گیاه و زیست بوم
سال:1393 | دوره:10 | شماره:39 |تعداد مقالات:9

زیتون با نام علمی (Olea europaea L.) درختی همیشه سبز از خانواده (Oleaceae) می باشد. در سال 1384-1385 آزمایشی به منظور بررسی اثرات گرده افشانی و جهت شاخه و اثرات متقابل این تیمارها بر کمیت و کیفیت میوه دو رقم زیتون زرد و ماری در منطقه دشت خاک داراب فارس انجام گرفت. این آزمایش با 3 تیمار گرده افشانی شامل خود گرده افشانی، گرده افشانی آزاد و گرده افشانی توسط باد بدون دخالت حشرات گرده افشان با استفاده از تور در چهار جهت اصلی درختان زیتون ارقام زرد و ماری در قالب طرح فاکتوریل با پایه بلوک های کامل تصادفی در چهار تکرار به مورد اجرا گذاشته شد. نتایج بدست آمده از این تحقیق نشان داد که گرده افشانی آزاد نسبت به خود گرده افشانی باعث افزایش عملکرد محصول در سطح %1 در هر دو رقم گردید. در تیمار خود گرده افشانی تولید میوه های بکرزا و غیرطبیعی افزایش نشان داد که سبب کاهش عملکرد و کیفیت میوه های تشکیل شده نسبت به تیمار گرده افشانی آزاد گردید. آنالیز واریانس عملکرد ارقام حاکی از تفاوتهای ژنتیکی بین ارقام حاکی از توان تولید محصول بود. مقایسه تیمار گرده افشانی آزاد و گرده افشانی باد بدون دخالت حشره معنی دار نشد، بالاترین درصد گل کامل در سمت جنوبی و کمترین آن درسمت شمالی درخت قرار دارد، افزایش گل کامل در سمت جنوبی درخت باعث افزایش تشکیل میوه اولیه شد، اما بعد از ریزش های اولیه و ثانویه تفاوت معنی داری در میوه تشکیل شده نهایی مشاهده نگردید.

به منظور بررسی اثر اسانس گیاهان دارویی رازیانه و مرزه بر افزایش عمر پس از برداشت و کاهش فساد سیب گلدن دلیشز در پس از برداشت، این آزمایش در قالب طرح پایه کامل تصادفی با 7 تیمار و 4 تکرار برای هر تیمار اجرا شد. تیمارها شامل شاهد (میوه های آلوده به اسپور قارچ Penicillium expansum بدون تیمار) و غوطه وری میوه های زخمی و آلوده به اسپور قارچ در محلول های حاوی اسانس رازیانه و مرزه در غلظت های 400، 800 و 1200 میلی گرم در لیتر به مدت 5-3 دقیقه بود. پس از اعمال تیمارها، میوه ها در سردخانه به مدت 3 ماه نگه داری شدند. فاکتورهای مورد اندازه گیری شامل درصد پوسیدگی، درصد کاهش وزن، درصد مواد جامد محلول، PH عصاره میوه، اسیدیته آب میوه، نسبت قند به اسید، درصد کاهش اسید کل، درصد افزایش مواد جامد محلول و درصد افزایش pH عصاره میوه بودند. براساس نتایج، کمترین درصد کاهش وزن، بیشترین میزان قند و نسبت قند به اسید در تیمار رازیانه 800 میلی گرم در لیتر مشاهده شد. درصد پوسیدگی در تیمار اسانس هر دو گیاه با اختلاف معنی دار کمتر از شاهد بود. میزان مواد جامد محلول در طول انبارداری افزایش یافت. هرچه غلظت اسانس گیاهان دارویی زیادتر گردید، درصد پوسیدگی و مواد جامد محلول کاهش ولی درصد کاهش وزن افزایش یافت. بیشترین میزان نسبت قند به اسید به ترتیب در تیمار رازیانه 800 و 1200 میلی گرم در لیتر مشاهده شد.

