مجله دانشگاه علوم پزشکی کرمانشاه (بهبود)
سال:1389 | دوره:14 | شماره:4 (پیاپی 48) |تعداد مقالات:12

زمینه: پیوگلیتازون از نسل تیازولیدین دیون ها، داروی ضد دیابت جدیدیست که به تازگی در دنیا معرفی شده است. تیازولیدین دیون ها از طریق فعال کردن گیرنده های هسته ای peroxoxisome proliferator activated receptor-g (PPAR-g) و افزایش حساسیت انسولینی در سطح گیرنده های آن، مقاومت انسولینی را بهبود می بخشند. انسولین و گیرنده های آن در نواحی خاصی از سیستم اعصاب مرکزی یافت شده اند که عملکرد آن در این نواحی اختصاصی همان ناحیه بوده و متفاوت از اثر مستقیم آن در تنظیم گلوکز در نواحی محیطی بدن است. نشان داده شده که توزیع انسولین و گیرنده های آن در قشر مخ و هیپوکامپ، مرتبط با اعمال شناختی مغز است. در مطالعه حاضر اثر تزریق پیوگلیتازون به داخل ناحیه CA1 هیپوکامپ بر کارآیی حیوانات در ماز آبی موریس بررسی شده است.روش ها: در این مطالعه تجربی، موش های صحرایی نژاد N-MRI به طور تصادفی به گروه های شاهد، دی متیل فرمامید و گروه های پیوگلیتازون (10، 1، 0.1، 0.01 و 0.001mg/rat) تقسیم شدند. داروها با حجم 1ml/rat به مدت یک دقیقه و به صورت دوطرفه به درون ناحیه CA1 هیپوکامپ تزریق شدند. سی دقیقه پس از تزریق داخل هیپوکامپی دارو، آزمون ماز آبی موریس انجام شد.یافته ها: پیوگلیتازون اثر وابسته به دوز داشت. یادگیری و حافظه فضایی با تجویز دوز پایین دارو تغییری نکرد. اما با دوزهای متوسط بهبود یافته و با دوز بالا تخریب شد.نتیجه گیری: این نتایج پیشنهاد می دهد که ممکن است پیوگلیتازون در دوز 0.001-10mg/rat اثر وابسته به دوز بر یادگیری و حافظه فضایی داشته باشد.

زمینه: مصرف مورفین در دوران بارداری می تواند باعث ایجاد نقص و تاخیر در تکامل دستگاه عصبی جنین شود. در این مطالعه، تکامل زبان جنین موش های بارداری که در دوران بارداری، مورفین خوراکی دریافت کرده بودند مورد بررسی قرار گرفته است.روش ها: موش های ماده نژاد ویستار (300-250 گرم)، پس از بارداری به طور تصادفی به گروه های شاهد و آزمایش تقسیم شدند. گروه شاهد، آب شرب شهری و گروه آزمایش، آب حاوی مورفین (0.05mg/ml) دریافت کردند. در روز 19 بارداری، موش ها با تجویز دوز بالای کلروفوم کشته شده و جنین ها از بدن حیوان خارج و در فرمالین 10 درصد فیکس شدند. در ضمن خون موش ها برای تعیین سطح کورتیکوسترون، مورد استفاده قرار گرفت. وزن و طول جنین ها اندازه گیری شد و سپس مغز حیوانات را درآورده و مراحل پردازش بافتی، برش گیری و رنگ آمیزی به روش هماتوکسیلین- ائوزین انجام شد. نمونه ها توسط میکروسکوپ نوری و نرم افزار موتیک مورد بررسی قرار گرفتند و نیز شمارش سلول ها در آن ها انجام شد. اطلاعات با روش آزمون تی غیرمزدوج مورد بررسی قرار گرفت.یافته ها: تفاوت معناداری در سطح کورتیکوسترون پلاسما و طول و وزن جنین ها در گروه آزمایش و شاهد دیده نشد. قطر بزرگ زبان در گروه آزمایش، کاهش اما قطر کوچک زبان در دو گروه تفاوتی نداشت. تعداد سلول های زبان در گروه آزمایش، افزایش اما اندازه آن ها کاهش یافته بود.نتیجه گیری: کاهش در قطر بزرگ زبان و افزایش تعداد و کاهش اندازه سلول ها، نشان دهنده تاثیر تجویز مورفین در دوران بارداری بر نقص در تکوین زبان در جنین ها می باشد.

