تحقیقات جنگل و صنوبر ایران
سال:1392 | دوره:21 | شماره:2 (52) |تعداد مقالات:14

این تحقیق با هدف پیش بینی آتش سوزی های آینده با استفاده از مدل سازی خطر آتش سوزی در جنگل های بخش سه نکا-ظالمرود انجام شد. به منظور مدل سازی خطر آتش سوزی از روش تحلیل سلسله مراتبی فازی برای وزن دهی به عوامل موثر در آتش سوزی استفاده شد و بعد نقشه مربوط به هر عامل برای قابلیت یابی مناطق خطر آتش سوزی تهیه شد. عوامل مورد استفاده شامل 4 معیار اصلی و 17 زیرمعیار بود. معیارهای اصلی شامل معیارهای توپوگرافی، معیارهای بیولوژیکی، معیارهای اقلیمی و معیارهای انسان ساخت بود. برای تهیه نقشه تمام این عوامل از مدل رقومی ارتفاع منطقه و اطلاعات موجود در شرکت سهامی نکاچوب استفاده شد. همچنین نقشه آتش سوزی های گذشته با استفاده از اطلاعات موجود در شرکت سهامی نکاچوب و بعضا نقشه برداری محیط لکه های آتش سوزی در عرصه با سیستم موقعیت یاب جهانی تهیه شد. برای وزن دهی به عوامل موثر در آتش سوزی با تحلیل سلسله مراتبی فازی، از مقیاس های زبانی برای بیان درجه اهمیت عوامل و نتایج ارزیابی پرسشنامه های توزیع شده بین متخصصان آتش سوزی در عرصه های منابع طبیعی استفاده شد. سپس نسبت سازگاری هر معیار برای بررسی صحت وزن معیارها محاسبه شد. نتایج نشان داد که وزن نهایی معیارهای انسان ساخت، بیولوژیکی، اقلیمی و توپوگرافی در قابلیت خطر آتش سوزی به ترتیب برابر با 0.301، 0.2595، 0.2315 و 0.208 است. پس از بدست آوردن وزن هر معیار و زیرمعیار با استفاده از روش تحلیل سلسله مراتبی فازی، مدل خطر آتش سوزی در جنگل های منطقه ارائه شد؛ سپس نقشه مربوط به تمام عوامل موثر در آتش سوزی (17 زیرمعیار) با استفاده از روش فازی در محیط GIS استانداردسازی و مقادیر ارزش های پیکسلی هر نقشه بین 0 تا 1 ارزش گذاری شد. درنهایت با استفاده از مدل بدست آمده ابتدا نقشه معیارهای اصلی (از ادغام وزنی زیرمعیارهای هر معیار) و بعد نقشه نهایی خطر آتش سوزی جنگل های منطقه (از ادغام وزنی نقشه 4 معیار اصلی) تهیه شد. در پایان نقشه خطر آتش سوزی جنگل های منطقه در 5 طبقه ارائه شد. نتایج نشان داد که مناطق پرخطر آتش سوزی در نقشه قابلیت خطر تهیه شده با مناطق آتش سوزی های گذشته تطابق زیادی داشته که نشان دهنده اعتبار و صحت بالای مدل ساخته شده است.

