اخلاق در علوم و فناوری
سال:1395 | دوره:11 | شماره:2 |تعداد مقالات:18

زمینه: همگرایی علوم و فناوری در جهت پاسخ گویی به مشکلات پیش روی انسان و تسریع فرایند پیشرفت بشریت پدید آمده است. پیشرفت های حاصل از چنین جریان هایی، موجب انقلاب در بنیان جامعه شده اند و چالش های جدیدی را پیش روی جامعه امروز قرار داده اند. یکی از مهم ترین این چالش ها در مبحث اخلاق نهفته است. پیشرفت در فناوری و به کارگیری آن در جامعه می بایست مبتنی بر اصول اخلاقی باشد تا در کنار افزایش رفاه و آسایش، انسانیت و حقوق افراد پایمال نگردد. از این روی نگارندگان مقاله حاضر بر آن شدند تا دیدگاه های اخلاقی موجود در همگرایی علوم و فناوری را مورد بحث قرار دهند.نتیجه گیری: چهار اصل بنیادی اخلاق در تعامل با انسان و موجودات وجود دارد که پیشرفت های دانش و فناوری نیز باید به آنها توجه کنند: خودمختاری، عدالت، سودمندی و نازیانمندی. همچنین، در سطح هر فرهنگ اصول و سنت های خاصی حاکم است که باید نوآوری های فناوری و دانش با این اصول منطبق شوند. برای بررسی ابعاد اخلاقی در همگرایی دو دیدگاه مطرح است: دیدگاه مادی گرایان و دیدگاه اسلامی / قرآنی، که با توجه به ویژگی های جامعه ایران، رویکرد اسلامی / قرآنی می بایست در همگرایی علوم و فناوری مورد توجه قرار گیرد.

زمینه: «ارتباط» مفهمومی فراتر از ابزارها و سازکارهایی فنی و زبانی است. بالاترین سطح «ارتباط» از طریق «گفت و گو» با «دیالوگ» انجام می گیرد که در آن مفهوم مشترکی توسط طرفین گفت و گو خلق می شود. گفت و گو در مثنوی فرایندی است که با به کارگرفتن رمز، تمثیل، قصه و طنز، تعریف می شود. در این فرایند، زبان هم ابزار ارتباطی و هم ضد ارتباطی به حساب می آید. ارتباط از نظر مولانا «مخاطب محور» و «چند معنایی» است که با تاکید بر «اخلاق» و فهم فرازبانی و فرامکانی شکل می گیرد. در این تحقیق با انتخاب «تم اندیشه عرفانی»، مضمون گفت و گو در مثنوی با تاکید بر قصه ها، روایت ها و مفاهیم زبانی و اخلاقی دنبال شده است. هدف از این مقاله فهم اخلاق و زبان ارتباط و گفت و گو در دنیای پر راز و رمز اندیشه مولانا است.نتیجه گیری: در اندیشه ارتباطی مولانا بافت فرهنگی و اجتماعی بر امکان و یا امتناع ارتباط اثر می گذارند، بنابراین «گفت و گو» به صورت پدیده ای فراتر از قیود زبانی و صورت های ساختاری گاه با «زبان آوری» و گاه «در سکوت» شکل می گیرد. در واقع گفت و گو مقوله ای «چند معنایی، عارفانه و اخلاقی» است که حصول به آن مستلزم باور و عمل به «اخلاق گفت و گوست».

