گیاهان دارویی
سال:1386 | دوره:7 | شماره:25 |تعداد مقالات:19

سماق درختچه ای از تیره پسته است که سابقه طولانی مصرف در طب سنتی و رژیم غذایی دارد. پهنه وسیعی از جزایر قناری (واقع در اقیانوس اطلس) تا ایران و افغانستان رویشگاه های سماق هستند. کلمه «سماق» در زبان آرامی به معنای قرمز است و اطلاق این نام به گیاه به خاطر رنگ قرمز میوه آن است. در سال های اخیر سماق از چند منظر بیشتر بررسی شده است که اثرات آنتی اکسیدانی، ضد قند خون، ضد هایپراوریسمی و به خصوص ضدمیکروبی سماق از آن جمله هستند. بررسی تحقیقات انجام شده بر اثرات ضدمیکروب سماق نشان می دهد که عصاره میوه این گیاه بر روی هر دو نوع باکتری های گرم مثبت و گرم منفی موثر است که این اثر بر باکتری های گرم مثبت قوی تر است. گزارش ها – هر چند محدود - نشان می دهند که میوه سماق اثر ضدقارچی و ضدباکتری های بی هوازی ندارد. بررسی های بیشتر برای شناسایی مواد موثره ضدمیکروبی سماق، اثر آن بر سویه های کلینیکی و مقاوم و ارزیابی استعداد مواد موثره این گیاه برای تبدیل به یک ماده محافظ غذایی یا ضدمیکروبی از کارهایی است که در ادامه بررسی ها توصیه می شود.

مقدمه: افزایش بی رویه جمعیت در جهان امروز یک مساله پیچیده و یک بحران برای آینده است. هم چنین شواهد و گفته ها نشان از افزایش گسترده گیاهان قابل دسترس و سودمندی دارد که دارای پتانسیل ضدباروری و تنظیم کننده تولیدمثل در مردان هستند.هدف: با توجه به ویژگی های گیاه شنبلیله و کاربرد گسترده آن، اطلاعات اندکی در مورد تاثیر عصاره دانه شنبلیله بر عملکرد بیضه ها وجود دارد. بنابراین در تحقیق حاضر تاثیر احتمالی عصاره دانه این گیاه بر محور هیپوفیز-گناد یعنی میزان هورمون هایFSH, LH ، تستوسترون، اسپرماتوژ نز و نقش احتمالی آن در ناباروری جنس نر بررسی شد تا نتایج به دست آمده از این تحقیق بتواند در زمینه تنظیم خانواده و باروری سودمند باشد.روش بررسی: حیوانات مورد استفاده در این آزمایش موش های صحرایی نر بالغ از نژاد Wistar بود که به 5 گروه 10 تایی در قالب گروه های کنترل، شاهد و تجربی تقسیم شد. عصاره با مقادیر 150(mg/d/Rat) و 100 و 50 به هر موش و به مدت 14 روز از طریق دهانی خورانده شد. گروه شاهد فقط آب مقطر (حلال) دریافت کرد و گروه کنترل هیچ دارویی دریافت نکرد. از تمام گروه ها در پایان روز چهاردهم خون گیری به عمل آمد. از نمونه های خونی جمع آوری شده برای اندازه گیری غلظت سرمی هورمون هایLH ، FSH و تستوسترون استفاده شد. علاوه بر عوامل فوق از بیضه های حیوان نمونه های بافتی تهیه گردید و تغییرات بافتی بین گروه های تجربی و کنترل نیز بررسی شد. نتایج به دست آمده با استفاده از آزمون ANOVA و آزمون تکمیلی Tukey ارزیابی شد.نتایج: تجزبه و تحلیل آماری نتایج کاهش معنی داری در میزان LH و تستوسترون در گروه های تجربی دریافت کننده  150 mg/d/Rat و 100 درمقایسه با گروه کنترل در سطح 05/p≤0نشان داد. اختلاف معنی داری در غلظت سرمی FSH در مقایسه با گروه کنترل مشاهده نشد. نتایج حاصله از بررسی های بافتی کاهش تراکم اسپرم در لوله های منی ساز، اختلال در زنجیره اسپرماتوژنز و تخریب سلول های لیدیگ را در گروه های تجربی دریافت کننده دارو نسبت به گروه کنترل بعد از دوره زمانی 14 روزه نشان داد.بحث و نتیجه گیری: با توجه به نتایج به دست آمده و بررسی های سایر محققین احتمالا عصاره دانه شنبلیله با دارا بودن ترکیباتی نظیر ساپوژنین و دیوسژنین که پیش ساز پروژسترون است خاصیت ضدگنادوتروپینی و ضدآندروژنی داشته و میزان LH و تستوسترون را کاهش می دهد. در بررسی های بافت شناسی، تغییرات مورفولوژیکی در لوله های اسپرم ساز، تخریب سلول های بینابینی و نیز تحلیل اپیتلیوم زاینده لوله های اسپرم ساز مشاهده شد.

