شیلات
سال:1389 | دوره:63 | شماره:1 |تعداد مقالات:8

فیله های حاصل از ماهی کپور نقره ای برای تهیه سه نوع فیش فینگر (حاصل از قطعات فیله، گوشت چرخ شده و سوریمی) مورد استفاده قرار گرفتند. فیش فینگرها پس از قالب گیری، لعاب زنی و پوشش دهی شده و در دستگاه سرخ کن خانگی با روغن سویا در دمای 180 درجه سانتی گراد به مدت سه دقیقه سرخ شدند. شاخص های ارگانولپتیک بافت، طعم، بو، رنگ و مطلوبیت کل توسط ارزیابان بررسی شدند. بر اساس نتایج حاصل از این تحقیق، فیش فینگر حاصل از سوریمی ماهی کپور نقره ای، در ارزیابی صفات طعم و رنگ برتر از سایر انواع فیش فینگر مورد مطالعه در این تحقیق بوده است. فیش فینگر حاصل از سوریمی و قطعات فیله در صفت بافت مطلوب تر از فیش فینگر حاصل از گوشت چرخ شده تشخیص داده شد. ارزیابی صفت مطلوبیت کل، نشان دهنده برتری قابل توجه فیش فینگر حاصل از سوریمی نسبت به سایر انواع فیش فینگرها می باشد. بنابراین توصیه می شود از سوریمی حاصل از گوشت ماهی کپور نقره ای در فرآیند تولید فیش فینگر استفاده گردد.

در این پژوهش شاخص قطبی شدن به عنوان یک شاخص در شناسایی تفاوت های فیزیولوژیک مولدین نارس، در حال رسیدگی و رسیده ماهی سفید دریای خزر Rutilus frisii kutum Kamensky,1901 مورد بررسی قرار گرفت. جهت انجام این آزمایش تعداد 100 عدد تخمک از هر یک از مولدین نارس، در حال رسیدگی و رسیده برداشت شد. بعد از تثبیت تخمک ها در محلول بوئن و انتقال به آزمایشگاه هر کدام از تخمک ها در جهت محور قطب حیوانی   گیاهی برش داده شد و سپس توسط محلول هماتوکسیلین رنگ آمیزی شدند و بر اساس موقعیت هسته در تخمک، شاخص قطبی شدن آن ها تعیین شد .ماهیان مولد در حال رسیدگی و رسیده تکثیر داده شده و درصد لقاح هر کدام بررسی گردید. موقعیت هسته در تخمک در ماهیان نارس بیشتر در مرکز، در ماهیان در حال رسیدگی در 3/1 فاصله مرکز تا میکروپیل و در ماهیان رسیده بیشتر در نزدیکی میکروپیل  قرار داشته و شکستگی هسته زاینده انجام شده بود. اختلاف معنی داری بین درصد لقاح ماهیان در حال رسیدگی (با میانگین3±61 درصد) و ماهیان رسیده (با میانگین 32±93 درصد) وجود داشت .(P<0.01) این پژوهش نشان داد که شاخص قطبی شدن می تواند به عنوان شاخص جهت انتخاب مولدین ماهی سفید دریای خزر جهت تکثیر مورد استفاده قرارگیرد.

به منظور بررسی ساختار و غربالگری جمعیت مولدین ماهی قزل آلای رنگین کمان کارگاه شهید باهنر کلاردشت (به عنوان یکی از کارگاه های اصلی تامین کننده مولدین پرورشی کشور) بر اساس حضور یا عدم حضور نشانگرهای ریزماهواره پیوسته با صفت وزن بدن تعداد92 نمونه از بافت باله دمی مولدین در فصل تکثیر (17/11/1386) تهیه و پس از استخراج DNA از نمونه ها، با استفاده از واکنش زنجیره ای پلیمراز (PCR) تکثیر این جایگاه های ریزماهواره ای بر اساس سه پرایمر OmyRGT14TUF،OmyRGT4TUF  و OmyRGT1TUF صورت گرفت. در نهایت جمعیت مذکور بر اساس ها پلوتیپ های تولید شده برای هر نشانگر مورد غربالگری قرار گرفت. نتایج حاصل از این پژوهش حضور نشانگرهای OmyRGT14TUF،OmyRGT4TUF  و OmyRGT1TUF را در این جمعیت به ترتیب 4.92، 8.78 و 97.96 درصد و تعداد هاپلوتیپ های تولید شده برای این سه نشانگر را  نیز به ترتیب 6 ، 4 و 6 هاپلوتیپ نشان داد. بررسی ارتباط حضور یا عدم حضور این نشانگرها با صفت وزن بدن در 25 درصد از افراد جمعیت با وزن بالا، حاکی از تاثیر معنی دار (P<0.05) نشانگر OmyRGT4TUF و ارتباط 100 درصدی نشانگر OmyRGT14TUF با صفت وزن بدن ,در جنس ماده و نیز ارتباط 100 درصدی نشانگرهای OmyRGT1TUF و OmyRGT14TUF با صفت وزن بدن در جنس نر بود.

