روانشناسی تحولی (روانشناسان ایرانی)
سال:1396 | دوره:13 | شماره:52 |تعداد مقالات:13

مقیاس مشکلات بین شخصی، فرم کوتا مقیاس 127 و 60 ماده ای مشکلات بین شخصی (بشارت، 1388، 1394، بشارت، محمدمهر، عزیزی و پوربهلول، 1389، هرویتز، روزنبرگ، بایر، اورنو و ویلاسنور، 1988)، یک آزمون 30 ماده ای است که از طریق شش زیرمقیاس قاطعیت، مردم آمیزی، اطاعت پذیری، صمیمیت، مسوولیت پذیری و مهارگری، مشکلات بین شخصی را می سنجد. در مقیاس 5 درجه ای لیکرت از نمره 1 تا 5 (کاملا مخالفم=1، مخالفم= 2، نه مخالفم و نه موافق= 3، موافقم= 4، کاملا موافقم= 5) نمره گذاری می شود. این مقیاس از دو قسمت تشکیل شده است: در قسمت اول که به چهار زیر مقیاس اول مربوط می شود، ماده ها با عبارت «برایم دشوار است...» شروع می شوند و در قسمت دوم، با عبارت «... خیلی زیاد انجام می دهم.» خاتمه می یابند. علاوه بر شش زیر مقیاس فوق، میانگین نمره کل مشکلات بین شخصی بر اساس مجموع نمره های 30 ماده مقیاس محاسبه می شود. این مقیاس برای اجرا در نمونه های عمومی و بالینی مناسب است و برحسب شرایط می توان آن را به دو صورت فردی و گروهی اجرا کرد. در اجرای مقیاس مشکلات بین شخصی، با توجه به نمونه مورد مطالعه و هدف های خاص پژوهش، می توان ویژگی های دموگرافیک و بالینی مورد نظر را اضافه کرد تا به وسیله پاسخ دهندگان تکمیل شود. ویژگی های روان سنجی مقیاس مشکلات بین شخصی در پژوهش های متعدد (بشارت، 1387، 1388، 1394، بشارت، محمد مهر، عزیزی و پوربهلول، 1389، هرویتز و دیگران، 1988) بررسی و تایید شده است.

لطفا برای مشاهده چکیده به متن کامل (PDF) مراجعه فرمایید.

هدف این پژوهش مقایسه عادت های غذایی سال های اولیه زندگی و سبک های دلبستگی دو گروه از دختران چاق و دارای وزن عادی 9 تا 11 سال بود. بدین منظور 150 دانش آموز چاق و 150دانش آموز دارای وزن عادی ساکن شهرستان رفسنجان با استفاده از روش نمونه برداری هدفمند انتخاب شدند و به پرسشنامه اطلاعات جمعیت شناختی، پرسشنامه روش های جامع تغذیه شدن (ماشر-ایزنمن، 2007) و سیاهه دلبستگی به والدین (گالون و رابینسون، 2005) پاسخ دادند. نتایج آزمون t مستقل نشان داد در زیرمقیاس های روش های تغذیه شدن (مانند استقلال عمل کودک، نظم جویی هیجانی با مواد غذایی، تشویق به تعادل و تنوع، استفاده از غذا به عنوان پاداش، مشارکت کودک در برنامه ریزی غذایی، اجبار به خوردن، ایجاد محدودیت با هدف سلامتی و با هدف کنترل وزن) بین دو گروه تفاوت معنادار وجود دارد. بین سبک های دلبستگی دو گروه تفاوتی مشاهده نشد. همچنین نتایج، تفاوت میان وزن هنگام تولد دو گروه و شاخص توده بدنی بیشتر والدین گروه دختران چاق را نشان داد. یافته های این پژوهش در شناخت علل چاقی دوران کودکی، پیشگیری از چاقی و طراحی مداخله برای درمان آن کاربرد دارد و می توان با آموزش های مناسب برخی از عادت های غذایی را در بستر فرهنگ تعدیل کرد.

