تحقیقات جنگل و صنوبر ایران
سال:1394 | دوره:23 | شماره:4 |تعداد مقالات:22

تغییرات پوشش گیاهی جنگل تحت تاثیر عامل های متعددی قرار دارد که یکی از مهمترین و تاثیرگذارترین آنها تاج پوشش درختان است. پژوهش پیش رو با هدف بررسی تاثیر تاج پوشش باز و بسته درختان بر تنوع گونه های علفی در جنگل های ناو اسالم انجام شد. سه اندازه روشنه کوچک (100 تا 200 مترمربع)، متوسط (200 تا 300 مترمربع) و بزرگ (300 تا 400 مترمربع) هر کدام با پنج تکرار انتخاب شد. سطوح شاهدی نیز با همین اندازه زیر تاج پوشش بسته در نظر گرفته شد. در طول دو قطر اصلی روشنه، زیرقطعه نمونه های 2×2 متر با فاصله یک متر به روش تصادفی منظم پیاده شد و درصد پوشش گونه های گیاهی در آنها بر اساس مقیاس دومین برآورد شد. به منظور ارزیابی تنوع گیاهی در قطعات نمونه از شاخص های تنوع سیمپسون و شانون- وینر، یکنواختی اسمیت- ویلسون و شمارش گونه های علفی (غنا) استفاده شد. نتایج نشان داد که با افزایش مساحت روشنه، مقادیر شاخص های تنوع گونه ای و غنا افزایش معنی داری پیدا می کنند. مقایسه شاخص ها بین سطوح مختلف روشنه و جنگل شاهد تنها در مورد شاخص های تنوع گونه ای و غنا در روشنه کوچک و جنگل شاهد معنی داری نبود.

این پژوهش در بخشی از جنگل های سری گزو واقع در 50 کیلومتری شهر زیرآب استان مازندران، در ارتفاع 1000 تا 1300 متر از سطح دریا و با هدف بررسی ساختار توده سرخدار (Taxus baccata L.) انجام شد. ارتفاع و قطر برابر سینه کلیه درختان سرخدار (با قطر بیشتر از 7.5 سانتی متر) در یک توده 50 هکتاری به صورت صددرصد آماربرداری شد. برای بررسی ساختار عمودی توده، نواری به طول 100 و عرض20 متر انتخاب شد و قطر، ارتفاع، قطر تاج و فاصله از مبدا درختان موجود در آن اندازه گیری و ترسیم شد. نتایج نشان داد که منحنی پراکنش قطری درختان سرخدار شبیه منحنی یک توده همسال است. ساختار عمودی توده مورد مطالعه در بیشتر قسمت ها دواشکوبه بود (در مناطق بهره برداری شده سه اشکوبه) که راش و ممرز در اشکوب بالا و سرخدار در اشکوب دوم قرار داشت. حداکثر ارتفاع درختان سرخدار 30 متر و حداکثر قطر آنها دو متر اندازه گیری شد. حجم سرپای جنگل 593 مترمکعب در هکتار و درصد حجمی سرخدار نسبت به حجم توده 17 درصد محاسبه شد. در مجموع با توجه به رویش متوسط سالانه سرخدار، فرم آمیختگی سرخدار در توده، پراکنش قطری سایر گونه ها و ضعف تجدید حیات سرخدار می توان نتیجه گرفت که توده سرخدار مورد بررسی یک توده ناهمسال است که ضعف تجدید حیات طی سنوات گذشته موجب کاهش پایه های جوان سرخدار و شکل گیری منحنی شبیه جنگل همسال شده است.