مقدمه: بیماری های مفاصل از جمله آرتریت روماتویید از مشکلات ناتوان کننده شایع جوامع کنونی و علم پزشکی است. درمان های موجود علاوه بر عدم اثر بخشی بالا، عوارض جانبی زیادی دارند که این امرباعث محدودیت کاربرد آن ها می شود. امروزه شاهد تمایل زیاد علم طب و دارو درمانی به سمت استفاده از درمان های موثرتر چون گیاهان دارویی هستیم. براساس گزارش های ارایه شده گیاه Curcuma amada Roxb. از خانواده Zingiberaceae به صورت سنتی در درمان التهاب و دردهای آرتریت در بسیاری از نقاط جهان از دیر باز استفاده می شده است. بنابراین لزوم تحقیق کامل و جامع برای اثبات اثر ذکر شده گیاه مورد نظر ضروری به نظر می رسد.هدف: در این پژوهش اثر عصاره تام گیاه Curcuma amada Roxb. در درمان التهاب مزمن ناشی از آرتریت روماتویید ایجاد شده توسط تزریق ادجونت کامل فروند در موش های آزمایشگاهی بررسی شد.روش بررسی: عصاره گیاهی در سه دوز (100-300-500mg/kg) روزانه به صورت داخل صفاقی (i.p) به مدت 15 روز در گروه های مختلف موش تجویز شد. پارامترهایESR ،WBC در روز آخر و قطر مفصل و اندیس آرتریت (اندیس آرتریت درجه ای است که به میزان تورم، قرمزی و سختی حرکت داده می شود) در طول دوره آزمایش اندازه گیری شد.نتایج: براساس نتایج به دست آمده معلوم شد که دوز 100mg/kg عصاره این گیاه موجب کاهش معنی دار WBC, ERC, (p<0.05)، قطر و اندیس آرتریت در مقابل گروه کنترل شد.نتیجه گیری: به نظر می رسد که این اثر به علت کاهش عوامل التهابی توسط ماده موثره عصاره گیاهی است. تلاش جهت جداسازی و خالص سازی مواد موثره موجود در عصاره این گیاه در آینده مشخص خواهد کرد که دقیقا چه ماده ای موجب کاهش التهاب شده است.

