(دانش و تندرستی در علوم پایه پزشکی (مجله دانش و تندرستی
سال:1390 | دوره:6 | شماره:1 |تعداد مقالات:11

مقدمه: سندروم پیش از قاعدگی (PMS) را اغلب زنان در سن باروری تجربه می کنند. این سندروم یک رخداد دوره ای بوده و ترکیبی از تغییرات فیزیکی، روانی و رفتاری را شامل می شود و با ارتباطات خانوادگی و فعالیت های اجتماعی تداخل می کند. در این راستا روش های درمانی متفاوتی مطرح شده و یکی از این روش های درمانی استفاده از گیاهان دارویی به صورت سنتی می باشد. این مطالعه با هدف تعیین تاثیر عصاره رازیانه بر علایم سندروم پیش از قاعدگی در دانشجویان دانشگاه علوم پزشکی شهرکرد انجام شد.مواد و روش ها: در این کارآزمایی بالینی یک سو کور 60 نفر از دانشجویان دارای علایم PMS به صورت تصادفی به دو گروه 30 نفره دریافت کننده رازیانه و دارونما اختصاص داده شدند. ابزار جمع آوری اطلاعات پرسش نامه ثبت روزانه شدت مشکلات  (Daily Record of Severity of Problems)بود و شدت این سندروم در مدت 2 ماه قبل از درمان تعیین و با شرایط بعد از درمان مقایسه شد. جهت تحلیل اطلاعات از نرم افزار SPSS استفاده و میزان P<0.05 از نظر آماری معنادار در نظر گرفته شد.نتایج: دو گروه از نظر میانگین امتیازات علایم PMS قبل از مداخله با یکدیگر تفاوت معنادار آماری نداشتند [(101.4±33.4 در گروه رازیانه در مقابل 104.0±19.5 در گروه دارونما، P=0.61)]، اما تفاوت بین دو گروه پس از مداخله از لحاظ آماری معنادار بود، [64.4±29.4 در گروه رازیانه در مقابل 79.1±28.1، در گروه دارونما P=0.01].نتیجه گیری: عصاره رازیانه احتمالا بر کاهش علایم PMS موثر است. استفاده از آن در درمان این سندروم پیشنهاد می گردد.

مقدمه: با وجود روند کاهشی سوء تغذیه در کودکان ایران، این پدیده هنوز یکی از مشکلات جدی بهداشتی در مناطق مختلف کشور می باشد. اگرچه می توان بر اساس مطالعات ملی برآوردی از وضعیت سوء تغذیه در شهرستان شاهرود به دست آورد اما اطلاعی از وضعیت مناطق مختلف شهرستان از این نظر در دسترس نیست. هدف از انجام این مطالعه بررسی شیوع لاغری، کم وزنی و کوتاه قدی در کودکان زیر 6 سال شهرستان شاهرود می باشد.مواد و روش ها: به روش نمونه گیری خوشه ای 1395 کودک زیر 6 سال، در 13 منطقه جغرافیایی مختلف شهرستان به صورت تصادفی انتخاب و اندازه گیری قد و وزن در مورد آن ها انجام و از طریق مصاحبه با مادران آن ها، سایر داده های مورد نیاز به دست آمد. شاخص های سوء تغذیه با استفاده از نرم افزارAnthro  و بر پایه جامعه مرجع WHO در سال 2007 محاسبه شد.نتایج: شیوع لاغری، کم وزنی و کوتاه قدی یعنی درصد کودکانی که Z-score آن ها در مورد این شاخص ها کم تر از 2- بود، به ترتیب %4.7، %5.7 و %10.3 گزارش شد. شاخص نمایه توده بدنی برای سن نشان داد که 4% از کودکان دارای Z-score بیش تر از 2 و دارای اضافه وزن هستند. توزیع این شاخص ها در نقاط مختلف شهرستان بسیار متفاوت بود. کوتاه قدی در منطقه کالپوش و بیارجمند از شهرستان شاهرود در 22% کودکان دیده شد.نتیجه گیری: شیوع سوء تغذیه در شهرستان شاهرود نسبت به بقیه مناطق استان سمنان بیش تر و نابرابری بزرگی در توزیع این حالت در مناطق مختلف وجود دارد. به کارگیری مداخلات جامع و محلی در این زمینه ضروری به نظر می رسد.

