پژوهنده
سال:1389 | دوره:15 | شماره:4 (پی در پی 76) |تعداد مقالات:12

سابقه و هدف: هلیکوباکتر پیلوری از باکتری های مهم بیماریزا و یکی از عوامل ایجاد سرطان معده در دنیا محسوب می شود. بیماریزایی این باکتری را به طور عمده به جزایر پاتوژنیک موجود در ژن های این باکتری نسبت می دهند که شناخته شده ترین ژن ها در این جزایر، ژن های cagA و cagE می باشند. هدف این مطالعه، تعیین ارتباط این جزایر پاتوژنیک با علایم کلینیکی در میان بیماران ایرانی بوده است.مواد و روشها: شناسایی هلیکوباکتر پیلوری توسط کشت و ژن glmM صورت گرفت. تکثیر توالی DNA برای دو ژنcagA  وcagE  به وسیله واکنش زنجیره ای پلیمراز (PCR) انجام شد.یافته ها: از مجموع 311 بیمار مراجعه کننده به بخشهای گوارش، 231 بیمار هلیکوباکتر پیلوری مثبت گزارش شدند که از این تعداد 154 (66.7%) مورد با cagA و 90 (39%) مورد با ژن cagE همراه بود. ارتباط معنی داری میان ژن های cagA و cagE و تظاهرات بالینی بیماران از جمله گاستریت، زخم معده و سرطان معده به دست نیامد.نتیجه گیری: ارتباط معنی داری میان ژن های cagA و cagE و تظاهرات بالینی بیماران به دست نیامد و این ژن ها به عنوان فاکتورهایی به منظور افتراق منشا بیماریها تشخیص داده نشدند؛ این نتایج با نتایج مطالعات قبلی انجام شده در کشور تطابق داشت. همچنین برخلاف برخی مطالعات ژن cagA نسبت به ژن cagE به عنوان مارکر بهتری برای cagPAI تشخیص داده شد.

سابقه و هدف: به دلیل تنوع و گستردگی عرصه های سلامت و محدودیت منابع، امکان فعالیت در تمامی این عرصه ها و پاسخگویی به تمامی نیازهای پژوهشی جامعه غیرممکن است. از اینرو تعیین اولویتهای پژوهشی یک ضرورت اجتناب ناپذیر است. هدف این مقاله گزارش روش انتخاب شده، مشکلات و محدودیتها، و همچنین موانع احساس شده پروژه تعیین اولویتهای پژوهشی دانشگاه علوم پزشکی شهید بهشتی می باشد.مواد و روشها: این مطالعه با مشارکت اعضای هیات علمی 91 گروه آموزشی و 830 نفر از ذینفعان در سالهای 8-1387 انجام گرفت. فرآیندی که برای تعیین اولویتهای پژوهشی به کار برده شد، بر پنج اصل مشارکت ذینفعان، تحلیل وضعیت موجود و برآورد نیازها، مشخص کردن عناوین پژوهشی، امتیازدهی بر اساس معیارها، و تعیین اولویتها بر اساس بیشترین توافق استوار بود. این روش با تغییرات اندکی از مدل پیشنهادی کارگروه سازمان جهانی بهداشت Council on Health Research for Development (COHRED) اقتباس شده بود.یافته ها: این پروژه با مشارکت 610 نفر از اعضای هیات علمی دانشکده های پزشکی، دندانپزشکی، داروسازی، پرستاری مامایی، بهداشت، تغذیه، پیراپزشکی و توانبخشی و 220 نفر از سایر ذینفعان نظام سلامت و افراد مرتبط با سلامت خارج از دانشگاه انجام شد. در مجموع 841 حوزه پژوهشی و حدود 1900 زیر حوزه به عنوان اولویتهای پژوهشی تعیین شد.نتیجه گیری: به نظر می رسد مدل COHRED با تغییرات اعمال شده در این مطالعه، کارآیی لازم را برای تعیین اولویتهای پژوهشی در گروههای آموزشی دارد. امید است ارایه اولویتهای پژوهشی علاوه بر هدایت موضوعات پژوهشی پیشنهادی به سوی اولویتها، مورد توجه سیاست گذاران، داوران و تصویب کنندگان طرحهای پژوهشی نیز قرار بگیرد تا بتواند به عنوان یک ابزار در جهت استفاده بهینه از منابع محدود مالی عمل نماید.

