تحقیقات اقتصاد و توسعه کشاورزی ایران
سال:1394 | دوره:46-2 | شماره:4 |تعداد مقالات:20

تحقیق حاضر با هدف بررسی نقش دانش، نگرش و منابع اطلاعاتی گندمکاران شهرستان اراک در پذیرش خاکورزی حفاظتی انجام شده است. تحقیق از نوع توصیفی-همبستگی بود که به روش پیمایشی انجام شده است. جامعه آماری تحقیق شامل کشاورزان سه مرکز خدمات ( حومه اراک، ایبک آباد و مشک آباد) شهرستان اراک بود (263N= ) که از میان آن ها تعداد 156 نفر با استفاده از جدول مورگان به روش نمونه گیری طبقه ای تصادفی متناسب به عنوان نمونه آماری انتخاب شدند (156n=). جمع آوری داده ها از طریق پرسشنامه انجام شد. روایی محتوایی پرسشنامه با کسب نظرات کارشناسان و اساتید ترویج و آموزش کشاورزی مورد بررسی و اصلاحات لازم صورت گرفت و پایایی آن با استفاده از فرمول آلفای کرونباخ 81/0≤ α ≤ 75/0درصد محاسبه گردید. بر اساس نتایج ضریب همبستگی، بین متغیرهای میزان استفاده از منابع اطلاعاتی، نگرش نسبت به خاکورزی حفاظتی، میزان زمین کشاورزی، در آمد کشاورزی و فاصله مزرعه تا مرکز خدمات با پذیرش خاکورزی حفاظتی رابطه ی مثبت و معنی داری وجود دارد. نتایج تحلیل رگرسیون چند متغیره نشان داد که میزان در آمد کشاورزی، نگرش نسبت به خاکورزی حفاظتی و میزان استفاده از منابع اطلاعاتی 39 درصد واریانس متغیر وابسته (پذیرش) را تبیین می کنند. نتایج مقایسه میانگین ها بین میزان پذیرش خاکورزی حفاظتی و شرکت یا عدم شرکت در کلاس های ترویجی و نوع مالکیت ماشین آلات تفاوت معنی-داری در سطح 5 درصد نشان داد.

هدف این تحقیق ارزیابی عوامل موثر بر کاربرد عملیات مبارزه بیولوژیکی آفات توسط کشاورزان در مزارع برنج شهرستان ساری است. یک مدل پذیرش فن آوری اصلاح شده که سازه های اصلی مدل (درک از مفید بودن و درک از سهولت استفاده) را با سازه های سازگاری، شرایط تسهیل کننده و خودکارآمدی در کاربرد مبارزه بیولوژیک را تلفیق می کند جهت مفهوم سازی مدل پژوهشی به کار برده شد. کلیه کشاورزان برنج کار در شهرستان ساری جامعه آماری تحقیق حاضر را تشکیل می دهند که به روش فرمول کوکران تعداد 136 نمونه تعیین شده و سپس به صورت نمونه گیری تصادفی ساده از بین 26 روستا و با تخصیص متناسب انتخاب شدند. ضریب آلفای کرونباخ و تحلیل عاملی تأییدی برای ارزیابی پایایی و روایی مدل اندازه گیری تحقیق به کار برده شد. تکنیک مدل سازی معادلات ساختاری نیز برای ارزیابی مدل علی تحقیق به کار برده شد. نتایج مدل علی حمایت تجربی برای بیشتر فرضیات مدل نظری را فراهم کرد. نتایج نشان داد که سازگاری، درک مفید بودن و درک سهولت استفاده، تأثیر مستقیم معنی داری بر قصد استفاده دارند. شرایط تسهیل کننده نیز تأثیر قوی ولی غیرمستقیمی بر قصد رفتاری استفاده، از طریق متغیرهای واسطه ای؛ درک مفید بودن، درک سهولت استفاده و خودکارآمدی در کاربرد عملیات مبارزه بیولوژیک داشت. با وجود این، فرضیات مربوط به تأثیر خودکارآمدی در کاربرد عملیات مبارزه بیولوژیک بر درک مفید بودن تأیید نشد در حالی که تأثیر آن بر درک سهولت استفاده تأیید شد. برخی توصیه ها از قبیل؛ تقویت برنامه های آموزشی-ترویجی، استفاده از مروجان ماهر و بهبود حمایت های فنی در این راستا ارائه می شود.

