تحقیقات گیاهان دارویی و معطر ایران
سال:1390 | دوره:27 | شماره:4 (پیاپی 54) |تعداد مقالات:21

برای دستیابی به مدیریت بهینه آبیاری و کوددهی نیتروژن در گیاه دارویی رازیانه (.Foeniculum vulgare Mill) در شرایط آب و هوایی نیمه خشک آزمایشی در تبریز روی رقم محلی اصفهان با سه فاکتور شامل زمان آبیاری (90، 120 و 150 میلی متر تبخیر از تشتک) به عنوان عامل اصلی و ترکیب کود نیتروژنه (100، 150 و 200 کیلوگرم اوره در هکتار) و تقسیط کود (100% در زمان کاشت؛ 50% در زمان کاشت و 50% در زمان ساقه روی؛ 25% در زمان کاشت، 50% در زمان ساقه روی و 25% در زمان گلدهی) به عنوان عامل فرعی به صورت اسپلیت فاکتوریل با طرح پایه بلوک های کامل تصادفی در سال 1387 اجرا شد. نتایج نشان داد که با تاخیر در زمان آبیاری از 90 به 120 میلی متر تبخیر از تشتک تعداد چتر در هر بوته رازیانه 22.5% افت پیدا کرد. بیشترین عملکرد دانه و درصد اسانس به ترتیب برابر 880 کیلوگرم در هکتار و 3.66% به تیمار برخوردار از 150 کیلوگرم در هکتار کود اوره و آبیاری بعد از تبخیر 90 میلی متر آب از تشتک تعلق داشت. کاربرد کود به طور مساوی در مراحل کاشت و ساقه روی موجب افزایش 17 درصدی عملکرد دانه در مقایسه با دو سطح دیگر تقسیط کود شد. درصد اسانس از تقسیط کود اوره تاثیرپذیر نبود. وقتی رازیانه 150 کیلوگرم در هکتار کود نیتروژنه دریافت کرد و بعد از تبخیر 120 میلی متر آب از تشتک آبیاری شد، بیشترین عملکرد اسانس (32 لیتر در هکتار) را تولید کرد و میزان این افزایش نسبت به تیمار حائز کمترین عملکرد اسانس 43% بود. بنابراین در کشت رازیانه توصیه می شود که زمان آبیاری را به 120 میلی متر تبخیر از تشتک افزایش داده و 150 کیلوگرم در هکتار کود اوره در نسبت های مساوی در دو مرحله کاشت و ساقه روی مصرف گردد.

انیسون (.Pimpinella anisum L) گیاهی معطر و دارویی است که مهمترین ماده تشکیل دهنده اسانس آن آنتول می باشد و در صنایع داروسازی و غذایی مورد استفاده قرار می گیرد. این آزمایش برای بررسی تاثیر سطوح ورمی کمپوست (0، 5 و 10 تن در هکتار)، ترکیب سه باکتری Azotobacter، Azospirillum و Pseudomonas در دو سطح (تلقیح و عدم تلقیح) و زئولیت (0 و 4.5 تن در هکتار) بر کمیت و کیفیت اسانس و میزان جذب عناصر پرمصرف در گیاه دارویی انیسون به صورت فاکتوریل در قالب بلوک های کامل تصادفی در سال زراعی 88-1387 در ایستگاه تحقیقات کشاورزی سنندج به اجرا در آمد. نتایج نشان داد که افزایش سطوح ورمی کمپوست سبب بهبود درصد اسانس، عملکرد اسانس، درصد آنتول، درصد متیل کاویکول، میزان نیتروژن، فسفر و پتاسیم دانه گردید. اثر تلقیح باکتری بر صفات مذکور بجز بر درصد متیل کاویکول و پتاسیم معنی دار بود. کاربرد زئولیت نیز باعث افزایش معنی دار درصد اسانس، عملکرد اسانس و درصد آنتول گردید. اما در مورد سایر صفات اختلاف آماری معنی داری مشاهده نشد. اثر متقابل ورمی کمپوست و باکتری بر عملکرد اسانس و میزان فسفر در سطح 5% معنی دار بود و بیشترین مقادیر آنها از برهم کنش تیمارهای تلقیح با باکتری و کاربرد 10 تن ورمی کمپوست در هکتار حاصل گردید.