مقدمه: گیاه Hypericum از گونه های مهم گیاهان دارویی محسوب می شود و در حال حاضر در ایران 17 گونه گیاه علفی چند ساله و درختچه ای وجود دارد که سه گونه آن انحصاری ایران هستند.هدف: در این تحقیق با هدف بررسی میزان ترکیب هیپریسین بر روی گل و برگ هشت گونه گل راعی، انجام شد. روش بررسی: پس از جمع آوری و آماده سازی گیاه (گل و برگ) اقدام به استخراج عصاره در دو مرحله به ترتیب با حلال های کلروفرم و متانول به وسیله دستگاه سوکسوله شد و سپس عصاره ها توسط دستگاه HPLC بررسی شد. فاز متحرک متانول 68 درصد، اتیل استات 20 درصد، سدیم هیدرو سولفات (1/0 مول) 12 درصد و فاز ثابت C18 بود دتکتور UV بود که در 590 نانومتر تنظیم شد.نتایج: میزان ترکیب هیپریسین در گل و برگ گونه ها عبارت بودند از: گونه H. dogonbadanicum (انحصاری ایران) (گل 36ppm و برگ 36)، گونهH. helianthemoides  (گل 118ppm و برگ 22)، گونهH. hirtellum  (گل 178ppm و برگ 26)، گونه H. hyssopifolium (گل 224ppm و برگ 120)، گونه H. lysimachioides (گل 1177ppm و برگ 178)، گونه H. perforatum  (گل 1900ppm و برگ 813)، گونه  H. scabrum (گل 13ppm و برگ 10) و گونه H. triquetrifolium (گل1460ppm ، برگ 1426 و ساقه 17).نتیجه گیری: مقایسه میزان هیپریسین در گونه های گل راعی نشان داده که مقدار این ترکیب نسبت به گونه و منطقه جمع آوری شده متفاوت است. به طوری که بالاترین میزان این ترکیب در گل گونه H. perforatum 1900ppm و گونه H. triquetrifolium 1460ppm موجود بود.

مقدمه: سیر با نام علمی Allium sativum متعلق به خانواده Liliaceae و هِل با نام علمی Elettaria Cardamom Maton متعلق به خانواده Zingiberaceae دارای کاربردهای درمانی در طب سنتی هستند که برخی از آنها با بررسی های علمی اثبات شده است. از این دو گیاه اثرات ضدمیکروبی گزارش شده است.هدف: هدف از این تحقیق، بررسی اثر عصاره آبی سیر و عصاره متانولی هل بر روی سوش های مقاوم استافیلوکوکوس اورئوس و سودوموناس آئروجینوزا است. روش بررسی: ابتدا حبه های سیر (100گرم) پوست گرفته شده و در آب مقطر استریل به نسبت 1 به 1 در مخلوط کن هموژن شدند، پس از سانتریفیوژ محلول رویی سیر جمع آوری گردید و از میان یک کاغذ صافی و در نهایت از فیلتر میلی پور (0.45 میکرون) عبور داده شد و برای انجام آزمایش ها در یخچال (4 درجه سانتی گراد) نگهداری شد. برای تهیه عصاره هل، پس از جمع آوری دانه های هل، خشک کردن و پودر کردن آنها، عصاره گیری با استفاده از متانول و با روش پرکولاسیون انجام گرفت. برای بررسی اثرات ضدمیکروبی عصاره های سیر و هل، سوسپانسیون میکروبی با کدورتی مطابق با 0.5 مک فارلند تهیه و رقت های مختلف عصاره ها شامل ( 1:2, 1:4, 1:8 … 1:64 v/v  برای سیر و رقت های  800, 650, 4000, …, 50 mg/mlبرای هل) تهیه و علیه سویه های MISA ATCC 33591 و P. aeroginosa ATCC 27853  آزمایش شد. حداقل غلظت متوقف کننده رشد از طریق روش های دیسک گذاری، چاهک و رقت در لوله تعیین شد. هم چنین در این بررسی تغییرات مورفولوژی MRSA و P. aeroginosa با استفاده از میکروسکوپ نوری و خصوصیات فیزیولوژی آنها با استفاده از تلقیح غلظت های کمتر از بازدارنده سیر و هل به کشت باکتریایی انجام شد.نتایج: عصاره هل، هیچ اثری بر روی سو دوموناس آئروجینوزا نداشت، اما عصاره سیر بر روی این باکتری موثر بود. عصاره سیر (رقت های 1:2, 1:4, 1:8, 1:16 حاوی220, 55, 110, 27.5 mg/ml  آلیسین) رشد MRSA را مهار می کرد و غلظت های 1:8 (v/v) تا 1:2 آن باعث مهار رشد سودوموناس آئروجینوزا می شد. هم چنین دیده شد که MRSA به عصاره هل در رقت های mg/ml 200 تا 800 حساس است .