با توجه به اجرای قانون هدفمندسازی یارانه حامل های انرژی، مطالعه حاضر با هدف بررسی آثار اقتصادی-اجتماعی ناشی از اجرای این قانون انجام شد. بدین منظور ماتریس حسابداری اجتماعی سال 1380 ایران تهیه و سپس، الگوی تعادل عمومی مطالعه تدوین گردید. با توجه به دو نرخی بودن قیمت بنزین و گازوییل، آثار هدفمندسازی یارانه حامل های انرژی در قالب دو سناریو شبیه سازی شد. نتایج حاصل از اجرای سناریوهای دو گانه فوق، نشان دادند که هدفمندسازی یارانه حامل های انرژی، تقاضای نهاده های اولیه تولید، درآمد نهادهای اقتصادی-اجتماعی و از جمله خانوارها را کاهش می دهد. با توجه به اینکه خانوارهای شهری عرضه کننده اصلی نهاده های اولیه تولید هستند، درآمد آنها نسبت به خانوارهای روستایی و سه نهاد دیگر (دولت، شرکت های دولتی و غیردولتی) کاهش بیشتری را تجربه خواهد کرد.

هدف اصلی مطالعه حاضر بررسی اثر بی ثباتی قیمت نفت بر سرمایه گذاری خصوصی در بخش کشاورزی است. به این منظور از اطلاعات سالانه در دوره 1390-1340 استفاده شده است. ابتدا شاخص بی ثباتی قیمت نفت از طریق مدل خودرگرسیونی تعمیم یافته (GARCH) برآورد، سپس روابط متقابل متغیرهای مدل با استفاده از روش مدل تصحیح خطای برداری (VECM) بررسی شده و رابطه بلندمدت بین متغیرها نیز از روش هم انباشتگی یوهانسن به دست آمده است. نتایج حکایت از آن دارد که در بلندمدت بی ثباتی قیمت نفت که هدف اصلی مطالعه حاضر است، تاثیر منفی بر سرمایه گذاری خصوصی در این بخش دارد. و در بلندمدت به ازای افزایش هر یک واحد در بی ثباتی قیمت نفت ( با فرض ثبات سایر متغیرهای توضیحی مدل)، سرمایه گذاری خصوصی 93/0 واحد تاثیر منفی در بخش کشاورزی ایجاد می کند. با توجه به نتایج حاصل از مطالعه، اتخاذ تدابیر لازم برای کاهش تصدی گری دولت و همچنین کاهش وابستگی اقتصاد به درآمدهای نفتی، برای جلوگیری از اثرات بی ثباتی قیمت نفت بر سرمایه گذاری خصوصی در بخش کشاورزی مورد تاکید قرار می گیرد.