به منظور بررسی تنوع و رابطه بین عملکرد گل و اجزا آن، تعداد 12 ژنوتیپ گل محمدی (.Rosa damascena Mill) از نقاط مختلف کشور در قالب طرح بلوک های کامل تصادفی با سه تکرار در محل ایستگاه تحقیقاتی همند آبسرد دماوند کشت و برای عملکرد گل و اجزا عملکرد در سه کشت آبی (شاهد)، دیم و دیم همراه با مالچ مورد بررسی قرار گرفتند. در طی دوره گلدهی، تعداد گل، وزن گل، درصد ماده خشک گل، نسبت وزن گلبرگ به گل کامل، ارتفاع بوته و محیط بوته (تاج پوشش) یادداشت برداری شدند. پس از جمع آوری داده ها تجزیه همبستگی، رگرسیون و علیت انجام شد. نتایج تجزیه همبستگی نشان داد که عملکرد گل در هر سه شرایط با وزن تر گلبرگ همبستگی مثبت و معنی دار داشت. با استفاده از تجزیه رگرسیونی گام به گام سهم هر یک از صفات موثر در عملکرد گل مشخص گردید. در شرایط دیم صفات تعداد گل در پایه، نسبت وزن گلبرگ به گل کامل، اسانس در هکتار و درصد اسانس با ضریب تبیین 91.7%، در شرایط آبی وزن تر گلبرگ، نسبت وزن تر گلبرگ به گل کامل و محیط بوته با ضریب تبیین 98.6% و در شرایط کشت همرا با مالچ، عملکرد اسانس، درصد اسانس، ارتفاع بوته، نسبت وزن گلبرگ به گل کامل و تعداد گل با ضریب تبیین 90.6% بیشترین تغییرات عملکرد گل را توجیه نمودند. بر اساس نتایج تجزیه علیت، وزن تر گلبرگ در هر سه شرایط کشت بیشترین تاثیر مستقیم بر روی عملکرد گل داشت و چون مقدار و جهت آن با اثر کل (ضریب همبستگی) تقریبا یکسان بود، به عنوان مهمترین صفت در افزایش عملکرد گل محمدی شناخته شد. صفات تعداد گل در هکتار، عملکرد اسانس در هکتار، ارتفاع بوته و محیط بوته اگرچه به طور مستقیم در افزایش عملکرد نقش نداشتند ولی به طور غیرمستقیم از طریق افزایش وزن تر گلبرگ در افزایش عملکرد گل محمدی نقش مهمی داشتند. بنابراین، می توان از آنها به عنوان شاخصی برای انتخاب در جهت بهبود عملکرد گل استفاده نمود.

با توجه به اهمیت دارویی گیاه بادرنجبویه (.Melissa officinalis L) و فراوانی منابع آب و خاک شور در کشور، این تحقیق با هدف بررسی تاثیر اسموپرایمینگ بر جوانه زنی این گیاه تحت تنش شوری طی دو آزمایش جداگانه اجرا گردید. آزمایش اول با هدف تعیین مناسبترین شرایط پرایمینگ بذر گیاه بادرنجبویه در قالب طرح کاملا تصادفی با سه تکرار انجام شد. تیمارهای آزمایش شامل ترکیب تیماری پتانسیل اسمزی محلول پرایمینگ در چهار سطح (4-، 8-، 12- و 16- بار)، مدت زمان پرایمینگ در سه سطح (3، 5 و 7 روز) و درجه حرارت پرایمینگ در دو سطح (25 و 20.30 درجه سانتی گراد) و بذرهای شاهد (پرایم نشده) بود. نتایج نشان داد که بین تیمارهای اسموپرایمینگ از لحاظ درصد جوانه زنی، سرعت جوانه زنی و طول ریشه چه اختلاف معنی داری وجود داشت. مقایسه میانگین ها نشان داد که تیمار پتانسیل اسمزی 16- بار در مدت زمان پنج روز و دمای 25 درجه سانتی گراد نسبت به سایر تیمارها و شاهد سبب افزایش معنی داری در درصد و سرعت جوانه زنی بذر بادرنجبویه شد. آزمایش دوم با هدف بررسی تاثیر اسموپرایمینگ بر جوانه زنی بذر گیاه بادرنجبویه تحت تنش شوری به صورت آزمایش فاکتوریل در قالب طرح کاملا تصادفی در سه تکرار اجرا گردید. فاکتورهای مورد بررسی شامل تیمار بذری با دو سطح (بذر پرایم نشده و بذر پرایم شده) و تیمار شوری با چهار سطح (شاهد، 4، 8 و 12 دسی زیمنس بر متر) بود که بر اساس نتایجی که در مرحله اول آزمایش به عنوان بهترین شرایط پرایمینگ بدست آمد اقدام به تهیه بذرهای پرایم شده گردید. نتایج نشان داد که در همه سطوح شوری، بذرهای پرایم شده به طور معنی داری درصد و سرعت جوانه زنی و طول ریشه چه بالاتری نسبت به بذرهای پرایم نشده دارند. نتایج نشان داد که اثر متقابل شوری و تیمارهای بذری نیز از لحاظ درصد و سرعت جوانه زنی و طول ریشه چه معنی دار بود.