این پژوهش به منظور تعیین اثربخشی بسته آموزشی گوش دادن احترام آمیز به کودکان بر ارتقای بهزیستی روان شناختی مادران انجام شد. 42 زوج مادر و کودک به صورت در دسترس از یک مرکز پیش دبستانی شهر تهران انتخاب شدند. با استفاده از سیاهه رفتاری برای کودکان (آشنباخ و رسکورلا، 2001) و پرسشنامه سلامت عمومی (گلدبرگ و هیلر، 1979) برای مادران از نبود اختلال های روان شناختی و رفتاری برای شرکت کنندگان اطمینان حاصل شد و به صورت تصادفی در دوگروه آزمایش و گواه قرار گرفتند. مادران هر دو گروه در سه مرحله پیش آزمون، پس آزمون و پیگیری دو ماهه به مقیاس بهزیستی روان شناختی (واریک ‎ ادینبورو، 2008) پاسخ دادند. مادران گروه آزمایش تحت آموزش گوش دادن احترام آمیز به کودکان و مادران گروه گواه در لیست انتظار قرار گرفتند. نتایج تحلیل واریانس چندمتغیری-مختلط (درون گروهی و بین گروهی) نشان داد که نمره های بهزیستی روان شناختی گروه آزمایش و گواه در مرحله پیش آزمون تفاوت چندانی نداشت اما پس از مداخله نمره های گروه آزمایش در پس آزمون به طور معناداری افزایش یافت و در پیگیری دوماهه نیز همچنان بالا بود. بنابراین می توان از مداخله های متمرکز بر ارتباط مادر-کودک به خصوص در زمینه گوش دادن موثر به کودکان برای ارتقای سطح بهزیستی روان شناختی مادران سود جست و از بروز برخی از اختلال های آتی پیشگیری کرد.

هدف این پژوهش تعیین سهم معنای زندگی و حمایت اجتماعی ادراک شده در شدت درد بود. برای این منظور طی یک پژوهش توصیفی از نوع همبستگی، 158 بیمار مبتلا به سرطان، از بین مراجعان بخش های رادیوتراپی و سنجش درمانی بیمارستان های شهدای تجریش، امام خمینی و محب یاس به صورت دردسترس انتخاب و با مقیاس شدت درد سیاهه چندوجهی درد (MPI)، زمینه یاب مطالعه پیامدهای پزشکی حمایت اجتماعی (MOS-SSS، شربورن و استوارت، 1991) و پرسشنامه معنای زندگی (MOL، استگر، فریزیر، ادیشی و کالر، 2006) ارزیابی شدند. نتایج تحلیل رگرسیون چندمتغیری نشان داد عوامل معنای زندگی و حمایت اجتماعی با گزارش شدت درد ارتباط دارند و 83درصد ادراک شدت درد توسط متغیر حمایت اجتماعی و معنای زندگی پیش بینی می شود. بنابراین به نظر می رسد در فرایند درمان بیماران مبتلا به سرطان، عامل حمایت اجتماعی ادراک شده باید مورد توجه بیشتری قرار گیرد.

این پژوهش برای تعیین نقش واسطه ای انگیزش درونی در رابطه بین ادراک از سبک های والدگری و تاب آوری تحصیلی دانش آموزان دختر انجام شد. به این منظور 312 دانش آموز دختر کلاس دوم متوسطه آموزش و پرورش منطقه 18 شهر تهران به روش نمونه برداری تصادفی خوشه ای چندمرحله ای انتخاب شدند و به سه مقیاس ادراک شیوه والدگری (گرولنیک، دسی و ریان، 1997)، مقیاس تاب آوری تحصیلی (مارتین، 2003) و مقیاس انگیزش درونی (والرند و دیگران، 1992) پاسخ دادند. نتایج نشان داد که ادراک سبک های والدگری با تاب آوری تحصیلی رابطه مثبت معنادار دارد. نتایج تحلیل مسیر نیز نشان داد که ادراک از سبک های والدگری با واسطه انگیزش درونی بر تاب آوری تحصیلی تاثیر غیر مستقیم و مثبت معنادار دارد. درمجموع ادراک از سبک های والدگری 15درصد از انگیزش درونی را تبیین کرد و 35 درصد از تاب آوری تحصیلی توسط ادراک از سبک های والدگری و انگیزش درونی پیش بینی شد. باتوجه به یافته ها می توان گفت که انگیزش درونی نقش واسطه ای در رابطه بین ادراک از سبک های والدگری و تاب آوری تحصیلی دارد.