مطالعه حاضر به منظور مقایسه میزان تأثیر روش تدریس تفحص گروهی و سخنرانی برعملکرد آموزشی دانشجویان کارشناسی ناپیوسته پرورش گاو در درس فرآوری خوراک دام در چارچوب پژوهش های شبه آزمایشی با استفاده از پیش آزمون، پس آزمون با گروه کنترل به انجام رسیده است. جامعه آماری شامل کلیه دانشجویان درس روش های عمل آوری خوراک دام در رشته پرورش گاو در مقطع کارشناسی ناپیوسته مرکز آموزش عالی جهاد کشاورزی خراسان رضوی در نیمسال اول سال تحصیلی 89-88 بود (47 نفر) که بر اساس معدل دوره کاردانی، سهمیه قبولی، سن، رشته کاردانی، نمره پیش آزمون و معدل ترم قبل همگن سازی شدند (42 نفر) و به دو گروه آزمایشی و شاهد هرکدام 21 نفر تقسیم گردیدند. ابزار تحقیق شامل فرم اطلاعات دموگرافیک، سوال های آزمون، طرح درس متناسب با روش تدریس تفحص گروهی و فرم نظر خواهی دانشجویان ( فقط در گروه آزمایشی ) بود. نتایج نشان داد که رابطه معنی دار و مثبت بین معدل کاردانی دانشجویان با معدل ترم قبل و با نمره پس آزمون وجود دارد، همچنین رابطه معنی دار و مثبت بین معدل ترم قبل با نمره پس آزمون و نمره پیش آزمون با نمره پس آزمون وجود دارد. نتایج حاصل از مقایسه میانگین ها بین نمره روش در مرحله پیش آزمون و پس آزمون نشان می دهد که میانگین نمرات دانشجویان در روش تفحص گروهی در مرحله پیش آزمون بین دو گروه آزمایشی و شاهد تفاوت معنا داری نداشته ولی در مرحله پس آزمون تفاوت معنی داری داشته است. نتایج نظرخواهی پایانی از دانشجویان گروه های آزمایشی نشان داد که از اجرای این روش در مقایسه با روش معمول سخنرانی رضایت بیشتری داشته اند.

وقفه بین تصمیم به تولید و عرضه محصولات به بازار باعث می شود که قیمت نقش تعدیل کننده ای برای ایجاد تعادل در بازار ایفا کند. در چنین شرایطی از تابع تقاضای معکوس استفاده می شود. در مطالعه حاضر، به منظور پیش بینی قیمت، سیستم تقاضای معکوس برای سه محصول از فرآورده های لبنی شامل شیر، پنیر و ماست، برای دوره ی زمانی 1390-1370، در قالب یک سیستم معادلات و به روش رگرسیونی به ظاهر نامرتبط (SURE) برآورد شده است. نتایج نشان داد که شیر دارای بیشترین انعطاف خودمقداری (06/0-) است. همچنین قیمت شیر مستقل از مقادیر پنیر و ماست در بازار است و محصولات پنیر و ماست جانشین یکدیگر می باشند. مطابق نتایج، قیمت شیر از طریق تغییر در مقدار شیر به بازار و قیمت های پنیر و ماست از طریق تغییر در مقادیر پنیر و ماست به بازار تنظیم می شود.

ایران به عنوان یکی از بزرگترین تولیدکنندگان و صادرکنندگان محصولاتی چون خرما، پسته و کشمش در سطح جهان به شمار می آید و در بازار جهانی این تولیدات جایگاه مناسبی دارد. مطالعه ی حاضر به بررسی اثرات کوتاه و بلندمدت نرخ ارز بر روی قیمت صادراتی خرمای ایران با استفاده از روش خودرگرسیونی با وقفه های توضیحی می پردازد. آمار و اطلاعات مربوط از داده های بانک مرکزی و سازمان خواروبار جهانی استخراج و با استفاده از نرم افزارهای Microfit و Eviews تجزیه و تحلیل شده است. . نتایج نشان می دهد، در کوتاه مدت تغییرات نرخ ارز و مقدار صادرات دوره جاری خرما و دوره قبل بر قیمت صادراتی آن اثر منفی و تغییرات قیمت جهانی و قیمت داخلی بر قیمت صادراتی خرما اثر مثبت دارد. همچنین در بلندمدت تغییرات نرخ ارز، یکی از مهمترین عوامل موثر بر قیمت صادراتی خرما است، لذا پیشنهاد می شود، اتخاذ سیاست های پولی توسط بانک مرکزی به گونه ای باشد که باعث جلوگیری از نوسانات ناگهانی نرخ ارز شود.

