مقدمه: دستیابی به تولید بهینه گیاهان دارویی همراه با پایبندی علمی به اصول کشاورزی پایدار از اهمیت بالایی برخوردار است.هدف: بررسی اثر قارچ های مختلف میکوریزا و کود زیستی بیوفسفر بر خصوصیات مرفولوژیکی، عملکرد، اجزاء عملکرد و کمیت و کیفیت اسانس زیره سبز.روش بررسی: این آزمایش به صورت فاکتوریل در قالب طرح بلوک های کامل تصادفی در مزرعه تحقیقاتی موسسه تحقیقات جنگل ها و مراتع کشور انجام شد. تیمارهای مورد بررسی شامل تلقیح با سه گونه مختلف از قارچ های میکوریزا (Glomus mosseae, Glomus interradices, Glomus hoi و عدم تلقیح به عنوان شاهد) و کاربرد بیوفسفر (تلقیح بذر، تلقیح بذر + محلول پاشی و عدم استفاده به عنوان شاهد) بود.نتایج: نتایج نشان داد اعمال تیمارهای آزمایشی موجب افزایش معنی دار (P<0.01) صفات ارتفاع بوته، قطر سایه انداز، تعداد ساقه های جانبی و تعداد چتر در بوته، چترک در چتر، دانه در چتر، دانه در بوته، وزن هزار دانه، عملکرد دانه و درصد اسانس در مقایسه با شاهد شد. بیشترین میزان صفات ارتفاع بوته، قطر سایه انداز، تعداد ساقه های جانبی، چتر در بوته و درصد اسانس از تیمار G. interradices حاصل شد. همچنین، بیشترین درصد و عملکرد اسانس از تیمار G. interradices و بیشترین درصد ترکیبات اصلی اسانس (کومین آلدهید، پارامنتا-1 و 4-دین-7-ال، گاما ترپینن، گاما ترپینن-7-ال، بتاپینن، پاراسیمن و میرسن) از تلقیح دو گونه G. mosseae و G. hoi حاصل شد.نتیجه گیری: در مجموع و مطابق با اثرات متقابل، کاربرد هم زمان G. interradices و محلول پاشی بیوفسفر بیشترین میزان درصد و عملکرد اسانس را در گیاه زیره سبز تولید نمود.