سلامت کار ایران
سال:1396 | دوره:14 | شماره:1 |تعداد مقالات:19

زمینه و هدف: با نگاهی گسترده تر به مقوله خطای انسانی و با توجه به اهمیت این موضوع که انسان به عنوان یک پردازنده فعال اطلاعات است، ضرورت یک چارچوب مفید برای تجزیه و تحلیل فرایندهای مختلف روانی در تعامل با سیستم ها برای انجام وظایف شغلی احساس می شود. بنابراین هدف این مطالعه تجزیه و تحلیل خطاهای انسانی با استفاده از روش SHERPA و بر اساس مدل پردازش اطلاعات انسانی می باشد.روش بررسی: مطالعه حاضر یک مطالعه موردی از نوع مقطعی می باشد که در سال 1393 در اتاق کنترل یکی از صنایع پتروشیمی انجام شده است. افراد مورد مطالعه شامل 62 نفر از کارکنان در چهار پست شغلی سرپرست نوبتکار، نوبتکار ارشد، نوبتکار اتاق کنترل و نوبتکار سایت بودند که در 4 شیفت کاری 8 ساعته مشغول به کار بودند. جهت تجزیه و تحلیل خطاها از تکنیک SHERPA، برای طبقه بندی مراحل پردازش اطلاعات انسانی از مدل Wickens و برای شناسایی عوامل موثر بر عملکرد از طبقه بندی Kirwan استفاده شد. در ضمن برای جمع آوری اطلاعات از روش های مشاهده، مصاحبه و مطالعه مستندات بهره گرفته شد.یافته ها: با تجزیه و تحلیل برگه های کار SHERPA، 246 مورد خطای انسانی شناسایی گردید. بیشترین تعداد خطا (143 مورد) مربوط به مرحله درک از پردازش اطلاعات انسانی می باشد. عوامل دستورالعمل های کاری، و آموزش و تجربه، به طور مشترک از مهم ترین عوامل موثر بر پردازش اطلاعات در مراحل پردازش اطلاعات تشخیص داده شدند.نتیجه گیری: نتایج حاصل از این مطالعه، با شناسایی انواع خطاهای ممکن در مراحل پردازش اطلاعات و در نظر گرفتن عوامل موثر بر آن ها، بر نقاط ضعف سیستم ﺗﺄکید می کند.

زمینه و هدف: کاربردپذیری میزان کارایی، اثربخشی و رضایت مندی از یک محصول که هر استفاده کننده در محیط ویژه ای، برای رسیدن به هدف خاص از آن وسیله انتظار دارد، است. افزایش آگاهی های عمومی از کاربردپذیری سبب شده کاربرد پذیری سهم بسزایی در توسعه محصولات داشته باشد. ابزار سنجش کاربردپذیری بروک، یکی از متداولترین ابزارها برای بررسی کاربرد پذیری است. تاکنون نسخه فارسی از این ابزار در دسترس محققین ایرانی نبود و این مطالعه به تهیه نسخه فارسی آن در بررسی علائم راهنمایی و رانندگی پرداخته است.روش بررسی: نسخه تغییر یافته پرسشنامه در تحقیق آنیه و همکاران (2011) با استفاده از روش استاندارد ترجمه و بازترجمه از زبان انگلیسی به فارسی ترجمه گردید. برای تعیین روایی صوری پرسشنامه، از نظرات 10 نفر متخصص در حوزه های مرتبط استفاده شد. نسبت روایی محتوا بر اساس روش لاوشی و شاخص روایی محتوایی بر اساس روش والتز و باسل بررسی شد. همچنین متوسط شاخص روایی محتوای پرسشنامه نیز محاسبه گردید. پرسشنامه در بین 50 نفر از کارکنان دانشگاه علوم پزشکی و خدمات بهداشتی درمانی ایران توزیع گردید. برای پی بردن به پایایی پرسشنامه و سازگاری درونی پرسشنامه از ضریب آلفای کرونباخ استفاده گردید و سنجش ثبات در پایایی پرسشنامه با روش آزمون - باز آزمون و محاسبه شاخص همبستگی درون خوشه ای صورت گرفت.یافته ها: تمام پرسش های پرسشنامه دارای نمره نسبت روایی محتوای بالاتر از حد پذیرش بودند و به طور کامل پذیرفته شدند. شاخص روایی محتوایی برای تمامی پرسش ها بالاتر از نمره مورد قبول 0.79 و متوسط شاخص روایی محتوی برابر با 0.927 بود. ضریب آلفای کرونباخ پرسشنامه معادل 0.956 و شاخص همبستگی درون خوشه ای برابر 0.993 بدست آمد.نتیجه گیری: نسخه فارسی پرسشنامه کاربرد پذیری ابزاری قابل اعتماد برای اندازه گیری میزان کاربرد پذیری است که دارای روایی و پایایی بالایی بوده و می توان از این نسخه در پژوهش های آتی در حوزه کاربرد پذیری علایم ترافیکی و سایر علائم تصویری نیز استفاده نمود.