سابقه و هدف: از آنجا که گیرنده های ER،PR  و HER-2 نقش مهمی در پیش بینی پاسخ به درمان و پیش آگهی بیماران مبتلا به سرطان پستان دارند و در حال حاضر مطالعات درباره این فاکتورها و ارتباط آنها با مشخصات دموگرافیک و کلینیکی بیماران در کشور ناکافی است، این مطالعه با هدف بررسی ارتباط گیرنده های استروژن، پروژسترون و HER-2 با عوامل پروگنوستیک در مبتلایان به سرطان پستان مراجعه کننده به بیمارستان شهدای تجریش تهران در سال 1383 و 1384 انجام شد.مواد و روشها: این مطالعه توصیفی - مقطعی در سالهای 84-83 بر روی 138 بیمار زن مبتلا به سرطان پستان از نوعInfiltrating ductal carcinoma  که به بخش رادیوتراپی و انکولوژی بیمارستان شهدای تجریش مراجعه کرده بودند انجام شد و کلیه اطلاعات از پرونده بیماران اخذ گردید.یافته ها: ارتباط معنی دار آماری بین گیرنده های ER، PR،HER-2  و سن بیمار، اندازه تومور و وضعیت درگیری غدد لمفاوی مشاهده نشد. همچنین بین گیرنده های هورمونی ER وPR  با گرید تومور ارتباطی معنی دار آماری وجود نداشت. اما بیماران HER-2 مثبت با تومورهای با گرید بالاتر مواجه بودند (p<0.05). نیز بین گیرنده های ER،PR  و گیرنده HER-2 ارتباط آماری معنی دار وجود نداشت. ارتباط بین تومورهای Triple negative (ER-/PR-/ HER2-) و سن، اندازه تومور، وضعیت درگیری غدد لمفاوی و گرید تومور معنی دار نبود.نتیجه گیری: چنین به نظر می رسد بیمارانی که وضعیت گیرنده HER-2 در آنها مثبت می باشد تومورهایی با گرید بالاتر دارند، به عبارتی با قدرت تکثیر و تهاجم به سایر نقاط بیشتر و احتمالا طول عمر کوتاهتری مواجه می باشند.

سابقه و هدف: پنومونی ناشی از تهویه مکانیکی (VAP) می تواند 48 ساعت بعد از شروع تهویه مکانیکی در نوزادان ایجاد شود و دومین عفونت بیمارستانی شایع در نوزادان بستری در بخش مراقبت ویژه نوزادان (NICU) است. بنابراین تعیین میزان بروز، عوامل خطر و عاقبت نوزادان مبتلا به VAP در بخش NICU ضروری است.مواد و روشها: این مطالعه به صورت توصیفی- مقطعی در بیمارستان مهدیه به مدت یک سال در تمام نوزادانی که بیش از 48 ساعت به تهویه مکانیکی نیاز داشتند انجام شد. تشخیص بیماری VAP بر اساس تعریف مرکز کنترل و پیشگیری از بیماریها (CDC) برای شیرخواران کمتر از 12 ماه گذاشته شد. عوامل خطر ایجاد VAP مانند وزن تولد، هفته حاملگی، جنس، مدت تهویه مکانیکی، مدت زمان بستری در بیمارستان و تجویز داروها بررسی شد و عوامل خطری که در آنالیز تک متغیره قابل توجه بودند در آنالیز چند متغیره برای تعیین عوامل مستقل موثر در ایجاد VAP و مورتالیته نوزادان به کار رفتند.