دانش انتظامی
سال:1387 | دوره:10 | شماره:4-3 (مسلسل 41-40) |تعداد مقالات:11

وقوع تصادف بین وسایل نقلیه، یکی از عوارض شبکه حمل و نقل جاده ای است که مشکلات بسیاری از جمله خسارت، تلفات، ازدحام، هدر رفتن وقت و درگیری را به همراه دارد. یک سیستم منضبط و کارای حمل و نقل باید به نحوی ساماندهی شود که در آن، رفع مشکلات و اثرات منفی ناشی از تصادفات ساده ترین و کارآمدترین شکل امکان پذیر باشد. به همین منظور سامانه فرماندهی حادثه (ICS) به عنوان سامانه مناسب شرایط فعلی کشور از لحاظ سازماندهی مورد بررسی قرار می گیرد.بررسی جامع و ارزیابی گزینه های مطرح در این زمینه، عمده فعالیت این پژوهش به حساب می آید. این تحقیق به منظور پاسخ به نیاز جامعه صورت گرفته از لحاظ نوع تحقیق، کاربردی است و روش آن حلزونی می باشد.اساس نتایج به دست آمده این تحقیق مبتنی بر سه اصل به کارگیری امکانات و تجهیزات موجد کشور در راستای پوشش نارسایی ها و مشکلات، بررسی کارهای انجام شده در سایر کشورها و بهره گیری از نظرات و تجربیات نخبگان است.نتایج این بررسی ها نشان می دهد که بررسی های سامانه فرماندهی حادثه پیشنهادی قابلیت به کارگیری در شبکه حمل و نقل جاده ای را دارد. بنابراین، پیشنهاد می شود کلیه ارگان های عضو به ویژه نیروی انتظامی که از اعضای بنیادی و تاثیرگذار شورا به حساب می آیند، بستر تحقق سامانه مذکور را در درون سازمان خود فراهم آورند.

رویکرد جامعه محوری پلیس به دنبال آن است که اعتماد مردم و رضایت کارکنان را کسب و از این طریق، مشارکت و همکاری آنها را در شناسایی مشکلات جامعه و اداره امور پلیسی جلب کند. یکی ار راه های موثر در کسب اعتماد مردم و رضایت کارکنان، ارایه خدمات با کیفیت به آنهاست. رفتارهای شهروندی سازمانی، رفتاری مطلوب جمعی و اختیاری هستند که می توانند کیفیت خدمات را بهبود بخشند و به دنبال آن، اعتماد مردم و رضایت کارکنان را محقق سازند. به همین دلیل در تحقیق حاضر اهدافی مانند تدوین شاخص رفتار شهروندی سازمانی، تدوین شاخص ارزیابی کیفیت خدمات، بررسی رابطه بین رفتار شهروندی سازمانی با کیفیت خدمات و تعیین عوامل پیش بینی کننده رفتار شهروندی سازمانی پیگیری شد. سوال های اصلی تحقیق عبارت اند از: آیا رفتار شهروندی سازمانی با کیفیت خدمات رابطه دارد؟ عوامل پیش بینی کننده رفتار شهروندی سازمانی کدام اند؟بررسی همزمان عوامل موثر بر رفتار شهروندی سازمانی نشان داد: ساختار سازمانی و انسجام گروهی به طور مستقیم بر رفتار شهروندی سازمانی تاثیر دارند، ولی فرهنگ سازمانی از طریق شخصیت بر رفتار شهروندی سازمانی تاثیر دارد.