در این تحقیق دو ویژگی مهم فیزیکی و شیمیایی، درصد کل روغن و میزان اسید چرب موجود در بذر گاوزبان ایرانی (.Echium amoenum Fisch & Mey) از دو اکوتیپ کرمانشاه و نکا (استان مازندران) مورد مطالعه قرار گرفتند. استخراج روغن با استفاده از سیستم سوکسله و شناسایی اسیدهای چرب با استفاده از دستگاه کروماتوگرافی گازی (GC) صورت پذیرفت. سپس داده های بدست آمده با یکدیگر مورد مقایسه آماری قرار گرفتند. درصد روغن دانه در اکوتیپ کرمانشاه (19.16+0.31) و در اکوتیپ نکا (17.16+0.26) بدست آمد. همچنین 8 نوع اسید چرب شامل پالمتیک، استئاریک، اولئیک، سوکسنیک، لینولئیک، آلفا-لینولنیک (ALA)، گاما-لینولنیک (GLA)، و استئاریدونیک اسید توسط کروماتوگرافی گازی شناسایی گردید. اسید چرب سوکسنیک با میزان %0.2-0.4 و اسید چرب آلفا-لینولنیک با مقدار %46-48، به ترتیب دارای کمترین و بیشترین مقدار در هر دو اکوتیپ بودند. داده های بدست آمده حکایت از آن دارند که با توجه به ارزش غذایی اسیدهای چرب ضروری موجود در روغن دانه، گل گاوزبان ایرانی پتانسیل بالقوه جهت تولید مکمل های غذایی غنی از اسیدهای چرب ضروری همچون امگا-3 (آلفا- لینولنیک) و امگا-6 (گاما-لینولنیک) را دارد. با توجه به اهمیت شناخت از گیاه قبل از اجرای عملیات به نژادی، داده های بدست آمده می توانند به عنوان مرجعی در انتخاب روشهای مناسب اصلاحی برای بهبود کیفیت و کمیت روغن دانه و افزایش میزان اسیدهای چرب ضروری در این گیاه بکار گرفته شوند.

بادرشبی (.Dracocephalum moldavica L) گیاهی علفی و یکساله از خانواده نعناییان است که از اهمیت زیادی در ایران و جهان برخوردار می باشد و از اسانس حاصل از پیکر رویشی آن در صنایع مختلف داروسازی، غذایی و آرایشی و بهداشتی استفاده می شود. به منظور بررسی اثر کودهای بیولوژیک بر کمیت و کیفیت اسانس گیاه دارویی بادرشبی شامل مقدار اسانس و میزان ژرانیول، ژرانیال و ژرانیل استات در اسانس، آزمایشی به صورت فاکتوریل سه عاملی با استفاده از عامل های ورمی کمپوست (صفر، 15 و 30% حجم گلدان)، ازتوباکتر (کاربرد و عدم کاربرد) و بیوفسفات (کاربرد و عدم کاربرد) در قالب طرح پایه بلوک های کامل تصادفی با دوازده تیمار و سه تکرار در سال زراعی 1388 به صورت گلدانی در مزرعه تحقیقاتی دانشکده کشاورزی دانشگاه تربیت مدرس به اجرا در آمد. مقایسه میانگین ها توسط آزمون مقایسه دانکن در سطح احتمال 5% انجام شد. نتایج حاصل از این پژوهش نشان داد که بیشترین مقدار اسانس در پیکر رویشی (0.74%) و بیشترین میزان ژرانیل استات در اسانس (61.1%) در تیمار سطح سوم ورمی کمپوست حاصل شد. همچنین بیشترین مقدار ژرانیول در اسانس (24.2%) در تیمار سطح دوم ورمی کمپوست × عدم کاربرد بیوفسفات و بیشترین مقدار ژرانیال در اسانس (18.2%) در تیمار سطح دوم ورمی کمپوست × عدم کاربرد ازتوباکتر، حاصل شد.