زمینه و هدف: در سال های اخیر عملکرد و اثربخشی سیستم های مدیریت ایمنی و بهداشت شغلی بسیار مورد نقد و بررسی قرار گرفته است. بنابراین ارزیابی عملکرد سیستم های مدیریت ایمنی و بهداشت اطلاعاتی را در مورد کیفیت سیستم از نظر توسعه، اجرا و نتایج ارائه می نماید. این مطالعه با هدف ارائه چارچوبی برای ارزیابی عملکرد سیستم های مدیریت ایمنی و بهداشت شغلی، تعیین عوامل موثر در موفقیت و بهبود مستمر آنها انجام شد.روش بررسی: در این مطالعه بر اساس مدل ها و راهنماهای سیستم های مدیریت ایمنی و بهداشت،43 معیار در قالب 5 عنصر اصلی مشخص گردید. از روش فرایند تحلیل شبکه ای برای تعیین وزن معیارها و از روش شباهت به گزینه ی ایده آل برای استفاده و رتبه بندی اطلاعات شاخص های اندازه گیری عملکرد استفاده شد.یافته ها: عناصر خط مشی و بررسی به ترتیب از بیشترین و کمترین وزن نسبی برخوردار بودند. معیارهای تعهد مدیریت، اطلاع رسانی اهداف و برنامه های ایمنی و بهداشت و مشارکت کارکنان در فعالیت های ایمنی و بهداشت به ترتیب در عناصر خط مشی، برنامه ریزی و اجرا و عملیات بیشترین وزن را داشتند. همچنین معیار اندازه گیری و پایش شاخص های ایمنی و بهداشت در عنصر بررسی و معیار در دسترس بودن نتایج فعالیت های ایمنی و بهداشت در عنصر بازنگری مدیریت بیشترین وزن را به خود اختصاص دادند و بعنوان عوامل تاثیر گذار در موفقیت سیستم های مدیریت ایمنی و بهداشت شناخته شدند.نتیجه گیری: با استفاده از روش ارائه شده، می توان فعالیت های سیستم مدیریت ایمنی و بهداشت شغلی را به صورت سیستماتیک مورد بررسی قرار داد و با ارزیابی معیار ها و شاخص ها، عوامل موثر در موفقیت یا ناکارایی سیستم های مدیریت را شناسایی نمود.

