمل می تواند با تنظیم جریان آب توسط کانال های آبی یا آکواپورین ها صورت گیرد. آکواپورین 4 ایزوفورم موثر انتقال دهنده آب در مغز است. به دلیل کاهش اخذ آب در کلستاز و نقش هسته های SON و PVN، در این مطالعه به بررسی تغییرات میزان آکواپورین 4 پرداخته شد. روش بررسی: در این مطالعه تجربی، موش های نر نژاد ویستار با وزن 200 تا 250 گرم به صورت تصادفی به سه گروه هفت تایی، شامل موش های گروه کنترل (بدون جراحی)، موش های گروه شم (جراحی کاذب) و موش های گروه کلستاز که مجرای صفراوی آن ها بسته شده بود، تقسیم شدند. سپس تراکم آکواپورین 4 هسته های مجاور بطنی و فوق بصری در تمامی گروه ها توسط روش ایمونوهیستوشیمی مورد بررسی قرار گرفت. یافته ها: نتایج حاصل نشان دهنده تراکم بالای آکواپورین-4 در هسته های SON و PVN در نمونه های شم و کنترل بود، در صورتی که در نمونه کلستاز میزان تراکم آکواپورین-4 کاهش یافت. نتیجه گیری: با توجه به نتایج این تحقیق، مقدار آکواپورین 4 در هسته های SON و PVN حساس به اسمولاریته و توکسی سیتی، کاهش یافت. احتمالاً کلستاز از طریق افزایش یا کاهش فاکتورهای مرتبط مانند اندوتوکسین ها، باعث کاهش تراکم آکواپورین-4 و میزان اخذ آب می شود.

سابقه و هدف: تحقیقات نشان داده که کاهش در عملکرد تخمدان ها در زمان یائسگی، با افزایش خودبه خودی در عوامل پیش التهابی و انعقادی همراه است. هدف از تحقیق حاضر، تعیین اثر یک دوره تمرین ترکیبی بر ترکیب بدن، فاکتورهای انعقادی و التهابی زنان یائسه دارای اضافه وزن و چاق بود. روش بررسی: در این مطالعه نیمه تجربی، 26 زن یائسه به ظاهر سالم به طور تصادفی به دو گروه تمرین استقامتی – مقاومتی یا گروه کنترل تقسیم شدند. گروه تمرین، 90 دقیقه، هفته ای سه روز به مدت هشت هفته تمرین کردند. گروه کنترل در این مدت تمرینی انجام ندادند. وزن، نمایه توده بدنی (BMI)، نسبت دور شکم به دور باسن (WHR)، میزان CRP با حساسیت بالا(hs-CRP)، اینترلوکین-6 (IL-6) و فیبرینوژن در شروع و پس از 8 هفته تمرین اندازه گیری شد. تحلیل آماری توسط آزمون آماری t زوجی و مستقل انجام شد. تمام آزمون های آماری به صورت دو طرفه با سطح معنی داری کمتر از 05/0 انجام شد. یافته ها: 22 نفر موفق به اتمام تحقیق شدند. در آغاز اختلاف معنی داری در متغیرهای گروه تجربی و کنترل وجود نداشت. تمرین ورزشی به طور معنی-داری موجب کاهش وزن (001/0=P)، BMI (001/0=P)، WHR (001/0=P)، سطوح پلاسمایی hs-CRP (001/0=P)، IL-6 (001/0=P) و فیبرینوژن (01/0=P) در گروه تجربی شد. در حالی که در گروه شاهد در این مدت تغییر معنی داری مشاهده نشد. نتیجه گیری: در تحقیق حاضر تمرینات ورزشی موجب کاهش در فاکتورهای التهابی و انعقادی زنان دارای اضافه وزن و چاق شد؛ بنابراین نتایج تحقیق ما پیشنهاد کننده این است که برنامه تمرین ورزشی استقامتی-قدرتی می تواند موجب بهبود در سلامتی زنان یائسه شود.