آتش سوزی در جنگل ها و مراتع باعث نابودی بخش عظیمی از منابع طبیعی می شود. از آنجا که عوامل متعددی در وقوع حریق نقش دارند، پیش بینی دقیق زمان و مکان وقوع آتش سوزی امری دشوار است اما با استفاده از سامانه اطلاعات جغرافیایی می توان به صورت مکاندار، نقاط دارای خطر بالای آتش سوزی را شناسایی کرده و نظارت بیشتری بر آنها داشت. هدف این پژوهش، تهیه نقشه قابلیت آتش سوزی با استفاده از لایه های اطلاعاتی متعدد از جمله توپوگرافی، اقلیم، پوشش گیاهی و عوامل اقتصادی- اجتماعی است. بخشی از جنگل های استان گیلان به دلیل تراکم بالای پوشش گیاهی و سابقه وقوع آتش سوزی های متعدد به عنوان منطقه مورد مطالعه در این پژوهش انتخاب شدند. از آنجا که تمام عوامل تاثیرگذار، به یک نسبت در وقوع و گسترش حریق نقش ندارند، از الگوهای چندمعیاره به منظور رتبه دهی این عوامل استفاده شد. تحلیل سلسله مراتبی فازی شیوه مورد استفاده در این مطالعه به منظور در نظر گرفتن عدم قطعیت ها و وزن دهی به معیارها بین 0 تا 1 بوده است. پس از محاسبه اوزان فازی و اعمال آنها بر نقشه های رستری عوامل تاثیرگذار، در نهایت تمامی لایه های اطلاعاتی وزن دار در سامانه اطلاعات جغرافیایی با یکدیگر تلفیق شدند. به منظور بررسی دقت روش بکارگرفته شده، نقشه نهایی خطر آتش سوزی با لایه دیگری که دربرگیرنده مناطق با بیشترین فراوانی وقوع حریق طی پنج سال اخیر بود، مورد مقایسه قرار گرفت. طی این گام مشاهده شد که 66 درصد از کل نقاط بحرانی حریق با مناطق دارای خطر آتش سوزی زیاد و خیلی زیاد همپوشانی دارند که این امر بیانگر قابلیت بالای روش مطالعاتی جهت برآورد قابلیت آتش سوزی جنگل است. با توجه به نتایج، مجاورت به جاده ها و مناطق مسکونی از عوامل اصلی هستند که حتی عوامل توپوگرافیک را تحت تاثیر قرار می دهند و نقش بارزی در وقوع حریق و در نتیجه تخریب جنگل ها دارند.

هدف از تعیین الگوی پراکنش مکانی آتش سوزی، کمی کردن برخی از ویژگی های رژیم آتش سوزی است. در این مطالعه آنالیز توزیع و تعیین الگوی پراکنش آتش سوزی های رخ داده، طی 5 سال گذشته در عرصه های طبیعی استان لرستان بررسی شد. بررسی توزیع نقاط با توجه به کاربریهای مختلف و عوامل فیزیوگرافی انجام گردید. برای تعیین الگوی پراکنش نقاط از سه روش کوادرات، نزدیکترین همسایه و K رایپلی و برای تعیین مناطق پرخطر از روش کرنل استفاده شد. نتایج نشان داد که بیشترین فراوانی آتش سوزی در طبقه ارتفاعی 1700-1300 متر، شیب های بین 20 -10 درصد و جهت های جنوب و جنوب غربی رخ داده است. بیشترین وقوع آتش سوزی در کاربری جنگل با تاج پوشش متوسط (36%) و مرتع با تاج پوشش متوسط (25%) مشاهده شد. نتایج آنالیز الگوی نقاط در هر سه روش، وجود الگوی کپه ای را تایید می کند. با توجه به اینکه روش K رایپلی تصویر بهتری از الگوی نقاط در مقیاس های مختلف نشان می دهد، نتایج نشان داد که استفاده از این روش نسبت به دو روش دیگر در تعیین الگوی پراکنش نقاط آتش سوزی برتری دارد. در نهایت با استفاده از روش کرنل نقشه خطر تراکم آتش بدست آمد؛ که می تواند به عنوان راهنمایی در مدیریت مناطق پر خطر مورد استفاده قرار گیرد.

