تحقیقات گیاهان دارویی و معطر ایران
سال:1397 | دوره:34 | شماره:2 (پیاپی 88) |تعداد مقالات:16

با هدف ارزیابی تولید سرشاخه گلدار و بازده اسانس اکسشن های گونه های دارویی Satureja spicigera (C. Koch) Boiss. (Spic1, Spic2, Spic3) و S. sahendica Bornm. (Sah1, Sah2, Sah3, Sah4, Sah5, Sah6) آزمایشی بر پایه طرح بلوک های کامل تصادفی با 3 تکرار در شرایط دیم منطقه دماوند در سال 1393 اجرا شد. تجزیه واریانس اختلاف معنی داری (P<0. 01) را بین دو گونه از نظر صفات مورد بررسی نشان داد. براساس مقایسه میانگین ها، میزان ماده خشک بوته در گونه S. spicigera (108. 50 گرم) نسبت به S. sahendica (25. 82) بیشتر بود. همچنین، بیشترین تولید سرشاخه خشک در اکسشن Spic2 (183. 5 گرم در بوته) از گونه S. spicigera و اکسشن Sah2 (45. 51 گرم در بوته) از گونه S. sahendica بدست آمد. گونه S. spicigera با میانگین 2. 65% در مقایسه با گونه S. sahendica (1. 34%)، بازده اسانس بیشتری داشت و Spic2 با بیشترین بازده (2. 90%) و عملکرد (36. 10 کیلوگرم در هکتار) اسانس، مناسب ترین اکسشن گونه S. spicigera برای کشت در شرایط دیم دماوند خواهد بود. با توجه به میانگین قطر تاج پوشش کمتر (32. 19 سانتی متر) در S. sahendica نسبت به S. spicigera (54. 90 سانتی متر)، استفاده از تراکم بیشتر و افزایش عملکرد سرشاخه و اسانس در مرزه سهندی امکان پذیر می باشد. از طرفی، زودرسی S. sahendica زمینه لازم را برای تعداد چین بیشتر فراهم می نماید. همچنین، با مقایسه درون گونه ای برای میزان سرشاخه گلدار، ارتفاع و قطر تاج پوشش بیشتر گیاه و روز تا گلدهی کمتر (زودرسی) به عنوان شاخص های انتخاب، می توان اکسشن Sah2 را به عنوان ژنوتیپ برتر مرزه سهندی برای بهره برداری در شرایط دیم دماوند و یا اقلیم های مشابه پیشنهاد کرد.

کبد چرب غیرالکلی در حال شیوع بین افراد دارای سبک زندگی شهری می باشد که می تواند به استئاتوز کبدی پیشرفت کند. تیموکینون، یک آنتی اکسیدان قوی و مورد توجه طب سنتی، بر روی کبد چرب القا شده در موش های آزمایشگاهی کوچک مورد بررسی قرار گرفت. 40 موش به چهار گروه ( کنترل سالم، حلال، گروه تجربی 1 و 2 به ترتیب تحت تیمار با دوزهای 5 و mg/kg10 تیموکینون به مدت 28 روز و تزریق داخل صفاقی) تقسیم شدند، همگی به جز گروه کنترل سالم طی مدت 4 هفته تحت رژیم پرچرب قرار گرفتند. در انتهای آزمایش نمونه های بافتی و سرمی موش ها برای انجام آنالیزهای بیوشیمیایی و بافت شناسی جمع آوری شد. نتایج نشان داد که میزان تری گلیسیرید، VLDL، بیلی روبین، فسفولیپید، کلسترول، HOMA و آلانین آمینوتانسفراز در گروه تجربی 2 نسبت به گروه حلال (0. 001>P)، انسولین، آسپارتات آمینوترانسفراز و LDL (0. 01>P) و گلوکز (0. 05>P) کاهش داشت. البته میزان آلکالین فسفاتاز و لپتین کاهش معنی داری نداشت. میزان آدیپونکتین افزایش معنی داری را (0. 001>P) نشان داد. HDL نیز افزایش غیر معنی داری داشت. در بررسی های هیستولوژیکی، آسیب های بافتی به میزان قابل توجهی بهبود یافته بود. طبق آزمایش ها، تیموکینون می تواند مقاومت انسولینی، پروفایل لیپیدی و آنزیم های کبدی را در موش های مبتلا به کبد چرب بهبود ببخشد.