سابقه و هدف: یکی از روش های درمانی که ارتباط مستقیم و دو سویه ای با کاهش اضطراب سلامت دارد، درمان مبتنی بر پذیرش و تعهد است. هدف پژوهش حاضر بررسی کارآیی درمان مبتنی بر پذیرش و تعهد گروهی بر اضطراب سلامت زنان مبتلا به صرع با پیگیری سه ماهه بود. روش بررسی: طرح پژوهش حاضر به شیوه آزمایشی از نوع پیش آزمون-پس آزمون و پیگیری با گروه گواه بود. برای انجام پژوهش ابتدا از میان بیماران زن مبتلا به بیماری صرع مراجعه کننده به مراکز درمانی شهر خرم آباد 30 نفر به روش نمونه گیری هدفمند انتخاب و به شکل تصادفی در دو گروه آزمایش و گواه (15 نفر آزمایش و 15 نفر گواه) جایگزین شدند. هر دو گروه با استفاده از مقیاس اضطراب سلامت ارزیابی شدند. مداخله درمان مبتنی بر پذیرش و تعهد گروهی به مدت 8 جلسه 90 دقیقه ای برای گروه آزمایش اجرا شد. پس از اتمام جلسات، پس آزمون و سه ماه بعد از مداخله، پیگیری بر روی دو گروه آزمایش و گواه انجام شد. تحلیل داده های خام با استفاده از SPSS19 و اجرای آزمون های توصیفی و استنباطی از جمله تحلیل واریانس با اندازه گیری مکرر صورت گرفت. یافته ها: یافته های حاصل از نتایج تحلیل واریانس با اندازه گیری مکرر نشان داد، درمان مبتنی بر پذیرش و تعهد گروهی بر کاهش اضطراب سلامت در مبتلایان تأثیر معنی داری دارد. این نتایج در مرحله پیگیری نیز حفظ گردید. نتیجه گیری: نتایج پژوهش نشان داد که مداخله درمان مبتنی بر پذیرش و تعهد گروهی می تواند به عنوان روشی کارآمد برای کاهش اضطراب سلامت زنان مبتلا به صرع استفاده شود.

سابقه و هدف: بیماری کبد چرب یکی از عوامل خطر آفرین در اثر پیشرفت عفونت مزمن هپاتیت B و C بوده و در مطالعات اخیر به عنوان یکی از عوامل ایجاد کننده سیروز و نارسایی کبدی مورد توجه قرار گرفته است. بر این اساس، مطالعه حاضر به بررسی میزان فراوانی کبد چرب در بیماران مبتلا به هپاتیت های ویروسی پرداخت. روش بررسی: مطالعه شاهد – موردی حاضر به منظور بررسی و مقایسه یافته های سونوگرافی در مراجعه کنندگان با نتایج مثبت آزمون های هپاتیت B و یا C به پژوهشگاه ناباروری رویان و بیمارستان امیرالمومنین تهران برای درمان ناباروری با گروه کنترل انجام شد. برای تمامی شرکت کنندگان در مطالعه، سونوگرافی انجام شد و بر اساس نتایج سونوگرافی وجود تغیرات بافت کبد، آسیت، اسپلنومگالی و هپاتومگالی در شرکت کنندگان در مطالعه مورد بررسی قرار گرفت. یافته ها: اختلاف معنی داری بین میزان فراوانی کبد چرب در بیماران مبتلا و غیر مبتلا به هپاتیت B و C مشاهده نشد. همچنین میزان فراوانی کبد چرب با سن و جنس شرکت کنندگان در مطالعه ارتباط معنی داری نداشت. میزان هپاتومگالی در مبتلایان به هپاتیت C به صورت معنی داری از سایر شرکت کنندگان غیرمبتلا بالاتر بود. نتیجه گیری: بر اساس یافته های مطالعه حاضر و توجه به این نکته که کبد چرب در بیماران مبتلا به هپاتیت مزمن ویروسی می تواند منجر به افزایش آسیب های کبدی و سوق بیمار به سمت فیبروز کبدی شود، بررسی فراوانی شواهد سونوگرافیک کبد چرب و سایر اختلال مرتبط در بیماران مبتلا به هپاتیت مزمن و یا ناقلان هپاتیت های ویروسی ضروری به نظر می رسد.

سابقه و هدف: . تحول و تکامل فن اوری اطلاعات، همه بخش های جامعه از جمله حوزه آموزش را تحت تاثیر قرار داده است. پیش شرط استفاده از یادگیری الکترونیکی، وجود زمینه و بستر های لازم و دیدگاه روشن درباره آن است. هدف از این مطالعه، بررسی امکان برگزاری دوره آموزش مجازی در دانشکده پرستاری و مامایی دانشگاه آزاد اسلامی واحد پزشکی تهران از نظر اعضای هیات علمی بود. روش بررسی: در این پژوهش توصیفی-پیمایشی، کلیه اعضای هیات علمی دانشکده پرستاری و مامایی دانشگاه آزاد اسلامی واحد علوم پزشکی تهران با تعداد 51 نفر بررسی شدند. ابزار گردآوری داده ها، پرسش نامه 54 گویه ای با مقیاس لیکرتی 5 گزینه ای و در 7 حیطه تکنولوژیکی، انسانی، رهبری و مدیریت، اداری و پشتیبانی، فرهنگی و اجتماعی، اقتصادی و پداگوژیکی بود. یافته ها: میانگین پاسخ ها در تمامی حیطه ها از نظر شرکت کنندگان بالاتر از حد متوسط بود (0001/0>P). ضریب همبستگی اتا ارتباط قوی بین متغیرهای دموگرافیک شامل جنسیت و میزان تحصیلات با نمره کل پرسش نامه را نشان نداد، اما با افزایش سن مشارکت کنندگان، نمره کل پرسش نامه با اثرگذاری 42 درصدی افزایش یافت. نتیجه گیری: با توجه به نتایج به دست آمده، دانشکده پرستاری و مامایی دانشگاه آزاد واحد علوم پزشکی تهران از آمادگی خوبی برای برگزاری دوره های آموزش مجازی برخوردار است و باید نسبت به برگزاری این دوره ها اقدام نماید.