پژوهش پیش رو به منظور ارزیابی ماهیت ریزگردها از نظر دارا بودن فلزات سنگین و چگونگی تغییرات آنها در خاک و همچنین در برگ و شاخه برودار (Quercusbrantii Lindl.) در رویشگاه مله سیاه استان ایلام انجام شد. چهار عنصر روی، نیکل، سرب و کادمیم طی دونوبت در ابتدای اریبهشت و انتهای شهریورماه 1393 و متناسب با وقوع ریزگردها از دو گروه درختان سالم و در حال خشکیدن سنجش و ارزیابی شدند. نتایج بیانگر آن بود که با گذشت زمان مقدار عناصر به جز عنصر روی به صورت معنی داری در نمونه های خاک زیر تاج پوشش هر دو گروه درختان افزایش یافت. تمامی چهار عنصر جذب شده توسط برگ درختان سالم و در حال خشکیدن برودار طی اوایل بهار تا اواخر تابستان افزایش یافتند و تفاوت آنها در سطح اطمینان 95 درصد معنی دار بود. اما در شاخه های درختان سالم عناصر سرب، کادمیم و نیکل افزایش یافت در حالی که افزایش معنی داری برای این چهار عنصر در شاخه های درختان در حال خشکیدن مشاهده نشد. همچنین به جز میزان عنصر روی موجود در برگ ها در دوره دوم نمونه برداری، هیچ اختلاف معنی داری میان درختان سالم و در حال خشکیدن ازنظر عناصر مورد مطالعه دیده نشد. این تحقیق نشان داد که طوفان های گردوغبار عناصر سنگین به همراه دارند و این عناصر از طریق برگ و ریشه برودار جذب می شوند. این عامل می تواند در کاهش مقاومت درختان برودار در برابر عوامل تنش زای دیگر از جمله تغییرات آب و هوایی، خشکسالی، هجوم آفات و چرای دام نقش داشته باشد.

امروزه آلودگی خاک ها توسط کادمیوم به نگرانی بزرگی تبدیل شده است. گیاه پالایی روشی ساده، اقتصادی و سازگار با محیط زیست برای پالایش محیط های آلوده به شمار می آید. در این تحقیق، اثر بافت خاک (رسی، رسی- لومی و رسی- لومی- شنی) بر انباشت کادمیوم در اندام های برگ، ساقه، شاخه و ریشه نهال های یک ساله گونه های اقاقیا (Robinia pseoudoacacia L.)، زبان گنجشک (Fraxinus rotundifolia Miller) و سرو نقره ای (Cupressus arizonica Greene) در قالب طرح فاکتوریل با چهار فاکتور (گونه، اندام، غلظت و بافت خاک) با پایه طرح کاملا تصادفی مورد مطالعه قرار گرفت. در پایان فصل رویشی میزان تجمع فلز کادمیم در اندام های مورد بررسی اندازه گیری شد. نتایج نشان داد که بین سه گونه مورد بررسی برای جذب کادمیم در سطح اطمینان 99 درصد اختلاف معنی دار وجود داشت. همچنین تفاوت معنی داری بین میزان جذب توسط اندام های سه گونه در سطح اطمینان 99 درصد مشاهده شد. غلظت های 1000، 2000، 3000 و 4000 میلی گرم بر کیلوگرم نیز در میزان جذب کادمیم در همین سطح دارای اختلاف معنی دار بودند. با توجه به تنظیم بافت خاک مبتنی بر رویشگاه های اصلی و همچنین مناطق مناسب کاشت آنها، فاکتور بافت خاک در این مطالعه فاقد اثر معنی داری در جذب کادمیم بود. در مجموع، اقاقیا بیشترین میزان جذب نسبت به دو گونه دیگر را به خود اختصاص داد که این امر به دلیل ویژگی های ژنتیکی آن است.