پژوهش حاضر با هدف شناخت و تبیین عوامل جامعه شناختی موثر بر نحوه نگرش به عملکرد نیروی انتظامی در شهر تهران اجرا شده است. بر این اساس، پس از بررسی اجمالی تاریخچه موضوع، رابطه مباحث نظری اعتماد، احساس امنیت و رضایتمندی به عنوان متغیرهای مستقل یا متغیر وابسته نگرش شهروندان برای ترسیم مدل نظری، تعیین و از فرضیات تحقیق سنجش به عمل آمد.روش پژوهش حاضر به صورت پیمایشی از نوع همبستگی است و از نظر معیار کاربرد یک بررسی کابردی است که با استفاده از ابزار پرسشنامه محقق ساخته به انجام رسیده است. جامعه آماری، کلیه افراد بالای 18 سال اند و تعداد نمونه ها بر اساس فرمول اندازه گیری کوکران به حجم 400 نفر تعیین شد. از روش نمونه گیری چند مرحله ای که از ترکیب روش های طبقه ای، خوشه ای و سیستماتیک و تصادفی انتخاب شده، اطلاعات در 5 منطقه تهران جمع آوری شده است.مهم ترین یافته های آماری نشان می دهند که بین «امنیت ذهنی» و «امنیت عینی» تفاوت معناداری وجود دارد و از طرفی بیشترین عواملی که باعث رضایت مردم از سازمان ها از جمله پلیس می شود، حفظ احترام افراد و پاسخگویی مناسب به نیازهای آنهاست.نتایج به دست آمده از آزمون های آماری، حاکی از آن است که از میان سه متغیر مستقل، متغیرهای رضایتمندی (احترام، صداقت و پاسخگویی) و احساس امنیت (امنیت مالی و فکری) بر نحوه نگرش به عملکرد نیروی انتظامی تاثیر معنادار و مثبت دارند و متغیر اعتماد (اعتماد بین شخصی) کمترین رابطه را نشان می دهد.

عملکرد نیروی انتظامی بر بهبود همه ابعاد زندگی اجتماعی، فرهنگی، سیاسی، اقتصادی کشور تاثیر چشمگیری دارد. بنابراین نیروی انسانی در این سازمان نقش محوری در ارتقای سطح عملکرد سازمانی، پلیس دارد، به طوری که فقدان نظام ارزیابی عملکرد واحدهای مختلف در سازمان پلیس به عنوان مساله اساسی شناسایی و مورد بررسی قرار گرفت. هدف اصلی این پژوهش تدوین نظام نامه عملکرد سازمانی نیروی انتظامی و ارایه شیوه های اجرایی آن بوده است. این پژوهش به لحاظ روشی، کاربردی و از لحاظ نوع، پیمایشی – توصیفی است. جامعه آماری آن را کلیه مدیران ارشد و میانی نیروی انتظامی تشکیل می دهند. در این پژوهخش از روش نمونه گیری قضاوتی (کسانی که اطلاعات بیشتری دارند) استفاده شده است و ابزار آن پرسشنامه محقق ساخته بود.یافته های پژوهش حاضر نشان می دهد که وزن عوامل درون سازمانی، موثر بر یک فرآیند خاص 75.8 درصد و عوامل خارجی برابر 9.82 درصد است به طوری که بیشترین وزن متعلق به مدیریت و رهبری و کمترین آن به فرهنگ سازمانی و محیط کاری تعلق گرفته است.نتایج این پژوهش نشان می دهد که اگر مطلوبیت شرایط خارجی موثر بر یک ماموریت نیروی انتظامی در حد 50 درصد است رسیدن به شاخص 95 درصد عملکرد به مفهوم عمل نه تنها در حد پیش بینی های مربوطه بلکه بیش از آن است. بنابراین از طریق داده های حاصل از این روش می توان توجه مدیران را علاوه بر بهبود در عوامل درون سازمانی به سایر عوامل برون سازمانی نیز معطوف داشت.

امروزه به دلیل وقوع تغییرات سریع و گسترده در محیط سازمان ها اعم از دولتی و خصوصی و ... و روابط فیمابین آنها در ابعاد مختلف، موجب شده است تا مدیران با تبعات پیچیده تر شدن این روابط مواجه شوند. به کارگیری و استفاده گسترده از شبکه های سیاست گذاری و تصمیم گیری با مشارکت شبکه های سودبر و جوامع مرتبط، فرایندی است که در پارادایم حکمرانی خوب برای برون رفت از این مشکلات به عوض روندهای قبلی (سلسله مراتبی و ...) توصیه شده است. هدف پژوهش حاضر، بررسی نظریه ها و همچنین میزان تاثیر الزامات محیطی در ابعاد داخلی و خارجی سازمان در تغییر عملکرد سازمان ها در شیوه های خط مشی گذاری خود از سلسله مراتبی و گرایش به استفاده از مدل های شبکه ای است. یافته های تحقیق بیانگر این مطلب است که اولا ساختار سازمان در حال گرایش از حالت مکانیکی به سمت ارگانیکی است. ثانیا هر کدام از متغیرهای مستقل با درصدهای متفاوت در متغیر وابسته موثرند. به عبارت دیگر، این متغیرها در تغییر نگرش مدیران در تمایل به کمتر استفاده کردن از تفکر استفاده کردن از تفکر سلسله مراتبی در تصمیم گیری ها و خط مشی گذاری های سازمانی و به کارگیری تفکر شبکه ای موثرند.نتیجه گیری حاصل از یافته های تحقیق بیانگر این مطلب است که مدیریت سازمان باید در فرایندهای ساختاری، مدیریتی و فرهنگی سازمان تغییراتی ایجاد کند تا بتواند زمینه های به فعلیت رساندن تفکر شبکه ای را در سازمان فراهم سازد.