توجه به گیاهان دارویی با توجه به پتانسیل بالای تولید در ایران و توسعه بالقوه صادرات این محصول به منظور صادرات محصولات غیر نفتی اهمیت بسیاری دارد. هدف از این مطالعه شناسایی بهترین بازارهای هدف صادراتی برای این محصولات با استفاده از روش تاکسونومی عددی است. داده های مورد استفاده مربوط به مقطع 1390 می باشد. در این مطالعه از هفت شاخص درصد وادرات نسبت به جهان، شاخص درآمد سرانه، شاخص رشد اقتصادی، شاخص فاصله کشورها، شاخص قیمت وادراتی کالا، شاخص موانع تجاری و شاخص تعداد کشورهای سهیم در واردات کالا به کشور مورد نظر استفاده شده است. نتایج تحقیق نشان می دهد که مقاصد فعلی صادرات این محصول با توجه به الویت های بازار هدف صادراتی صحیح انتخاب نشده است. با توجه به تعیین اولویت های صورت گرفته، کشور هنگ کنگ در اولویت اول کشور هدف صادراتی گیاهان دارویی قرار دارد و پس از آن کشورهای امریکا، چین، هند، ژاپن، آلمان، کره جنوبی، فرانسه، تایوان و اسپانیا در اولیت های بعدی قرار می گیرند. به این ترتیب با توجه به وضعیت صادرات فعلی گیاهان دارویی به کشورهای مختلف، تفاوت قابل ملاحظه ای بین بازارهای بالقوه و بالفعل وجود دارد. پیشنهاد مشخص این تحقیق، استفاده از سیاست های هدایت کننده صادرات به سمت بازارهای هدف بالقوه می باشد.

تحقیق حاضر از لحاظ هدف کاربردی و از نظر روش شناسی توصیفی-همبستگی می باشد که با هدف شناسایی عوامل تأثیرگذار در موفقیت کسب و کارهای کوچک و متوسط زراعی و باغی شهرستان زابل انجام گرفت. جامعه آماری مشتمل بر مدیران 113 کسب و کار بود که از سال 1385 تا پایان سال 1389 از محل تسهیلات احداث بنگاههای کوچک و متوسط در زیربخشهای زراعت و باغبانی در روستاهای شهرستان زابل اقدام به تأسیس این کسب و کارها کرده بودند. حجم نمونه با استفاده از جدول مورگان تعداد 86 کسب و کار تعیین شد که به روش نمونه گیری تصادفی ساده انتخاب شدند. گردآوری داده ها و اطلاعات به صورت اسنادی و میدانی صورت پذیرفت که در بخش میدانی از پرسشنامه محقق ساخته که از طریق مصاحبه حضوری با مدیران این کسب و کارها تکمیل شد، استفاده گردید. تجزیه و تحلیل داده ها از طریق رگرسیون چندگانه به روش گام به گام با استفاده از نرم افزار SPSS19 انجام گرفت. نتایج تحقیق نشان داد که تجربه کار کشاورزی مدیران این کسب و کارها، تعداد اعضای خانوار مدیر، میزان وام دریافتی برای احداث کسب و کار، تحصیلات مدیر، سن مدیر، تعداد نیروی کار مشغول در کسب و کار، فاصله محل کسب و کار تا شهر و مقدار سطح زیرکشت بر موفقیت این کسب و کارها تأثیر معنی داری داشتند.

لطفا برای مشاهده چکیده به متن کامل (PDF) مراجعه فرمایید.