زمینه: واژه ها در عمق معانی شکل گرفته خود، واجد مفاهیمی جدی و دقیق برای انتقال به اذهان می باشند. از آن دست است واژه ذهن آشنا و دیرین سالی همچون فرهنگ و میراث فرهنگی. در نظر داشتن فرهنگ از شقوق مختلف، امر مهمی در بررسی سوابق هویت اخلاقی و شناختن اجتماع محسوب می شود. آن جنبه ای از فرهنگ که با میراث های معنوی اجتماع پیوند برقرار می کند، بحث مالکیت های معنوی میراث فرهنگی را مطرح می سازد که زیربنای اصلی آن، مباحث اخلاقی و اخلاق مندی های انسانی در سطوح بزرگ تری همچون مرزهای یک سرزمین را شکل می دهد. در مقاله حاضر سعی شده تا مباحث اخلاقی با حوزه میراث فرهنگی ایران در ارتباط با موضوع مالکیت معنوی و دانش سنتی فرهنگ و هنر ایرانی مورد بحث قرار بگیرد.نتیجه گیری: رابطه اخلاق با مواریث فرهنگی هر ملتی رابطه ای چند سویه است که در این مقاله با تکیه بر بعد اخلاقی انتظارات جمعی برخورد با میراث فرهنگی و فعالیت های دولت در این مورد، بحث به دو حوزه مالکیت معنوی میراث فرهنگی و دانش سنتی داشته های هنری و فرهنگی ایرانیان کشیده شده است. عمر این دو شق مهم در حراست از میراث فرهنگی ایران، کوتاه است ولی از آنجا که آنها به نوعی از قوانین بین المللی و اخلاقی دفاع از علوم سنتی و هنرهای ملی سرزمین ها تبدیل شده اند، ناخودآگاه تمام ملل صاحب تمدن نیز برای ثبت و حفظ میراث فرهنگی خود به ناچار می بایست بدان ها تمسک جویند.

زمینه: با توجه به پیشرفت های علمی صورت گرفته طی سال های اخیر حضور کتابداران در فضای مجازی به امری اجتناب ناپذیر تبدیل شده است. اما با توجه به ماهیت متغیر و کمتر شناخته شده فضای مجازی در مباحث حوزه اخلاق حرفه ای در کتابداری و اطلاع رسانی، کمتر پژوهشی به صورت تخصصی وظایف اخلاقی کتابداران را در فضای مجازی مورد بحث قرار داده است. از این رو مقاله حاضر با بررسی ادبیات مربوطه، مسوولیت های اخلاقی کتابداران را در فضای مجازی مورد بحث قرار داده است.نتیجه گیری: مرور مطالعات موجود نشان می دهد که امروزه اخلاق و فناوری به مثابه دو بال تکامل در کتابخانه های موجود در فضای مجازی هستند. این گونه کتابخانه ها که با عنوان کتابخانه دیجیتالی شناخته می شوند، به علت نو ظهور بودنشان، در مباحث حوزه اخلاق حرفه ای در کتابداری کمتر پژوهشی به صورت تخصصی آنها را مورد بحث قرار داده است. به همین خاطر این پژوهش با بررسی مسوولیت های اخلاقی کتابدارانی که در این کتابخانه ها به فعالیت مشغولند و با عنوان کتابدار دیجیتالی شناخته می شوند در سه سطح فردی، شغلی، و سازمانی سعی کرده است کتابداران دیجیتالی را در روند اخلاقی گرایی هر چه بیشتر مراکز خود یاری دهد و زمینه آشنایی با اخلاق فناوری اطلاعات را در این زمینه بیش از پیش فراهم کند.