تحقق اهداف سند چشم انداز کشور و ناجا در سال 1404 و سیاست های کلی برنامه پنجم توسعه و ارتباط شغل – شاغل و لزوم توجه به نظام مدیریت آموزش عالی ناجا پیرامون نیازهای مهارتی مدیران آن را برای سطوح عالی، میانی و عملیاتی بیان می کند. هدف از انجام این پژوهش تعیین مهارت های اقتصادی، سیاسی، اجتماعی و فرهنگی مدیران آموزش عالی در ناجا با اعلام اولویت های هر یک و مهارت های فرعی آنها به منظور ارایه یک الگوی مناسب مدیریتی برای سطوح عالی، میانی و عملیاتی بوده است.این پژوهش از نظر نوع، کاربردی و از لحاظ روش، زمینه ای است و جامعه آماری آن را 200 نفر از مدیران، فرماندهان مرتبط با آموزش عالی، مدیران گروه ها و اعضای هیات علمی دانشگاه علوم انتظامی تشکیل می دهند و روش نمونه گیری آن سرشماری است و برای گردآوری اطلاعات از ابزار پرسشنامه محقق ساخته استفاده شده است. طبق یافته های این پژوهش، اولویت مهارت اصلی مدیران سطح عالی را مهارت سیاسی، سطح میانی را مهارت اجتماعی و سطح عملیاتی را مهارت اقتصادی به خود اختصاص داده است و اولویت های اول مهارت های فرعی برای هر یک از مهارت های اصلی چهارگانه نیز به ترتیب: 1) برای مدیران عالی، مهارت های شایسته گماری، هدف گذاری و تعیین راهبرد، شایسته سالاری، مسوولیت پذیری 2) برای مدیران میانی، مهارت های عزت نفس، اطلاعاتی، مدیریت زمان، مسوولیت پذیری 3) برای مدیران عملیاتی، مهارت های فناوری، تفویض اختیار، همدلی و مسوولیت پذیری است.نتایج این پژوهش نشان می دهد که در هر سه سطح مدیریتی (عالی، میانی و عملیاتی) داشته سه مهارت عزت نفس (از مهارت های فرعی اقتصادی)، مدیریت زمان (از مهارت های فرعی اجتماعی) و مسوولیت پذیری (از مهارت های فرعی فرهنگی) برای مدیران آموزش عالی ناجا ضروری است.

اکنون پس از حدود ده سال که از مطرح شدن جدی رویکرد پلیس جامعه محور در نیروی انتظامی جمهوری اسلامی ایران می گذرد، لازم و نیز مفید است که در یک تحقیق علمی، ضمن ارزیابی شناخت مسولان ناجا نسبت به ابعاد و ویژگی های رویکرد مزبور و نیز میزان همراهی آنها با این رویکرد، اشراف پیدا کنیم. پژوهش حاضر در صدد است تا ضمن شناخت میزان آگاهی و همراهی فرماندهان ناجا با رویکرد جامعه محوری در پلیس، میزان تحقق آن را در سازمان پلیس کشور نیز بسنجد. همچنین مقطع زمانی حاضر برای آشنایی با آسیب ها و لغزشگاه های احتمالی رویکرد پلیس جامعه محور، مناسب تشخیص داده شد. لذا در این مقاله، ضمن شناخت سطح آگاهی و اطلاع فرماندهان ناجا نسبت به این آسیب ها، میزان آلودگی ناجا به آسیب ها و لغزش های مزبور را نیز سنجیده ایم.نوع تحقیق حاضر کاربردی و از نظر روش توصیفی – تحلیلی است و جامعه آماری آن را کلیه فرماندهان انتظامی شهرستان های کشور است که به شیوه نمونه گیری تصادفی ساده انتخاب شدند. از ابزار گردآوری اطلاعات، پرسشنامه محقق ساخته است.یافته های تحقیق بیانگر آن است که تمامی 52 گزینه با کسب امتیاز بالای 50 درصد، مورد تایید پاسخگویان قرار گرفت. همچنین میزان تحقق این ویژگی ها در سازمان پلیس نیز در حد قابل قبول ارزیابی شد.نتیجه تحقیق گویای آن است که همه 20 آفت ارایه شده با کسب امتیاز بالای 50 درصد، مورد تایید پاسخگویان قرار گرفته است. همچنین میزان آلودگی ناجا به آفات مزبور در نسبت های متفاوت و در گزینه های مختلف احساس می شود، لیکن شدت مجموع آلودگی ها (به ویژه در آسیب ها و لغزش های مهم) نگران کننده نیست، اما هشداردهنده است.