کنترل پشه ها و حفاظت افراد از گزش آنها یکی از مهمترین راه های پیشگیری از بیماریهای منتقله به وسیله آنها می باشد. گزش این حشرات علاوه بر ایجاد عوارض موضعی (خارش، قرمزی و سوزش) می تواند موجب انتقال بیماریهای مهلک و خطرناک به خصوص در مناطق حاره و گرمسیری گردد. یکی از روشهای کنترل این بیماری حفاظت افراد از گزش پشه های ناقل می باشد، استفاده از دورکننده ها به ویژه دورکننده های گیاهی از روشهای مناسب برای حفاظت افراد به شمار می رود. در این مطالعه از سه گیاه ملیس (.Melissa officinalis L)، رزماری (.Rosmarinus officinalis L) و لاواندا (.Lavandula angustifolia Mill) استفاده شده است که بعد از تهیه اسانس و عصاره هر کدام، در دو مرحله آزمایش حیوانی و انسانی خاصیت دفع کنندگی آنها بر علیه پشه Anopheles stephensi مقایسه گردید. در نهایت اثر دفع کنندگی اسانس ها و عصاره ها با ترکیب شیمیایی دافع N و N- دی اتیل 3- متیل بنزامید که به عنوان کنترل مثبت است، مورد مقایسه قرار گرفت. نتایج تجزیه و تحلیل آماری نشان داد که بین عصاره و اسانس اختلاف معنی داری (1%) وجود دارد و اثرگذاری اسانس بیشتر از عصاره بود. همچنین نتایج نشان داد که اثر دفع کنندگی این مواد در حیوانات نسبت به انسان بیشتر بوده است.

رازک (.Humulus lupulus L) گیاهیست دائمی از تیره شاهدانه (Cannabaceae)، که در بیشتر نقاط جهان جهت استفاده دارویی و صنعتی کشت می گردد. این گونه در استان گلستان به صورت وحشی رویش دارد. این بررسی، به منظور دستیابی به بهترین روش کاشت گیاه رازک در گرگان انجام شد. این پژوهش از سال 1379 به مدت سه سال اجرا شد. در این تحقیق چهار روش کاشت شامل: 1- بذرکاری 2- قلمه 3- پاجوش و 4- خوابانیدن در قالب طرح بلوک های کامل تصادفی در چهار تکرار مورد بررسی قرار گرفتند. نتایج نشان داد که از نظر استقرار گیاه، روشهای پاجوش، خوابانیدن و بذرکاری نسبت به روش قلمه اختلاف معنی داری داشتند (p<0.01). از نظر میزان عملکرد رازک روشهای پاجوش و خوابانیدن به ترتیب با 1610 و 1338 کیلوگرم در هکتار نسبت به روشهای بذرکاری و قلمه با 687 و 28.5 کیلوگرم در هکتار اختلاف معنی داری داشتند (p<0.01). در مجموع روش پاجوش با توجه به استقرار مناسب و عملکرد بالا نسبت به 3 روش دیگر برای کاشت در گرگان توصیه می گردد.