تغییر تکنولوژی تولید در اقتصاد یکی از منابع مهم رشد تولید نه تنها در طرف عرضه بلکه در طرف تقاضای اقتصاد نیز محسوب می گردد. زیرا تغییر تکنولوژی در هر یک از بخشهای اقتصادی جانشینی بین نهاده های تولیدی را در پی دارد که این جانشینی می تواند از طریق اثرات پسین رشد تولید سایر بخشها را متأثر سازد. در مطالعه حاضر اثر تغییر تکنولوژی در بخشهای اقتصادی بر رشد تولید چهار زیربخش کشاورزی از دیدگاه تقاضا طی دوره 80-1365 مورد تحلیل قرار گرفته است. به این منظور از روش تحلیل تجزیه ساختاری در چارچوب جداول داده-ستانده سالهای 1365، 1370 و 1380 بهره گرفته شده است. در این روش ابتدا رشد تولید به سه عامل اصلی اثر تغییر در تقاضای نهایی، جایگزینی واردات و تغییر تکنولوژی تجزیه شده است. سپس با تجزیه اثر تغییر تکنولوژی به ضرایب منفرد، اثر تغییر تکنولوژی در هر یک از بخشهای اقتصادی بر رشد تولید زیربخشهای کشاورزی به تفکیک محاسبه شده است. نتایج این مطالعه گویای آن است که رشد تولیدات محصولات کشاورزی بیشتر تحت تأثیر تغییر تکنولوژی در بخش صنایع غذایی واقع شده که به طور نسبی در جهت استفاده بیشتر از محصولات دامی و طیور و استفاده کمتر از سایر محصولات کشاورزی بوده است. این امر لزوم گسترش این صنایع را برای فرآوری محصولات زراعی، باغی و آبزیان به موازات گسترش صنایع فرآوری محصولات دامی و طیور آشکار می سازد.

امروزه دو رویکرد توسعه قابلیت اشتغال و توسعه تمایل به کارآفرینی به عنوان دو رویکرد اصلی مدیریت بحران اشتغال مطرح هستند. از این رو تحقیق حاضر با هدف اصلی پیش بینی تمایل به راه اندازی یک کسب وکار با استفاده از ابعاد قابلیت اشتغال انجام شد. جامعه آماری پژوهش 1154 نفر از دانشجویان کارشناسی سال سوم و چهارم کشاورزی و منابع طبیعی و دانشجویان کارشناسی ارشد پردیس کشاورزی و منابع طبیعی دانشگاه تهران بودند. نمونه موردنظر به تعداد 205 نفر تعیین و به روش سهمیه ای نمونه گیری انجام شد. ابزار پژوهش پرسشنامه ای بود که روایی آن به روش صوری و پایایی آن به روش آلفای کرونباخ مورد بررسی قرار گرفت. روش آماری غالب تحلیل تشخیصی بود که نتایج آن نشان داد در پیش بینی تمایلات کارآفرینی دو بعد قابلیت اشتغال شامل مهارت های بین فردی و مهارت های رهبری بیشتر سبب تمایل به کارآفرینی می شوند. درحالی که داشتن مهارت های مدیریتی و تفکر سیستمی و مهارت حساب بیشتر مربوط به گروهی با تمایل پایین تر به کارآفرینی است. بعد مهارت های انتقادی نیز در این رابطه نقش معنی داری از خود نشان نداد. نتیجه کلی تحقیق نشان می دهد داشتن مهارت های قابلیت اشتغال به واسطه ارتقای کیفیت فردی می تواند در توضیح تمایل به کارآفرینی دانشجویان نیز مورد توجه باشد. از اینرو مشخص می شود که قابلیت اشتغال مفهومی فراتر از استخدام شدن بوده و به عنوان یک برتری فردی در زمینه اشتغال است.

برای بیش از سه دهه، طرح های حفاظت از مراتع به منظور حفظ و احیای مراتع به اجرا درآمده اند. به دلیل اهمیت زیست محیطی این منابع، وابستگی معیشت جمعیت کثیری از خانوارهای روستایی به آنها و سرمایه گذاری دولت در اجرای این طرح ها، ارزشیابی آن ها ضرورتی انکار ناپذیر است. پژوهش حاضر به دنبال بررسی اثرات طرح های مرتعداری بر ستاده های معیشت خانوارهای روستایی است که با استفاده از یک مطالعه پیمایشی انجام شده است. در گردآوری داده ها، 204 مصاحبه ساختار یافته با استفاده از ابزار پرسشنامه و نمونه گیری تصادفی چند مرحله ای از 1280 بهره بردار در روستاهای شهرستان ماهنشان واقع در استان زنجان در شمال غرب ایران که طرح های مرتعداری در آن ها اجرا شده و یا در حال اجرا بود صورت گرفت و مناطق روستایی به دو گروه بر این اساس طبقه بندی شدند. روایی محتوای پرسشنامه با استفاده از نظرات متخصصان مرتبط و روایی سازه براساس تحلیل روایی همگرایی به دست آمد و تحلیل پایایی ابزار با استفاده از آزمون راهنما و محاسبه ضریب کرونباخ آلفا (75/0 تا 95/0) صورت گرفت. اجرای این طرحها علاوه بر افزایش درآمدهایی همچون فروش خشکبار و محصولات خانگی، کارگری غیر کشاورزی و صنایع دستی، به طور مستقیم موجب افزایش سرمایه های مبتنی بر دام و به طور غیر مستقیم در حد کمی به بهبود سرمایه های مبتنی بر زراعت آبی و باغداری کمک نموده است.