زمینه و هدف: روش ریز نمونه گیر تله سوزنی با دارا بودن مزیت های روش های ریز استخراج چون روش ریز استخراج فاز جامد، بدلیل سهولت در استفاده، در حال تبدیل شدن به روشی جایگزین معتبر و قدرتمند در سنجش نمونه های هوا می باشد. این مطالعه عملکرد روش تله سوزنی حاوی جاذب کامپوزیتی نانو لوله کربنی تک دیواره با بنیان سیلیکاتی سنتز شده به روش سل ژل، با هدف معرفی یک جاذب جدید جهت نمونه برداری از پرکلرواتیلن در هوا را مورد بررسی قرار می دهد.روش بررسی: در این مطالعه بعد از مرحله آماده سازی، جاذب بطول5.1cm در داخل سوزن نوع 21 به قطر داخلی 52mm قرار گرفته و با تنظیم متغیرهای تاثیر گذار بر این تکنیک در یک اتاقک استاندارد، عملکرد آن در سه مرحله حین نمونه برداری، نگهداری نمونه های گرفته شده و مرحله واجذب آنالیت در ریز نمونه گیری از ترکیب پرکلرواتیلن مورد ارزیابی قرار گرفت. در نهایت نمونه بردار جهت ریز سنجش ترکیب پر کلرو اتیلن در فرآیند خشک شویی مورد استفاده قرار گرفت و با روش NIOSH مقایسه شد.یافته ها: نتایج نشان داد که حجم گذر شکست برای تله سوزنی حاوی کامپوزیت سیلیکاته نانو لوله کربنی و جاذب تجاری CAR/PDMS بترتیب بالاتر از 1300 و 1100 میلی لیتر بدست آمد. دما و رطوبت هوای نمونه برداری بر عملکرد جاذب تاثیر داشته و افزایش دما و رطوبت موجب کاهش جذب آنالیت روی بستر جاذب شد. جاذب در نگهداشت آنالیت نمونه برداری شده عملکرد بسیار خوبی داشته و مقدار آنالیت از دست رفته پس از گذشت یک هفته، کمتر از 3 درصد محاسبه گردید. در اندازه گیری نمونه های واقعی در فرآیند خشک شویی، روش تله سوزنی قادر به تشخیص نمونه ها با انحراف معیار نسبی استاندارد (3.8-5.3) پایین تری نسبت به روش پیشنهادی نایوش (10.27-18.12) بوده است.نتیجه گیری: عملکرد روش تله سوزنی و همچنین جاذب کامپوزیتی سیلیکاتی نانولوله کربنی در نمونه برداری از ترکیب پرکلرواتیلن در هوا مطلوب بوده و جهت پایش بهداشتی آلاینده های هوای محیط های زیستی و شغلی توصیه می شود.

زمینه و هدف: در حرفه خیاطی، خیاطان برای انجام فعالیت هایی همچون دوخت و تعیر انواع لباس، پوسچرهای مختلفی به خود می گیرند. در این شغل عوامل متعددی هم چون عوامل فیزیکی، فردی و روانی می تواند بر وضعیت بدنی نامطلوب فرد در حین انجام کار تاثیر داشته باشد. بنابراین آن ها در معرض ریسک ابتلا به اختلالات اسکلتی -عضلانی می باشند، لذا مطالعه حاضر با هدف بررسی خستگی عضلانی و تعیین برخی ریسک فاکتورهای اختلالات اسکلتی - عضلانی انجام پذیرفت.روش بررسی: در این مطالعه ی مقطعی، 165 نفر از خیاطان شهر شیراز به صورت تصادفی مورد مطالعه قرار گرفتند. داده های مورد نیاز در این مطالعه از پرسشنامه ی نوردیک و سلامت عمومی استفاده گردید. همچنین روش MFA برای ارزیابی خستگی عضلانی تمام بدن بکار برده شد. تجزیه و تحلیل داده ها پارامتریک و غیر پارامتریک با استفاده از نرم افزار SPSS، نسخه 21 صورت گرفت.یافته ها: نتایج نشان داد که %79.4 افراد مورد مطالعه مرد و %75.2 متاهل بودند. بیشترین شیوع علائم اختلالات اسکلتی - عضلانی در ناحیه کمر (57%) مشاهده گردید. بر اساس روش MFA، بیشترین درصد افرادی که در سطح اولویت اقدامات اصلاحی قرار گرفتند نیز مربوط به ناحیه کمر بود. %63.6 افراد مورد مطالعه از سلامت عمومی برخوردار بودند.نتیجه گیری: وضعیت تاهل، پوسچر، سلامت عمومی و سابقه کار از مهم ترین متغیر های باقی مانده در مدل رگرسیون با نسبت شانس بیشتر از 1.21 در جامعه خیاطان بودند.