زمینه: اخلاق کاری مهم ترین عامل در موفقیت صنعت هتلداری می باشد. تحقیق حاضر با هدف بررسی نقش نگرش عمومی به اخلاق در فعالیت حرفه ای کارکنان و نیز تاثیر عوامل جمعیت شناختی بر اخلاق کاری آنها در مجموعه هتل های پارسیان رامسر، صورت پذیرفته است.روش: تحقیق حاضر از نوع کاربردی و توصیفی - پیمایشی می باشد. جامعه آماری تحقیق را کارکنان واحدهای پذیرش، صندوق، تشریفات و غذا و نوشابه، خانه داری، و حراست و انتظامات، به تعداد 105 نفر تشکیل دادند که از میان آنها 82 نفر با استفاده از نمونه گیری تصادفی ساده به عنوان نمونه انتخاب شدند. داده ها از طریق دو پرسشنامه استاندارد جمع آوری شدند. در تحلیل داده ها، از آزمون همبستگی اسپیرمن، تحلیل رگرسیون خطی، تحلیل عاملی تاییدی و آزمون های یومن ویتنی و کروسکال والیس استفاده گردید.یافته ها: یافته های تحقیق نشان می دهد که بین متغیرهای نگرش عمومی کارکنان به اخلاق و اخلاق کاری آنها و تمامی ابعاد آن همبستگی مثبت و معناداری وجود دارد. همچنین مشخص گردید که تفاوت معناداری میان عوامل جنسیت، گروه سنی و سطح تحصیلات با اخلاق کاری کارکنان وجود دارد.نتیجه گیری: به طور کلی نگرش عمومی کارکنان به اخلاق بر فعالیت حرفه ای آنها در صنعت هتلداری تاثیرگذار می باشد؛ یعنی می توان از طریق درک نگرش عمومی به اخلاق، به پیش بینی و تبیین اخلاق حرفه ای و ابعاد آن پرداخت. همچنین با توجه به وجود تفاوت معنادار میان عوامل جنسیت، گروه سنی و سطح تحصیلات با اخلاق کاری، این موضوع باید برای مدیران هتل مهم تلقی شود که تمامی ویژگی های کارکنان خود را بشناسند و همین مقدار کم از انحراف های رفتار حرفه ای را به صفر برسانند.

زمینه: کارایی اساتید یکی از ارکان اثربخشی دروس تربیت بدنی عمومی در دانشگاه هاست که این موضوع تحقق نمی یابد مگر اینکه اخلاق حرفه ای از جانب این اساتید به طور کامل مورد توجه قرار گیرد، لذا هدف از پژوهش حاضر بررسی مولفه های اخلاق حرفه ای اساتید دروس تربیت بدنی عمومی بود.روش: جامعه آماری شامل تمامی دانشجویان دانشگاه اصفهان برابر با 12954 نفر بود که حجم نمونه بر اساس جدول کرجسی و مورگان برابر 375 نفر محاسبه و به صورت تصادفی گزینش گردیدند. پرسشنامه پژوهش به صورت محقق ساخته و بر اساس مطالعات کتابخانه ای و جمع بندی نظرات اساتید خبره برمبنای تکنیک دلفی طراحی گردید که روایی محتوی و صوری آن بر اساس نظرات اساتید و روایی سازه آن با استفاده از تحلیل عاملی اکتشافی تایید شد. همچنین آلفای کرونباخ 0.85 بیانگر پایایی مطلوب آن بود.یافته ها: نتایج آزمون تی نشان داد که از 27 شاخص مورد مطالعه تنها میانگین شاخص امکان ایجاد ارتباط با استاد در مواقع لزوم خارج از کلاس، از مولفه ارتباط با دانشجو از سطح متوسط پایین تر بود. همچنین شاخص های مرتبط با هر مولفه با استفاده از آزمون فریدمن رتبه بندی شدند.نتیجه گیری: استفاده از تمرینات و آزمون های مهارتی مناسب و استاندارد؛ جلوگیری از دل زدگی دانشجویان و علاقه مند نمودن آنها به ورزش؛ پرهیز از شوخی و طنزهای ناشایست؛ استفاده از ارزشیابی نسبی در مورد عملکرد مهارتی دانشجو؛ و فروتنی و پرهیز از تکبر و خودبرتربینی؛ از مهم ترین شاخص های اخلاق حرفه ای در اساتید تربیت بدنی عمومی است.