به منظور بررسی عملکرد سرشاخه و خصوصیات مرفولوژیک و بازده اسانس، بر روی 9 جمعیت از سه گونه پونه سا (Nepeta spp. ) شامل گونه های Nepeta cataria L.، Nepeta menthoides Boiss. & Buhse و Nepeta racemosa Lam. آزمایشی در مجتمع تحقیقاتی البرز کرج وابسته به مؤسسه تحقیقات جنگلها و مراتع کشور اجرا شد. بذرهای جمعیت ها در سال 1393 داخل سینی های جیفی پات حاوی کمپوست کشت شدند و پس از رشد کافی به داخل زمین انتقال یافتند و در قالب طرح بلوک های کامل تصادفی در 3 تکرار کشت شدند. در هر تکرار 15 بوته به فواصل نیم متر کشت و از سیستم آبیاری قطره ای آبیاری شدند. در طول اجرای آزمایش از صفات ارتفاع گیاه، تعداد شاخه اصلی، وزن تر و خشک سرشاخه بوته، سطح تاج پوشش، تعداد گل در بوته، درصد اسانس و عملکرد اسانس در بوته اندازه گیری به عمل آمد. برای اندازه گیری بازده اسانس، سرشاخه های گلدار پس از خشک شدن در سایه با روش تقطیر با بخار آب اسانس گیری شدند. نتایج تجزیه واریانس نشان داد که تفاوت بین گونه ها برای کلیه صفات بجز وزن سرشاخه معنی دار بود. نتایج نشان داد که گونه N. cataria با طول دوره رویشی بیشتر و تأخیر در شروع گلدهی به عنوان گونه دیررس و گونه های N. menthoides و N. racemosa به عنوان زودرس شناخته شدند. گونه N. cataria دارای کمترین سطح تاج پوشش نسبت به دو گونه دیگر بود. بیشترین ارتفاع بوته در گونه N. menthoides با (90. 1 سانتی متر) و بیشترین تراکم گل در گونه N. racemosa (با 15. 7 گل در بوته) بدست آمد. در مقایسه بین جمعیت ها، نتایج نشان داد که در گونه N. cataria (جمعیت 15062-اراک) دیررس و دارای عملکرد اسانس و (جمعیت 21132-بافق) دارای وزن سرشاخه بیشتری بود. در گونه N. menthoides (جمعیت 27795-مشکین شهر) دارای سطح تاج پوشش بزرگتری بود.

در این پژوهش اثرات سالیسیلیک اسید و متیل جاسمونات به عنوان دو القاءکننده بر فعالیت های آنتیاکسیدانی، رنگریزه های فتوسنتزیو فلاونوئید تحت تنش شوری در گیاه مامیران کبیر (Chelidonium majus L. ) مطالعه شد. این آزمایش به صورت فاکتوریل در قالب طرح کاملاً تصادفی با چهار تکرار در دانشگاه بین المللی امام خمینی (ره) در سال 1395 اجرا گردید. سه فاکتور مورد مطالعه شامل هورمون در سه سطح بدون هورمون (آب مقطر)، متیل جاسمونات 100 میکرومولار و اسید سالیسیلیک 2 میلی مولار، شوری در دو سطح عدم شوری (آب شهری با هدایت الکتریکی 0. 62 دسی زیمنس بر متر) و شوری با استفاده از 30 میلی مولار NaCl (3. 36 دسی زیمنس بر متر) و فاکتور اندام گیاهی در سه سطح برگ، ساقه و ریشه بودند. الیسیتورها به صورت محلول پاشی و مخلوط با آبیاری به گیاهان اعمال شد. نتایج تجزیه واریانس نشان داد که اثرات اصلی شوری، الیسیتور، بافت و اثرات متقابل بین آنها برای بیشتر صفات معنی دار بود. نتایج حاصل از مقایسه میانگین الیسیتورها نشان داد که متیل جاسمونات سبب افزایش کاروتنوئید، فلاونوئید و آنتوسیانین گردید. هر دو تیمار سالیسیلیک اسید و متیل جاسمونات باعث کاهش میزان و فعالیت آنزیم های کاتالاز، سوپراکسید دیسموتاز و گایاکول پراکسیداز تحت تنش شوری شدند. در مقایسه میانگین اثرات متقابل سه جانبه، شوری+ سالیسیلیک اسید+ برگ بهترین ترکیب فاکتورها برای محتوای کلروفیل و کاروتنوئید (به ترتیب 68/1 و 54/0 میلی گرم بر گرم وزن تر) بود. همچنین بیشترین میزان آنتوسیانین (OD. gr-1 FW 5. 7) در ترکیب عدم شوری+ متیل جاسمونات+ برگ و بیشترین میزان فلاونوئید در ترکیب های فاکتوری شوری+ عدم هورمون (OD. gr-1 FW3. 42)، عدم شوری+ سالیسیلیک اسید (OD. gr-1 FW3. 27) و شوری+ متیل جاسمونات (OD. gr-1 FW3. 2) در بافت برگ مشاهده شد. میزان پروتئین کل بر خلاف کاهش در تنش شوری+ بدون هورمون (43. 35 میلی گرم بر گرم وزن تر)، در تیمارهای تنش شوری+ سالیسیلیک اسید و تنش شوری+ متیل جاسمونات (به ترتیب 72/56 و 27/53 میلی گرم بر گرم وزن تر) افزایش یافت. در جمع بندی کلی مشخص شد که با اعمال دو تیمار هورمونی مذکور تحت تنش شوری، مامیران نیاز کمتری به افزایش سیستم دفاعی آنتی اکسیدان داشته و قابلیت لازم را برای بهبود عملکرد زیست توده و نیز برخی از متابولیت های ثانویه خواهد داشت.