اسطوخدوس گیاهی دارویی از تیره نعنائیان است که امروزه به عنوان گیاه زینتی در شهرها کاشته می شود. با توجه به گرایش مردم در استفاده از گیاهان دارویی لازم بود بررسی گردد آیا گیاهان کاشته شده در مناطق شهری همان خواص گیاهان طبیعی را دارند یا به علت آلودگی هوای شهری برخی از خواص آنها تغییر می کند. عصاره این گیاه برروی چهار باکتری EScherichia coli، Seudomonas aeruginos، Bacillus cereus، aureus Staphylococcus در دو غلظت متفاوت و با دو روش عصاره گیری آبی و متانولی در دو منطقه پاک و آلوده بررسی گردید. همچنین در این طرح خواص ضدمیکروبی اسانس اسطوخدوس با دو آنتی بیوتیک جدید سفتی زوکسیم (CT) وسیپروفلوکسازین (CP) مقایسه شد. نتایج نشان داد که عصاره های آبی سر شاخه های گل دار گیاه اسطوخدوس در دو منطقه هوای پاک و منطقه هوای ناپاک تهران فاقد فعالیت ضدمیکروبی هستند. عصاره متانولی سرشاخه های گل دار گیاه اسطوخدوس درمنطقه ناپاک فاقد فعالیت ضدمیکروبی هستند اما در منطقه پاک اثر بخش بوده اند. بنابراین باید به مردم هشدار داده شود که گیاهان اسطوخودوس کاشته شده در مناطق با هوای آلوده تهران (خیابان - پارک - منازل) صرفا گیاه زینتی بوده و ارزش دارویی ندارند.

آگاهی از زمان بلوغ از جنبه های مختلف ازجمله تعیین زمان مناسب برداشت حائزاهمیت می باشد. آلو میوه ای است که سریع فاسد شده و براساس نوع رقم ممکن است که زندگی تجاری بین 6-2 هفته داشته باشد. استفاده از انبار سرد یکی از ابزارهای مهم برای به تاخیرانداختن تغییرات پس از برداشت در میوه ها محسوب می شود. به منظور بررسی اثر زمان برداشت بر طول مدت انبارداری و ویژگی های کمی و کیفی آلو رقم سانتارزا، آزمایشی به صورت فاکتوریل (فاکتور A با 3 سطح، روزهای بعد از تمام گل و فاکتور B با 2 سطح، مدت زمان انبارداری) در قالب طرح بلوک کامل تصادفی در 3 تکرار اجرا شد. صفات کمی و کیفی بررسی شده در این پژوهش شامل ترکیبات فنولیک، پکتات کلسیم، پکتین، PH، مواد جامد محلول (TSS)، پتاسیم، ویتامین ث و وزن میوه در سه زمان برداشت مختلف و همچنین این صفات در شروع، پایان و در خلال یک دوره 40 روزه انبارداری بررسی و ارزیابی شدند. نتایج حاصل از این بررسی ها نشان داد، درصورتی که برداشت رقم موردنظر، 115 روز بعد از تمام گل انجام گیرد، می تواند تا 40 روز طول مدت انبارداری را با دمای پایین تحمل کرده و ویژگی های کمی و کیفی خود را حفظ یا بهبود بخشد و همچنین با افزایش دوره انبارداری میزان ترکیبات فنولیک کاهش یافت.