یافته ها: از 81 نوزاد، VAP در 14 مورد (17.3%) تایید شد و میزان VAP برابر 9 بیمار به ازای هر 1000 روز ونتیلاتور بود. ارگانیزم های شایع گرم منفی مانند: اشرشیاکلی (21.4%)، کلبسیلا (21.4%) و پسودمونا (14.1%) باکتری های شایعی بودند که از کشت ترشحات داخل تراشه جدا شدند. آنالیز چند متغیره نشان داد که مدت زمان تهویه مکانیکی (b odd’s ratio=0.07 و p=0.001) و تجویز آنتی اسید (p=0.098 و OR=0.22) تنها دو فاکتور مستقل موثر در ایجاد بیماری VAP هستند. 2 نوزاد (14.3%) فوت کردند و آنالیز چند متغیره نشان داد که مدت زمان تهویه مکانیکی (b odd’s ratio=-0.04 و p=0.01)، وزن کم تولد (b odd’s ratio=0.002 و p<0.001) و خلط چرکی (p=0.006 و HR=0.25) عوامل مستقل پیشگویی کننده مورتالیته در نوزادان مبتلا به VAP هستند، نوزادان مبتلا بهVAP  همچنین مدت زمان بستری طولانی تری داشتند (59 در مقابل 27 روز).نتیجه گیری: پنومونی ناشی از تهویه مکانیکی در نوزادان بستری در بخش مراقبت ویژه نوزادان بروز قابل توجهی دارد و مطالعات تکمیلی برای نحوه انجام مداخله و پیشگیری از ایجاد عارضه VAP مورد نیاز است.

سابقه و هدف: عوامل متعددی می توانند در پیشگویی احتمال پوکی استخوان و تصمیم گیری برای انجام تراکم سنجی اثرگذار باشند؛ بر مبنای این عوامل روشهایی شامل ORAI, OST, SCORE و غیره جهت تعیین خطر ابداع شدند. در این مطالعه دو روش SCORE و OST جهت تعیین احتمال پوکی استخوان با یکدیگر مقایسه شدند.مواد و روشها: این تحقیق به روش تشخیصی در بیمارستان لقمان در سال 1387 روی 210 خانم یائسه انجام شد. پس از محاسبه OST و SCORE، تراکم سنجی انجام شد و موارد پوکی استخوان (T-Score £ -2.5) و در معرض خطر(T-Score £ -2)  مجزا شدند. حساسیت، ویژگی، نسبت درست نمایی (LR)، صحت تست ها و سطح زیر نمودار این دو گروه محاسبه شدند. همچنین PPV و NPV هر یک از این روشها نسبت به نتایج BMD تعیین و در نهایت TP، TN، FN و FP آنها با آزمون کای دو مورد قضاوت آماری قرار گرفت.یافته ها: میانگین سن افراد، 57.3 سال بود. 43 نفر (20.3%) مبتلا به پوکی استخوان و 88 نفر (41.7%) در معرض خطر بودند. مقادیر PPV و NPV برای آزمون OST به ترتیب 39.2% و 91.6% و برای آزمون SCORE به ترتیب 34.2 و 97.8 بود. موارد صحیح و ناصحیح دو روش مشابه بودند (p<0.4). SCORE، دارای بالاترین حساسیت در هر دو گروه پوکی استخوان و در معرض خطر بود (به ترتیب 95% و 88.2%) و همچنین بالاترین ارزش اخباری منفی و نسبت شانس تشخیصی (Diagnostic Odds Ratio) را داشت.  OST دارای بیشترین ویژگی در هر دو گروه بود (71.4% و 75.4%) و نیز بالاترین نسبت درست نمایی را داشت.نتیجه گیری: به نظر می رسد که این دو آزمون اختلاف معنی داری در پیشگویی پوکی استخوان با یکدیگر نداشتند. OST با ویژگی و نسبت درست نمایی بالاتر می تواند در تفکیک افراد بیمار موثرتر باشد و SCORE با حساسیت بیشتر و ارزش اخباری منفی و صحت، ارزش در تفکیک افراد غیر بیمار دارد.