به منظور ارزیابی تنوع گونه های درختی در رابطه با عوامل فیزیوگرافیک (ارتفاع از سطح دریا، جهت دامنه و شیب)، پارک جنگلی کندلات به مساحت 614.85 هکتار در جنوب شرق شهرستان رشت مورد بررسی قرار گرفت. بدین منظور نقشه های شیب، جهت، ارتفاع از سطح دریا به همراه تیپ های غالب منطقه در سامانه اطلاعات جغرافیایی(GIS)  تهیه و بعد با تلفیق نقشه های مذکور، 18 واحد همگن به وجود آمد. با توجه به همگن بودن واحد ها از نظر شیب، جهت، ارتفاع از سطح دریا و تیپ گیاهی، بدون در نظر گرفتن مساحت واحد ها، پنج قطعه نمونه در هر واحد رویشی به صورت تصادفی برداشت شد. در هر قطعه نمونه 10 آری، قطر برابر سینه گونه های درختی اندازه گیری و نوع گونه ها ثبت شد. در مجموع 17 گونه درختی متعلق به 12 خانواده شناسایی شد. نتایج آنالیز واریانس یکطرفه و مقایسات چند دامنه دانکن نشان داد که تاثیر جهت دامنه بر تنوع گونه ای و یکنواختی معنی دار است و جهت های جنوبی تنوع و یکنواختی بالاتری داشتند، درحالی که تاثیر جهت دامنه بر غنا معنی دار نبود. همچنین اثر ارتفاع از سطح دریا بر تنوع و غنا معنی دار بود و ارتفاعات بالاتر تنوع و غنای بیشتری داشتند، درحالی که تفاوت معنی داری از نظر یکنواختی مشاهده نشد. بنابراین اثر شیب بر تنوع، غنا و یکنواختی معنی دار نبود.

تحقیق حاضر با هدف انتخاب و معرفی کلن های پر محصول و سازگار صنوبر در ایستگاه تحقیقات منابع طبیعی مرحوم مهندس یونسی (خسبیجان- اراک) در سال 1376 اجرا شده است. به همین منظور تعداد 14 کلن صنوبر تاج باز از گونه های Populus deltoides، Populus alba،Populus euramericana  و Populus nigra که در خزانه سلکسیون برتری خود را نشان داده بودند در طرح سازگاری برای یک دوره هشت ساله در قالب طرح بلوک های کامل تصادفی با سه تکرار در فواصل کاشت  4x4متر برای آزمایش سازگاری بررسی شدند. در پایان هر فصل رویش، مشخصه های قطر برابر سینه، ارتفاع کل، موجودی حجمی، میانگین رویش قطری و ارتفاعی و حجمی، مقاومت به آفات، کیفیت تنه و کیفیت تاج اندازه گیری گردید. نتایج تجزیه واریانس نشان داد که مشخصه های مورد بررسی بجز رویش قطری و ارتفاعی، اختلاف آماری معنی داری را نشان دادند. نتایج مقایسه میانگین ها نشان داد که کلن P.e.vernirubensis بیشترین مقدار قطر برابر سینه، ارتفاع، موجودی حجمی و رویش حجمی را داشته است. به طوری که بیشترین مقدار مقاومت به آفات در کلن های P.e.vernirubensis و P.a.45.77، درصد کیفیت تنه در P.a.45.77 و کیفیت تاج در P.e.triplo مشاهده شد. البته کمترین ارتفاع، موجودی حجمی، میانگین رویش حجمی، مقاومت به آفات، درصد کیفیت تنه و درصد کیفیت تاج در P.n.72.8 وجود داشت. کلن های P.e.vernirubensis، P.d.69.55، P.e.214،P.e.455  و P.e.triplo به ترتیب با 19.5، 18.5، 18.23، 17.13 و 16.46 مترمکعب در هکتار و در سال به عنوان کلن های سازگار صنوبر با تولید زیاد چوب و کلن های P.n.72.6، P.n.72.10، P.d.missouriensis،P.d.73.51  و P.n.72.8 به عنوان ارقام ناموفق صنوبر معرفی شدند.