نیروی انسانی اصلی ترین سرمایه سازمان به حساب می آید که باید برای حفظ و نگهداری آن توجه جدی کرد. چنانچه در سازمان برای نگهداری نیروها چاره اندیشی نشود، سازمان با مشکلات بسیاری مواجه خواهد شد و نیروی انسانی ناکارآمد و بی انگیزه نمی تواند تحقق بخش اهداف سازمان باشد. لذا بررسی سیستم موجود نگهداری نیروی انسانی در ناجا و ارایه راهکارهای اصلاحی آن می تواند در این زمینه سازمان را در نیل به اهداف خود یاری دهد.در این پژوهش با توجه به اهداف مورد نظر از دو روش تحقیق همبستگی و زمینه یابی استفاده شده است. کلیه کارکنان رسمی و پیمانی ناجا در سراسر کشور جامعه آماری این تحقیق را تشکیل می دهند. با توجه به پراکندگی جغرافیایی جامعه آماری و سطوح مختلف درجات آنان، نمونه ای گویا با قابلیت تعمیم نتایج تحقیق به کل جامعه با روش نمونه گیری تصادفی طبقه ای به دست آمد. برای گردآوری اطلاعات از ابزار پرسشنامه استفاده شده است.نتایج به دست آمده نشان می دهد که نمره کل سیستم نگهداری کارکنان ناجا برای وضعیت موجود از حد متوسط ضعیف تر، اما برای عوامل طرح شغل و تعهد از نظر کارکنان ناجا در حد متوسط است. همچنین کارکنان ناجا انتظار دارند که میزان مناسب بودن وضعیت سیستم نگهداری این سازمان از حد متوسط بالاتر و در حد زیاد و خیلی زیاد باشد.

تغییرات محیطی و سازمانی به قدری سریع و غیرقابل پیش بینی بروز می کند که دانایی سرمایه انسانی تنها مزیت راهبردی مهم سازمان ها در رویارویی با این تحولات به شمار می رود. مدیریت کیفیت جامع یکی از موفق ترین فلسفه های مدیریتی به شمار می رود که به خوبی پاسخگوی تغییرات محیطی و سازمان، نیازها و انتظارات سازمان، جامعه و مسایل کیفیتی است. مدیریت کیفیت جامع در آموزش به دنبال نیازسنجی، برنامه ریزی و طراحی نظام آموزشی کارکنان با رویکرد راهبردی و مثبت بر نگرش سیستمی است.روش تحقیق این مقاله علمی – مروری توصیفی و تحلیلی از نوع کتابخانه ای است و برای جمع آوری اطلاعات از مصاحبه، مشاهده و بررسی اسناد استفاده شده است.یافته های این پژوهش نشان می دهند که مدیریت کیفیت جامع در اموزش دارای رویکرد راهبردی و نگرش سیستمی است که هفت مرحله به شرح زیر دارد: 1- تعهد؛ 2- سنجش نیازها؛ 3- مشخصات کیفیت؛ 4- برنامه راهبردی؛ 5- برنامه های تاکتیکی؛ 6- ارزشیابی های تکوینی و تراکمی؛ 7- اندازه گیری و بازخورد.نتایج این پژوهش نشان می دهد که کیفیت فرایند آموزش دارای معیارهای قابل اندازه گیری و غیرقابل اندازه گیری است که به طور شفاف برای انتخاب کارکنان و تعیین کیفیت مناسب مدرسان فراهم شده اند. حضور اساتید با کیفیت باعث ارتقای سطح کیفیت تدریس، ارزشیابی، آموزش علوم تخصصی و تولید دانش و معلومات پلیسی خواهد بود.