بعضی از گیاهان رشد و نمو گیاهان مجاور را از طریق ترشح ترکیب های شیمیایی موسوم به ترکیب های بازدارنده تحت تأثیر قرار می دهند. در این مطالعه اثرات آللوپاتی قسمت های مختلف گیاه آفتاب پرست (Heliotropium europaeum L. ) بر روی جوانه زنی و رشد گیاهچه های تربچه (Raphanus sativus L. ) بررسی گردید. تیمارهای آزمایش شامل عصاره ریشه، ساقه، برگ، گل، میوه و آب مقطر (شاهد) بر روی جوانه زنی بذر تربچه و همچنین مقادیر یک درصد پودر ساقه، کل گیاه به صورت مالچ و کل گیاه مخلوط با خاک بر روی گیاهچه های تربچه مطالعه شد. صفات اندازه گیری شده برای ارزیابی اثر آللوپاتیک قسمت های مختلف گیاه شامل درصد جوانه زنی بذر، طول ساقه و وزن تر و خشک گیاهچه تربچه بود. نتایج نشان داد که تمام قسمت های گیاه در مقایسه با شاهد اثر معنی داری بر روی جوانه زنی بذرهای تربچه دارد ولی با این حال میزان تأثیر آنها متفاوت بوده و عصاره گل و ساقه دارای بیشترین میزان بازدارندگی بودند. مقایسه طول ساقه، وزن تر و خشک گیاهچه های تربچه در نمونه های شاهد و تیمارهای مختلف گیاه آفتاب پرست نشان داد که بین تیمارهای مختلف با نمونه شاهد اختلاف معنی دار وجود دارد و در بین تیمارهای مختلف عصاره ساقه نسبت به بقیه عصاره ها دارای خاصیت بازدارندگی بیشتری است. از نتایج بدست آمده استنباط می شود که عصاره گیاه آفتاب پرست به ویژه قسمت های گل و ساقه دارای اثرات آللوپاتیکی قوی بوده و از جوانه زنی بذر تربچه ممانعت می کند و می تواند در تولید علف کش های طبیعی استفاده شود.