زمینه و هدف: ارزیابی ریسک یکی از مهمترین مسایل در ایمن سازی محیط های صنعتی است. صنعت خودروسازی یکی از ناایمن ترین صنایع می باشد که سالانه حوادث زیادی را دارد. یکی از مهمترین مشکلاتی که در فرایند ارزیابی ریسک وجود دارد قضاوت شخصی ارزیاب ها در ارزیابی پارامترهای موثر بر ریسک است. هدف این مطالعه تعیین ریسک ایمنی با استفاده از روش ویلیام فاین و ANP-DEMATEL بود.روش بررسی: در این مطالعه واحدهای مختلف شرکت یکی از بزرگترین شرکت های خودرو سازی توسط روش ویلیام فاین مورد ارزیابی قرار گرفت. سپس با استفاده از روش ANP-DEMATEL میزان وزن اهمیت هر کدام از پارامترهای ریسک تعیین گردید. سپس نتایج بدست آمده با روش ویلیام فاین تلفیق شد. در مرحله آخر با الگوی بدست آمده همان صنعت دوباره مورد ارزیابی قرار گرفت.یافته ها: نتایج نشان داد که با استفاده از روش ویلیام فاین بالاترین اولویت ریسک مربوط به دو واحد وان آهن شویی (312) و اسکلت فلزی (300) می باشد. نتایج ارزیابی ریسک با استفاده از روش تلفیقی ویلیام فاین و ANP-DEMATE بالاترین رتبه ریسک مربوط به دو واحد وان آهن شویی (94.11) و اسکلت فلزی (90.49) می باشد.نتیجه گیری: نتایج نشان داد که در صنایع خودرو سازی تلفیق روش ارزیابی ریسک ویلیام فاین و ANP-DEMATEL یک الگوی موثر در ارزیابی سطح واقعی ریسک ایمنی باشد.

زمینه و هدف: هر چند توسعه فناوری نانو سبب ایجاد مشاغل جدید و افزایش رشد اقتصادی گردیده، ولی نبود اطلاعات کافی در رابطه با سمیت و حدود مجاز مواجهه شغلی نانو مواد همواره نگرانی هایی را ایجاد نموده است. در این مطالعه، یک بسته نرم افزاری ساده مبتنی بر روش Control Banding برای ارزیابی ریسک مواجهه شغلی با نانومواد طراحی و ارائه گردید.روش بررسی: در این مطالعه تجربی، از نرم افزار C # 2010 جهت طراحی بسته نرم افزاری استفاده گردید. ابتدا اصول کلی روش ارزیابی ریسک Control Banding توصیه شده توسط موسسه ملی بهداشت و ایمنی شغلی (NIOSH) به دقت مورد بررسی قرار گرفت. سپس، کلیه فاکتورهای اصلی و فرعی همراه با اهمیت (وزن) و تاثیر آن ها در سطح ریسک مواجهه شغلی با نانومواد به طور دقیق در طراحی نرم افزار لحاظ گردید. در نهایت، بسته پیشنهادی جهت ارزیابی ریسک مواجهه فردی با نانومواد، در چند آزمایشگاه تحقیقاتی مورد استفاده قرار گرفت.یافته ها: بر اساس این نتایج، در ایستگاه های کار با نانوتیوب های کربنی چنددیواره (MWNT) و نانوذرات دی اکسید تیتانیوم (TiO2)، به ترتیب سطوح ریسک متوسط (RL2) و قابل قبول (RL1) به دست آمد.نتیجه گیری: بسته نرم افزاری پیشنهادی می تواند به عنوان یک ابزار ساده، معتبر، سریع و سهل الوصول جهت ارزیابی ریسک مواجهه شغلی با نانومواد مورد استفاده قرار گیرد. همچنین در صورت نیاز به اجرای اقدامات کنترلی، قادر خواهد بود راهکارهای مناسبی جهت بهبود شرایط کاری به کارکنان ارائه نماید.