زمینه: در روند تهیه روغن کرمانشاهی، تغییراتی در ترکیب آن به وجود می آید که پیش بینی می شود پروفایل لیپیدی خون تحت تاثیر قرار گیرد. هدف این مطالعه بررسی تاثیر روغن کرمانشاهی بر پروفایل لیپیدی سرم خون مردان سالم می باشد.روش ها: در این کارآزمایی، 25 مرد سالم پس از یک دوره ده روزه شستشو که طی آن از مصرف روغن کرمانشاهی خودداری نموده و میزان مصرف روزانه قبلی خود را با کره جایگزین می کردند، فاکتورهای لیپیدی (mg/dl) خون اندازه گیری شد. سپس به مدت یک ماه از 30 گرم روغن کرمانشاهی در وعده نهار استفاده گردید و از آن ها خواسته شد تا در وعده های دیگر از مصرف روغن کرمانشاهی خودداری و مقدار مصرف قبلی را با کره جایگزین کنند. پس از طی این مدت، مجددا چربی های آنان اندازه گیری شد. داده ها با استفاده از آزمون های t زوجی و مستقل و با نرم افزار SPSS نسخه 12، مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفتند.یافته ها: پس از 30 روز مصرف روغن حیوانی کرمانشاهی، میانگین سطح کلسترول به میزان 0.52 و LDL کلسترول 3.17 میلی گرم در دسی لیتر افزایش یافتند، در حالی که سطوح تری گلیسرید به میزان 5.08 و HDL کلسترول 0.64 میلی گرم در دسی لیتر کاهش یافتند، اما هیچ کدام از این تغییرات معنادار نبود (p>0.05).نتیجه گیری: جایگزینی 30 گرم روغن حیوانی کرمانشاهی با روغن های دیگر به مدت یک ماه تاثیری بر فاکتورهای لیپیدی سرم خون مردان سالم ندارد.

زمینه: استفاده از دستگاه های مولد مایکروویو، به خصوص تلفن های همراه، توجه بسیاری از پژوهشگران را به اثرات احتمالی این امواج بر سلامت انسان جلب کرده است. در مطالعه حاضر اثر امواج ساطع شده از تلفن های همراه در ایجاد آسیب های ژنتیکی در جنین های موش کوچک آزمایشگاهی و موش های ماده باردار بررسی شده است.روش ها: دراین پژوهش تجربی آزمایشگاهی، از موش نژاد Balb/C استفاده گردید. موش های حامله از روز 14 بارداری به مدت 4 روز هر روز 6 ساعت (از ساعت 15-9) تحت تاثیر امواج ساطع شده از تلفن های همراه قرارگرفتند. جنین های 18.5 روزه، از نظر ریخت شناسی، وزن و طول فرق سری - نشیمنگاهی بررسی شدند. برای بررسی آسیب های ژنتیکی احتمالی از قلب آن ها خون گیری و اسمیر تهیه شد. بافت طحال برای مطالعات بافت شناسی آماده شد. از خون محیطی و مغز استخوان موش های ماده باردار، اسمیر تهیه و به روش مای - گرانوالد و گیمسا رنگ آمیزی شد. داده های کمی حاصل توسط آزمون های آماری t و ANOVA تجزیه و تحلیل گردید.یافته ها: وزن جنین های تجربی کاهش نشان داد (p=0.04) ولی طول فرق سری - نشیمنگاهی آن ها تغییری نداشت. در طحال، افزایش مگاکاریوسیت ها (p=0.002) و گلبول های قرمز (p<0.05) مشاهده شد در حالی که تعداد لنفوسیت ها تفاوتی نشان نداد. تعداد میکرونوکلئوس ها نیز در اریتروسیت های خون محیطی جنین های تجربی و موش های ماده باردار تغییری نشان نداد. در حالی که تعداد میکرونوکلئوس ها در اریتروسیت های پلی کروماتیک مغز استخوان موش های ماده حامله افزایش نشان داد (P<0.001).نتیجه گیری: امواج ساطع شده از تلفن همراه دارای اثرات ژئونوتوکسیک بوده و باعث افزایش تعداد میکرونوکلئوس ها در اریتروسیت های پلی کروماتیک مغز استخوان موش های ماده باردار می شود.