رشد جمعیت و افزایش تقاضا برای گردشگری موجب گسترش آلودگی دریای خزر شده است. با توجه به اهمیت بسیار بالای دریای خزر در حیات اکوسیستم های طبیعی و همچنین اثر آن بر وضعیت کشورهای منطقه و حتی جهان، مطالعات محدودی در زمینه میزان مشارکت مالی افراد در حفاظت از آن انجام گرفته است. این پژوهش به تعیین تاثیر نرخ سود در میزان تمایل به پرداخت بازدیدکنندگان با بهره گیری از روش ارزش گذاری مشروط و پرسشنامه گزینش دوگانه تک بعدی می پردازد. نتایج پژوهش حاضر نشان داد که تمایل به پرداخت افراد جهت حفاظت از دریای خزر با نرخ سود 13 درصد رابطه منفی و معنی دار و با نرخ سود 4 درصد رابطه مثبت و معنی داری داشته است. هم چنین نتایج حاکی از آن است که متوسط تمایل به پرداخت گردشگران برای حفاظت از دریای خزر، 512155 ریال می باشد. با توجه به بعد خانوار در منطقه (2/6 نفر)، هر خانواده گردشگر حاضر است سالانه به طور متوسط 133200 ریال برای حفاظت از این دریا پرداخت نماید. لذا این برآورد، برای موسسات غیر دولتی توجیهات لازم را در جهت پرداخت وام با نرخ های سود کم به منظور حفاظت از دریای خزر فراهم می نماید.

لطفا برای مشاهده چکیده به متن کامل (PDF) مراجعه فرمایید.

در این مقاله به مقایسه دو تکنیک فرایند تحلیل سلسله مراتبی قطعی و فازی پرداخته شده است. در این راستا یک مثال عملیاتی از کاربرد فرایند تحلیل سلسله مراتبی قطعی و فازی در اولویت گذاری تولید محصولات زراعی در مزارع شهرستان بابلسر در سال زراعی1390 ارائه شده است. در رویکرد قطعی با استفاده از روش بردار وﯾ ژه برای هر یک از ماتریس ها، وزن نهایی به وسیله نرم افزار Expert Choice بدست آمد. در رویکرد فازی با بهره گیری از مدل تحلیل توسعهای یونگ چانگ که در آن اعداد مورد استفاده مثلثی فازی هستند، اوزان نهایی بدست آمد. هدف، اولویت گذاری تولید محصولات زراعی برنج، گندم و کلزا با لحاظ کردن دو معیار کمی سوددهی و بازده در هکتار و دو معیار کیفی تخصص و مهارت و تضمین خرید از دیدگاه خبرگان بخش زراعی بوده است. نتایج نشان داد که در هر دو روش فرایند تحلیل سلسله مراتبی قطعی و فازی اهمیت برنج خیلی بیشتر از گندم و کلزا می باشد. اما فرایند تحلیل سلسله مراتبی فازی تصمیم گیرنده را با دقت و اطمینان بیشتری (به دلیل اختلاف بیشتر وزن ها) به اولویت گذاری نهایی محصولات می رساند.