زمینه و هدف: نیروگاه ها از جمله صنایع مهم کشور می باشند که دارای تنوع تجهیزات مولد صدا بوده و تعداد قابل توجهی از کارگران در آنها مشغول به کار می باشند. این افراد با سطوح مختلفی از صدای زیان آور مواجهه دارند. هدف از این مطالعه اتاقک سازی به منظور کنترل صدای دستگاه پمپ های تغذیه آب دیگ بخار در یک نیروگاه برق بوده است.روش بررسی: این مطالعه مقطعی به صورت توصیفی - تحلیلی و طرح مداخله در طبقه همکف واحد توربین یک نیروگاه حرارتی به دلیل آلودگی بالای صدا در بررسی اولیه، در سال 1393 انجام شد. تراز توان صوتی این منابع مطابق با استاندارد ISO-3746 برآورد گردید. برای تعیین توزیع تراز فشار صوت در محور عمودی برای منابع مورد بررسی از روش اندازه گیری و آنالیز فرکانس صدا شبکه ای با استفاده از ترازسنج کالیبره شده TES 1358 در مقیاس کوچک و تحلیل درون یابی مقادیر با نرم افزار SURFER انجام گردید. در نهایت به منظور کنترل صدا یک اتاقک با دیواره لایه بندی شده به برای پمپ مذکور طراحی و میزان اثربخشی آن در کنترل صدا برآورد گردید.یافته ها: نتایج حاصل از آنالیز صدای پمپ های مورد بررسی نشان داد که فرکانس غالب صوت 2000 هرتز می باشد. نتایج حاصل از روش تفکیک صدا در محور عمودی منابع نیز موید آن است که پمپ اصلی و جعبه دنده دارای بیشترین سهم در انتشار صدای آن می باشند. همچنین نتایج نشان داد که پمپ اصلی، تراز توان صوتی 107 دسی بل و جعبه دنده نیز 108 دسی بل داشته است. طراحی اتاقک شامل محصورکننده ای با لایه اصلی از جنس فولاد و لایه داخلی از جنس فوم لاستیکی بوده است. در این طراحی با احتساب یک درصد نشتی، تراز فشار صوت حاصل از بخش های اصلی پمپ 20 دسی بل کاهش خواهد یافت.نتیجه گیری: با استفاده تکنیک اتاقک سازی پمپ های تغذیه کننده آب مربوط به بخش دیگ بخار نیروگاه، می توان میزان مواجهه این شاغلین در معرض آلودگی صدا را به حد مجاز کاهش داد.

زمینه و هدف: حوادث شغلی و بررسی آنها از جمله مهمترین موضوعات در زمینه ایمنی صنعتی می باشند. چنانچه این حوادث به خوبی بررسی شده و مورد تجزیه و تحلیل قرار گیرند، احتمال کاهش رخداد آنها وجود خواهد داشت. این بررسی با هدف فراهم نمودن اطلاعات ارزشمند برای محققان و بررسی کنندگان حوادث شغلی صورت گرفته است.روش بررسی: در این مطالعه به صورت سیستماتیک مجلات علمی دانشگاهی فارسی زبان بررسی شدند. هدف یافتن، طبقه بندی و تجزیه و تحلیل مقالاتی بود که از ابتدای سال 1380 تا پایان 1393 در خصوص حوادث شغلی در این مجلات منتشر شده بودند. بر این اساس نخست فهرست مجلات معتبر علمی (59 مجله) و در گام بعدی، مقالات مرتبط با حوادث شغلی (106 مقاله) انتخاب شدند. معیار انتخاب مجلات مورد نظر، دارا بودن حداقل یک مقاله در زمینه حوادث شغلی بود. مقالات بر اساس سال انتشار، مجله منتشر کننده و زمینه بررسی مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفتند.یافته ها: نتایج بررسی نشان داد که بیشترین مطالعات به ترتیب در زمینه خدمات درمانی (19.80 درصد)، تولید و صنعت (16.98 درصد) و اپیدمیولوژی (11.32 درصد) انجام شده اند. همچنین در شش سال اول بررسی تنها 12 (11.32 درصد) مقاله در زمینه حوادث شغلی در مجلات منتشر شده اند در حالی که در شش سال انتهایی بررسی 73 (68.86 درصد) مقاله منتشر شده اند. 42 مجله تنها دارای یک مقاله مرتبط بودند و 17 مجله بیش از یک مقاله در زمینه حوادث شغلی منتشر کرده بودند. دو مجله طب کار و سلامت کار ایران 19.80 درصد مقالات را به خود اختصاص داده بودند.نتیجه گیری: این مقاله می تواند تا حدودی یکی از نیازهای محققان و متخصصان ایمنی و بهداشت شغلی را به عنوان یک منبع علمی برآورد نماید و به تعیین عناوین مطالعات تحقیقاتی برای مقاطع مختلف در زمینه حوادث شغلی در ایران کمک نماید.