کدوی پوست کاغذی (Cucurbita pepo L. ) یک گیاه دارویی ارزشمند است که بذر و فرآورده های آن در درمان بسیاری از بیماری ها کاربرد دارد. در کشت این گیاه آب و نیتروژن زیادی مصرف می شود که استفاده از مالچ پلاستیک ممکن است آب و نیتروژن مورد نیاز آن را کاهش دهد. بنابراین، آزمایشی با هدف بررسی اثر کم آبیاری و نیتروژن بر کدوی پوست کاغذی در شرایط مالچ پلاستیک در سال زراعی 1395 انجام شد. آزمایش به صورت کرت های خرد شده در قالب طرح بلوک های کامل تصادفی با سه تکرار اجرا شد. کرت های اصلی شامل آبیاری کامل تحت مالچ پلاستیکی شفاف، تنش ملایم (75% آبیاری کامل تحت مالچ پلاستیکی) و تنش شدید (50% آبیاری کامل تحت مالچ پلاستیکی)، آبیاری کامل بدون مالچ و کرت های فرعی شامل نیاز کامل نیتروژن گیاه، 80% نیاز کامل نیتروژن و 60% نیاز کامل نیتروژن بودند. نتایج نشان داد که برای عملکرد میوه، عملکرد دانه و عملکرد روغن بین تیمار تنش ملایم (75% آبیاری کامل تحت مالچ پلاستیکی) و آبیاری کامل بدون مالچ اختلاف آماری معنی داری مشاهده نشد. در شرایط بدون تنش خشکی، با استفاده از مالچ پلاستیکی و نیاز کامل نیتروژن مصرفی گیاه می توان به عملکرد میوه و عملکرد دانه مطلوب دست یافت. اما در شرایط تنش ملایم استفاده از مالچ، آب و نیتروژن مورد نیاز را به ترتیب 25% و 20% کاهش داد و عملکرد دانه و روغن مشابه آبیاری کامل تولید نمود. بنابراین، این فن می تواند برای حفاظت از منابع آب و تداوم تولید در سامانه های کشاورزی مناطق خشک و نیمه خشک مورد استفاده قرار گیرد.

به منظور بررسی تأثیر ازتوباکتر بر شاخص های رشدی، عملکرد دانه و میزان اسانس دو توده محلی زیره سبز (Cuminum cyminum L. ) در شرایط شوری، آزمایشی به صورت فاکتوریل در قالب بلوک های کامل تصادفی و در سه تکرار در سال 1394 در دانشگاه کاشان به صورت گلدانی انجام شد. تیمارهای آزمایش شامل دو توده محلی زیره سبز اردستان و مشهد اردهال، چهار سطح شوری (صفر، 100، 150 و 200 میلی مولار کلرید سدیم) و دو سطح باکتری ازتوباکتر (تلقیح و عدم تلقیح بذر) بودند. نتایج نشان داد که شوری و تلقیح بذر با باکتری تأثیر بسیار معنی داری بر درصد و سرعت جوانه زنی، طول ریشه چه و ارتفاع ساقه چه داشت. افزایش غلظت کلرید سدیم تا سطح 200 میلی مولار منجر به کاهش معنی دار درصد جوانه زنی و سرعت جوانه زنی، طول ریشه چه، ارتفاع ساقه چه، عملکرد دانه و عملکرد اسانس شد. همچنین نتایج نشان داد در هر دو توده و در تمام سطوح شوری، تلقیح با باکتری در مقایسه با شاهد، منجر به افزایش معنی دار کلروفیل a، کلروفیل b، میزان آنزیم های کاتالاز، آسکوربات پراکسیداز، عملکرد دانه و عملکرد اسانس گردید. توده محلی اردستان کلروفیل a و b، آنزیم های کاتالاز و آسکوربات پراکسیداز درصد اسانس بیشتری در مقایسه با توده محلی مشهد اردهال داشت و شرایط شوری را بهتر تحمل نمود. در شرایط شوری تلقیح بذرها با باکتری ازتوباکتر به دلیل تأثیرات مثبت، توانست اثرات منفی تنش را کاهش داده و سرعت جوانه زنی، عملکرد دانه و عملکرد اسانس را نسبت به نمونه های شاهد بهبود ببخشد. بنابراین می توان در شرایط مشابه با این آزمایش، توده محلی اردستان را کشت نموده و برای کاهش اثرات شوری از تلقیح بذر با ازتوباکتر استفاده و عملکرد دانه و اسانس بالاتری بدست آورد.