احداث سدهای بزرگ به واسطه مزایای اجتماعی و منافع آن، هزینه های زیاد و مشکلاتی را نیز به همراه داشته که در پاره ای از موارد جبران ناپذیر هستند. هدف از این پژوهش بررسی پیامدهای سد شهدا (سلیمانشاه)، بر روستای جوبکبود علیا واقع در شهرستان سنقروکلیایی می باشد که با رویکرد کیفی و بهره گیری از تحلیل محتوا انجام پذیرفت. جامعه مورد مطالعه پژوهش کشاورزان روستای جوبکبود علیا می باشند که با روش نمونه گیری هدفمند تعداد 12 نفر از آنان انتخاب شدند. جمع آوری داده ها با بهره گیری از مصاحبه نیمه ساختارمند، مشاهده مستقیم و یادداشت های میدانی آغاز گردید و تا رسیدن به اشباع تئوریک ادامه یافت. داده های حاصل در قالب دو مرحله کدگذاری باز و محوری تحلیل و پیامدهای سد شهدا بر این روستا تبیین گردید. یافته های پژوهش نشان داد، سد شهدا دارای پیامدهای منفی همچون؛ از بین بردن راه های ارتباطی روستا، آسیب زدن گردشگران به محصولات کشاورزان روستا، عدم تبدیل زمین های کشاورزی دیم روستا به آبی و از بین بردن زمین و محصولات کشاورزان بوده است، همچنین مزیت سد برای کشاورزان روستا، شامل اطمینان از آب در دسترس در فصول کم آب مانند تابستان، جهت آبیاری زمین های آبی و جلوگیری از بروز سیلاب ها می باشد.

توسعه روستایی از طریق نیروی انسانی توانمند از لحاظ آموزشی، انگیزشی و با شرایط مطلوب جسمانی محقق می شود. بالا رفتن میانگین سنی جمعیت کشاورزان بدلیل عدم رغبت جوانان روستایی به کار کشاورزی در سالهای اخیر جامعه روستایی ایران را تهدید می کند. تحقیق توصیفی پیمایشی حاضر با هدف بررسی دلایل عدم رغبت جوانان روستایی به فعالیت کشاورزی در شهرستان بوئین زهرا صورت پذیرفت. جامعه آماری تحقیق را کلیه جوانان روستایی بین سنین 15-24 ساله شهرستان بوئین زهرا تشکیل می دادند(23824=N) که 270 نفر از آنها براساس نمونه گیری چندمرحله ای تصادفی و براساس فرمول کوکران انتخاب و مورد مطالعه قرار گرفتند. پرسشنامه حاصله از ادبیات نظری تحقیق و مصاحبه با صاحبنظران پس از تعیین روایی از طریق پانلی از متخصصان به عنوان ابزار تحقیق مورد استفاده قرار گرفت. قابلیت اعتماد(پایایی) ابزار تحقیق با انجام آزمون مقدماتی و محاسبه آلفای کرونباخ برابر با 80/0 مورد تایید قرار گرفت. نتایج تحلیل داده ها با نر م افزار SPSS نشان داد که پرزحمت بودن حرفه کشاورزی در مقایسه با سایر مشاغل، کم درآمد بودن حرفه کشاورزی نسبت به مشاغل دیگر، عدم توجه کافی برنامه ریزان و سیاستگزاران به بخش کشاورزی و روستایی سه دلیل اول عدم تمایل و رغبت جوانان روستایی به فعالیت کشاورزی می باشند. همچنین تحلیل عاملی نیز نشان داد که چهار عامل اقتصادی، نگرشی، اجتماعی و آموزشی در مجموع 74/48 درصد از کل واریانس عدم انگیزه به اشتغال در بخش کشاورزی را تبیین می کنند.