تراکم (تعداد درختان در واحد سطح) یکی از مشخصه های ساختاری مهم در توده های جنگلی است که در درک پویایی جنگل مناسب است. روش  kامین نزدیکترین همسایه (k-NN) یک روش فاصله ای است که به طور متداول در آماربرداری جنگل برای برآورد مشخصه های کمی به کار می رود. در این مطالعه روش k-NN با پنج راهکار نزدیکترین فرد (NI)، نزدیکترین همسایه(NN) ، جفت های تصادفی (RP)، چارک نقطه مرکز (PCQ) و همسایه چارکی (QN) برای برآورد تراکم درختان بنه (Pistacia atlantica Desf.) در جنگل های زاگرس استفاده شد. یک توده با مساحت 45 هکتار در رویشگاه تحقیقاتی بنه انتخاب شد و به منظور تعیین تراکم واقعی، آماربرداری صددرصد شد. توزیع مکانی درختان بنه، کپه ای ( R=0.79و  (z=-12.38و تراکم آنها 19.44 درخت در هکتار بود. سپس روش k-NN با راهکارهای مختلف و k برابر دو تا 10 در 46 نقطه نمونه برداری در یک شبکه 100×100 متری مورد استفاده قرار گرفت. نتایج نشان داد که به جز راهکارPCQ ، روش k-NN با سایر راهکارها مقدار تراکم را به طور معنی داری (در سطح اطمینان 95 درصد) درست برآورد کرد. تعداد k و راهکار انتخاب آن بر صحت و دقت نتایج روش  k-NNتاثیر گذاشت، به نحوی که  k=4 در NI، k=7 در NN و  k=2در RP و QN تراکم درختان بنه را با کمترین خطا RMSE) و اریبی) برآورد کردند. به طور کلی نتایج نشان داد که روش k-NN بهینه با k و راهکار مناسب توانسته تراکم درختان بنه با توزیع مکانی کپه ای را در یک توده تنک در جنگل های زاگرس برآورد کند.

هدف این پژوهش بررسی توانایی های روش های مختلف رسته بندی غیرمستقیم با کاربرد وسیع در تجزیه و تحلیل پوشش گیاهی است. عرصه جنگلکاری شده با کاج سیاه (Pinus nigra Arnold) با مساحت 9.2 هکتار واقع در محوطه فرودگاه ارومیه مورد مطالعه قرار گرفت. نه قطعه نمونه مربعی شکل با مساحت 100 مترمربع به روش منظم تصادفی با ابعاد شبکه 50×50 متر پیاده شد و نوع و درصد پوشش گونه های علفی در آنها ثبت شد. یک منطقه مرتعی مجاور توده جنگلکاری مذکور (منطقه کنترل) انتخاب شد و سه قطعه نمونه با فاصله های 50 متر بر روی یک خط نمونه پیاده شد و پوشش علفی هر قطعه نمونه همانند منطقه جنگلکاری مورد بررسی قرار گرفت. سه روش رسته بندی تجزیه و تحلیل مولفه های اصلی (PCA)، رسته بندی تطبیقی قوس گیری (DCA) و رسته بندی چندبعدی غیرمتریک (NMDS) بر اساس معیارهای طول گرادیان، Kaiser-Guttman، عصای شکسته، مقدار ویژه بیشتر از 0.4 و تجزیه و تحلیل  Procrusteanبرای ارائه مناسب ترین روش تجزیه و تحلیل پوشش گیاهی مورد ارزیابی قرار گرفتند. نتایج نشان داد که هر سه روش رسته بندی توانایی نشان دادن ماهیت اصلی ساختار داده ها را دارد. اگر چه با توجه به تجزیه و تحلیل Procrustean، همبستگی بین روش های رسته بندی اختلاف معنی داری داشتند، اما همبستگی بینNMDS  و DCA بیشتر از سایر رسته بندی ها بود. میزان تنش نهایی رسته بندی NMDS کمتر از 10 بود.  DCAمعیار  Kaiser-Guttmanرا با یک محور و PCA با سه محور پوشش می داد. همچنین  PCAمعیار عصای شکسته را با سه محور می پوشاند و میزان مقدار ویژه در  DCAبیشتر از 0.4 بود. به طور کلی می توان بیان کرد که در مجموع برای منطقه مورد مطالعه، روش های رسته بندی  DCAو NMDS مناسب ترند.