در این مطالعه، صفات مورفولوژیک، فنولوژیک و مولکولی برای آنالیز تنوع در میان جمعیت های مختلف بابونه زاگرسی (Anthemis haussknechtiiBoiss. & Reut. ) شش استان مرکزی و غرب کشور، مورد استفاده قرار گرفتند. آنالیز تنوع صفات مورفولوژیک و فنولوژیک نشان داد که در میان جمعیت ها، همه صفات تحت ارزیابی دارای تفاوت معنی داری بودند. حداکثر ضرایب تنوع پذیری متعلق به درصد اسانس (45. 76%)، تعداد ساقه گلده (38. 76%) و قطر گل (32. 86%) بود. در آنالیز ISSR، 6 آغازگر انتخابی، 55 نوار تولید کردند که 38 نوار (69. 1%) چندشکل بودند. دامنه فاصله ژنتیکی میان جمعیت ها از 0. 009 تا 0. 439 بود. مطابق دندروگرام حاصل از UPGMA، در میزان شباهت 0. 66، جمعیت ها به دو گروه اصلی تقسیم شدند. گروه بندی جمعیت ها براساس نشانگرهای مولکولی، مطابق گروه بندی جغرافیایی آنها بود. از میان جمعیت های مورد مطالعه، جمعیت ایلام برای مناطق گرمسیر با شرایط آبی مناسب، جمعیت های اردکان و خرم آباد برای بهره برداران تجاری و مراکز تحقیقاتی و جمعیت میبد برای کشت در مناطق خشک و نیمه خشک قابل توصیه می باشند. دامنه وسیع تنوع ژنتیکی مشاهده شده در این مطالعه می تواند به عنوان یک منبع ژنی در دسترس برای اصلاح بابونه از طریق برنامه های گزینش و دورگ گیری مورد توجه قرار گیرد. برنامه های مناسب به منظور حفظ این تنوع، برای استفاده در برنامه های اصلاحی آینده باید در نظر گرفته شوند.

به منظور ارزیابی عملکرد و اجزای اسانس 15 توده از گیاه دارویی ریحان (Ocimum basilicum L. )، آزمایشی در قالب طرح بلوک های کامل تصادفی با 15 تیمار (توده) و 3 تکرار در مزرعه آزمایشی گروه علوم باغبانی دانشگاه شهید چمران اهواز اجرا گردید. توده ها شامل سبز یزد، سبز کانادا، سبز رامهرمز، سبز جهرم، سبز شیراز، سبز شهرری، سبز دشتستان، سبز نیشابور، بنفش جهرم، بنفش شیراز، بنفش رامهرمز، بنفش دشتستان، گل خوشه ای، گل دم عقربی و تریزیفلورا بودند. صفات عملکرد برگ، میزان، عملکرد و اجزای اسانس اندازه گیری شد. نتایج حاصل از تجزیه واریانس نشان داد که بین توده ها در صفات مورد مطالعه اختلاف معنی داری در سطح احتمال 1% وجود دارد. بیشترین عملکرد برگ خشک در توده های گل خوشه ای و گل دم عقربی (613. 60 و 550. 33 گرم بر مترمربع) ثبت شد. بیشترین میزان اسانس در توده های تریزیفلورا، گل خوشه ای و گل دم عقربی (به ترتیب 3. 16، 2. 93 و 2. 08 درصد) و بیشترین عملکرد اسانس نیز در توده های گل خوشه ای، تریزیفلورا و گل دم عقربی (به ترتیب 17. 95، 14. 72 و 11. 42 گرم بر مترمربع) مشاهده شد. براساس نتایج آنالیز اسانس به وسیله دستگاه GC/MS، حدود 32 ترکیب در اسانس توده های مختلف ریحان شناسایی شد. ترکیب های غالب اسانس توده ها شامل لینالول (0. 1 تا 68. 4%)، متیل کاویکول (صفر تا 55. 3%)، ژرانیول (صفر تا 33. 4%)، ژرانیال (صفر تا 43. 1%)، لیمونن (صفر تا 18%)، کامفور (صفر تا 2. 8%)، متیل اوژنول (0. 4 تا 4. 9%)، بتا-کاریوفیلن (صفر تا 4. 6%) و کوبنول (صفر تا 6. 2%) بودند. اسانس توده های بنفش جهرم، بنفش شیراز، بنفش رامهرمز، بنفش دشتستان و تریزیفلورا بیشترین میزان متیل کاویکول را داشتند. توده های گل خوشه ای، گل دم عقربی و سبز کانادا حاوی لینالول بالا و اسانس توده های سبز یزد، سبز رامهرمز، سبز جهرم و سبز نیشابور حاوی ژرانیول و ژرانیال بیشتری نسبت به سایر توده ها بودند. به طور کلی، نتایج حاصل از این پژوهش نشان داد که توده ها دارای ویژگی های منحصربه فردی هستند که می توان از آنها در جهت تولید دارو، لوازم آرایشی-بهداشتی و استفاده در صنایع غذایی بهره برد.