هدف این تحقیق بررسی توسعه روش های کشت پایدار گندم توسط مهندسان ناظر گندم می باشد. در این مطالعه داده ها توسط پرسشنامه جمع آوری شد. جامعه آماری این تحقیق شامل 128 نفر از مهندسان ناظر طرح محوری گندم در شهرستان کرمانشاه بود. روایی پرسشنامه توسط جمعی از کارشناسان در این زمینه مانند متخصصان جهاد کشاورزی و کارشناسان ناظر گندم تایید گردید و پایایی آن از طریق آزمون مقدماتی انجام شد که ضریب آلفای کرونباخ (89/0=α ) محاسبه شد. نتایج این مطالعه نشان داد که رابطه مثبت و معنی داری بین متغیرهای دانش فعلی مهندسان ناظر گندم، سطح تحصیلات، تجربه کاری، تعداد تماس با محققان آموزشی، استفاده از سخنرانی آموزشی برای کشاورزان، بازدید از مزارع کشاورزان و استفاده از کارگاه آموزشی با متغیر توسعه روشهای کشت پایدار گندم وجودداشت. نتایج رگرسیون چند متغیره نشان داد که متغیرهای دانش فعلی، سطح تحصیلات، استفاده از سخنرانی آموزشی، تجربه کاری و تماس با محققان بخش کشاورزی 57 درصد از تغییرات در واریانس متغیر وابسته را تبیین می کند.

در دهه های اخیر، مشارکت مردمی به عنوان حلقه مفقوده برنامه های توسعه روستایی مورد نظر اندیشمندان بوده و توجه ویژه ای به ارتقای کمی و کیفی سطح مشارکت فعال مردم محلی در امور توسعه منطقه خویش مبذول گشته است. از این رو، پژوهش حاضر با هدف بررسی وضعیت مشارکت و عوامل موثر بر آن در طرح هادی روستای سنگستان صورت گرفت. به لحاظ روش، این پژوهش از نوع پژوهش توصیفی-همبستگی محسوب می شود. جامعه آماری این پژوهش را 483 نفر از مردان روستایی (سرپرستان خانوار) روستا ی سنگستان، تشکیل دادند که با استفاده از فرمول کوکران تعداد 150 نفر از آنان به شیوه تصادفی نظام مند به عنوان نمونه مورد بررسی انتخاب شدند. برای گردآوری داده های مورد نظر از ابزار پرسشنامه استفاده گردید که روایی آن با نظر میز گردی از کارشناسان بنیاد مسکن و صاحب نظران امور مشارکت و توسعه روستایی مورد تایید قرار گرفت. برای تعیین پایایی ابزار پژوهش پیش آزمون انجام گرفت که مقدار آلفای کرونباخ محاسبه شده برای متغیر وابسته 91/0 بدست آمد. به منظور تجزیه و تحلیل اطلاعات نیز از نرم افزار Spss 16 استفاده شد. نتایج تحقیق در ارتباط با وضعیت مشارکت مردان روستایی نشان داد که بیشترین زمینه مشارکت روستاییان درباره ارزیابی و تحلیل مشکلات شبکه معابر و تامین مواد و مصالح و تجهیزات برای طرح بوده است و از طرفی کمترین زمینه مشارکت در تصمیم گیری و برنامه-ریزی و همکاری با مجریان طرح هادی بوده است. همچنین یافته های تحقیق نشان می دهد که رابطه معنی داری بین متغیرهای مستقل "منبع درآمد خانوار"، "تمایل به ماندگاری در روستا"، "انگیزه به مشارکت در طرح هادی روستایی" با متغیر وابسته "میزان مشارکت روستاییان در طرح هادی" وجود دارد. علاوه بر این، نتایج تحلیل رگرسیون چندگانه مشخص نمود که متغیرهای انگیزه برای مشارکت در طرح هادی، منبع درآمد خانوار و تمایل به ماندگاری در روستا تاثیر معنی داری را در میزان مشارکت روستاییان در طرح هادی روستایی داشته اند. 3 متغیر مذکور در مجموع، 9/86 درصد از تغییرات سطح و میزان مشارکت روستاییان در طرح هادی روستایی را پیش بینی نمودند. در این مقاله بر مبنای نتایج بدست آمده، توصیه هایی برای تقویت مشارکت مردم در طرح های هادی ارائه شده است.