خشکه دارها نقش مهمی در پویایی اکوسیستم های جنگلی بر عهده دارند. آگاهی از ویژگی های کمی و کیفی خشکه دارها در مراحل مختلف تحولی می تواند در تدوین راهکارهای مدیریتی همگام با طبیعت توده های طبیعی و مدیریت نشده راهگشا باشد. پژوهش پیش رو با هدف بررسی ویژگی های کمی و کیفی خشکه دارها به عنوان شاخص هایی از مراحل تحولی توده در پارسل های 317 و 318 بخش گرازبن از جنگل های کمتر دست خورده خیرود انجام شد. سه قطعه نمونه یک هکتاری که هر کدام در یکی از مراحل تحولی اولیه، بلوغ و پوسیدگی قرار گرفته بودند، انتخاب شدند و آماربرداری صددرصد از مشخصه های خشکه دارها شامل قطر و ارتفاع یا طول با قطر بیشتر از 7.5 سانتیمتر و مشخصات کیفی شامل شکل و درجه پوسیدگی انجام شد. نتایج نشان داد که خشکه دارها دارای تفاوت هایی از نظر تعداد در هکتار، حجم، نوع و اندازه در سه مرحله بودند. خشکه دارهای افتاده در مرحله اولیه و مرحله پوسیدگی فراوانی بیشتری نسبت به خشکه دارهای سرپا به خود اختصاص دادند، در حالی که در مرحله بلوغ عکس آن بود. بیشترین و کمترین حجم خشکه دار به ترتیب در مرحله اولیه و بلوغ مشاهده شد. در هر سه مرحله بیشترین حجم خشکه دار در راش مشاهده شد. مرحله بلوغ بیشترین فراوانی خشکه دار را به خود اختصاص داد، اما تمام خشکه دارها در این مرحله در طبقه قطری کمتر از 35 سانتی متر قرار گرفتند. بیشتر خشکه دارها در مرحله اولیه در درجات پوسیدگی پیشرفته قرار داشتند.

بنه (Pistachia atlantica Desf.) یکی از گونه های درختی باارزش اکولوژیک در زاگرس است که به دلیل ارزش اقتصادی، نقش مهمی در حفاظت از منابع آب و خاک دارد. تولید دانه روغنی و امکان استخراج روغن از بذر یکی از مزیت های اقتصادی این گونه محسوب می شود. پژوهش پیش رو به منظور تعیین درصد روغن بذر درختان بنه در طبقات قطری مختلف و معرفی ترکیبات شیمیائی به ویژه اسیدهای چرب روغن در جنگل های قلعه مدرسه لردگان در استان چهارمحال و بختیاری اجرا شد. ابتدا در دامنه قطری 10 تا 50 سانتی متر و با فاصله طبقه ای 5 سانتی متری، تعداد سه اصله درخت در هر طبقه قطری انتخاب شد و با برداشت بذر آنها در پایان فصل رویش، اندازه گیری مقدار تولید بذر و روغن در هر طبقه قطری انجام شد. نتایج نشان داد که به طور متوسط تولید روغن برای هر درخت در طبقات قطری مختلف به روش سوکسله 27.16 درصد و به روش مکانیکی 19.3 درصد است. بیشترین مقدار تولید روغن به روش سوکسله به میزان 32.1 درصد مربوط به طبقه قطری 45 سانتی متر و کمترین مقدار 23.48 درصد متعلق به طبقه قطری 40 سانتی متر بود. در روش تحت فشار بیشینه روغن استخراج شده 24.8 درصد مربوط به طبقه قطری 50 سانتی متر و کمینه اندازه روغن 16.85 درصد متعلق به درختان طبقه قطری 40 سانتی متر بود. تجزیه نمونه های روغن نشان داد که در مجموع 11 نوع اسید چرب شامل هفت اسید چرب غیراشباع اولئیک، ایزوسیس اولئیک، لینولئیک، لینولنیک، پالمیتولئیک، گادوئیک و بهنیک و چهار اسید چرب اشباع پالمیتیک، استئاریک، میرستیک و آراشیدیک در روغن بنه وجود دارد.