Betula pendula Roth. یکی از گونه های مهم خانواده Betulaceae در ایران به علت رویشگاه طبیعی محدود و عدم زادآوری در معرض خطر انقراض می باشد. استفاده از تکنیک کشت بافت گیاهی راه حلی مناسب برای تکثیر غیرجنسی این گونه و همچنین حفاظت و حمایت آن در شرایط کنترل شده است. در این پژوهش کالزایی B. pendula با استفاده از پنج ریزنمونه (برگ، ساقه، تک گره، دمبرگ و پوست) در دو محیط کشت WPM و NT با دو ترکیب هورمونی (A: 1 میلی گرم بر لیتر BAP و 0. 1 میلی گرم بر لیتر 2, 4-D) و (B: 0. 1 میلی گرم بر لیتر BAP، 0. 01 میلی گرم بر لیتر TDZ) مورد بررسی قرار گرفت. نتایج نشان داد، ریزنمونه دمبرگ و تک گره حداقل درصد کالزایی را داشتند و تنها در محیط کشت NT با ترکیب هورمونی A کالزایی کردند. کالزایی، وزن تر و خشک ریزنمونه ‍ های پوست، ساقه و برگ در محیط کشت NT و WPM با ترکیب B نسبت به محیط های با ترکیب هورمونی A به صورت معنی داری کاهش یافت. ریزنمونه پوست در محیط کشت WPM و NT با ترکیب هورمونی A بالاترین درصد کالزایی (به ترتیب 81. 14% و 70. 36%) را نسبت به سایر ریزنمونه ها نشان داد. متوسط وزن تر و خشک این ریزنمونه در محیط کشت NT با همین ترکیب هورمونی بالاتر از محیط کشت WPM بوده است.

روش های مختلفی به منظور افزایش تولید متابولیت های ثانوی در گیاهان دارویی استفاده می شود، ازجمله آنها افزودن الیسیتورها به گیاهان است. سالیسیلیک اسید اثر مثبتی در رشد و عملکرد گیاهان با اثر بر جذب عناصر معدنی دارد. برای بررسی پاسخ نعناع فلفلی (Mentha piperita L. ) به کاربرد سالیسیلیک اسید در سطوح مختلف نیتروژن، آزمایش زراعی دوساله، در سال های 93-1392 و 94-1393 اجرا گردید. آزمایش به صورت اسپلیت پلات بر پایه طرح بلوک های کامل تصادفی در سه تکرار اجرا شد. تیمارها شامل مقدار کود (0، 70، 140، 210 و 280 کیلوگرم نیتروژن در هکتار) به عنوان عامل اول و غلظت سالیسیلیک اسید (0، 100، 200 و 300 میکرومولار) به عنوان عامل فرعی بود. نتایج نشان داد که در دو سال، بیشترین میزان فعالیت نیترات ردوکتاز در ریشه با کاربرد غلظت 200 میکرومولار سالیسیلیک اسید و مصرف 280 کیلوگرم نیتروژن در هکتار مشاهده شد. فعالیت این آنزیم در برگ تنها تحت تأثیر نیتروژن قرار گرفت. بیشترین میزان فعالیت آنزیم در برگ (در سال اول و دوم به ترتیب 2. 87 و 2. 82 میکرومولار نیتریت در گرم وزن تازه بر ساعت) با مصرف 280 کیلوگرم نیتروژن در هکتار مشاهده شد. در هر دو سال محتوی نیتروژن و اسید آمینه آزاد در برگ با افزایش غلظت سالیسیلیک اسید، همزمان با افزایش مقدار کود افزایش یافت. هر دو سال محتوای نیترات، فنول کل و کربوهیدرات محلول برگ با افزایش غلظت سالیسیلیک اسید و مقدار کود کاهش یافت. در سال اول و دوم بیشترین عملکرد تر (به ترتیب 3316. 2 و 3480. 7 گرم در مترمربع)، خشک (به ترتیب 811. 7 و 855. 6 گرم در مترمربع) و اسانس (به ترتیب 13. 01 و 15. 2 میلی لیتر در مترمربع) با مصرف 210 کیلوگرم نیتروژن در هکتار بدست آمد. در مجموع مصرف 210 تا 280 کیلوگرم در هکتار نیتروژن همراه با کاربرد غلظت های 200 میکرومولار سالیسیلیک اسید برای دستیابی به عملکرد کمّی و کیفی مطلوب توصیه می شود.