استان کرمانشاه یکی از استان های مهم کشور در کشت و تولید صنوبر می باشد. به منظور دستیابی به کلن های پرمحصول و سازگار با شرایط آب و هوایی استان و معرفی آنها جهت کشت و تولید انبوه، تعداد 10 کلن دورگ طبیعی صنوبر (P.deltoides 69/55xP. euramericana)، که از سال 1363 از سطح صنوبرکاری های شمال کشور جمع آوری شده بودند، از یک تا 10 نام گذاری شده و مورد آزمایش قرار گرفتند. بررسی در قالب طرح آماری بلوک های کامل تصادفی با سه تکرار و فواصل کاشت 4 در 4 متر در ایستگاه تحقیقات مهرگان انجام گردید. در طول دوره آزمایش، مبارزه با علف های هرز بصورت دستی و آبیاری به روش جوی و پشته انجام شد. در پایان هر فصل رویشی، صفات رویشی قطر برابر سینه و ارتفاع کل درختان اندازه گیری شد. همچنین رویش جاری قطر، رویش جاری ارتفاع، حجم تولیدی در هکتار و متوسط حجم تولیدی درهتکار محاسبه گردید. تجزیه واریانس ساده برای صفات ارتفاع، قطر و میزان حجم در هکتار درختان و تجزیه واریانس مرکب برای ارتفاع، قطر، حجم در هکتار و میزان رویش جاری سالیانه انجام پذیرفت و کلن ها براساس میانگین صفات گروه بندی گردیدند. نتایج بررسی نشان داد که از بین کلن های دورگ طبیعی مورد بررسی کلن های P.deltoides 63.10، P. deltoides 63.8،  P. deltoides 63.9و P. deltoides 63.7 با مقدار تولید به ترتیب 18.40، 16.41، 16.38 و 14.33 مترمکعب در هکتار بیشترین تولید را داشتند، بنابراین جهت کشت انبوه و توسعه در استان قابل توصیه می باشند.

این مطالعه با هدف بررسی تاثیر کلن ها و گونه های مختلف صنوبر بر خاک تحت پوشش و اختلاف آنها از نظر میزان عناصر غذایی در لاشبرگ انجام شد. نمونه برداری خاک و لاشبرگ بر اساس طرح بلوک های کامل تصادفی با پنج تیمار 18 ساله با فاصله کاشت 4×4 متر شامل کلن ها و گونه های Populus euramericana triplo ،Populus deltoides 69.55 ,Populus deltoides 63.51 ,euramericana 45.51 Populus و گونه Populus caspica به عنوان شاهد و بومی منطقه انجام شد. کربن آلی، نیتروژن کل، فسفر و پتاسیم در لاشبرگ و خاک (عمق 20-0 سانتی متر) گونه های ذکر شده اندازه گیری شد. همچنین مشخصه های کمی درختان شامل ارتفاع، قطر برابر سینه و قطر تاج اندازه گیری گردید. نتایج نشان داد که به غیر از پتاسیم، کلیه عناصر اندازه گیری شده در خاک دارای اختلاف معنی داری در سطح 95 درصد هستند. مقایسه میانگین عناصر غذایی در لاشبرگ گونه ها و کلن ها نشان داد که بیشترین مقدار عناصر غذایی اندازه گیری شده در کلن  Populus deltoides 63.51و کمترین آن در گونه Populus caspica وجود داشت. همچنین کلن Populus deltoides 63.51 از بیشترین قطر برابر سینه، قطر تاج و ارتفاع در بین تیمارها برخوردار بود. بنابراین می توان نتیجه گرفت که کلن Populus deltoids 63.51 علاوه بر رشد مناسب، اثرهای مثبتی بر میزان عناصر غذایی خاک دارد. تاثیرگذاری مثبت کلن Populus deltoides 63.51 بر عناصر غذایی موجود در خاک می تواند ناشی از کمیت و کیفیت بهتر لاشبرگ های تولید شده این کلن نسبت به دیگر گونه ها و کلن های تحقیق شده در این تحقیق باشد.