در این پژوهش، تجدیدحجم به دو شیوه3P  و صددرصد در مورد دو گونه راش و توسکای ییلاقی در سری 10 طرح جنگلداری سردآبرود مورد بررسی قرار گرفت. از مجموع 558 اصله از درختان نشانه گذاری شده این دو گونه، یک بار کلیه درختان شامل 516 اصله راش و 42 اصله توسکابه روش صددرصد و بار دیگر 96 اصله درخت شامل 81 اصله راش و 15 اصله توسکا به روش 3P مورد تجدید حجم قرار گرفت. حجم کل نشانه گذاری راش 613.89، تجدید حجم صددرصد 489.65 و 3P معادل 488.83 مترمکعب و برای گونه توسکا حجم نشانه گذاری 79.68، تجدید حجم صددرصد 88.62 و 3P معادل 82.87 مترمکعب بود. نتایج اندازه گیری نشان دهنده آن است که راش 0.82 مترمکعب و توسکا 5.75 مترمکعب نسبت به تجدید حجم به شیوه صددرصد کاهش حجم داشتند. مقایسه نتایج با استفاده از آزمون t نشان داد با 99 درصد اطمینان، تفاوت معنی داری بین تجدید حجم به شیوه های یادشده برای راش و توسکا وجود ندارد، بنابراین با توجه به میزان درصد خطای مورد بررسی در هر دو حالت، قابل استنتاج است که ضرایب به دست آمده از عملیات  3Pاز دقت زیادی در تعیین حجم برخوردار است.

امروزه ارزیابی و بهبود عملکرد پژوهشی در موسسات برای ارتقاء پیشرفت سطح تحقیقاتی اعضای هیات علمی و تولید علم، از موضوعات بسیار مهم و کلیدی در حوزه تحقیقات کشاورزی و منابع طبیعی است. به منظور افزایش سطح کمی و کیفی تولیدات علمی در این حوزه، ارزیابی عملکرد اعضای هیات علمی و اتخاذ تدابیر و سیاست گذاری های مناسب، لازم به نظر می رسد. در این پژوهش برای بررسی عملکرد واحدهای تحقیقاتی و سنجش کارایی از روش تحلیل فراگیر داده ها (DEA) استفاده شد و 872 پرونده ترفیع اعضای هیات علمی در 11 واحد ستادی و 27 واحد استانی در سال های 1385 تا 1388 مورد بررسی قرار گرفت. نتایج نشان داد که میانگین کارآیی فنیکمتر از 0.623 بود و کارائی ناشی از مقیاس، به نسبت زیاد است. واحدهای تحقیقاتی زیست فناوری، گیاهان داروئی، گیاه شناسی، بانک ژن، چوب و کاغذ، مرتع و جنگل، به ترتیب بیشترین مقادیر کارائی فنی را نشان دادند. سایر واحدهای تحقیقاتی، کارائی فنی کمتر از میانگین دوره را داشتند. نتایج همچنین نشان داد که بین مرتبه علمی و بهره وری پژوهشی رابطه مثبت وجود دارد. مقایسه میانگین کارائی ناشی ازمقیاس و کارائی مدیریتی هر یک از واحدهای تحقیقاتی، با فرض بازده ثابت و متغیر نسبت به مقیاس نشان داد که در طی دوره مورد مطالعه، 28 واحد تحقیقاتی دارای مقادیر کارائی ناشی از مقیاس کمتر از کارائی مدیریتی بودند، بنابراین می توان نتیجه گرفت که کارائی ناشی از مقیاس، بیشترین تاثیر را بر ناکارائی فنی بر فرض بازده به مقیاس ثابت داراست. این بدین معنی است که بیشتر واحدهای تحقیقاتی، اهمیت تولید بهینه مقیاس را مورد توجه قرار نمی دهند.