پژوهش حاضر جهت بررسی اثرات تیمار زمانی و تیمارهای شیمیایی جهت افزایش طول عمر گل های بریدنی مریم (Polianthes tuberosa L.) اجرا گردید. آزمایش در دو بازه زمانی 24 و 48 ساعت انجام شد. گل های بریدنی مریم پس از برداشت با ترکیبات نیتریک اکساید و تیدیازورون که هرکدام در چهار غلظت بودند به صورت پالسی تیمار گردیده و سپس به ظروفی حاوی آب مقطر منتقل شدند و آب مقطر که به عنوان شاهد استفاده گردید. تاثیر تیمارهای اعمال شده بر روی طول عمر پس از برداشت و تعدادی از صفات کمی و کیفی مانند درصد باز شدن گلچه ها، وزن تر نسبی، میزان جذب و ... موردارزیابی قرار گرفت. براساس نتایج این بررسی اختلاف معنی داری بین تیمارهای زمانی در صفات اندازه گیری شده وجود نداشت. تیمارهای TDZ به میزان 25 و 50 میکرومولار موجب افزایش طول عمر و بازشدن گلچه ها گردیدند. به علاوه تیمار TDZ به میزان 25 میکرومولار موجب حفظ وزن تر نسبی و تیمارهای TDZ به میزان 25 و 50 میکرومولار موجب افزایش میزان جذب گردیدند. با کاربرد NO نه تنها افزایشی در طول عمر گل ها مشاهده نشد بلکه طول عمر آنها کاهش یافت.

میوه های زردآلو رقم شاهرودی 48 تحت تیمار با غلظت های 0 (شاهد)، 10، 5 و 15 میلی مولار در زمان تورم جوانه گل، 5 روز بعد از تورم جوانه گل، گلدهی کامل، 5 و 10 روز بعد از گلدهی کامل موردبررسی قرار گرفتند. براساس نتایج حاصل در رقم زودرس شاهرودی 48، مواد جامد محلول و سایر خصوصیات میوه تحت تاثیر کاربرد خارجی پلی آمین ها قرار گرفتند. جهت افزایش قطر پهن میوه تیمار پوتریسین با غلظت 5 میلی مولار و در مرحله 10 روز بعد از گلدهی کامل، قطر باریک میوه تیمار پوتریسین با غلظت 15 میلی مولار و در مرحله 10 روز بعد از گلدهی کامل، میزان آنتوسیانین در مرحله تورم جوانه گل و تیمار پوتریسین با غلظت 15 میلی مولار و وزن میوه در مرحله تورم جوانه گل و تیمار پوتریسین با غلظت 15 میلی مولار بهترین مرحله و تیمار می باشند.

فراجاذب یک ماده افزودنی خاک بوده که آب و مواد غذایی را جذب و حفظ می کند و با خاک کشت همراه شده و به رشد مطلوب گیاه، کاهش اتلاف آب و کود کمک می نماید. به منظور بررسی سطوح مختلف مواد فراجاذب رطوبت و غلظت های مختلف کود نیتروژن بر روی نهال تامسون، آزمایش گلدانی در گلخانه دانشکده کشاورزی و منابع طبیعی دانشگاه آزاد اسلامی واحد قائمشهر در قالب طرح اسپلیت پلات با سه تیمار کودی نیتروژن (N1: 100 میلی گرم در لیتر N2:200 میلی گرم در لیتر N3:300 میلی گرم در لیتر) و 5 تیمار فراجاذب (تیمارهای فراجاذب به صورت 0، 0.25، 0.75 و 1 درصد وزنی و سه تکرار اجرا شد. نتایج آزمایش نشان داد که اثر تیمارهای کودی و مواد فراجاذب رطوبت در سطح احتمال یک و پنج درصد بر جذب عناصر غذایی (نیتروژن، فسفر، پتاسیم، آهن، روی، مس و منگنز) معنی دار بوده است. بیشترین تاثیر در جذب عناصر غذایی در مقدار 300 میلی گرم در لیتر نیتروژن و مربوط به تیمار یک درصد وزنی ماده فراجاذب بوده است. نتایج نشان داده است که با افزایش مقدار فراجاذب در خاک ذخیره نیتروژن در برگ افزایش یافته است. دلیل را می توان کاهش آبشویی نیتروژن خاک دانست. کاربرد مواد فراجاذب می تواند سبب صرفه جویی در میزان کودهای معدنی شود. زیرا با افزودن این ماده به خاک مقدار آبشویی بعضی از کودها کمتر و قابلیت جذب نیز بیشتر می گردد.