مقدمه: چاقی یک وضعیت پیچیده با ابعاد مهم روانی و اجتماعی است که در همه سنین و در همه گروه های اقتصادی و اجتماعی دیده می شود. چاقی یک عامل خطر تغییرپذیر برای بسیاری از بیماری های مزمن می باشد. برای بررسی اضافه وزن و چاقی استفاده از نمایه توده بدنی(BMI)  روشی معمول و ساده می باشد. این مطالعه با هدف تعیین ارتباط بین شاخص توده بدنی و عوامل دموگرافیک در زنان مراجعه کننده به مراکز بهداشتی- درمانی اهواز انجام شد.مواد و روش ها: مطالعه حاضر یک مطالعه مقطعی می باشد. با استفاده از نمونه گیری تصادفی خوشه ای 899 نفر از زنان مراجعه کننده به مراکز بهداشتی- درمانی اهواز در سال 1387 وارد مطالعه شدند. ارتباط متغیرهای تحصیلات، وضعیت تاهل، شغل، سن با شاخص توده بدنی(BMI)  با روش رگرسیون خطی چندگانه و به کمک نرم افزار SPSS بررسی شد.نتایج: متغیرهای سن و وضعیت تاهل با متوسط BMI ارتباط مستقیمی داشتند که از نظر آماری معنادار بود (P=0.0001). هم چنین متغیر سال های تحصیل نیز ارتباط معکوس و معناداری را با BMI نشان داد (P=0.005). ولی ارتباط متغیر شغل با BMI در مدل رگسیونی از نظر آماری معنادار نبود (P=0.14).نتیجه گیری: افزایش سن، متاهل بودن و کم بودن سطح تحصیلات از عوامل تاثیرگذار بر BMI افراد می باشد.

مقدمه: دختران نوجوان مادران آینده هستند و مفاهیم تغذیه ای آموخته شده به وسیله آن ها به دوران بزرگسالی منتقل می شود و نقش مهمی در سلامتی خانواده و کودکان دارد. این مطالعه با هدف ارزیابی آگاهی، نگرش و عملکرد تغذیه ای دختران دانش آموزان دختر مقطع راهنمایی در دو منطقه از ایران انجام شده است.مواد و روش ها: در این مطالعه توصیفی تعداد 587 دانش آموز دختر در محدوه سنی 11 تا 16 سال در دو شهر شاهرود و ملایر در سال 1388 با روش نمونه گیری ساده تصادفی انتخاب و مورد بررسی قرار گرفتند. به منظور ارزیابی آگاهی، نگرش و عملکرد تغذیه ای افراد از پرسش نامه ای استفاده شد که حاوی اطلاعات دموگرافیک، آگاهی، نگرش و عملکرد تغذیه ای برای نمونه ها بود. برآورد میزان آگاهی، نگرش و عملکرد بدین نحو بود که افرادی که امتیازشان بیش تر از 75% حداکثر امتیاز بود، به عنوان خوب و مطلوب و افرادی که امتیازشان در محدوده ی 50-75% حداکثر امتیاز قرار داشتند و افرادی که کم تر از 50% حداکثر امتیاز را کسب کرده بودند، به عنوان ضعیف در نظر گرفته شدند.نتایج: در مجموع در دو شهر اکثریت افراد دارای آگاهی متوسط (%59.5)، نگرش خوب (%55.2) و عملکرد متوسط (%55.5) بودند.نتیجه گیری: نتایج نشان دادکه نوجوانان دختر از آگاهی و عملکرد متوسط برخوردار هستند و با توجه به اینکه عملکرد تغذیه ای مطابق نگرش آن ها نیست، ضرورت مداخلات تغذیه ای مداوم را در نوجوانان آشکار می سازد.