در پژوهش حاضر هورمون LHRHa2، به همراه ترکیبات متوکلوپرامید و کلرپرومازین (جهت تعیین بهترین دوز تزریقی)، به 52 عدد ماهی سیم ماده Abramis brama orientalis، به روش داخل عضلانی تزریق گردیدند. این دوزها شامل μg/kg) 4 و 3 ،2 ،1) برای هورمونLHRHa2 ، mg/kg)20 و 15 ، 10 ، 5) برای ترکیب متوکلوپرامید و mg/kg) 12و10 ،5 ،2) برای ترکیب کلرپرومازین بودند. ماهیان طی تیمارهای پنج گانه تقسیم بندی شده سپس محلول های تزریقی ترکیبات مذکور آماده گردیدند. مراحل اجرایی کار شامل عملیات تزریق به صورت داخل عضلانی و عملیات خونگیری از طریق قوس خونی بودند. در ادامه سنجش GTH II به روش رادیوایمونواسی صورت پذیرفت. نتایج نشان دادند که هر سه ترکیب LHRHa2، متوکلوپرامید و کلرپرومازین به شکل تحریکی منجر به افزایش GTH II گردیده و در سطح (P<0.05)، در دوزهای اپتیممی، باعث ایجاد اختلاف معنی دار شدند. هورمون LHRHa2 در دوز اپتیمم ((3μg/kg منجر به افزایش GTH II به میزان (0.554IU/L)، ترکیب متوکلوپرامید در دوز اپتیمم ((5mg/kg منجر به افزایش GTH II به میزان ( (0.618IU/Lو ترکیب کلرپرومازین در دوز اپتیمم (10mg/kg) منجر به افزایش GTH II به میزان ( (0.522IU/Lگردیدند.

برای تعیین پاسخ به استرس در کپور معمولی آزمایشی طراحی شد که در آن ماهیان در شرایط اسارت در تور، در زمان های صفر (بدون استرس)، 5 و 20 دقیقه، 1 و 3 ساعت و در شرایط آزادی پس از استرس در زمانهای 1، 4 و 22 ساعت قرار گرفتند. خونگیری از این ماهیان برای تعیین سطوح کورتیزول، گلوکز، لاکتات،اسید چرب آزاد، کلراید، هماتوکریت و هموگلوبین به عمل آمد. نتایج نشان داد که یک ساعت پس از اعمال تنش میزان کورتیزول به 85 برابر سطح پایه (بدون تنش) رسید و در 4 ساعت پس از آزادی میزان کورتیزول به سطح پایه بازگشت. میزان گلوکز نیز 20 دقیقه پس از اعمال تنش افزایش یافت و در 22 ساعت پس از رهایی ماهیان مجددا به حد پایه رسید. میزان لاکتات در 5 دقیقه پس از اسارت در تور بالا رفت و یک ساعت پس از اسارت به سطح پایه بازگشت. میزان اسیدهای چرب آزاد در 3 ساعت پس از اسارت در تور افزایش یافت و یک ساعت پس از آزادی از تور کاهش یافت. مقادیر کلراید، هماتوکریت و هموگلوبیندر در شرایط اسارت در تور تغییر چندانی نکردند. نتایج نشان می دهد استرس اسارت در تور در ماهی کپور معمولی نیز می تواند موجب تحریک پاسخ اولیه (افزایش سریع کورتیزول) و پاسخ های ثانویه (افزایش سطوح گلوکز، لاکتات و اسید چرب) گردیده که ماهی را در مقابل این عامل استرس مقاوم می کند. نتایج حاصل حاکی از تبعیت ماهی کپور از الگویی مشابه دیگر ماهیان استخوانی آزمایش شده در مواجهه با استرس اسارت در تور است.