زمینه: یکی از الزاماتی که امروزه برای سازمان ها حیاتی به نظر می رسد چابکی سازمانی است، که این مهم می تواند در پرتوی اخلاق حرفه ای و توانمندسازی شناختی توسعه یابد. با درک این مساله پژوهش حاضر با هدف بررسی رابطه بین اخلاق حرفه ای و چابکی سازمانی با تاکید بر نقش میانجی توانمندسازی شناختی انجام شده است.روش: روش تحقیق توصیفی و طرح پژوهشی همبستگی است. جامعه آماری شامل کلیه اعضای هیات علمی دانشگاه علوم پزشکی همدان می باشد که از میان آنها 163 نفر با استفاده از روش نمونه گیری تصادفی طبقه ای متناسب با حجم هر طبقه به عنوان نمونه آماری جهت مطالعه انتخاب شدند. برای گردآوری داده های پژوهش از سه پرسشنامه استاندارد استفاده شد. تجزیه و تحلیل داده ها در دو سطح توصیفی و استنباطی انجام شد. در سطح توصیفی از آماره های نظیر میانگین، انحراف استاندارد، کجی و کشیدگی و در سطح استنباطی از آزمون های ضریب همبستگی پیرسون و تحلیل مسیر بهره گرفته شد.یافته ها: رابطه بین اخلاق حرفه ای و چابکی سازمانی مثبت و معنادار بود. رابطه بین اخلاق حرفه ای و توانمندسازی شناختی مثبت و معنادار بود. رابطه بین توانمندسازی شناختی و چابکی سازمانی مثبت و معنادار بود. رابطه بین اخلاق حرفه ای و چابکی سازمانی با نقش میانجی توانمندسازی شناختی مثبت و معنادار بود.نتیجه گیری: در نتیجه برای افزایش چابکی سازمانی در دانشگاه ها می بایست به اخلاق حرفه ای و توانمندسازی شناختی اعضای هیات علمی توجه کرد.

زمینه: اخلاق آموزشی مناسب اساتید در برخورد با دانشجویان، موجب نگرش مثبت آنها به موقعیت آموزشی به لحاظ عادلانه بودن و پیشرفت گرا بودن می شود. هدف تحقیق حاضر، تعیین رابطه بین عدالت آموزشی، و پویایی آموزشی با بهبود اخلاق آموزشی ادراک شده مبتنی بر واسطه گری صبر آموزشی بوده است.روش: روش تحقیق توصیفی از نوع همبستگی بوده است. جامعه آماری مشتمل بر تمامی دانشجویان دانشگاه آزاد اسلامی واحد محلات (94-1393) به تعداد 1950 نفر بوده است. شیوه نمونه گیری، طبقه ای متناسب با حجم بوده که تعداد 321 نفر به طور تصادفی برای تحقیق انتخاب شدند. ابزار تحقیق چهار پرسشنامه بوده است: پرسشنامه محقق ساخته عدالت آموزشی، پرسشنامه محقق ساخته پویایی آموزشی، پرسشنامه صبر آموزشی و پرسشنامه محقق ساخته بهبود اخلاق آموزشی ادراک شده. با استفاده از آزمون های همبستگی پیرسون و مدل معادله ساختاری، داده ها، تجزیه و تحلیل شده اند.یافته ها: به طور کلی نتایج تحقیق نشان داد، بین عدالت آموزشی (توزیعی، تبادلی، رویه ای و اطلاعانی) و پویایی آموزشی (فناوری آموزشی و شیوه های یادگیری) و بهبود اخلاق آموزشی ادراک شده، در سطح p<0.05 رابطه مثبت و معناداری وجود دارد. صبر آموزشی، رابطه بین عدالت آموزشی و پویایی آموزشی را با بهبود اخلاق آموزشی ادراک شده، در سطح p<0.05 میانجی گری می کند. همچنین، بر اساس یافته های تحقیق، مدل پژوهش از برازش مطلوبی برخوردار بوده است.نتیجه گیری: رفتار عادلانه اساتید در خصوص اجرای قوانین و مقرارت آموزشی، داشتن ارتباط و تعامل برابر و یکسان، ارائه دانش و اطلاعات علمی به صورت یکسان به همه دانشجویان در روحیه و انگیزه یادگیری دانشجویان تاثیر به سزایی دارد.