مقدمه: فعالیت جسمانی از دیرهنگام محور اصلی اقدامات مداخله ای در کاهش بار تحمیلی بیماری های قلبی- عروقی بوده است. هدف این مطالعه بررسی ارتباط بین فعالیت و عدم فعالیت با عوامل خطر بیماری های قلبی- عروقی در افراد نظامی سالم می باشد.مواد و روش ها: شاخص های تن سنجی، تابلوی لیپید- لیپوپروتئین، فشارخون و قندخون ناشتا در دو گروه فعال (n=50) و غیرفعال (n=50) مورد ارزیابی قرار گرفت.نتایج: افراد دارای فعالیت جسمانی به طور معناداری دارای اندازه های کم تر شاخص های بدنی (به استثنای قد)، سطوح کم تر کلسترول تام، لیپوپروتئین با چگالی کم، تری گلیسیرید، فشارخون سیستولیک و دیاستولیک، عامل خطر (نسبت کلسترول تام/ لیپوپروتئین با چگالی بالا)، شاخص آتروژنیک (نسبت لیپوپروتئین با چگالی کم/ لیپوپروتئین با چگالی بالا) و سطوح بیش تر لیپوپروتئین با چگالی بالا بودند. ضرایب همبستگی ساده نشان داد که شاخص توده بدنی و نسبت دورکمر به دورباسن، به طور معنا داری با فشارخون سیستولیک در گروه غیرفعال ارتباط مثبت و شاخص توده بدنی ارتباط معکوس با لیپوپروتئین با چگالی بالا در هر دو گروه داشت که در گروه غیر فعال از میزان بیش تری برخوردار بوده و محیط دورکمر ارتباط معکوس با لیپوپروتئین با چگالی بالا در گروه غیرفعال داشت.نتیجه گیری: با کاهش عوامل خطر بروز حوادث قلبی- عروقی و پیشگیری قابل توجه از پیشرفت آن، خواص مفید فعالیت جسمانی برجسته می شود و به تاثیر آن به عنوان یک اقدام حمایتی برای برخوردار بودن از سبک زندگی سالم تر در جامعه و به ویژه در میان پرسنل نظامی می توان تاکید و اشاره کرد.

مقدمه: تقریبا 40% از خواهران سالم زنان مبتلا به سندرم مبتلا به تخمدان پلی کیستیک، دارای فنوتیپ هایپراندورژنمیا بوده و دارای اختلالات متابولیکی نیز می باشند. هدف این مطالعه، بررسی سندرم متابولیک و تستوسترون آزاد در مادران زنان مبتلا به سندرم تخمدان پلی کیستیک مراجعه کننده به درمانگاه های وابسته به دانشگاه علوم پزشکی شیراز می باشد.مواد و روش ها: مطالعه بر روی 34 نفر از مادران زنان مبتلا به سندرم پلی کیستیک و 34 نفر از وابستگان زنانی که مبتلا به سندرم پلی کیستیک نبودند، صورت گرفته است. متغیرهای فشارخون، قد و وزن، سطح سرمی انسولین، قندخون، تستوسترون و لیپوپروتئین ها در دو گروه مورد بررسی قرار گرفتند. سندرم متابولیک طبق شاخص های (Treatment Panel Ш Adult) ATPIII وIDF (International Diabetes Federation) ، مقاومت به انسولین طبق نمایه های(Homeostasis Model Assessment Index) HOMA ،QUICKI (Quantitative Insulin Sensitivity Check Index)  و انسولین ناشتا، BMI³30 kg/m2، مورد ارزیابی قرار گرفت.نتایج: فراوانی نسبی سندرم متابولیک طبق شاخص ATPIII وIDF  در مادران زنان مبتلا به سندرم پلی کیستیک با فراوانی نسبی این سندرم در وابستگان زنان سالم تفاوت آماری معناداری نداشت (P>0.05). میانگین قندخون ناشتا، فشارخون، تستوسترون خون، کلسترول تام،LDL  خون، تری گلیسرید در مادران زنان مبتلا به سندرم پلی کیستیک به طور معناداری بالاتر از وابستگان زنان سالم بود (P<00.05) چاقی مرکزی در دو گروه تفاوت آماری معناداری با یکدیگر نداشت (P>0.05).نتیجه گیری: وابستگان درجه یک زنان مبتلا به سندرم تخمدان پلی کیستیک به خصوص مادران آن ها در معرض خطر ابتلا به افزایش قندخون و اختلالات چربی های خون می باشند.