به طور کلی حداقل غلظت مهارکننده سیر برای MIC) MRSA سیر 1:16=: مقدار آلیسین (27.50 mg/ml کمتر از حداقل غلظت مهار کننده سیر برای سودوموناس آئروجینوزا MIC) سیر =1:8 و مقدار آلیسین mg/ml 55) است بررسی اثر عصاره سیر بر روی مورفولوژی باکتری ها شامل تغییر اندازه آنها، تخریب شکل جزئی و تورم سلولی است اما عصاره هل هیچ تغییر شکل آشکاری را بر روی سلول در مقایسه با کنترل نشان نمی دهد. هم چنین در غلظت های پایین سیر، تولید آنزیم کاتالاز و پیگمان پیوسیانین توسط سودوموناس آئروجینوزا کاهش یافت اما توانایی همولیز آن افزایش پیداکرد. نتایج نشان داد که تولید اسید از ساکارز و مانیتول توسط MRSA بر خلاف شاهد، منفی شد .نتیجه گیری: این بررسی نشان داد که عصاره سیر، اثرات ضدباکتریایی متفاوتی را علیه 2 باکتری مورد آزمایش اعمال می کند.

مقدمه: تحقیقات نشان می دهند که احتمالا عصاره زعفران با مورفین تداخل عمل داشته باشد. تاکنون تاثیر زعفران بر اثرات سرخوشی آور مورفین در موش ماده بررسی نشده است.هدف: در تحقیق حاضر، اثر عصاره آبی زعفران (Crocus sativus L.) بر کسب و بیان ترجیح مکان شرطی شده ناشی از مورفین در موش های ماده نژاد N-MARI در محدوده وزنی 25 - 20 گرم بررسی شد.روش بررسی: این تحقیق یک بررسی تجربی مداخله ای است که بر روی 136 سر موش ماده که به طور مساوی در 17 گروه تقسیم شدند (8 سر در هر گروه) انجام شده است. در یک آزمایش ابتدایی، مقادیر متفاوت مورفین و یا عصاره گیاه به حیوانات تزریق شد تا مشخص شود که آیا مورفین و یا عصاره گیاه توانایی القا ترجیح مکان شرطی شده را در این دستگاه دارند. در بخش دوم آزمایش ها، ابتدا حیوانات مقادیر متفاوت عصاره و پس از 30 دقیقه دوز موثر مورفین را دریافت کردند تا اثر عصاره بر کسب ترجیح مکان شرطی شده ناشی از مورفین بررسی شود. برای بررسی اثر عصاره گیاه بر بیان ترجیح مکان شرطی شده، حیوانات در روزهای آموزش فقط دوز موثر مورفین را دریافت کردند و در روز تست 30 دقیقه قبل از شروع آزمایش، مقادیر متفاوت عصاره را دریافت می کردند. برای بررسی آماری از آنالیز - واریانس یک طرفه استفاده شد.یافته ها: آزمایش ها نشان داد که تجویز مورفین 10 ،1mg/kg) و 20) باعث افزایش زمان سپری شده در قسمت دریافت مورفین گردید (ترجیح مکان شرطی شده). این افزایش در گروه دریافت کننده دوز 10 mg/kg) و 20) مورفین کاملا معنی دار بود. تجویز عصاره با دوز (50mg/kg ) نسبت به گروه سالین باعث بروز ترجیح مکان شرطی شده گردید. تجویز عصاره گیاه مذکور با دوزهای فوق قبل از تجویز مورفین (10mg/kg) سبب کاهش معنی دار زمان سپری شده در قسمت دریافت دارو در دوزهای 50mg/kg و 100 گردید. هم چنین تجویز عصاره به حیواناتی که در روزهای القا شرطی شدن، مورفین با دوز (10mg/kg) دریافت کرده بودند سبب کاهش بیان ترجیح مکان شرطی شده ناشی از مورفین گردید که این کاهش در دوز 100mg/kg عصاره کاملا معنی دار بود.نتیجه گیری: از این آزمایش ها استنباط می شود که عصاره کلاله گل زعفران سبب تضعیف کسب و بیان ترجیح مکان شرطی شده ناشی از مورفین می گردد. هم چنین، این عصاره به تنهایی سبب بروز ترجیح مکان شرطی شده در موش های ماده می شود. این نتایج نشان می دهند که عصاره زعفران ممکن است در درمان وابستگی روانی به اوپیوییدها مفید باشد.