زمینه و هدف: فرهنگ خطاپذیری به مفهوم رویکرد منطقی به موضوع خطای انسانی و پذیرش جائزالخطا بودن انسان می باشد. ارزیابی خوب از فرهنگ خطاپذیری (Just Culture) حاکم بر یک سازمان لازمه طراحی و پیاده سازی اقدامات پیشگیرانه موثر برای کاهش رویدادها و آسیب هاست. این مطالعه با هدف تعیین روایی و پایایی نسخه فارسی شده پرسشنامه فرهنگ خطاپذیری یا JCQ (Just Culture Questionnaire) طراحی و اجرا گردید.روش بررسی: پرسشنامه JCQ حاوی 27 سوال در 6 حیطه از فرهنگ خطاپذیری می باشد. در این مطالعه نسخه فارسی پرسشنامه JCQ به روش استاندارد forward and backward translation تهیه گردید. برای بررسی روایی محتوایی، پرسشنامه مذکور در قالب فرم طراحی شده ای به 28 نفر از اعضای پانل خبرگان در رشته ارگونومی ارسال گردیده و بر اساس نظرات اعلام شده، شاخص روایی محتوایی (CVI) و نسبت روایی محتوایی (CVR) محاسبه گردید. پایایی پرسشنامه بعد از تکمیل آن توسط 221 نفر از پرسنل درمانی بیمارستانهای شهر اردبیل مورد بررسی قرار گرفت.یافته ها: بعد از جمع بندی نتایج و محاسبه CVI و CVR و انجام اصلاحات لازم نهایتا روایی تمامی گویه ها مورد تائید قرار گرفت. گستره آلفای کرونباخ حیطه های مختلف فرهنگ خطاپذیری از 0.65 تا 0.89 و مقدار آن برای کل پرسشنامه 0.894 به دست آمد که نشان می دهد گویه های پرسشنامه در تمامی ابعاد مورد سنجش از همسانی درونی بالایی برخوردار است.نتیجه گیری: این مطالعه نشان داد که پرسشنامه فارسی JCQ ابزاری مناسب با روایی و پایایی قابل قبول بوده و برای ارزیابی فرهنگ خطاپذیری در سازمان ها و محیط های کار ایرانی قابل استفاده می باشد.

زمینه و هدف: تعیین اولویت های پژوهشی سبب جلوگیری از هدر رفتن بودجه و کارآمدترشدن تحقیقات می شود. توجه به سلامت شاغلین از ضروریات تامین سلامت جامعه و توسعه پایدار در کشور است و سرمایه گذاری در این زمینه کلید رشد اقتصادی و افزایش تولید است، لذا این طرح به منظور تعیین اولویت های پژوهشی در حوزه سلامت شغلی انجام شد.روش بررسی: نوع مطالعه در پژوهش حاضر مطالعه اکتشافی و از نوع کیفی است. به منظور تعیین اولویت های پژوهشی از مدل پیشنهادی COHRED استفاده شد. جمع آوری اطلاعات از طریق مرور متون و مقالات، استفاده از نظر صاحب نظران و متخصصان این حوزه به روش مصاحبه و دلفی و اخذ آمار از نهادهای رسمی مرتبط صورت پذیرفت. اولویت دهی بر اساس روش دلفی و در دو مرحله انجام شد. در این طرح از بین 70 نفر ذینفعان کلیدی شناخته شده، 22 نفر از صاحب نظران در مطالعه مشارکت کردند. آمار توصیفی شامل میانگین و انحراف معیار برای داده های کمی و درصد و تعداد برای داده های کیفی مورد استفاده قرار گرفت.یافته ها: بیماری های اسکلتی عضلانی و سوانح و حوادث شغلی دارای بالاترین اولویت پژوهشی بودند. مشاغل کارگری در صنایع و معادن دارای بالاترین اولویت پژوهشی بود. همچنین سه شاخص ارائه عادلانه خدمات سلامت، امنیت شغلی و شیوه زندگی سالم دارای بالاترین اولویت بودند.نتیجه گیری: تعیین اولویت پژوهشی در این تحقیق با توجه به گستردگی حوزه های پژوهشی انجام شد که می تواند به عنوان ابزاری کارآمد برای تصمیم گیری سیاستگزاران در خصوص توزیع منابع جهت انجام پژوهش های سلامت شغلی می باشد.