زمینه: با توجه به اینکه ماهیت تعاملات رهبر با زیردستان و فضای اخلاقی حاکم بر سازمان می توانند بر کم و کیف بروندادهای سازمانی اثرگذار باشند، لذا هدف از پژوهش حاضر، تحلیل روابط بین رهبری امنیت مدار، فضای اخلاقی و اعتماد سازمانی بوده است.روش: این پژوهش به روش توصیفی - همبستگی انجام گرفت. جامعه آماری پژوهش، کلیه کارکنان بانک های کشاورزی و صادرات شهر سنندج بود (250 نفر). با استناد به جدول کرجسی و مورگان، نمونه ای به حجم 152 نفر، به شیوه نمونه گیری تصادفی طبقه ای انتخاب شدند که از این تعداد، 110 پرسشنامه کامل بازگردانده شد. ابزار گردآوری داده ها، پرسشنامه رهبری امنیت مدار، پرسشنامه فضای اخلاقی، پرسشنامه اعتماد سازمانی بود که روایی آن ها با استناد به نظر متخصصان و پایایی آن ها از طریق محاسبه ضریب آلفای کرونباخ تایید شد. جهت تجزیه و تحلیل داده ها از آزمون همبستگی پیرسون، تحلیل رگرسیون ساده و چندگانه، و تحلیل مسیر استفاده شد.یافته ها: بین رهبری امنیت مدار با فضای اخلاقی و اعتماد سازمانی رابطه مثبت و معناداری وجود داشت. رابطه بین فضای اخلاقی و اعتماد سازمانی، مثبت و معنادار بود. متغیر فضای اخلاقی می توانست نقش میانجی را در ارتباط بین برخی از ابعاد رهبری امنیت مدار و اعتماد سازمانی ایفا نماید.نتیجه گیری: بر مبنای یافته های پژوهش، مدیران بانک ها می توانند از طریق رفتارهایی همچون پذیرش زیردستان، استفاده از انگیزش درونی و نشان دادن پتانسیل های کارکنان به آن ها، زمینه را برای بهبود فضای اخلاقی سازمان و به تبع آن، ارتقای اعتماد سازمانی فراهم آورند.

زمینه: یکی از عوامل مهم در توسعه شهروندی شرکتی در درون شرکت، رعایت اخلاق کسب و کار است که عوامل مختلفی بر آن تاثیرگذارند. هدف این مقاله تبیین رابطه اخلاق کسب و کار کارکنان در شرکت های تعاونی تولیدی استان کردستان با شهروند شرکتی است که در این میان به نقش متغیرهای میانجی گر مسوولیت اجتماعی و حکمرانی شرکتی اشاره خواهد شد.روش: مطالعه حاضر توصیفی و از نوع همبستگی است. جامعه آماری پژوهش شامل کارکنان شرکت های تعاونی استان کردستان بود که از میان آنها تعداد 152 نفر به شیوه تصادفی ساده به عنوان نمونه پژوهش انتخاب گردید. برای گردآوری داده های از پرسشنامه استفاده شد. جهت تجزیه و تحلیل داده ها علاوه بر آمار توصیفی، از آمار استنباطی (تحلیل مسیر) با استفاده از نرم افزار لیزرل استفاده شد.یافته ها: نتایج حاصل از این پژوهش نشان داد: متغیر اخلاق کسب و کار با شهروندی شرکتی رابطه مستقیم و معنادار دارد. همچنین، اخلاق کسب و کار از طریق متغیرهای میانجی گر با شهروندی شرکتی رابطه غیر مستقیم و معنادار دارد.نتیجه گیری: بر اساس تحلیل داده ها، میزان پایبندی قوی شرکت ها به رعایت اصول اخلاق کسب و کار خود در قبال افراد جامعه باعث شده است تا رفتار شهروندی شرکتی آنان وضعیت مناسبی داشته باشد. بنابراین، تدوین منشور شهروند شرکتی بر پایه اخلاق کسب و کار بستر لازم برای کسب اعتبار، مزیت رقابتی و افزایش بهره وری شرکت ها را فراهم می نماید.