پس رفت و توقف ضایعات آترواسکلروز یک هدف اساسی برای بیماران می باشد. آنتی اکسیدان ها و ترکیب های هایپولیپیدمیک منجر به توقف پیشرفت آترواسکلروز و موجب پس رفت آترواسکلروز می شوند. در این مطالعه لیپیدهای سرم و تغییرات آترواسکلروزی بعد از مصرف عصاره گل راعی (.Hypericum perforatum L) در طی درمان در خرگوش های هیپرکلسترولمی بررسی شده است. خرگوش ها به طور تصادفی در 4 گروه 5 تایی تقسیم شدند. گروه اول با رژیم غذایی استاندارد به مدت 75 روز، گروه دوم با رژیم پرکلسترول (کلسترول 1% وزن غذا) به مدت 75 روز، خرگوش ها در گروه 3 و 4 برای 45 روز رژیم پرکلسترول 1% و پس از آن به ترتیب در گروه سوم رژیم معمولی و گروه چهارم عصاره گل راعی (150 mg/kg.bw) به مدت 30 روز دریافت نمودند. نمونه خون در ابتدا، 45 روز و بعد از 75 روز برای اندازه گیری لیپیدهای سرم جمع آوری گردید. در پایان مطالعه، آئورت نیز برای بررسی پلاک های آترواسکلروزی برداشته شد. در این مطالعه غلظت کلسترول، TG، LDL-C، و همچنین AI کاهش و سطح HDL-C در گروه III-IV افزایش یافت، ولی کاهش لیپیدهای سرم و تغییرات آترواسکلروزی در گروه IV در مقایسه با گروه III در طی درمان کاهش بیشتری داشته است. نتایج نشان داد که رژیم معمولی به دنبال رژیم پرکلسترول موجب تسریع آترواسکلروز با وجود کاهش لیپیدهای سرم می شود. درمان با عصاره گل راعی به دنبال رژیم پرکلسترول از پیشرفت آترواسکلروز جلوگیری می کند، که احتمالا با کاهش ریسک فاکتورها و ساز و کارهای آنتی اکسیدانی که موجب درمان آترواسکلروز می شوند، ارتباط دارد. بنابراین کاهش ضایعات آترواسکلروز احتمالا در ارتباط با کاهش فشارهای اکسیداتیو می باشد.

گز روغنی (Moringa peregrine (Forssk.) Fiori) یکی از گونه های باارزش درختچه ای و فراموش شده است که در مناطقی از جنوب شرقی کشور ما رویش دارد و ارزش دارویی، صنعتی و غذایی زیادی برای آن ذکر شده است. به رغم اهمیت زیادی که این گونه از منظرهای مختلف دارد تاکنون از نظر ویژگی های مختلف زیستی از جمله ویژگی های کاریوتیپی مورد توجه کافی قرار نگرفته است. در این تحقیق چهار جمعیت گیاهی مختلف به همراه دو نمونه کشت بافتی از این گونه مورد مطالعات کاریوتیپی قرار گرفته و ضمن اندازه گیری ابعاد کروموزومی برخی از آماره های موجود جهت سنجش تقارن کاریوتیپی نیز محاسبه شده و بر مبنای آنها جمعیت های مختلف این گونه مورد مقایسه قرار گرفتند. اطلاعات کاریوتیپی بر مبنای دو مدل آشیانه ای و فاکتوریل تجزیه و تحلیل شدند. در شمارش کروموزومی مشخص شد که کلیه فامیل ها و جمعیت ها دارای 28 کروموزوم بودند (28=2n). تجزیه واریانس داده ها نیز نشان داد که جمعیت های مورد مطالعه و کروموزوم های آنها از نظر تمامی ویژگی های کاریوتیپی با هم اختلاف معنی داری در سطح 1% داشتند. در مواردی سلول های آنیوپلوئید نیز مشاهده گردید. به طور کلی این گونه دارای کروموزوم های ریزی است، به طوری که میانگین عمومی طول کروموزوم های جمعیت های مورد مطالعه بین 1.19 تا 2.1 میکرون متغیر بود. بیشترین طول ژنوم متعلق به جمعیت کشت بافتی کنشکی (51.2 میکرون) و کمترین طول ژنوم متعلق به جمعیت گرهون (33.3 میکرون) بود. به عبارت دیگر، نمونه های کشت بافتی از نظر ابعاد کروموزومی در دسته های جداگانه و کاملا متفاوت از سایر جمعیت های مطالعه شده قرار گرفتند. متقارن ترین کاریوتیپ را بر مبنای TF% جمعیت چانف از خود نشان داد (45%). نامتقارن ترین کاریوتیپ بر این مبنا متعلق به نمونه کنشکی بود (41%). آماره DRL و فرمول کاریوتیپی نیز این موضوع را تایید نمود.