مقدمه: متانول یک ترکیب الکلی آلیفاتیک سمی است که در صنعت به عنوان یک حلال استفاده می شود. مواردی از مسمومیت با آن در اثر مصرف اتفاقی یا آگاهانه گزارش شده است. با توجه به نوع تهیه عرقیات گیاهی احتمال تولید متانول در روش تولید وجود دارد.هدف: در این تحقیق مقدار متانول در ده نوع از عرقیات گیاهی بررسی شد.روش بررسی: در این بررسی 5 نمونه از هر عرق گیاهی، تولید شده توسط شش کارخانه به روش اسپکتروفتومتری آنالیز شد.نتایج: نتایج نشان داد بیشترین مقدار متانول مربوط به عرق شوید (1447±23.8ppm) و کمترین آن مربوط به عرق بیدمشک (79.4±3ppm) است.نتیجه گیری: با توجه به مصرف مزمن بعضی از عرقیات گیاهی، احتمال بروز مسمومیت با متانول وجود دارد، بنابراین توصیه می گردد که حد مجاز برای آن تعیین شود.

مقدمه: یکی از کاربردهای مهم گیاهان دارویی، استفاده آن ها به عنوان عوامل سیتوتوکسیک در درمان انواع بدخیمی ها و سرطان ها است. بررسی های مختلفی بر روی گونه های مختلف جنس گل ابریشم شامل بررسی اثرات ضدمیکروبی، ضدالتهابی و ضددردی، ضدتوموری، کاهندگی قندخون، سرکوب کنندگی ایمنی و آنتی اکسیدانی انجام شده است.هدف: بررسی اثرات سمیت سلولی ابریشم مصری و دزدگیر از جنس گیاهی گل ابریشم.روش بررسی: ابتدا گیاهان موردنظر از استان سیستان و بلوچستان جمع آوری و شناسایی شدند. سپس عصاره تام آن ها تهیه شد و آزمون تعیین LC50 با استفاده از لارو آرتمیا سالینا که یکی از آزمون های غربالی برای جداسازی ترکیب های فعال گیاهی است، بر روی آن ها صورت پذیرفت. به کمک این آزمون، بخش هایی از این گیاهان که دارای سمیت سلولی بالایی ( LC50زیر30  میکروگرم در میلی لیتر) بودند، شناسایی و LC50 فراکسیون کلروفرمی آن ها نیز تعیین شد.نتایج: در بین دو گیاه مورد آزمایش، گیاه ابریشم مصری دارای سمیت متوسط بود ( LC50بین 30 و 50 میکروگرم در میلی لیتر) در حالی که عصاره بخش های مختلف گیاه دزدگیر سمیت های متفاوتی از خود نشان دادند و بیشترین سمیت مربوط به عصاره متانولی غلاف میوه گیاه بود. فراکسیون کلروفرمی غلاف میوه گیاه دزدگیر سمیت پایین تری نسبت به عصاره متانولی آن از خود نشان داد.نتیجه گیری: غلاف میوه گیاه دزدگیر سمیت سلولی بالایی از خود نشان داد و می تواند به عنوان منبعی برای تهیه ترکیب های ضدسرطان جدید به حساب آید. البته انجام آزمون های پیشرفته تر با استفاده از رده های سلولی سرطانی برروی آن ضروری است.