از آنجا که نوع پوشش گیاهی بر ذخیره کربن آلی خاک و خصوصیات کیفی خاک تاثیر بسزایی دارد، بنابراین به منظور بررسی این تاثیر دو منطقه با جنگلکاری 14 ساله خالص صنوبر و توسکا، هرکدام در سه تکرار در ایستگاه تحقیقاتی صنوبر صفرابسته استان گیلان مطالعه شد. برای نیل به اهداف این تحقیق در هر تکرار نیمرخ های خاک حفر و خصوصیات مورفولوژیکی، فیزیکی، شیمیایی و بیولوژیکی در آنها مطابق روش های استاندارد مطالعه و اندازه گیری گردید. نتایج نشان داد وزن مخصوص ظاهری، رس قابل انتشار، میانگین وزنی قطر خاکدانه، مقدار کربوهیدرات ها و مقدار فسفر در دو جنگلکاری دارای تفاوت معنی داری در سطح یک درصد بودند. در عمق دوم (7 تا 15 سانتی متر) جنگلکاری صنوبر خاکدانه های 4-2 میلی متر و در جنگلکاری توسکا خاکدانه های 8-6 میلی متر حداکثر مقدار کربن آلی را دارا بودند. در عمق سوم (15 تا 45 سانتی متر) جنگلکاری توسکا تفاوتی بین درصد کربن آلی در خاکدانه ها با اندازه مختلف دیده نشد، درحالی که در جنگلکاری صنوبر درصد کربن آلی در خاکدانه های 8-6 میلی متر حداکثر بود. مقدار ذخیره کربن در عمق اول (صفر تا 15 سانتی متر) جنگلکاری صنوبر و توسکا به ترتیب 1277.23 و 1477.7 تن در هکتار بود که تفاوت معنی داری در سطح یک درصد نشان داد. تنفس میکروبی در هر دو جنگلکاری در عمق اول تفاوت معنی داری در سطح پنج درصد داشت. یافته های این تحقیق نشان داد که نوع پوشش گیاهی تاثیر زیادی بر ذخیره کربن در خاک داشته و از این طریق خصوصیات کیفی خاک را کنترل می کند. البته جنگلکاری توسکا در مقایسه با صنوبر باعث تجمع کربن آلی بیشتری در سطح خاک گردید.

جنگل کاری با گونه سمر (Prosopis Juliflora) به منظور تثبیت ماسه های روان در نواحی ساحلی جنوب کشور سطح وسیعی از ماسه زارهای استانهای ساحلی را تبدیل به جنگلهایی سرسبز با تراکم و تاج پوشش نسبتا انبوه کرده است. حفاظت از سطحی چنین گسترده و توسعه بیشتر آن نیازمند شناختی همه جانبه از ویژگی های آن به ویژه نیاز آبی این گونه گیاهیست. در این تحقیق نیاز آبی گونه سمر با استفاده از معادله تلفیقی پنمن-مان تیث-فائو و روش WUCOLS III (Water Use Classifications of Landscape Species) برای هشت ناحیه رویشی از اهواز تا چابهار تعیین گردید. دو پارامتر مهم و اساسی برای محاسبه نیاز آبی هر گونه گیاهی، شامل تبخیر و تعرق مرجع و ضریب گیاهی است. تبخیر و تعرق مرجع با استفاده از معادله تلفیقی پنمن-مان تیث-فائو با کاربرد برنامه نرم افزاریCropwat.8 انجام شد و برای محاسبه ضریب گیاهی از روش WUCOLS III استفاده گردید. در روش مذکور به جای ضریب گیاهی از ضریب دیگری به نام ضریب منظر یا عرصه (Landscape Coefficient) استفاده می شود که از طریق سه فاکتور گونه گیاهی، تراکم گیاهی و میکرو اقلیم تعیین می شود. برای محاسبه تبخیر و تعرق مرجع داده های اقلیمی مورد نیاز از نزدیکترین ایستگاه به عرصه های جنگلکاری شده با گونه سمر تهیه شد. وضعیت بافت خاک و عمق ریشه دوانی برای بوته های یکساله و یا دو ساله در عرصه های نهالکاری از طریق حفر پروفیل خاکشناسی بررسی و انجام شد. فنولوژی گونه مورد نظر از طریق منابع و مطالعات موجود تهیه گردید. پس از تکمیل اطلاعات و محاسبه تبخیر و تعرق مرجع (ET0) و ضریب منظر، نیاز آبی گونه سمر برای هشت ناحیه مورد مطالعه محاسبه گردید. نتایج بدست آمده نشان داد که دشت آزادگان با 255 میلیمتر در طول هفت ماه از سال، بیشترین و چابهار با 174 میلیمتر در طول نه ماه از سال، کمترین مقدار را برای آبیاری تکمیلی نیاز دارد. البته بیشترین و کمترین مقدار آب ماهانه مورد نیاز آبیاری تکمیلی در دشت آزادگان 52 میلیمتر برای ماه جولای و 9 میلیمتر برای ماه آوریل است. همین مورد برای چابهار به ترتیب 29 و 5 میلیمتر برای ماه می و مارس برآورد شده است. در بندرعباس بیشترین و کمترین مقدار آب مورد نیاز به ترتیب 33 و 12 میلیمتر برای ماه جون و نوامبر است. این موضوع نشان می دهد که میزان آب مورد نیاز برای آبیاری گونه سمر در مناطق رویشی مشابه و ماههای مختلف سال متفاوت است، درحالی که در بخش های اجرایی تاکنون کمتر به آن توجه شده است.