زمینه: فرهنگ اخلاقی سازمانی پیش بینی کننده تصمیم های اخلاقی است. پژوهش حاضر باهدف رابطه بین فرهنگ اخلاقی سازمانی و تصمیم های اخلاقی مدیران و کارکنان اداره کل ورزش و جوانان استان اصفهان انجام شد.روش: روش پژوهش همبستگی بود. جامعه آماری، تمامی مدیران و کارکنان اداره کل ورزش و جوانان استان اصفهان در سال 1392 بود که از میان آن نمونه ای با حجم 118 نفر به روش نمونه گیری تصادفی ساده انتخاب گردید. ابزارهای پژوهش، پرسشنامه فرهنگ اخلاقی سازمانی و مدیریت تاثیر بود. داده ها با استفاده از آمار توصیفی شامل فراوانی، درصد فراوانی، میانگین، انحراف معیار و آمار استنباطی شامل رگرسیون چندگانه خطی همزمان، ضریب همبستگی پیرسون و تحلیل واریانس چند متغیره (مانوا) تجزیه و تحلیل شد.یافته ها: یافته های پژوهش حاضر نشان داد که بعد اول و سوم فرهنگ اخلاقی سازمانی و مقیاس کل با بعد قضاوت نسبی اخلاقی (r=0.48، r=0.46، r=0.51). بعد اول و سوم فرهنگ اخلاقی سازمانی و مقیاس کل با بعد قضاوت مطلق اخلاقی (r=0.45، r=0.39، r=0.44) رابطه معنادار داشت و بعد دوم فرهنگ اخلاقی سازمانی با بعد قضاوت نسبی اخلاقی و بعد قضاوت مطلق اخلاقی رابطه معنادار نداشت. بعد اول فرهنگ اخلاقی سازمانی از توان پیش بینی ابعاد تصمیم های اخلاقی برخوردار بود (p£0.05 و b=0.42). بین ابعاد تصمیم های اخلاقی مدیران و کارکنان بر حسب متغیرهای جمعیت شناختی تفاوت معنادار به دست نیامد.نتیجه گیری: نتایج این پژوهش حاکی از آن است که فرهنگ اخلاقی سازمانی عاملی موثر بر تصمیم های اخلاقی است. بنابراین هر چه به اصلاح و تقویت شاخص های فرهنگ اخلاقی سازمانی توجه بیشتری مبذول گردد تصمیم های اخلاقی جایگاه بهتری در سازمان می یابد.

زمینه: جست و جوی راه هایی برای افزایش کارایی و به کارگیری حداکثر توانایی های کارکنان در جهت تحقق هدف های سازمانی یکی از موضوعات و دغدغه های همیشگی مدیران و صاحب نظران علم مدیریت بوده است. هدف این پژوهش، تبیین چارچوب علمی و کاربردی برای بهبود عملکرد کارکنان دانشگاه تبریز مبتنی بر معنویت محیط کاری است.روش: پژوهش حاضر ازلحاظ هدف، کاربردی و ازلحاظ نحوه گردآوری داده ها از نوع پژوهش های توصیفی - همبستگی است. جامعه آماری این پژوهش شامل کارکنان دانشگاه تبریز به تعداد 820 نفر است؛ که با استفاده از فرمول کوکران، در سطح اطمینان 95 درصد، 260 پرسشنامه به روش نمونه گیری تصادفی ساده گردآوری شد. برای جمع آوری اطلاعات از پرسشنامه استفاده شده است و داده ها با استفاده از روش مدل سازی معادلات ساختاری مورد تجزیه وتحلیل قرار گرفت.یافته ها: یافته ها نشان داد، معنویت محیط کاری با ضریب استاندارد 0.75 و معناداری 5.69 با عملکرد رفتاری و نیز با ضریب استاندارد 0.21 و معناداری 2.30 با عملکرد فرایندی رابطه دارد.نتیجه گیری: نتایج نشان می دهد معنویت محیط کاری نقش مثبتی در بهبود عملکرد کارکنان دانشگاه تبریز ایفا می کند.