رگ زایی یا آنژیوژنز، به فرایند تشکیل عروق خونی جدید از عروق پیشین گفته می شود. این فرایند نقش مهمی در وقایع فیزیولوژیک مانند رشد و نمو، ترمیم زخم و تولید مثل دارد. علاوه بر این، در پیشرفت پدیده های پاتولوژیکی و بروز بیماری های مختلف به خصوص رشد تومور و متاستاز، نقش حیاتی دارد. به طور کلی، این فرایند تحت تاثیر عوامل مختلف بوده و دربرگیرنده یک سری رخدادهای سلولی از قبیل مهاجرت، تکثیر و تمایز سلول های اندوتلیال و در نهایت تشکیل عروق، بلوغ و بازسازی نهایی آن ها است. به همین دلیل، مهار رگ زایی به عنوان یک عامل کمک کننده در درمان های مرسوم سرطان مانند شیمی درمانی و پرتودرمانی، توجه محققانی که در این زمینه به مطالعه می پردازند را به خود معطوف کرده است. در سال های اخیر، مهار رگ زایی به عنوان ایده ای نوین در کنترل و درمان انواعی از اختلالات وابسته به رگ زایی، به ویژه رشد و متاستاز تومور مطرح شده است.

زمینه: تصور می شود آنزیم های آنتی اکسیدان اسپرم و عناصر سلنیوم و روی موجود در پلاسمای منی به علت خاصیت آنتی اکسیدانی بالقوه و با جلوگیری از اثرات مخرب گونه های فعال اکسیژن (ROS) بتوانند تاثیر مهمی در زمینه کاهش لیپید پراکسیداسیون اسپرم داشته باشند. در تحقیق حاضر میزان فعالیت آنزیم ها و عناصر مذکور، در اسپرم و پلاسمای منی مردان بارور و نابارور ایدیوپاتیک، مورد ارزیابی قرار گرفته و ارتباط آن ها با پارامترهای تعداد، حرکت و مرفولوژی اسپرم بررسی شده است.روش ها: نمونه های منی مورد استفاده به دو گروه بارور و نابارور، هر کدام 30 نفر، تقسیم شده و آنالیز منی به کمک روش کامپیوتری و دستی انجام شد. پس از جداسازی اسپرم ها از پلاسمای منی، برای اندازه گیری عناصر از روش جذب اتمی استفاده شد. سنجش فعالیت کاتالاز به روش Aebi و تعیین میزان فعالیت سوپراکسید دیسموتاز و گلوتاتیون پراکسیداز با استفاده از کیت های تجاری راندوکس صورت گرفت.یافته ها: بین فعالیت کاتالاز، گلوتاتیون پراکسیداز، سوپراکسید دیسموتاز و میزان عناصر سلنیوم و روی در افراد بارور و نابارور تفاوتی وجود نداشت. ارتباطی بین میزان فعالیت هر یک از آنزیم ها و مقادیر هر کدام از عناصر با پارامترهای منی وجود نداشت. تنها در گروه آستنوتراتواسپرمیک، بین فعالیت گلوتاتیون پراکسیداز با حرکت اسپرم (P=0.033 و r=-0.901) و میزان سلنیوم پلاسمای منی با مرفولوژی اسپرم رابطه معکوسی وجود داشت (P=0.038 و r=-0.894)، اما میزان فعالیت کاتالاز در این دسته افراد با سوپراکسید دیسموتاز رابطه مستقیم داشت (P=0.024 و r=-0.894).نتیجه گیری: اندازه گیری فعالیت آنزیم های کاتالاز، گلوتاتیون پراکسیداز و سوپراکسید دیسموتاز اسپرم و تعیین میزان روی و سلنیوم پلاسمای منی، ابزار مفیدی برای تعیین پتانسیل باروری اسپرم نیست.