خشکی از جمله تنش های فیزیکی است که به عنوان عامل محدودکننده رشد گیاهان در بیشتر نقاط جهان شناخته شده است. در این پژوهش بذر کتان (.Linum usitatissimum L) در گلدان های پلاستیکی حاوی شن- رس- خاک برگ با نسبت 1:1:2 کاشته شد. پس از کامل شدن سومین برگ اصلی گیاه، تنش در سه سطح بر اساس ظرفیت زراعی (شاهد FC،2.3 FC ، 1.3 FC) به مدت 10 روز اعمال شد. این آزمایش با سه تکرار بر اساس طرحی کاملا تصادفی انجام شد. به منظور بررسی اثر تنش خشکی بر مکانیسم های دفاعی غیرآنزیمی گیاه دارویی کتان، گیاهان ابتدا از گلدان ها خارج و سپس میزان کاروتنوئید، آنتوسیانین، فلاونوئید، ترکیب های فنلی و پرولین در آنها اندازه گیری شد. نتایج آماری با استفاده از نرم افزار SPSS در سطح 0.05 نشان داد که میزان آنتوسیانین، ترکیب های فنلی و پرولین با افزایش تنش خشکی افزایش یافت و این افزایش معنی دار بود. لازم به ذکر است که تجمع پرولین در اندام هوایی بیشتر از ریشه می باشد. میزان فلاونوئید در شرایط2.3 FC  ابتدا افزایش و بعد کمی کاهش یافت، اما به هر حال در مقایسه با شاهد میزان فلاونوئید افزایش یافت. میزان کاروتنوئید در این آزمایش در برگ گیاه کتان کاهش معنی داری را با شاهد نشان داد.

نوروزک (.Salvia leriifolia Benth) گیاهی متعلق به تیره نعناعیان (Lamiaceae) می باشد. این گیاه از نظر دارویی از اهمیت بسیار زیادی برخوردار است. در طبیعت جوانه زنی بذر این گیاه به سختی صورت می گیرد که موجب در معرض انقراض قرار گرفتن آن شده است. این پژوهش ضمن بررسی علت پایین بودن جوانه زنی بذر، عوامل موثر بر تحریک جوانه زنی را مورد بررسی قرار خواهد داد. تیمارهای مختلف فیزیکی- شیمیایی شامل خراش دهی پوسته بذر، خراش دهی پوسته بذر و آب جاری، قرار دادن بذور نرمال زیر آب جاری، حذف کامل پوسته بذر و کشت مغز بذر، ایجاد ترک در پوسته بذر و تیمار بذر نرمال با اسید سولفوریک بود. بذرها در سال 1388 از ایستگاه آبخوانداری واقع در شهر سبزوار جمع آوری شدند. سترون کردن بذرها با محلول%0.1 HgCl2w/v  انجام شد و اثر چهار تیمار دمایی +4oC، +20oC، +25oC و قرارگیری بذرها به مدت یک هفته در دمای +4oC و سپس انتقال به دمای +25oC بر جوانه زنی بذر این گیاه بررسی گردید. در هیچ یک از تیمارهای شاهد، خراش دهی مکانیکی، آب جاری و تیمار با اسید سولفوریک، جوانه زنی حاصل نشد. اختلاف معنی داری در جوانه زنی بذر در تیمارهای خراش دهی پوسته بذر و آب جاری و برش با اسکالپل و ایجاد شکاف در بذر بجز بذرهایی که پوست برداری شده بودند مشاهده نشد. تیمار حذف کامل پوسته بذر و قرارگیری بذرها در دمای 4oC به مدت یک هفته و سپس نگهداری آنها در دمای 25oC بهترین نتیجه (100% جوانه زنی) را در بر داشت. حذف کامل پوسته بذر به عنوان مانع فیزیکی همراه با سرمادهی اولیه روشی موثر برای جوانه زنی بذر این گونه شناخته شد.