مقدمه: دیابت یک اختلال متابولیک شایع است. انسولین و داروهای خوراکی کاهنده قند خون، اساس درمان دیابت را تشکیل می دهند. با وجود این، داروهای مذکور اثرات جانبی مهمی دارند و همیشه نمی توانند قند خون را در محدوده طبیعی حفظ و از عوارض دیررس دیابت پیش گیری نمایند. با افزایش نگران کننده شیوع دیابت و هزینه های درمانی مرتبط با آن، علاقه به گیاهان دارویی ضددیابت نیز بیشتر شده است. استفاده از میوه کاکتوس توسط برخی افراد بومی برای بیماری دیابت گزارش شده است.هدف: اثرات میوه کاکتوس بر غلظت گلوکز خون ناشتا و وزن موش صحرایی دیابتی شده با استرپتوزوسین و موش صحرایی غیردیابتی بررسی شد.روش بررسی: موش صحرایی نر بالغ نژاد ویستار، هفت عدد در هر گروه، استفاده شد. برای دیابتی کردن هر حیوان، استرپتوزوسین با دوز 50mg/kg از راه صفاقی تزریق گردید. گلوکز خون ناشتا (پس از 12 ساعت بی غذایی) هر حیوان قبل از استرپتوزوسین، 1، 3 و 5 هفته پس از استرپتوزوسین با خون گیری از طریق بریدن نوک دم، به وسیله گلوکومتر اندازه گیری شد. پس از هر بار اندازه گیری گلوکز خون، هر حیوان توزین گردید. غلظت گلوکز خون و وزن موش های غیردیابتی نیز به همان روش موش های دیابتی اندازه گیری شد. ملاک دیابتی بودن، گلوکز خون ناشتای بالای 200mg/dl یک هفته پس از استروپتوزوسین بود. پس از 1 هفته از تزریق استرپتوزوسین، دانه و قسمت نرم میوه کاکتوس هر یک با دوزهای روزانه 6 و 12 g/kg به موش های دیابتی به صورت مخلوط با غذای معمولی حیوان به شکل پلت برای مدت 4 هفته داده شد. هم چنین گلی بن کلامید مخلوط با غذای معمولی به شکل پلت با دوز روزانه 5mg/kg برای 4 هفته به گروه جداگانه ای از موش های دیابتی داده شد. دانه و قسمت نرم میوه نیز هر یک با دوز روزانه 12g/kg به صورت مخلوط با غذای معمولی حیوان به شکل پلت برای 4 هفته به موش های صحرایی غیردیابتی داده شد.نتایج: تحلیل واریانس یک طرفه نشان داد که دانه و قسمت نرم میوه در مقایسه با گروه های شاهد، هیچ گونه اثر معنی داری بر غلظت گلوکز خون و وزن موش های دیابتی و هم چنین موش های غیر دیابتی پس از 4 هفته مصرف دارو ندارد (p>0.05). گلی بن کلامید پس از 2 هفته مصرف در مقایسه با گروه شاهد دیابتی به طور معنی دار غلظت گلوکز خون موش های دیابتی را کاهش (p<0.01) ولی وزن آن ها را افزایش داد (p<0.01). در حالی که وزن گروه شاهد دیابتی پس از 3 و 5 هفته از تزریق استرپتوزوسین در مقایسه با گروه شاهد سالم به طور معنی دار کاهش یافت (p<0.01).نتیجه گیری: دانه و قسمت نرم میوه کاکتوس در این بررسی هیچ گونه اثرات معنی داری روی غلظت گلوکز خون ناشتا و وزن موش صحرایی دیابتی شده با استروپتوزوسین و هم چنین موش صحرایی غیر دیابتی نداشته است.