زمینه و هدف: استفاده از اشعه X برای آزمایش های تشخیصی، یکی از مهمترین منابع پرتوگیری افراد جامعه و بویژه پرتوکاران بوده، لذا پایین نگه داشتن آلودگی محیط در پایین ترین سطح ممکن از لحاظ حفاظت در برابر پرتوگیری داخلی بسیار مهم است. هدف از این مطالعه بررسی میزان پرتو X پراکنده و دوز دریافتی توسط کارکنان در بخش آنژیوگرافی یک بیمارستان نظامی بود.روش و بررسی: این مطالعه توصیفی - مقطعی در یکی از بیمارستان های نظامی انجام گرفت. اندازه گیری میزان پرتو x پراکنده تولید شده از حالت های مختلف آنژیوگرافی (پالسی با دوز بالا و فلوروسکوپی پیوسته)، در فواصل یک و دو متری و در بیرون از اتاق آنژیوگرافی با استفاده از دستگاه SmartION مدل 2100 S ساخت شرکت Mini- Instruments Ltd از کشور انگلستان انجام گردید. برای بدست آوردن میزان دوز دریافتی توسط کارکنان از فیلم بج های آنها در یک دوره 2 ماهه، 1 ساله و 5 ساله استفاده شد.یافته ها: نتایج نشان داد که مقدار پرتو پراکنده در فاصله های یک و دو متری از منبع پرتو ایکس برای حالت پالسی (دوز بالا) به ترتیب 47mSVh-1 و 9.7mSVh-1 و برای فلوروسکوپی پیوسته 9.8 mSVh-1 و 4 mSVh-1 است. نتایج بدست آمده از فیلم بج کارکنان برای یک دوره یک و پنج ساله به ترتیب 8.08 mSv و 22.85 mSv در سال به صورت ماکزیمم برای پزشکان، 1.44 mSv و 2.12 mSv در سال برای رادیولوژیست ها و 1 mSv و 2.55 mSv در سال برای پرستارها بدست آمد. دریافت دوز توسط همه کارکنان کمتر از حدود مجاز( برابر 20 mSv در سال) می باشد.نتیجه گیری: حالت های مختلف آنژیوگرافی، تجربه و تخصص پزشک و سایر پارامترها می تواند فاکتورهای مهمی در میزان دوز دریافتی توسط کارکنان باشند. از این رو آموزش کارکنان، بهینه سازی عمل حفاظت در برابر تشعشع و پایش دوز کارکنان می تواند دز دریافتی سالانه آنها را زیر حد مجاز نگه دارد.

زمینه و هدف: پایش و مطالعه توانایی کار و وضعیت سلامت شاغلین، برنامه ریزی جهت حفظ و ارتقاء توانایی کار کارکنان و شناسایی و کنترل ریسک فاکتورهای مرتبط با آن یکی از مهم ترین مباحث مطرح و به روز در زمینه بهداشت شغلی می باشد. مطالعه حاضر با هدف بررسی اثر فاکتورهای موثر بر توانایی کار در میان کشاورزان انجام شد.روش بررسی: این پژوهش در میان 213 نفر از کشاورزان مرد انجام شد. در این مطالعه اثر متغیرهایی مانند ویژگی های دموگرافیک، فاکتورهای فیزیکی و روانی شغل و بیماری ها بر توانایی کار بررسی شد. توانایی کار با استفاده از پرسشنامه شاخص توانایی کاری (WAI) و فاکتورهای فیزیکی و روانی شغل توسط پرسشنامه محتوای شغلی(JCQ)  برآورد گردید. جهت تعیین وابستگی شاخص توانایی کار با هر یک از فاکتورهای موثر بر آن از ضریب همبستگی اسپیرمن استفاده شد.یافته ها: میانگین شاخص توانایی کار 34.6 بدست آمد که با سن (p<0.001)، شاخص توده بدن (p=0.004)، فاکتورهای فیزیکی و روانی شغل و بیماری ها دارای ارتباط معنادار بود. نتایج آنالیز همبستگی نشان داد که از میان متغیرهای مورد مطالعه در این تحقیق در درجه اول بیماری ها (r= 0.524) و در درجه دوم فاکتورهای فیزیکی شغل مانند تلاش فیزیکی (r=0.309)، بار فیزیکی ایزومتریک (r=0.263) و نیازهای فیزیکی شغل (r=0.322) بیشترین ارتباط را با شاخص توانایی کار داشتند. فاکتورهای سایکولوژیک همبستگی ضعیف تری را با توانایی کار نشان دادند.نتیجه گیری: مطابق با یافته ها، توسعه رویکردهای پیشگیرانه جهت کنترل بیماری ها، کاهش بار کار فیزیکی، حذف پوسچرهای کاری نامطلوب و انجام مطالعات مداخله ای جهت بهبود محیط کار سایکولوژیک تاثیر قابل توجهی بر ارتقاء توانایی کار کشاورزان ایفا می نمایند.