صمغ کتیرای سفید از مهمترین صمغ های گیاهیست که از ساقه گون سفید (.Astragalus gossypinus Fischer) گرفته می شود. ایران مهمترین تولیدکننده کتیراست. امروزه کتیرا در صنایع مختلف از جمله: دارویی، بهداشتی و غذایی مصارف جدید و متنوعی پیدا کرده است. از آنجا که ارزش گذاری اقتصادی کتیرا بر اساس کیفیت آن انجام می گیرد، مطالعه ترکیب های شیمیایی صمغ کتیرا و شناسایی رویشگاه های برتر گون ضروریست. در این تحقیق نمونه های کتیرای سفید از شش رویشگاه گون سفید در منطقه غرب استان اصفهان استحصال گردید و مهمترین ترکیب ها، کربوهیدرات ها، اسیدهای آمینه و عناصر معدنی تعیین و مقایسه شد. نتایج بررسی ها نشان داد که قند آرابینوز با متوسط 34.49% بیشترین مقدار قند موجود در صمغ کتیرا را داراست. در مجموع 9 نوع اسید آمینه شناسایی و اندازه گیری شد که در بین آنها اسیدهای آمینه هیدروکسی پرولین با متوسط 173.3 نانومول بر گرم بیشترین و متیونین کمترین مقدار را شامل شد. همچنین در بین عناصر اندازه گیری شده کلسیم و فسفر به طور میانگین به ترتیب 0.76% و 0.83% بیشترین درصد و عنصر نیتروژن با متوسط 0.06% کمترین درصد را دارا بودند.

به منظور بررسی اثر تاریخ کاشت و تراکم گیاهی بر عملکرد و اجزای عملکرد اسفرزه (.Plantago ovate L) آزمایشی به صورت کرت های خرد شده در قالب طرح بلوک های کامل تصادفی با سه تکرار در مزرعه تحقیقاتی دانشگاه آزاد اسلامی بیرجند در سال 1387 انجام شد. در این آزمایش تاثیر سه تاریخ کاشت 30 فروردین، 20 اردیبهشت و 10 خرداد ماه به عنوان فاکتور اصلی و سه تراکم گیاهی 16.6، 22.2 و 33.3 بوته در مترمربع به عنوان فاکتور فرعی مورد مطالعه قرار گرفت و صفاتی از قبیل عملکرد دانه، تعداد سنبله در بوته، تعداد دانه در سنبله، وزن هزاردانه، عملکرد بیولوژیک و شاخص برداشت مورد بررسی قرار گرفت. نتایج این تحقیق نشان داد که تاخیر در تاریخ کاشت از 30 فروردین به 10 خرداد ماه تعداد سنبله در بوته، تعداد دانه در سنبله، عملکرد دانه، عملکرد بیولوژیک و شاخص برداشت را به ترتیب 35.2، 39.8، 60.2، 49.3 و 19.7 درصد به طور معنی دار کاهش داد. تاریخ کاشت 30 فروردین ماه با میانگین 656.11 سنبله در مترمربع از برتری معنی داری نسبت به دو تاریخ کاشت بعدی برخوردار بود. همچنین تراکم بوته تاثیر معنی داری بر تعداد سنبله در بوته، تعداد سنبله در مترمربع، عملکرد بیولوژیک، عملکرد دانه در مترمربع، شاخص برداشت و عملکرد دانه در بوته داشت، به طوری که با کاهش تراکم از 33.3 به 16.6 بوته در مترمربع، کاهش 45.3 درصدی در عملکرد دانه و کاهش 52.7 درصدی در عملکرد بیولوژیک مشاهده گردید، این در حالیست که شاخص برداشت از 25.47 به 28.06% و عملکرد دانه در بوته از 1.129 به 1.318 گرم افزایش یافت. نتایج تحقیق حاضر حکایت از آن دارد که تاریخ کاشت و تراکم بوته مناسب نقش موثری در افزایش عملکرد دارد و تاریخ کاشت 30 فروردین ماه و تراکم 33.3 بوته در مترمربع با میانگین 558.99 کیلوگرم در هکتار، عملکرد قابل قبولی را در زراعت اسفرزه در بیرجند تولید می کند.