زمینه: افزایش روزافزون جمعیت سالمندان از یک طرف و تغییرات اجتماعی - اقتصادی، شیوه زندگی فردی و خانوادگی از طرف دیگر باعث افزایش تعداد موسسات نگهداری سالمندان شده است. در تحقیق حاضر هدف، بررسی مقایسه ای سلامت روانی و شاخصه های آن در سالمندان مقیم سرای سالمندان و جامعه در شهر کرمانشاه بود.روش ها: این مطالعه از نوع مقطعی است. شرکت کنندگان در این پژوهش 254 نفر سالمند بودند که 127 نفر مقیم سرای سالمندان (83 نفر مرد، 44 نفر زن) و 127 نفر مقیم جامعه (83 نفر مرد و 44 نفر زن) بودند. شرکت کنندگان به شیوه نمونه گیری در دسترس انتخاب شدند. مقیاس سلامت روانی (GHQ-28) که دربرگیرنده سلامت روانی و چهار خرده مقیاس اضطراب، افسردگی، نشانه های جسمانی و کارکرد اجتماعی است برای جمع آوری اطلاعات مورد استفاده قرار گرفت. داده ها به وسیله آزمون T و ANOVA مورد تحلیل قرار گرفتند.یافته ها: میانگین نمرات سالمندان مقیم سرای سالمندان در سلامت روانی و همه خرده مقیاس های آن از میانگین نمرات سالمندان مقیم جامعه بیشتر بود. آزمون T برای گروه های وابسته نشان داد که تفاوت مشاهده شده در میانگین ها برای سلامت روانی و خرده مقیاس های افسردگی، نشانه های جسمانی و اختلال در کارکرد اجتماعی از لحاظ آماری معنادار است. اختلال در کارکرد اجتماعی زنان مقیم آسایشگاه بیشتر از مردان بود.نتیجه گیری: یافته های پژوهش حاکی از آن است که سالمندان مقیم سرای سالمندان در مقایسه با سالمندان مقیم جامعه، افسردگی، نشانه های جسمانی و اختلالات کارکرد اجتماعی بیشتری را تجربه می کنند. با توجه به غیرقابل اجتناب بودن گسترش موسسات نگهداری سالمندان در آینده، لزوم توجه هر چه بیشتر به شرایط محیط زندگی دراین موسسات مورد تاکید قرار می گیرد.

زمینه: اکثر جهش های آلفاتالاسمی شامل حذف یک یا هر دو ژن آلفا گلوبین هستند. از آن جا که جمعیت ایران ترکیبی از گروه های قومی مختلف است، توزیع و فراوانی جهش های ژن آلفا گلوبین در نواحی متفاوت نیاز به بررسی دارد. این مطالعه به منظور شناسایی حذف های شایع ژن آلفا گلوبین در میان افراد با کم خونی هیپوکرومی میکروسیتی در استان کرمانشاه انجام شده است.روش ها: پس از ارزیابی اولیه، 92 بیمار شامل 47 زن و 45 مرد با کم خونی هیپوکرومی میکرسیتی (MCV<80 fl & MCH<27pg) جهت انجام این مطالعه انتخاب شدند. تمامی نمونه ها برای تشخیص چهار حذف ژن آلفاگلوبین شامل -a3.7، -a4.2، -(a)20.5 و --MED با استفاده از تکنیک GAP-PCR مورد ارزیابی قرار گرفتند. پس از تکثیر، 10 میکرولیتر از محصول بر روی ژل آگارز 1.2 درصد الکتروفورز شد. باندها در محلول اتیدیوم بروماید نمایان و در زیر دستگاه ترانس ایلومیناتور عکس برداری به عمل آمد.یافته ها: 45 بیمار واجد حذف -a3.7 بودند. در بیماران دارای حذف -a3.7 هم در حالت هتروزیگوت و هم در حالت هموزیگوت، مقدار MCH کمتر از محدوده طبیعی و میزان هموگلوبین A2 در محدوده طبیعی بود. سایر جهش های حذفی شایع شامل -(a)20.5،-a4.2 و –MED مشاهده نشدند.نتیجه گیری: فراوانی حذف -a3.7 (تنها جهش یافت شده حذفی) در بیماران با کم خونی هیپوکرومی میکروسیتی در کرمانشاه 48.9 درصد بود.