هورمون های استروئیدی جنسی سرم شامل تستوسترون، 17 بتا استرادیول و پروژسترون در سیاه کولیVimba vimba  و شاه کولی  Alburnus chalcoidesدر دوره تخم ریزی در رودخانه ولی آباد ( تنکابن) به روش رادیوایمنواسی(RIA)  مورد اندازه گیری قرار گرفتند. میزان هورمون تستوسترون در مرحله قبل از تخم ریزی در سیاه کولی و شاه کولی به ترتیب 9.9±3.20 و 64.1±08.6 نانوگرم در میلی لیتر بوده است ولی در ماهیان رسیده هر دو گونه مقدار آن بسیار کمتر بوده است .(P<0.05) غلظت هورمون 17 بتا استرادیول در هر دو گونه بالاتر از هورمون تستوسترون و در حد بالا قرار داشته است و در شاه کولی مقدار آن در مرحله قبل از تخم ریزی و در ماهیان رسیده به ترتیب 4.6±85.90 و 4.6±112 نانوگرم در میلی لیتر بوده است (P<0.05) .هورمون پروژسترون در طی دوره تخم ریزی در هر دو گونه در حد پایین (کمتر از یک نانوگرم در میلی لیتر) قرار داشت. طبق نتیجه احتمالا فرایند رشد و رسیدگی تخمک ها درزمان تخم ریزی در این ماهیان  در حال انجام است و از نوع چند دفعه تخم ریز می باشند.

در این مطالعه اثر تخم ریزی بر فساد اکسیداتیو و هیدرولتیک فیله ماهی کپور معمولی پرورشی ,(Cyprinus carpio) قبل و پس از تخم ریزی مورد بررسی قرار گرفت. بنابراین ماهی کپور با دو مرحله گنادی در زمان های مختلف (قبل از تخم ریزی در 21 خرداد و پس از تخم ریزی در 27 مرداد 1386) تهیه و جهت آزمایشات مورد نظر به مدت 6 ماه در دمای 18  درجه سانتیگراد نگهداری شد. آزمایشات مربوط به اکسیداسیون و هیدرولیز چربی بر روی فیله منجمد در ماه های صفر، 1، 3 و 6 انجام شد. شاخص ثانویه اکسیداسیون چربی 1 (TBA) در طول انجماد در ماهی قبل از تخم ریزی بیشتر از ماهی پس از تخم ریزی بود (P>0.05). فساد هیدرولتیک 2 (FFA) در ماهی قبل از تخم ریزی کمتر از ماهی پس از تخم ریزی بود (P>0.05) .باندهای دوگانه 3 (CD) در ماهی قبل از تخم ریزی افزایش معنی داری نشان داد (P>0.05)، در حالیکه در ماهی پس از تخم ریزی تغییر معنی داری نشان نداد (P<0.05). شکل گیری ترکیبات فلورسنس در ماهی قبل از تخم ریزی کمتر از ماهی پس از تخم ریزی بود (P>0.05). تغییرات ترکیبات فلورسنس در ماهی قبل از تخم ریزی پس از 6 ماه نگهداری معنی دار نبود (P<0.05) .اندازه گیری آهن هم در ماهی پس از تخم ریزی در طول انجماد کاهش معنی داری نشان نداد (P<0.05)، اما در ماهی قبل از تخم ریزی روند مشخصی نداشت. بنابراین بر اساس برخی از شاخص های بررسی کیفیت چربی مورد استفاده در پژوهش حاضر (اندازه گیری TBA، CD)، تغییرات کیفی چربی ماهیان پیش از مرحله تخم ریزی بیشتر از ماهیان تخم ریزی کرده می باشد.