استفاده از روش های نمونه برداری فاصله ای در مدیریت جنگل های زاگرس کاربرد گسترده ای دارد. در تحقیق حاضر، برآورد ویژگی های کمی روش های نمونه برداری نزدیکترین فرد، نزدیکترین همسایه، دومین نزدیکترین همسایه، روش ترکیبی و نقطه مشترک مورد بررسی و مقایسه قرار گرفت. روش نمونه برداری نزدیکترین فرد با برآورد کننده های Morisita، Byth & Ripley و Cottam et al. و روش نزدیکترین همسایه با برآورد کننده های Byth & Ripley و دو برآورد کننده Cottam & Curtis1 و Cottam & Curtis2 نیز مورد بررسی قرار گرفت. موقعیت کل درختان و درختچه های یک قطعه جنگل به مساحت 53 هکتار واقع در شهرستان اردل استان چهارمحال و بختیاری ثبت گردید. با داشتن مقدار واقعی تعداد درختان در هکتار و درصد تاج پوشش و همچنین میزان برآوردی آنها، اریبی در هر تکرار به دست آمد. اختلاف مقدار اریبی با مقدار واقعی (برای آزمون اریبی) با آزمون t تک نمونه ای و تجزیه واریانس با آزمون گیمز هاول بررسی گردید. نتایج بدست آمده از ارزیابی برآورد تعداد در هکتار نشان می دهد که، اختلاف میانگین ها فقط در روش نزدیکترین همسایه با برآورد کننده Cottam & Curtis1 معنی دار نمی باشد و در سایر روش ها اختلاف معنی دار است. در محاسبه درصد تاج پوشش نیز، اختلاف میانگین ها فقط در دو روش دومین نزدیکترین همسایه و روش ترکیبی معنی دار نیست و در سایر روش ها معنی دار می باشد. بر اساس نتایج این تحقیق پیشنهاد می شود که برای برآورد تعداد در هکتار از روش Cottam & Curtis1 و برای برآورد درصد تاج پوشش از روش های نمونه برداری ترکیبی و دومین نزدیکترین همسایه استفاده شود.

شناسایی تغییرات حاصل از تخریب و روش های مختلف مدیریت بر منابع طبیعی می تواند به مدیران و برنامه ریزان کمک کند تا نتایج حاصل از تغییر کاربری اراضی، تخریب و مدیریت را شناسایی کرده و برای مواجه با آنها آماده باشند. در تحقیق حاضر سه منطقه در جنگل های بلوط با شرایط دخالت و مدیریت متفاوت در شهرستان ایلام شامل مدیریت حفاظتی پنج ساله، مدیریت حفاظتی 20 ساله و بدون مدیریت یا تخریب شده در غرب ایران انتخاب شد. با استفاده از روش سیستماتیک- تصادفی در هر منطقه تعداد 50 قطعه نمونه 100 متر مربعی برداشت شد. سپس در مرکز هر قطعه نمونه اصلی سه نمونه خاک از عمق 0 تا 30 سانتی متری برداشت و در نهایت یک نمونه ترکیبی به عنوان نمونه خاک آن قطعه نمونه به آزمایشگاه منتقل شد. در این بررسی از روش خوشه بندی دو مرحله ای استفاده شد تا مهمترین عوامل موثر و مشترک بین هر خوشه از قطعات نمونه بر اساس اهمیت و نیز جهت اثر آنها مشخص و به عبارتی دیگر اثر مدیریت حفاظتی کوتاه مدت و بلند مدت در مقایسه با تخریب بر خصوصیات فیزیکی و شیمیایی تعیین شود. نتایج نشان داد که پایین بودن مقدار ماده آلی و ازت آمونیمی و بالا بودن وزن مخصوص ظاهری و شوری مهمترین نشانه های مشترک منطقه تخریب شده هستند. در منطقه مدیریت حفاظتی پنج ساله پایین بودن ماده آلی و ازت کل و بالا بودن ازت نیتراته مهمترین نشانه های مشترک خاک پس از پنج سال مدیریت هستند. همچنین در منطقه مدیریت حفاظتی 20 ساله، بالا بودن ازت آمونیمی، رس و فسفر قابل جذب، ماده آلی و ازت کل و پایین بودن آهک خصوصیات بارز مشترک هستند. به طورکلی نتایج تحقیق حاضر نشان داد که ماده آلی، وزن مخصوص ظاهری و ازت شاخص های مناسبی در ارزیابی تاثیر مدیریت بر اکوسیستم جنگلی بلوط غرب براساس خصوصیات فیزیکی-شیمیایی خاک محسوب می شوند.