به منظور بررسی سطوح مختلف تیمارهای نانوذرات آهن و نقره بر ویژگی های مورفولوژیک و فیزیولوژیک گل گاوزبان اروپایی (Borago officinalis L. )، آزمایشی به صورت فاکتوریل در قالب طرح بلوک های کامل تصادفی با سه تکرار در سال زراعی 95-1394 در پژوهشکده کشاورزی دانشگاه زابل انجام گردید. برای شناسایی نانوذرات سنتز شده از طیف سنجی مادون قرمز FT-IR و میکروسکوپ الکترونی روبشی استفاده شد. سپس نانوذره آهن در چهار سطح و نانوذره نقره در چهار سطح (شاهد، 40، 60 و ppm80) به عنوان تیمارهای آزمایش به صورت جداگانه و مخلوط باهم در دو مرحله محلول پاشی شدند. نتایج این مطالعه نشان داد که محلول پاشی نانوذرات آهن و نانوذرات نقره هر یک به طور جداگانه تأثیر معنی داری بر میزان کربوهیدرات محلول، موسیلاژ، کلروفیل a، کاروتنوئید، تعداد برگ در بوته، تعداد ساقه فرعی در بوته، ارتفاع گل آذین، تعداد گل در بوته و وزن خشک گل داشتند. بیشترین سطح (ppm80) از نانوذرات آهن و نقره بیشترین تأثیر را بر صفات اندازه گیری شده نشان دادند. در تمامی صفات تأثیرگذاری نانوذره آهن بیشتر از نانوذره نقره دیده شد، بجز در میزان کلروفیل b، که نانوذره نقره تأثیر بیشتری نسبت به نانوذره آهن نشان داد. در استفاده توأم و همزمان از نانوذرات آهن و نقره در سطوح مختلف تأثیرات متفاوتی مشاهده شد که بیشترین تأثیر معطوف به بیشترین غلظت ها از این نانوذرات بود.

این پژوهش به منظور بررسی اثر عصاره آبی رزماری (Rosmarinus officinalis L. ) بر ماندگاری فیله ماهی قزل آلای رنگین کمان در شرایط یخچال (1± 4 درجه سانتی گراد) براساس بار میکروبی کل، ارزیابی شیمیایی و خصوصیات حسی انجام شد. بدین منظور ماهیان به سه گروه شامل ماهیانی با تزریق وریدی عصاره رزماری در مقادیر 0. 1% و 0. 3% (تیمار 2 و 3)، ماهیانی با تزریق عضلانی عصاره رزماری در دوزهای 0. 1% و 3/0% (تیمار 4 و 5) و گروه فاقد تزریق (تیمار 1) تقسیم بندی گردیدند. بعد از 62 ساعت از زمان تزریق، ماهیان صید و فیله شده، سپس به مدت 16 روز در شرایط یخچال نگهداری شدند. در طی این مدت، هر 4 روز یک بار شاخص های پراکسید (PV)، تیوباربیوتیک اسید (TBA)، اسیدهای چرب آزاد (FFA) و مجموع بازهای نیتروژنی فرار (TVB-N) و بار باکتریایی کل (TVC) اندازه گیری شده و ارزیابی حسی نیز انجام گردید. با توجه به نتایج، تیمارهای 3 و 5 در شاخص های PV، TBA، FFA، TVB-N و TVC تفاوت معنی داری (0. 05≥ P) با سایر تیمارها داشتند. همچنین بین تیمار 5 در شاخص های TVC، TBA، FFA و TVB-N با تیمار 3 تفاوت معنی داری (0. 05≥ P) مشاهده شد که نشان دهنده عملکرد بهتر تزریق وریدی عصاره رزماری 0. 3% در مقایسه با تزریق عضلانی عصاره رزماری 0. 3% است، ضمن اینکه عصاره رزماری موجب بهبود خواص حسی نیز گردید.