این پژوهش با هدف تعیین ویژگی های روان سنجی سیاهه خودنظم جویی نوجوانان در نمونه ای از جمعیت نوجوانان ایرانی انجام شد. روش پژوهش توصیفی و جامعه آماری دانش آموزان شهر کرج استان البرز بود که با استفاده از روش نمونه برداری چندمرحله ای، 355 نفر انتخاب شدند. ابزار پژوهش، سیاهه خودنظم جویی نوجوانان (دایاز، گارسیا- دل کاستیلو و مویلانن، 2014) بود که همراه مقیاس خطرپذیری نوجوانان ایرانی (زاده محمدی، احمدآبادی و حیدری، 1390) بر روی گروه نمونه اجرا شد. نتایج تحلیل عاملی تاییدی، مدل دوعاملی نسخه اصلی سیاهه خودنظم جویی را تایید کرد، با بررسی روایی ملاکی همزمان نیز ضریب همبستگی سیاهه خودنظم جویی با مقیاس خطرپذیری بین 0.30 تا 0.51 به دست آمد. علاوه بر تایید روایی ملاکی، همبستگی بالای زیرمقیاس ها با نمره کل، روایی سازه سیاهه را تایید کرد. در بررسی اعتبار سیاهه، نتایج ضرایب آلفای کرونباخ و بازآزمایی به ترتیب در عامل خودنظم جویی کوتاه مدت 0.81، 0.75، در عامل خودنظم جویی بلندمدت 0.77، 0.71 و در کل سیاهه 0.87، 0.74 به دست آمد که رضایت بخش بود. بر اساس نتایج به دست آمده سیاهه خودنظم جویی نوجوانان دارای ویژگی های روان سنجی مناسب است و برای هدف های پژوهشی می تواند مورد استفاده قرار گیرد.

این پژوهش با هدف بررسی اثربخشی آموزش نظم جویی هیجان مدل گروس بر کیفیت زندگی زنان واجد اضطراب با استفاده ازطرح پیش آزمون-پس آزمون و گروه گواه اجرا شد. از میان زنان ساکن منطقه 13 تهران 26 نفر که واجد ملاک های ورود به مطالعه بودند با روش نمونه برداری خوشه ای انتخاب شدند و به طور تصادفی در دو گروه آزمایش و گواه قرار گرفتند. گروه آزمایش به مدت 8 جلسه 75 دقیقه ای تحت آموزش نظم جویی هیجان قرار گرفت و گروه گواه برنامه ای دریافت نکرد. هر دو گروه قبل و بعد از مداخله و پس از سه ماه به فرم 26 ماده ای پرسشنامه کیفیت زندگی سازمان بهداشت جهانی پاسخ دادند. یافته ها نشان می داد نمره های کیفیت زندگی گروه آزمایش پس از دریافت برنامه آموزشی، در مقایسه با گروه گواه تغییر معنادار یافته بود. همچنین یافته ها نشان داد که در مرحله پیگیری اثر مداخله بر متغیرها ثبات داشت. هیجان ها نقشی برجسته در افزایش کیفیت زندگی در زمینه های مختلف فردی، خانوادگی و اجتماعی دارند و موجب آگاهی فرد از فرایندهای شناختی می شوند. بنابراین، برنامه ای که هیجان ها و مولفه های وابسته به آن ها را اصلاح و تعدیل و راهبردهای انطباقی را تقویت کند، می تواند توانایی افراد را در زمینه های گوناگون بهبود بخشد.

این پژوهش شبه تجربی با هدف مقایسه اثربخشی روش تدریس یادگیری مبتنی بر مساله و روش تدریس سخنرانی بر هیجان های پیشرفت تحصیلی دانشجو معلمان انجام شد. بر اساس طرح پیش آزمون - پس آزمون با گروه گواه نامعادل فرضیه های پژوهش آزمون شد. با استفاده از روش نمونه برداری در دسترس، دو کلاس از دانشگاه فرهنگیان یزد به عنوان نمونه پژوهش انتخاب و به صورت تصادفی در گروه آزمایش (35= n) و گروه گواه (33= n) جایگزین شدند. گروه آزمایشی روش آموزشی مبتنی بر مساله و گروه گواه روش آموزشی مبتنی بر سخنرانی دریافت کردند. شرکت کنندگان به پرسشنامه هیجان های پیشرفت تحصیلی (پکران، گوئتز، تیتز و پری، 2002) پاسخ دادند. نتایج تحلیل کوواریانس تک متغیری نشان داد یادگیری مبتنی بر مساله در مقایسه با روش سخنرانی، اثربخشی بیشتری بر هیجان های مثبت پیشرفت تحصیلی مرتبط با کلاس درس شامل لذت از کلاس، امیدواری به کلاس، افتخار به کلاس، و هیجان های مثبت مرتبط با یادگیری شامل لذت از یادگیری، امیدواری به یادگیری و افتخار به یادگیری دارد. بنابراین، روی آورد یادگیری مبتنی بر مساله می تواند به عنوان جایگزینی مناسب برای روش سنتی سخنرانی در آموزش دانشجومعلمان مورد توجه قرار گیرد.