به منظور ارزیابی تاثیر متیل جاسمونات و تنش شوری بر برخی خصوصیات غشاء، جذب عناصر یونی و تنظیم اسمزی بابونه آلمانی (.Matricaria chamomilla L)، آزمایشی فاکتوریل در قالب بلوک های کامل تصادفی با استفاده از فاکتورهای محلول پاشی با متیل جاسمونات (0 mM، 75، 150، 225 و 300) و شوری (1.2 dS/m، 6، 10 و 14) در یک طرح گلخانه ای با سه تکرار انجام گردید. نتایج نشان داد که اسپری متیل جاسمونات و اعمال شوری تاثیر معنی داری بر روی خصوصیات ذکر شده داشته است، به طوری که بیشترین پایداری غشاء، محتوای پرولین، K+، Ca++، نسبت K+/Na+، وزن خشک گل و کمترین محتوای Na+ مربوط به گیاهان اسپری شده با غلظت 75 میکرومولار متیل جاسمونات در سطح شوری 6 dS/m بود. می توان گفت بالاتر بودن میزان عامل های عنوان شده در تیمار 6 dS/m نمک طعام نسبت به شاهد با مساعدت متیل جاسمونات در نتیجه ساز و کارهایی نظیر جلوگیری از ورود نمک و جذب ترجیحی K+ در شوری های ملایم باشد. علاوه بر این کاربرد متیل جاسمونات باعث گردید تا به طور معنی داری میزان پرولین افزایش یابد. افزایش میزان پرولین نیز باعث افزایش قابل توجهی در میزان پایداری غشاء و افزایش مقاومت به شوری گردید.

هایپرکلسترولمی، رژیم های سرشار از کلسترول و فشارهای اکسیداتیو موجب افزایش سطح کلسترول تام و در نتیجه سبب پیشرفت آترواسکلروز می شوند. آنتی اکسیدان ها نقش مهمی در بازدارندگی و جمع آوری رادیکال های آزاد دارند. گیاه تاج خروس (.Amaranthus caudatus L) کاهش دهنده لیپید و یک عامل آنتی اکسیدانی می باشد. هنوز مشخص نیست که تاج خروس موجب کاهش آترواسکلروز می شود. هدف از این مطالعه نشان دادن اثر تاج خروش در کاهش برخی از ریسک فاکتورهای موثر در آترواسکلروز است که با کاهش فشارهای اکسیداتیو ارتباط دارد. در این تحقیق، خرگوش ها به طور تصادفی در 4 گروه 5 تایی تقسیم شدند. گروه اول با رژیم غذایی استاندارد به مدت 75 روز، گروه دوم با رژیم پرکلسترول (کلسترول 1% وزن غذا) به مدت 75 روز، خرگوش ها در گروه 3 و 4 برای 45 روز رژیم پرکلسترول %1 و پس از آن به ترتیب در گروه سوم رژیم معمولی و گروه چهارم عصاره تاج خروس (150 mg/kg.bw) به مدت 30 روز دریافت نمودند. نمونه خون در ابتدا، 45 روز و بعد از 75 روز به ترتیب رژیم غذایی برای اندازه گیری آپولیپوپروتئین B ((apoB، مالون دی آلدئید (MDA)، آپولیپوپروتئین A ((apoA و OX-LDL جمع آوری گردید. نتایج مطالعات نشان داد که تیمار با تاج خروس برای 30 روز موجب کاهش معنی دار apoB، MDA و کاهش OX-LDL می شود. همچنین سطح apoA افزایش معنی داری داشته است. حیواناتی که رژیم معمولی را به مدت 30 روز دریافت کرده بودند کاهش معنی داری در این فاکتورها نشان ندادند. تاثیر تاج خروس احتمالا به دلیل کاهش فشارهای اکسیداتیو می باشد و احتمالا دارای اثر آنتی آتروژنیک بوده و می تواند به عنوان یک رژیم غذایی مهم در کاهش آترواسکلروز نقش داشته باشد.