بارانک ایرانی (Sorbus persica Hedl.) یکی از گونه های ارزشمند درختچه ای جنگل های استان اصفهان (زاگرس مرکزی) است. پس از سپری شدن سرمای زمستان، سبزشدن بذرهای این درختچه در شرایط طبیعی آغاز می شود. عامل های متعددی از جمله مشکلات مربوط به جوانه زنی بذر و استقرار نهال، زادآوری گونه های مختلف را در عرصه های جنگلی تحت تاثیر قرار می دهد. در پژوهش پیش رو جوانه زنی بذر بارانک ایرانی بر مبنای طرح کامل تصادفی شامل تیمارهای: چینه سرمایی، چینه گرمایی و سپس چینه سرمایی، جیبرلین، جیبرلین و سپس چینه سرمایی، بذر بدون پوسته و شاهد بررسی شد. بیشترین درصد جوانه زنی (97.5%) در تیمار چینه گرمایی (25 درجه سانتی گراد) به مدت دو هفته و سپس چینه سرمایی (یک تا چهار درجه سانتی گراد) به مدت چهار ماه به دست آمد. موفق ترین تیمار شکستن خواب بذر، از نوع چینه سرمایی بود. بنابراین به نظر می رسد خواب بذر بارانک ایرانی از نوع خواب فیزیولوژیک باشد. با توجه به اینکه پیش تیمار پس رسی بعد از 120 روز در دمای یک تا چهار درجه سانتی گراد موجب برطرف شدن کامل خواب بذر شد، خواب فیزیولوژیکی بذر در گونه مورد مطالعه عمیق است. محتوای اولیه رطوبتی بذر 17.3% بود. کاهش رطوبت بذر تا 7% تاثیر معنی داری بر زنده مانی بذرها نداشت و قابلیت حیات بذر بعد از نگهداری بذرها به مدت 600 روز در دمای منفی 20 درجه سانتی گراد حفظ شد، بنابراین بذر بارانک دارای رفتار بذرهای ارتدکس Orthodox است. در مجموع، استفاده از تیمارهای مناسب نشان داد که بذرهای این گونه از قوه نامیه زیادی برخوردار است.

هدف پژوهش پیش رو مدل سازی پراکنش راش و تعیین مقدار بهینه و دامنه بردباری آن در جنگل های کران رودی حاشیه رودخانه صفارود رامسر بود. بدین منظور، از خط نمونه های عمود بر جریان آب در هر دو طرف رودخانه برای جمع آوری داده ها استفاده شد. طول هر خط نمونه 200 متر و فاصله بین خط نمونه ها نیز 200 متر انتخاب شد. در هر خط نمونه از پنج کوادرات 400 مترمربعی با فواصل 50 متری در پنج نقطه صفر، 50، 100، 150 و 200 متر استفاده شد و در آن ها تعداد درختان راش با قطر برابر سینه بیشتر از 7.5 سانتیمتر اندازه گیری شد. در هر قطعه نمونه از سه نقطه از عمق صفر تا 30 سانتیمتر نمونه خاک برداشت شد و برای تعیین خصوصیات آن به آزمایشگاه منتقل شد. در مجموع، از 44 خط نمونه و 220 کوادرات برای جمع آوری داده ها استفاده شد. برای بررسی پاسخ راش به عوامل خاکی از مدل HOF توسعه یافته و تعیین بهترین مدل از معیار اطلاعات آکائیک تصحیح شده (AICc) استفاده شد. در هر یک از پنج فاصله، مدلی که کمترین مقدار AICc را در میان مدل های هفت گانه داشت، به عنوان بهترین مدل انتخاب شد. محاسبات با استفاده از بسته eHOF در نرم افزار R ver. 3.1.3 انجام شد. نتایج نشان داد که تنها 27.5 درصد از مدل های به دست آمده دارای توزیع نرمال بودند، در حالی که 72.5 درصد از مدل های به دست آمده از مدلهای خطی یا نامتقارن تبعیت می کردند. مدل های VI و VII در هیچ یک از پاسخ ها مشاهده نشد. پیشنهاد می شود در آینده مطالعات بیشتری در مورد جنگل های کران رودی و همچنین استفاده از مدل HOF انجام شود.