زمینه: سرطان ریه یکی از کشنده ترین و در عین حال قابل پیشگیری ترین سرطان ها است. در این مطالعه روند بروز سرطان ریه در استان کرماشاه مورد بررسی قرار گرفته است.روش ها: در این مطالعه تمامی گزارشات پاتولوژی مراکز پاتولوژی استان کرمانشاه در 11 سال اخیر (86-1376) که در آن یکی از اشکال هیستوپاتولوژی سرطان ریه گزارش شده بود جمع آوری گردید. پس از مطابقت گزارش های پاتولوژی با داده های مرکز بهداشت استان، اطلاعات وارد نرم افزار STATA 8شد. میزان بروز استانداردشده باجمعیت استاندارد جهان به روش مستقیم محاسبه و با روش FAY & FEUER فاصله اطمینان 95 درصد برای هر سال محاسبه شد.یافته ها: در این 11 سال 637 مورد بیمار مبتلا به سرطان ریه در استان کرمانشاه گزارش شده است که از این تعداد 582 مورد سرطان اولیه ریه بود. میزان بروز خام و استانداردشده این سرطان در 11سال به ترتیب برابر با 3.2 و 6.1 در 100000 نفر بوده است. میزان بروز با افزایش سن، افزایش پیدا می کرد. در مجموع میزان تغییرات سالانه بروز سرطان ریه به صورت کاهشی بود (%3.4 کاهش در صدهزار نفر در هر سال) که این میزان از نظر آماری معنادار نبود (P=0.26). در تمامی سال های مورد بررسی، میزان سرطان ریه در مردان بیشتر از زنان و نسبت بروز در مرد به زن از 2.2-12.7 متغیر بوده است.نتیجه گیری: کاهش نامحسوس میزان بروز سرطان می تواند به دلیل اشکالات موجود و تغییرات بوجودآمده در ثبت سرطان باشد.

زمینه: انسدادهای شریانی به دو دسته حاد و مزمن تقسیم می گردند. انسدادهای حاد شریانی، اکثرا ناشی از آمبولی های شریانی بوده و توسط آمبولکتومی با استفاده سوند فوگارتی درمان می گردند، دسته ای از این بیماران در مرحله حاد یا تشخیص داده نشده و یا به درستی درمان نمی گردند و زمانی که فاصله بروز بیماری تا تشخیص به بیش از یک ماه برسد معمولا بایستی تحت عمل جراحی قرار گرفته و استفاده از آمبولکتومی با سوند فوگارتی اثربخش نخواهد بود. در این مقاله به گزارش اولین مورد استفاده از دستگاه Rotarex در ایران که به طور همزمان سبب رفع انسداد و تخلیه مواد ترومبوزه می گردد پرداخته ایم.گزارش مورد: بیمار خانمی 55 ساله با انسداد شریان سابکلاوین - آگزیلاری بود. به منظور درمان این وضعیت برای اولین بار در ایران از دستگاه Rotarex استفاده شد.نتیجه گیری: این روش باعث رفع انسداد و تخلیه مواد ترومبوز به طور همزمان گردید. بعد از ترومبکتومی با این روش، نبض شریان لمس شد و علایم انسدادی برطرف گردید.

حدود 5 درصد موارد جدید عفونت HIV در کشورهای درحال توسعه، ناشی از تزریقات غیرایمن از جمله انتقال غیرایمن خون می باشد.مطالعه توصیفی حاضر با روش سرشماری با هدف تعیین شیوع مبتلایان به HIV مثبت در بین اهداکنندگان خون در استان کرمانشاه در سال 1384 انجام شد. اطلاعات با استفاده از فرم جمع آوری داده ها شامل دو بخش اطلاعات جمعیت شناختی و نتایج تست های غربالگری ایدز و سایر عفونت های منتقله از راه خون طی 6 ماهه اول سال 1384 جمع آوری گردید. نمونه های خون با استفاده از تست های غربالگر الیزا و وسترن بلات آزمایش شدند. داده ها با استفاده از نرم افزار SPSS و آزمون کای دو تحلیل شد.از 22354 واحد خون اهداشده به پایگاه های انتقال خون استان، 11مورد تست الیزای مثبت داشتند. از این تعداد با تست وسترن بلات، 3 نفرآلوده به ویروس ایدز (%0.05) شناسایی شدند.