مقدمه: گیاه پیرتروم گیاهی پایا با نام علمی Chrysanthemum cinerariaefolium، یکی از بهترین و کارآمدترین حشره کش های طبیعی است که برای انسان و حیوانات خونگرم سمیتی ندارد. ولی بسیاری از حشرات و حیوانات خونسرد را سریعا از بین می برد.هدف: در این بررسی ماده موثره گیاه پیرتروم که در مزرعه کرج توسط گروه کشاورزی جهاددانشگاهی واحد تهران کشت شده بود، استخراج و آنالیز شد.روش بررسی: گل های خشک شده گیاه پیرتروم را کاملا پودر نموده با حلال های آلی نظیر کلروفرم، هگزان و استونیتریل عصاره گیری کرده سپس توسط دستگاه اسپکتروفتومتر ماوراء بنفش و دستگاه کروماتوگرافی مایع با کارآیی بالا آنالیز گردیده و درصد ماده موثره بر اساس وزن گل های خشک شده گیاه محاسبه شد.نتایج: نتایج بررسی نشان داد که:1ـ از هر دو روش HPLC و اسپکتروفتومتری برای تعیین مقدار کل پیرترین ها می توان استفاده نمود.2ـ راندمان استخراج 6/1 درصد بود که نسبت به نمونه های خارجی در حد قابل قبولی است.نتیجه گیری: با توجه به راندمان به دست آمده کشت گیاه پیرتروم در ایران دارای ارزش اقتصادی بالایی خواهد بود.

مقدمه: جنس مرزه متعلق به خانواده Lamiaceae بوده، این جنس در ایران 12 گونه گیاه معطر و چند ساله دارد که از میان آنها 8 گونه انحصاری ایران هستند. خاصیت ضدباکتریایی برخی گونه های این جنس گزارش شده است.هدف: شناسایی ترکیبات موجود در اسانس Satureja intermedia و بررسی خواص ضدمیکروبی آن.روش بررسی: گیاه مورد بررسی از ارتفاعات استان اردبیل در مردادماه سال 85 جمع آوری و در سایه خشک گردید. سپس اسانس آن به روش تقطیر با آب توسط دستگاه کلونجر استخراج و توسط دستگاه گاز کروماتوگرافی متصل به شناساگر جرمی بررسی و اجزای آن شناسایی شد. جهت بررسی خواص ضدمیکروبی از روش دیسک دیفیوژن، MIC،  MBCو هم چنین آنتی بیوتیک های مختلف برای مقایسه اثرات ضدمیکروبی آن استفاده شد.نتایج: در اسانس مورد بررسی تعداد 34 ترکیب (8/99 درصد) شناسایی شد که در این میان 25.6) Thymol درصد)، 21.44) para-Cymene درصد)، 20) gamma-Terpine درصد)، 20) Carvacrol درصد)، 7.94) alpha-Terpinene درصد) و 3.58) Myrcene درصد) ترکیب های عمده بودند.نتایج بررسی اثرات ضدباکتریایی نشان داد که اسانس این گیاه از نظر مهارکنندگی و بازدارندگی رشد روی باکتری های مورد آزمایش بسیار موثر است.نتیجه گیری: نتایج نشان می دهد اسانس مرزه تالشی خواص ضدباکتری داشته بنابراین می توان از آن به عنوان یک منبع گیاهی که دارای ترکیبات ضدباکتریایی است در صنایع غذا و دارو استفاده کرد.