سابقه و هدف: مرگ مغزی آسیب غیرقابل برگشت مغز و ساقه مغز است و امروزه یکی از منابع اصلی تامین عضو می باشد. با این حال در ایران خانواده های کمی حاضر به اهدای عضو می گردند. هدف این مطالعه بررسی علل مرگ مغزی و میزان اهدای عضو در بیمارستانهای تحت پوشش دانشگاه علوم پزشکی شهید بهشتی بود. مواد و روشها: این مطالعه توصیفی در سال 1388 در بیمارستانهای تابعه دانشگاه علوم پزشکی شهید بهشتی انجام شد. پس از شناسایی بیماران مشکوک به مرگ مغزی، بیمار توسط یک هماهنگ کننده ماهر بررسی می شد و در صورت مناسب بودن برای اهدای اعضا، با خانواده وی مشاوره صورت می گرفت. در صورت رضایت خانواده و تایید نهایی مرگ مغزی، اهدای اعضا انجام می شد.یافته ها: در 373 نفر از مجموع 467 بیمار، مرگ مغزی تایید شد. سن 29 نفر (8%) 15 سال یا کمتر (میانگین: 10 سال) و 344 نفر (92%) بیش از 15 سال (میانگین: 47 سال) بود. ترومای ناشی از تصادف (35%) شایعترین علت مرگ مغزی بود؛ دومین علت در بیماران 15 سال یا کمتر، تومورهای مغزی (14%) و در بیماران بزرگتر از 15 سال، خونریزی های مغزی و CVA ایسکمیک (هر کدام 14%) بود. در مجموع 184 نفر (49%) دهنده مناسب تشخیص داده شدند که با خانواده 160 نفر مشاوره شد. در 117 مورد (73%)، بستگان بیمار رضایت به اهدای اعضا ندادند، 2 بیمار (1%) پیش از اهدای عضو فوت شدند و اهدای عضو تنها در 41 نفر (26%) انجام شد. درصد اهدای عضو در دهندگان مناسب در بیماران ترومایی، خونریزی مغزی، CVA ایسکمیک و تومورهای مغزی به ترتیب 24%، 25%، 23% و 47% بود. با وجود اینکه 80% بیماران ترومایی، دهنده مناسب تشخیص داده شدند، در 74% موارد بستگان آنها رضایت به اهدای عضو نداشتند.نتیجه گیری: مطالعه حاضر نشان داد که شایعترین علت مرگ مغزی ترومای ناشی از تصادف است. با وجود اینکه اکثر بیماران ترومایی دهنده مناسب تشخیص داده می شوند، اما در بیش از دو سوم موارد بستگان بیمار رضایت به اهدای عضو ندارند. از اینرو برنامه ریزی برای ارتقای سطح فرهنگی جامعه برای آگاهی و شناخت ماهیت مرگ مغزی و لزوم اهدای عضو ضروری به نظر می رسد.