پژوهش پیش رو با هدف سنجش میزان دقت دو روش نمونه برداری از جنگل انجام شد که معیار قضاوت، نتایج روش آماربرداری صددرصد بود. ابتدا 116 هکتار شامل چهار پارسل آماربرداری صددرصد شد. سپس روش منظم تصادفی با شبکه ای به ابعاد 200×150 متر با قطعات نمونه 1000 مترمربعی و روش طبقه بندی خوشه ای با وسعت هر خوشه7500 مترمربع شامل چهار قطعه نمونه هر یک با وسعت 1875 مترمربع اجرا شدند. در مجموع، 40239 درخت در دو روش منظم تصادفی با 40 قطعه نمونه و طبقه بندی خوشه ای با 14 خوشه آماری مرکب از 56 قطعه نمونه اندازه گیری شد. شدت آماربرداری در روش خوشه ای 9.7 درصد و در روش منظم تصادفی 3.44 درصد بود. این بررسی با پردازش داده ها در چهار نوع گروه بندی و دسته بندی گونه های درختی انجام شد. نتایج نشان داد که روش خوشه ای برای برآورد تعداد درخت در هکتار و ساختار در مقیاس کل جنگل و نیز به تفکیک گونه برای راش و ممرز نسبت به روش منظم تصادفی به روش صددرصد نزدیک تر می باشد. بیشینه قطری درختان در روش صددرصد 165، در روش منظم تصادفی 110 و در روش خوشه ای 125 سانتی متر ثبت شد. پیشنهاد می شود پیش از آماربرداری هر پارسل، تیپ ها بر اساس ساختار و ترکیب گونه تفکیک شوند. همچنین تعداد قطعه نمونه متناسب با تنوع تیپ تعیین شود و آرایش قطعه نمونه ها خوشه ای و ابعاد آنها بین 19 تا 20 آر در نظر گرفته شود.

درختان صنوبر درختانی چوبده هستند که رقم های مختلف آن علاوه بر توان متفاوت تولید چوب، از نیازهای غیریکسانی برخوردارند. مقدار آب و دوره های دسترسی به آب باعث تغییرات بسیاری در رقم های مختلف صنوبر می شود. با توجه به محدودیت آبی مناطق مختلف کشور ضرورت دارد تا وضعیت کمی و کیفی رویش رقم های مختلف صنوبر در رژیم های آبیاری مختلف بررسی شود و برای گونه ها و مناطق اقلیمی مختلف تاثیر آن سنجیده شود. از سوی دیگر، درختان در سنین مختلف نیازهای متفاوتی دارند. بنابراین در این بررسی، نه رقم از رقم های برگزیده و برتر منطقه کرج در قالب طرح کرت های خردشده با سه تکرار در دو سطح آبیاری چهار و هشت روزه برای یک دوره ده ساله مورد مطالعه قرار گرفتند. بر اساس نتایج مشخص شد که ضمن اینکه در تیمار چهارروزه سالانه 4500 مترمکعب آب بیشتری در مقایسه با تیمار هشت روزه مصرف شده است، رویش قطری مجموعه کلن ها در دو تیمار تفاوت معنی داری دارند، اما رویش ارتفاعی و تولید حجمی صنوبرهای دو تیمار تفاوت معنی داری را نشان ندادند. همچنین کلن P.e.561.41 به تنهایی به شدت متاثر از مقدار متفاوت آب دو تکرار بود و حجم چوب تولیدی تیمار چهارروزه بسیار بیشتر از تیمار هشت روزه بود. کلن های P.e.561.41 و P.e.vernirubensis به همراه دو کلن P.n.62.154 و P.n.betulifolia از بهترین تولید حجمی و رویش قطری و ارتفاعی برخوردار بودند.