به منظور بررسی اثرات اسموپرایمینگ بر صفات جوانه زنی بذر خیار (Cucumis sativus L.)، آزمایشی به صورت فاکتوریل در قالب طرح کامل تصادفی در سه تکرار در آزمایشگاه اجرا گردید. تیمارها شامل پلی اتیلن گلیکول (PEG6000) با غلظت های 5 و 10 درصد، نیترات پتاسیم (KNO3) با غلظت های 1 و 2 درصد،کلرید پتاسیم (KCl) با غلظت های 2 و 4 درصد و مدت زمان پرایمینگ 6، 12 و 18 ساعت بودند. نتایج نشان داد که حداکثر طول ریشه چه و ساقه چه با پرایم نمودن توسط KCl و PEG به ترتیب با غلظت های 4 و 5 درصد درطی مدت زمان 12 ساعت به دست آمد. اما بیشترین نسبت طولی، نسبت وزن تر و نسبت وزن خشک R/S با پرایم نمودن توسط KNO3 به ترتیب با غلظت های 1 و 2 درصد در مدت زمان های 6 و 18 ساعت به دست آمد. بیشترین و کمترین وزن تر ریشه چه و ساقه چه و وزن تر کل به ترتیب با پرایم نمودن توسط PEG و KNO3 با غلظت های 2 و 5 درصد طی 6 و 18 ساعت حاصل، درحالی که بیشترین درصد جوانه زنی و سرعت جوانه زنی با پرایم نمودن KCl و PEG با غلظت های 2 و 5 درصد طی 6 و 12 ساعت حاصل گردید. بنابراین پرایمینگ بذرها با محلول KCl سبب جوانه زنی بهتر و رشد گیاهچه ها درمقایسه با سایر محلول ها شد.

پیش تیمار بذر تکنیکی است که به واسطه آن بذور پیش از قرارگرفتن در بستر خود و مواجهه با شرایط اکولوژیکی محیط، به لحاظ فیزیولوژیکی و بیوشیمیایی آمادگی جوانه زنی را به دست می آورند. این امر می تواند سبب بروز تظاهرات زیستی و فیزیولوژیکی متعددی در بذر پیش تیمار شده و گیاه حاصل از آن گردد. درهمین راستا به بررسی اثرات پیش تیمار بذر بر برخی از خصوصیات فیزیولوژیکی دو رقم گندم دیم پرداخته شد. تیمارهای آزمایشی شامل، شاهد (بدون پیش تیمار بذر)، پیش تیمار بذر (با استفاده از مقطر: خیس و خشک کردن بذر با آب مقطر و سولفات روی: در سه غلظت 200، 300 و 400 پی پی ام) و دو رقم گندم دیم (سرداری و آذر 2) بود. آزمایش به صورت فاکتوریل در قالب طرح بلوک کامل تصادفی با سه تکرار در دانشکده کشاورزی دانشگاه کردستان اجرا شد. نتایج به دست آمده نشان داد که تیمارهای آزمایشی، اثر معنی داری بر صفات کلروفیل، فتوسنتز، تعرق، CO2 زیرروزنه ای، هدایت مزوفیلی، کارایی مصرف آب، آنزیم کاتالاز، آنزیم پراکسیداز و وزن دانه داشتند. پیش تیمار بذر با روی باعث افزایش میزان کلروفیل، فتوسنتز، تعرق، هدایت مزوفیلی، کارایی مصرف آب و وزن دانه در ارقام گندم گردید. در حالی که میزان فعالیت آنزیم کاتالاز و پراکسیداز با پیش تیمار بذر کاهش پیدا کرد. میزان CO2 زیر روزنه ای و کارایی مصرف آب در رقم سرداری بیشتر از رقم آذر 2 بود. هرچند میزان کلروفیل و میزان فعالیت آنزیم کاتالاز و پراکسیداز در برگ های رقم آذر 2 بیشتر از رقم سرداری بود.