زمینه و هدف: کیفیت زندگی کاری مفهومی بحرانی با اهمیت زیاد در زندگی یک کارمند است که تعادلی مناسب بین کار و زندگی شخصی، تضمین بهره وری سازمانی و رضایت شغلی کارمند نشان می دهد. این پژوهش با هدف تعیین اثربخشی برنامه غنی سازی رابطه بر کیفیت زندگی کاری کارکنان شهرداری کرج برگزار شد.روش بررسی: نمونه مورد مطالعه پژوهش 30 نفر از کارکنان بودند که به صورت تصادفی از میان متقاضیان شرکت در این برنامه انتخاب شده و با گمارش تصادفی در دو گروه 15 نفری آزمایش و کنترل قرار گرفتند. ابزار گردآوری پژوهش پرسشنامه 27 سوالی کیفیت زندگی کاری والتون (1973) بود، که در پیش آزمون و پس آزمون روی هر دو گروه اجرا شد. برنامه غنی سازی رابطه، در 7 جلسه 90 دقیقه ای به صورت گام به گام و به شیوه گروهی با توالی هر هفته یک جلسه برای گروه آزمایش پیاده شد، در حالی که روی گروه گواه هیچ مداخله ای انجام نشد. داده ها با روش تحلیل کوواریانس تک متغیره و چند متغیره و با استفاده از نرم افزار SPSS 18 تجزیه تحلیل شدند.یافته ها: نتایج نشان داد که بین دو گروه آزمایش و گواه پس از اعمال مداخله تفاوت وجود دارد، به عبارت دیگر کاربرد برنامه غنی سازی رابطه کیفیت زندگی کاری کارکنان را در پس آزمون افزایش داده است (p<0.05).نتیجه گیری: کیفیت زندگی کاری کارکنان موضوع بسیاری مهمی در محیط کار می باشد. سازمان ها می توانند با استفاده از آموزش هایی چون برنامه غنی سازی رابطه، این مولفه را بهبود بخشیده و بهره وری سازمان و رضایت کارکنان را نیز افزایش دهند.

زمینه و هدف: در مطالعه حاضر کارایی عملکرد سیستم بیوراکتور غشایی موجود در تصفیه خانه فاضلاب صنعتی شهرک صنعتی سمنان که به منظور بازیابی پساب خروجی از تصفیه خانه احداث شده است، مورد بررسی قرار گرفت.روش بررسی: دراین مطالعه، برای تعیین کارایی عملکرد بیوراکتور غشایی در مقیاس کامل (MBR)، پارامترهای COD، BOD،TSS ، نیتروژن و فسفر به صورت فصلی از ورودی و خروجی بیوراکتور در نظر گرفته شد. سپس غلظت پارامترهای انتحابی در ورودی وخروجی بیوراکتور غشایی و دیگر واحدها اندازه گیری گردید. بیوراکتور غشایی شامل دومدول غشایی صفحه مسطح از جنس پلی اتر سولفون که در داخل دو حوضچه هوادهی به صورت غوطه ور قرار گرفته اند، می باشد.یافته ها: نتایج به دست آمده نمایانگر درصد حذف بیش از 98% برای BOD، COD و TSS بود که میزان آن در ماه های تابستان و گرم سال بیشتر بود. کارایی راکتور MBR در حذف نیترات، آمونیاک و TKN به ترتیب برابر %35، بیش از %90 و بیش از %79 درصد به دست آمد. درصد حذف فسفر موجود در فاضلاب نیز با میانگین %52 تعیین شد. کارایی کم سیستم در حذف فسفر ناشی از مقدار کم آن در ورودی می باشد.نتیجه گیری: با توجه به نتایج به دست آمده و مقایسه آن با استانداردهای موجود، می توان چنین بیان کرد که سیستم های پیشرفته موجود در تصفیه خانه شهرک صنعتی سمنان کاملا «با اهداف تاسیس آن، یعنی استفاده مجدد پساب حاصل از آن برای کشاورزی و صنعت» مطابقت دارد.