مقدمه: انار گیاهی بومی ایران و متحمل به خشکی است و به همین علت در ایران عمدتا در مناطق با آب و هوای کویری به خوبی کشت می شود. مهم ترین متابولیت های میوه انار را پلی فنل ها و بویژه پونیکالاژین ها تشکیل می دهند که دارای خصوصیات آنتی اکسیدانی قوی هستند. روغن موجود در دانه انار نیز یک فرآورده طبیعی منحصر به فرد و غنی از اسیدهای چرب غیر اشباع است.هدف:. هدف از انجام این طرح بررسی اثر آب میوه و روغن دانه انار بر روی تراز لیپیدهای سرم خون و میزان تشکیل پلاک آترواسکلروز در خرگوش های هایپرکلسترولمی بود.روش بررسی: 42 سر خرگوش نر از نژاد نیوزیلند با وزن 7/1 الی 2 کیلوگرم در شرایط محیطی مشابه در 6 گروه 7 تایی به طور تصادفی تقسیم بندی شدند. 5 گروه آزمایشی با رژیم غذایی حاوی 1 درصد کلسترول و یک گروه با غذای معمولی حیوان خانه به مدت 2 ماه تیمار شدند. در شروع بررسی به غذای 4 گروه آزمایشی دوزهای مختلف (1 و 2 درصد) آب میوه انار و روغن دانه اضافه شد و یک گروه به عنوان گروه کنترل در نظر گرفته شد. بعد از 2 ماه و در پایان دوره آزمایش میزان لیپوپروتئین ها و تری گلیسرید سرم خون آن ها اندازه گیری شد. سپس حیوانات کشته شده و میزان تشکیل پلاک آترواسکلروز در شریان های آئورت آن ها به روش پلانیمتری اندازه گیری شد. تفاوت بین گروه ها درتیمار های مختلف برای پارامترهای مورد آزمون در سطح معنی داری 05/p<0 مورد بررسی قرار گرفت.نتایج: تجویز آب میوه و روغن دانه در دوزهای استفاده شده هیچ گونه اثر معنی داری بر کاهش تراز لیپوپروتئین های خون حیوانات تیمار شده در مقایسه با گروه کنترل نداشت، اما بررسی های مورفولوژیکی و مورفومتری نشان داد که پیشرفت آترواسکلروز در شریان های آئورت خرگوش های گروه های تیمار شده با آب میوه و روغن دانه انار در مقایسه با گروه کنترل به صورت معنی داری کاهش یافته است.نتیجه گیری: تجویز آب میوه و روغن دانه انار اگرچه سبب کاهش تراز لپیدهای سرم خون حیوانات هایپروکلسترولمی نمی شود، اما مانع پیشرفت پلاک آترواسکلروز در شریان آئورت آن ها می شود.

مقدمه: گیاه آویشن شیرازی Zataria multiflora Boiss از گیاهان دارویی در طب سنتی ایران بوده و بررسی اثر ضدمیکروبی آن در زمینه مواد غذایی بر روی باکتری های بیماری زای مهمی که از عوامل مسمومیت های غذایی رایج هستند لازم و ضروری به نظر می رسد.هدف: هدف این بررسی ارزیابی اثر ضدمیکروبی اسانس این گیاه بر باکتری استافیلوکوکوس اورئوس در پنیر فتا بود.روش بررسی: اسانس گیاه آویشن شیرازی به روش تقطیر با بخار آب استخراج و ترکیب آن با دستگاه گاز کروماتوگرافی طیف سنج جرمی GC/MS تعیین گردید. تاثیر غلظت های مختلف اسانس مذکور بر باکتری مورد نظر که به شیر پنیر افزوده شده بود از طریق سنجش میزان رشد باکتری در محیط کشت اختصاصی در آزمایشگاه و در پنیر فتا صورت پذیرفت.نتایج: نتایج نشان داد که اسانس مذکور دو غلظت 300ppm و 150 به ترتیب از بالاترین تاثیر بر رشد استافیلوکوکوس اورئوس برخوردار بوده و در ترکیب با استارتر پنیر به میزان 5/0 درصد به طور معنی داری از رسیدن شمار این باکتری به دز مسمومیت زای خود در فراورده غذایی مورد بررسی جلوگیری کردند.نتیجه گیری: تاثیر ضدمیکروبی اسانس آویشن شیرازی در غلظت 300ppm بالاتر از مقادیر پایین تر آن بود و با توجه به گروه های شاهد برای حصول این تاثیر مهاری به اثر سینرژیک آن در کنار استارترهای پنیر نیاز است.