سابقه و هدف: با توجه به شیوع و روند رو به افزایش مبتلایان به اختلالات عضلانی اسکلتی، و نارسایی ابزارهای فعلی اندازه گیری وضعیت آن در کشور، و همچنین گزارش موفقیت پرسشنامه فرم کوتاه بررسی فعالیت عضلانی اسکلتی (SMFA) در سنجش این اختلالات، این تحقیق به منظور ترجمه و تعیین روانسنجی این پرسشنامه انجام گرفت.مواد و روشها: پرسشنامه اصلی انگلیسی زبان SMFA تهیه و پس از ترجمه به فارسی و برگردانیدن ترجمه فارسی به انگلیسی، از نظر اعتبار و پایایی مورد مطالعه قرار گرفت. برای تعیین اعتبار از روشهای شاخص اعتبار محتوا، اعتبار صوری، اعتبار همزمان و اعتبار سازه استفاده شد. برای تعیین اعتبار همزمان از پرسشنامه SF-36 HEALTH SURVEY (که قبلا اعتبار و پایایی آن برای جامعه و فرهنگ ایرانی مورد تایید قرار گرفته بود) به روش همزمانی(Concurrent Validity)  استفاده شد.یافته ها: تحقیق بر روی 326 بیمار که در سنین 16±51 سال بوده و 56.7% مذکر بودند انجام گرفت. ترجمه پرسشنامه SMFA از انگلیسی به فارسی و مجددا به انگلیسی مورد تایید قرار گرفت. شاخص اعتبار محتوای پرسشنامه به وسیله 20 نفر متخصص ارتوپدی تایید شد و پرسشنامه با نظرخواهی از متخصصین ارتوپدی و بیماران به لحاظ مربوط بودن، واضح بودن و ساده بودن مورد تایید قرار گرفت، سپس اعتبار صوری نیز توسط همین افراد تایید شد. اعتبار همزمانی پرسشنامه برابر 0.91 و در زیر مجموعه پرسشنامه از حداقل 0.89 تا 0.93 به دست آمد (P<0.001).نتیجه گیری: پرسشنامه SMFA در جامعه فارسی زبان دارای اعتبار و پایایی لازم برای سنجش میزان فعالیت عضلانی اسکلتی می باشد. لذا به کارگیری این پرسشنامه توصیه می شود.

سابقه و هدف: استان مازندران بالاترین نسبت «بیمار به جمعیت» برای بیماری تالاسمی ماژور در کشور دارا است (1 به 1000). تاکنون حدود 2700 بیمار تالاسمی ماژور در استان ثبت شده اند که حدود یک سوم به بخش تالاسمی بیمارستان بوعلی ساری مراجعه می کنند. این مطالعه به منظور آگاهی از وضعیت بالینی و آزمایشگاهی این بیماران انجام شد.مواد و روشها: این مطالعه مقطعی با مرور پرونده ها طی دو سال متوالی 1388-1386 انجام شد. شاخص های دموگرافیک و بالینی استخراج و وارد برنامه SPSS 11 شد. از آمار توصیفی برای پردازش داده ها استفاده شد.یافته ها: 1010 پرونده بررسی شدکه 53% بیماران مذکر بودند. 84.2% مبتلا به تالاسمی ماژور و 15.8% مبتلا به تالاسمی اینترمدیا بودند. متوسط سن بیماران 8±23 سال بود. 93 نفر ازدواج کرده و 60 نفر صاحب فرزند شده بودند. 40% بیماران متوسط سه فریتین آخرشان 2000-1000 بود اما 22% فریتین بالای 3000 داشتند.  MRI T2 قلب در 160 بیمار انجام شده بود و 34% ذخیره آهن شدید داشتند. 28 نفر با تشخیص نارسایی قلبی تحت درمان بودند. 81 بیمار مبتلا به دیابت بودند و سن تشخیص در آنها 7±20 سال بود. شیوع کم کاری تیروئید و پاراتیروئید به ترتیب 3.7-6.3% و 3.3-4.5% بود. آلودگی به هپاتیت C در 73 نفر اتفاق افتاده بود. ماهانه 23000 ویال دسفروکسامین و 12000 قرص دفریپرون مصرف می شد. 30 نفر اسورال رایگان دریافت می کردند.نتیجه گیری: توزیع سنی بیماران مبین موفقیت اقدامات پیشگیری قبل از تولد و نیز افزایش طول عمر بیماران به دلیل مراقبتهای درمانی است. اما به دلیل جوان بودن اکثر بیماران، رشد جسمانی آنها ادامه دارد و تا سالها نیاز به خون و شلاتورها بیشتر می گردد.