زمینه: بحث اخلاق و رفتارهای اخلاقی از دیدگاه پست مدرن (به خصوص در حوزه مالی) مبحث جدیدی بوده که در سال های اخیر در موضوعات رفتاری مطرح شده است. موضوع اصلی این پژوهش بررسی تفاوت های بین ذهنیت (اعتقادات) و عمل حسابرسان بر اساس دیدگاه اخلاقی پست مدرن فوکو می باشد.روش: پژوهش حاضر، کاربردی از نوع پس رویدادی است. به منظور انجام این مطالعه نمونه ای به حجم 214 نفر از افراد شاغل در حرفه حسابرسی و دانشجویان حسابرسی (به عنوان نمونه کنترلی) به روش نمونه گیری تصادفی ساده انتخاب گردید. ابزار اندازه گیری این تحقیق، پرسشنامه استاندارد بوده است که دارای دو محور کلی بررسی ذهنیت و عمل حسابرسان می باشد. برای تجزیه و تحلیل داده ها از آزمون های زوجی و مقایسه میانگین دو جامعه استفاده شده است.یافته ها: یافته های پژوهش نشان داد بین ذهنیت حسابرسان به مباحث اخلاقی و انجام آن در عمل تفاوت معناداری وجود داشته که امتیازات اخلاقی اعمال پایین تر از ذهنیت بوده است. همچنین آیین رفتار حرفه ای نتوانسته به طور کامل به رفتار حسابرسان شاغل در حرفه جهت داده و آن را بهبود بدهد.نتیجه گیری: وجود تفاوت معنادار بین ذهنیت و عمل حسابرسان مبین خلاء بوجود آمده ناشی از اعتقاد به مباحث اخلاقی در ذهنیت افراد و توانایی استفاده از آن در عمل را نشان می دهد. از طرف دیگر توسعه آیین رفتار حرفه ای و قوانین و مقررات بدون توجه به رشد اخلاقی حسابرسان هر چند لازم است ولی کافی نمی باشد.

زمینه: در موسسه ها آنچه می دانند (سرمایه فکری) بیش از آنچه دارند (سرمایه مادی) اهمیت دارد؛ همچنین، امروزه موسسه های حسابرسی به صورت فزاینده درگیر معمای اخلاقی می باشند، یعنی شرایطی که باید بار دیگر کارهای خلاف و درست را تعریف کرد. از این رو، هدف از پژوهش حاضر، بررسی تاثیر برآیندهای محیطی بر رفتار اخلاقی حسابرسان برحسب میزان سرمایه فکری شان است.روش: روش پژوهش حاضر، از دید هدف کاربردی و از نظر ماهیت و روش اجراء از نوع پژوهش های زمینه یابی است. جامعه آماری؛ تمامی اعضاء شاغل در موسسات حسابرسی عضو جامعه حسابداران رسمی ایران می باشد. از میان جامعه آماری 142 نفر به عنوان نمونه پژوهش با استفاده از جدول مورگان انتخاب شدند. ابزار پژوهش، پرسشنامه بوده و داده های به دست آمده با استفاده از آزمون مقایسه میانگین ها مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت.یافته ها: یافته ها نشان داد: برآیندهای تصمیم و هم نیت مدیران بر حساسیت اخلاقی حسابرسان دارای سرمایه فکری بالا، برآیندهای تصمیم بر قضاوت اخلاقی حسابرسان دارای سرمایه فکری بالا تاثیر داشته است. در نهایت، با وجود برآیندهای تصمیم و نیت مدیران، سرمایه فکری حسابرس بر انتخاب مجازات علیه سایر حسابرسان تاثیر نداشته است.نتیجه گیری: برآیندهای محیط حسابرسی بر رفتارهای اخلاقی (به غیر از انتخاب مجازات علیه سایر حسابرسانی که دچار قصور در وظایف محول شان شده اند) حسابرسان دارای سرمایه فکری بالا تاثیر داشته است. همچنین جامعه حسابداران رسمی ایران و موسسه های حسابرسی می توانند ارتقاء سطح سرمایه فکری را در برنامه ریزی های خود در اولویت قرار دهند.