معیارها و شاخص های ارزیابی پارک های ملی به عنوان ابزاری برای نظارت بر پایداری اکوسیستم های پارک های ملی هستند. هدف از این مطالعه شناسایی و بوم یسازی معیارها و شاخص های اکولوژیکی، اقتصادی، اجتماعی و سیاسی برای مدیریت پایدار پارک های ملی ایران است. در این مطالعه تعداد 36 نفر از خبرگان و متخصصان در زمینه پارک های ملی در چهار مرحله، به پرسشنامه هایی که به روش دلفی و با استفاده از مجموعه ای از معیارها و شاخص هایIUCN ،  CIFORو شاخص های مستخرج از سایر منابع تهیه شده بود، پاسخ دادند. پرسشنامه ها در میان متخصصان توزیع و از آنها خواسته شد تا اهمیت معیارها و شاخص های ارزیابی پارک های ملی را با استفاده از مقیاس لیکرت مشخص نمایند. در مرحله اول روش دلفی، مجموعا هشت معیار و 142 شاخص شناسایی شدند که در نهایت از میان آنها هشت معیار و 100 شاخص برای ارزیابی پارک ملی بومی سازی شد. این معیارها شامل مواردی از قبیل گستره منابع جنگلی، حفاظت از تنوع زیستی، سلامتی و زنده مانی، ظرفیت و عملکرد تولید، عملکردهای زیست محیطی و حمایتی، عملکردهای اقتصادی، عملکردهای اجتماعی و عملکردهای سیاسی بود. نتایج نشان داد که در بین معیارهای اکولوژیکی، اقتصادی، اجتماعی و سیاسی، بیشترین تعداد شاخص ها مربوط به شاخص های اکولوژیکی و کمترین آنها مربوط به شاخص های اقتصادی بود. نتایج این پژوهش بیانگر آن است که معیارها و شاخص های انتخاب شده قابلیت استفاده توسط سازمان حفاظت محیط زیست برای نظارت بر پایداری اکوسیستم ها در پارک های ملی را دارا هستند.

روابط بین پوشش گیاهی و عامل های محیطی به شناخت عامل های موثر بر رشد و استقرار گونه های گیاهی و همچنین شناسایی رویشگاه ها کمک می کند. یکی از گونه های درختچه ای جنگلی استان چهارمحال و بختیاری گونه زردکیش (Marsdenia erecta (L.) R. Br. ex DC.) است. تاکنون پژوهشی در مورد ویژگی های اکولوژیکی و محدوده پراکنش این گونه در کشور گزارش نشده است. در این پژوهش پس از جنگل گردشی و بررسی مقدماتی، مناطق رویشی زردکیش در استان شناسایی و دو رویشگاه چهارطاق و دورک اناری انتخاب شد، سپس در مناطق انتخاب شده 35 قطعه نمونه 1000 مترمربعی دایره ای شکل پیاده شد. در هر یک از قطعات نمونه مشخصه های کمی گونه شامل تعداد پایه، قطر متوسط تاج و ارتفاع اندازه گیری شد. همچنین در هر قطعه نمونه یک نمونه مرکب خاک از عمق سطحی تهیه شد و برخی ویژگی های فیزیکی و شیمیایی آن در آزمایشگاه اندازه گیری شد. به منظور بررسی ارتباط بین پراکنش زرد کیش با ویژگی های خاک از روش تجزیه و تحلیل مولفه های اصلی استفاده شد. نتایج به دست آمده نشان داد که زردکیش در منطقه دورک اناری دارای قطر تاج، ارتفاع و سطح تاج پوشش بیشتری نسبت به منطقه چهارطاق است، درحالی که در منطقه چهارطاق تراکم این گونه بیشتر است. همچنین در مقایسه متغیرهای خاک از جمله اسیدیته، کربن آلی، آهک، فسفر، پتاسیم، ازت، شن، سیلت و رس بین دو منطقه اختلاف معنی دار مشاهده شد. نتایج به دست آمده از تجزیه مولفه های اصلی نیز نشان داد که در رویشگاه دورک اناری بافت خاک و در رویشگاه چهار طاق متغیرهای شیمیایی خاک از جمله کربن آلی، فسفر، پتاسیم و نیتروژن از عامل های مهم در پراکنش این گونه هستند.