مقدمه: متناسب با سبب شناسی افسردگی در نوجوانان شیوه های درمانی مختلفی شناخته شده است که یکی از آن ها شناخت درمانی است. هدف از مطالعه حاضر بررسی تاثیر شناخت درمانی گروهی بر کاهش افسردگی دانش آموزان مقطع متوسطه است.مواد و روش ها: در این پژوهش از بین کلیه دانش آموزان پسر مقطع متوسطه یک مرکز شبانه روزی در منطقه طارم استان قزوین، 16 دانش آموز با روش تصادفی ساده انتخاب و به طور تصادفی به دو گروه مداخله و شاهد اختصاص داده شدند. ابزار پژوهش پرسش نامه افسردگی بک بود. اعضای گروه مداخله در 8 جلسه 90 دقیقه ای شناخت درمانی شرکت کردند و گروه شاهد هیچ درمانی دریافت نکردند. برای مقایسه میانگین نمرات دو گروه از آزمون t مستقل استفاده شده است.نتایج: نتایج نشان داد که، بین میانگین نمرات پیش آزمون و پس آزمون گروه مداخله و شاهد تفاوت معناداری وجود دارد. بدین معنی که شناخت درمانی گروهی موجب کاهش میانگین نمره افسردگی دانش آموزان در گروه مداخله نسبت به گروه شاهد شده است (-2.1 در مقابل -0.25).نتیجه گیری: یافته های پژوهش حاضر مشخص می کند که شناخت درمانی گروهی می تواند علایم افسردگی دانش آموزان را کاهش دهد. بنابراین از این یافته می توان در راستای برنامه ریزی درمانی یا استفاده از چهارچوب نظریه شناختی در کاهش و یا جلوگیری از افزایش افسردگی دانش آموزان استفاده کرد.

مقدمه: شان در کدهای اخلاقی به عنوان یک وظیفه و در چارچوب حقوق انسانی به عنوان یک حق تلقی می گردد. مطالعه متاسنتز حاضر با هدف بررسی مفهوم شان بیمار و عوامل مرتبط با آن در طی سال های 2010-2000 صورت گرفته است.مواد و روش ها: در مطالعه متاسنتز حاضر که به صورت سیستماتیک صورت پذیرفت، مقالات کیفی منتشر شده پیرامون عوامل مرتبط با مفهوم شان بیمار در طی سال های 2010-2000 میلادی در بانک های اطلاعاتی Medline، Elsevier و Ovid انتخاب گردید. برای تسهیل جستجو، ابتدا در بانک اطلاعاتی Medline، با استفاده از سیستم MeSH، عبارت "Patient dignity" استفاده گردید. در مرحله بعد، با مرور متن کامل مقالات، مقالاتی که دقیقا مفهوم شان بیمار یا عوامل مرتبط با آن را مورد بررسی قرار می دادند و مفهوم شان در عنوان مقالات ذکر شده بود و هم چنین به زبان انگلیسی منتشر شده بودند، برای بررسی انتخاب و با یکدیگر مورد مقایسه قرار گرفتند.نتایج: تعداد 620 مطالعه کیفی در ارتباط با مفهوم شان بیمار یافت شد که از این تعداد، 64 مطالعه مستقیما در ارتباط با موضوع پژوهش و شامل: 21 مطالعه مربوط به مدلاین، 3 مطالعه مربوط به Elsevier و 40 مطالعه از Ovid بود. در کل از میان 64 مقاله یافت شده در طی سال های 2010-2000، تعداد 16 مقاله تمام متن انتخاب گردید و با رویکردی تفسیری و منطقی مورد بررسی قرار گرفت. بر اساس نتایج، مفهوم شان یک مفهوم پیچیده و چندبعدی است و عوامل متعددی با آن در ارتباط هستند و می توانند آن را ارتقا داده یا تهدید نمایند. نتایج حاصل از بررسی و مقایسه مطالعات، موضوعات مفهوم شان، ابعاد شان، عوامل حفظ یا ارتقادهنده شان و عوامل تهدیدکننده شان در بیماران را پدیدار ساخت.نتیجه گیری: به کارگیری عوامل کلیدی شناسایی شده در پژوهش حاضر در زمینه عوامل مرتبط با شان بیمار توسط پزشکان و پرستاران در مراقبت از بیماران مختلف در بالین و هم چنین هدایت پژوهش های بعدی در زمینه شان بیمار می تواند سودمند باشد.