این تحقیق در جنگل های تحت پوشش شرکت جنگل شفارود طی سال 85 تا 89 با استفاده از برگهای تکمیل شده و فرم گزارش حادثه، مورد مطالعه قرار گرفت. نتایج تحقیق در طی دوره مورد مطالعه نشان داد که شیوع حوادث از سال 1385 تا 1387 با سیر صعودی که اوج آن در سال 1387 با 45.29 مورد در هزار بوده، از سال 1388 تا پایان سال 1389 سیر نزولی طی نموده به 25.71 مورد در هزار کاهش یافت. کمترین ضریب حادثه مربوط به سال 89 تقریبا با 11 حادثه در یک میلیون ساعت کار و بیشترین حادثه مربوط به سال 87 یعنی 20 حادثه در یک میلیون ساعت کار بود. بررسی محل های وقوع حادثه نشان داد که 46 درصد حادثه درحوزه مرکزی و 27 درصد در حوزه شفارود، 13 درصد در حوزه شاندرمن، 7 درصد در حوزه جلگه ای و 7 درصد در حوزه اسالم بود. بیشترین شغل مورد حادثه در واحد بهره برداری جنگل به ترتیب شامل رانندگان، اره موتورچی و چوکربند و در واحدهای خدمات پشتیبانی شامل جوشکار و مکانیک و در واحدهای احیاء و توسعه شامل قرقبان بود. بررسی نتایج علل حادثه نشان داد که 43 درصد از حوادث در اثر ضربه خوردن با وسایل مختلف و 22 درصد ناشی از تصادم و 12 درصد در اثر افتادن و 10 درصد در اثر سقوط از بلندی و 9 درصد بر اثر فشار و تقلای بیش از حد و بقیه عوامل سهم کمتری را به خود اختصاص دادند. بعضی از اعضای بدن نسبت به سایر اعضا بیشتر در معرض خطر قرارداشتند که شامل دست، چشم، صورت، کمر و ستون فقرات و پا به ترتیب 41 و 21 و 19 و 18 و 15 مورد بوده است. به منظور پیشگیری از حوادث، بکارگیری لوازم حفاظت فردی و همچنین استفاده از ماشین آلات و ابزار کار استاندارد، به عنوان اقدام اساسی ایمنی باعث کاهش جراحات و تامین شرایط ایمن برای کارگران خواهد شد.