سابقه و هدف: این مطالعه به منظور بررسی اختلال راه عصب بینایی چشم با آزمایش الکترورتینوگرام (ERG) در بیماران مصرف کننده سیکلوسپورین ارجاع شده به کلینیک بصیر طی سالهای 95-94 انجام شد. روش بررسی: در این مطالعه مورد-شاهدی، 50 بیمار مصرف کننده سیکلوسپورین مراجعه کننده به کلینیک بصیر در سال 1394-1395 به صورت در دسترس انتخاب شده و تحت آزمون الکترورتینوگرافی قرار گرفتند. نتایج این آزمون شامل ولتاژ و فاز تأخیری در آنها تعیین شد و با یافته های به دست آمده در گروه شاهد مقایسه شد. یافته ها: میانگین ولتاژ ثبت شده در ERG در گروه مورد 1/117 با انحراف معیار 9/14 و در گروه شاهد 2/116 با انحراف معیار 3/14 میکروولت بود که اختلاف آماری معنی داری را بین دو گروه نشان نمی داد (82/0=P). میانگین فاز تأخیری ثبت شده در ERG در گروه مورد 33/44 با انحراف معیار 24/2 و در گروه شاهد 42/43 با انحراف معیار 11/2 میلی سکند بود که اختلاف آماری معنی داری را بین دو گروه نشان نمی داد (14/0=P). نتیجه گیری: بر اساس نتایج حاصل از این مطالعه چنین استنباط می شود که مصرف سیکلوسپورین سبب تغییر معنی داری در الکترورتینوگرام نمی شود.

سابقه و هدف: سرطان دهانه رحم یکی از شایع ترین سرطان های زنان است. ویروس پاپیلومای انسانی ((HPV به عنوان یکی از عوامل اصلی ایجاد کننده سرطان دهانه رحم شناخته شده است. هدف از انجام این مطالعه، بررسی آگاهی زنان از این مشکلات است. روش بررسی: در این مطالعه توصیفی مقطعی، 426 نفر از زنان مراجعه کننده به درمانگاه زنان بیمارستان شهید رجایی تنکابن واقع در استان مازندران در سال 1395 مورد بررسی قرار گرفتند. نمونه گیری به صورت در دسترس انجام شد. ابزار گردآوری داده ها پرسش نامه پژوهشگر ساخته بود. داده ها پس از گردآوری با استفاده از نرم افزار آماری SPSS22 و آزمون های آماری با ضریب اطمینان 95% برای تحلیل داده های جمع آوری شده، مورد استفاده قرار گرفتند. یافته ها: 141نفر( 34 %) از افراد مورد مطالعه تست پاپ اسمیر را انجام داده بودند. 186نفر(44%) دارای سطح آگاهی خوب درمورد سرطان دهانه رحم بودند و فقط 129 نفر (30%) آگاهی ضعیفی در مورد این سرطان داشتند. در خصوص آگاهی از ویروس HPV، جامعه آماری از میانگین ضعیفی برخوردار بود. بین سن و محل اقامت و آگاهی از HPV رابطه معنی داری وجود نداشت، اما ارتباط خاصی بین سطح تحصیلات، شغل و وضعیت تأهل با آگاهی از این ویروس وجود داشت (05/0P<). نتیجه گیری: در این مطالعه مشخص شد که میزان آگاهی زنان از تست پاپ اسمیر و سرطان دهانه رحم وضعیت نسبتأ خوبی دارد و تقریبا 40% از زنان تست پاپ اسمیر را انجام داده اند، اما در خصوص HPV وضعیت برعکس است و آگاهی زنان در این خصوص بسیار اندک و ناقص است، به همین دلیل اطلاع رسانی و آموزش مناسب الزامی به نظر می رسد.