درختان به عنوان عناصر زنده در اکوسیستم قادر هستند از طریق تنفس و جذب از طریق ریشه و همچنین فتوسنتز و سایر اعمال حیاتی، بخشی از مواد آلاینده را به مواد غیر مضر تبدیل نمایند و بخشی از آن را نیز در درون بافتهای خود ذخیره کرده و از تراکم و شدت آنها در هوا و خاک بکاهند. هدف از این تحقیق بررسی قابلیت اکالیپتوس ها در جذب آلاینده هاست. در این تحقیق ابتدا پنج محل اجرای طرح در مناطق آلوده استانهای خوزستان و بوشهر شناسایی و انتخاب شدند و در مرکز آنها نمونه برداری خاک از سه عمق مختلف انجام شد. آزمایش خاکشناسی علاوه بر نه عنصر سنگین، شامل 12 خصوصیت فیزیکی و شیمیایی بود. گونه های اکالیپتوس مورد آزمایش عبارت بودند از: E. camaldulensis، E. camaldulensis 9616،E. microtheca و E. sargentii  که در قالب طرح آماری بلوکهای کامل تصادفی در سه تکرار کاشته شده بودند. قبل از نمونه برداری برگها، از هر کرت سه درخت نمونه بهصورت تصادفی انتخاب شدند. نمونه برداری برگ در چهار جهت جغرافیایی انجام شد. تجزیه و تحلیل داده ها با استفاده از روشهای تجزیه واریانس و آزمون یک طرفه دانکن و توسط برنامه های کامپیوتری Excell و SAS انجام شد. بهترین عرصه های تحقیقاتی از نظر جذب آلاینده ها در توده های کاشته شده اکالیپتوس، به ترتیب اهمیت عبارتند از: دزفول، عیسوند، شوشتر، کرخه و کاکی. بهترین عملکرد گونه ها با توجه به عرصه تحقیقاتی مربوطه عبارت بودند از:-1 گونه E. microtheca در کرخه و شوشتر در درجه اول و در دزفول و عیسوند در درجه دوم2- E. camaldulesis 9616E. camaldulensis -3 و E. sargentii

بادام وحشی یکی از گونه های درختچه ای مهم و با دامنه اکولوژیک وسیع در ایران است. پدیده تغییر اقلیم و خشکی و اثر آن بر اکوسیستم های جنگلی، همچنین وضعیت نامناسب اکوسیستم جنگلی زاگرس و ضرورت استفاده از گونه های درختچه ای موجب توجه به این گونه در جنگلکاری ها شده است. آگاهی از تاثیر عوامل رویشگاهی در تحمل تنش های محیطی موجب موفقیت بیشتر برنامه های اجرایی احیای جنگل ها خواهد شد. برای دستیابی به اثر عامل رویشگاهی ارتفاع از سطح دریا بر مقاومت به خشکی چهارگونه بادام وحشی شاملA. arabica, A. scoparia, A. haussknechtii, Amygdalus eleagnifolia  بذر این گونه ها از سه کلاسه ارتفاعی شامل 1600 تا 1800، 1800 تا 2000 و بالاتر از 2000 متر از سطح دریا در رویشگاه کره بس جمع آوری و پس از تیمار در کیسه های نایلونی کشت و نهال ها پس از دو ماه و با استفاده از پلی اتیلن گلیکول (PEG 6000) و با چهار سطح خشکی شامل شاهد، 0.4-، 0.8- و 1.2- مگاپاسکال با آزمایش فاکتوریل در قالب طرح کاملا تصادفی در سه تکرار (هر تکرار 5 نهال)، تحت آزمایش قرار گرفتند. نتایج نشان داد با تشدید تنش خشکی ناشی از افزایش غلظت PEG در آب آبیاری از طول نهال، طول اندام هوایی و وزن تر و خشک نهال ها کاسته شده و بر وزن تر ریشه افزوده شده بود. مقایسه میانگین ها نشان داد که از بین عناصر ماکرو، با اعمال تیمارهای خشکی بر مقادیر نیتروژن و کلسیم با کاهش فشار اسمزی افزوده شد و کمترین اندازه این عناصر در نهال های تیمار شاهد اندازه گیری شد. همچنین نتایج نشان داد که از بین کلاسه های ارتفاعی، نهال های کلاسه ارتفاعی پایین (1600 تا 1800 متر بالاتر از سطح دریا) بیشترین مقادیر عامل های رویشی و در مقابل، نهال های حاصل از بذر پایه های مادری ارتفاعات فوقانی (بالاتر از 2000 متر) کمترین مقادیر را نشان دادند. البته از میان گونه های مورد تحقیق گونه .خشکی A. Arabica تحت تنش خشکی بیشترین مقادیر عامل های رویشی را نشان داد و به نظر می رسد که کمتر تحت تاثیر خشکی قرار گرفته بود، در نتیجه مقاومترین گونه به شرایط خشکی بود.