دانش شناسی (علوم کتابداری و اطلاع رسانی و فناوری اطلاعات)
سال:1389 | دوره:3 | شماره:11 |تعداد مقالات:9

هدف: پژوهش حاضر برآن است که نقش فناوری اطلاعات و ارتباطات (ICT) را در بهبود مدیریت فرهنگی (مطالعه موردی: سازمان فرهنگی هنری شهرداری تهران) مورد بررسی قراردهد.روش پژوهش: این پژوهش بر اساس هدف تحقیق، از نوع کاربردی است و برحسب نحوه گردآوری داده ها (طرح تحقیق) روش پژوهش در تحقیق حاضر، پیمایشی و از نوع توصیفی (غیرآزمایشی) است. شیوه و ابزار در نظر گرفته شده برای جمع آوری اطلاعات در این پژوهش، پرسشنامه است. جامعـه آماری این پژوهش مدیران فرهنگی هستند که در مجموع 287 مدیر را شامل می شوند که برای انتخاب نمونه مورد نظر از روش نمونه گیری تصادفی طبقه ای استفاده گردید و تعداد 73 نفراز آنها به عنوان نمونه انتخاب شدند.یافته های پژوهش: نشان می دهد که استفاده از فناوری اطلاعات و ارتباطات (ICT) در بهبود مدیریت خـدمات فرهنگی، افزایش بهره وری مدیران فرهنگی در راستای مولفه مشتری محوری، کاهش هزینه ها و افزایش سرعت ارایه خدمات و محصولات فرهنگی موثر می باشد.نتیجه گیری: استفاده از فناوری اطلاعات و ارتباطات (ICT) موجب بهبود مدیریت فرهنگی (سازمان فرهنگی هنری شهرداری تهران) می شود. بر اساس یافته های پژوهش، پیشنهادهایی برای ارتقای کیفیت ارایه خدمات و محصولات فرهنگی ارایه شده است.

هدف: هدف از پژوهش حاضر کشف و تدوین الگوی رفتار اطلاع یابی دانشجویان تحصیلات تکمیلی دانشگاه رازی کرمانشاه در محیط وب است.روش پژوهش: روش پژوهش به کار گرفته شده به صورت کیفی با استفاده از نظریه بنیادی متاثر از الگوی مهو و تیبو انجام شده است. گردآوری داده ها با استفاده از مصاحبه صورت گرفته است. نمونه آماری مورد مطالعه در این تحقیق 30 نفر از دانشجویان مقاطع کارشناسی ارشد و دکتری دانشگاه رازی هستند که تعداد مذکور با استفاده از روش نمونه گیری هدفمند تعیین شد.نتیجه گیری: نتایج نشان می دهد که الگوی اطلاع یابی مناسب دانشجویان مبتنی بر سه سطح جست و جو، دستیابی و پردازش و هشت مرحله یعنی سه مرحله شروع، پیگیری و مرور در سطح جست و جو، دو مرحله گزینش و بروز رسانی در سطح دستیابی و سه مرحله فایل کردن، آرشیو کردن و سازماندهی اطلاعات متعلق به سطح پردازش است. عوامل اصلی موثر بر سطوح الگوی اطلاع یابی نیز شناسایی و گزارش شدند و موانع اصلی در دو سطح دستیابی و سازماندهی اطلاعات، معتبر نبودن برخی از سایت های موضوعی، روزآمد نبودن برخی منابع، کندی و قطع ناگهانی خطوط اینترنت، قطع اشتراک مجلات الکترونیکی، تمام متن نبودن بعضی اطلاعات و عدم آشنایی دانشجویان با روش تحقیق بوده است.

هدف: کتابداری بالینی فرایندی است که در آن کتابدار بیمارستانی با حضور در بخشهای بیمارستان به طور مستقیم نیازهای اطلاعاتی پزشکان را دریافت نموده و با جستجوی دقیق و مناسب مباحث را در اسرع وقت در اختیار آنها قرار می دهد. در این پژوهش به بررسی نقش کتابخانه و کتابدار در عملکرد مبتنی بر شواهد، آگاهی پزشکان و کتابداران از پزشکی مبتنی بر شواهد و موانع پیش روی پرداخته است.روش پژوهش: روش این پژوهش پیمایشی و بدون فرضیه می باشد.نتیجه گیری: نتایج بررسی نشان می دهد. 76% پزشکان و 84% کتابداران از کاربرد پزشکی مبتنی بر شواهد که لازمه اجرای برنامه می باشد آگاهی دارند. و 86% کتابداران با اجرای این خدمات در کتابخانه موافقند. از لحاظ امکانات و نیروی انسانی از بین 10 کتابخانه بیمارستانهای دانشگاه علوم پزشکی تبریز مدنی، امام رضا (ع)، کودکان از شرایط مناسب برخوردار بودند.

هدف: هدف پژوهش حاضر تعیین عوامل گرایش دانشجویان به رشته کتابداری و اطلاع رسانی است.روش: روش پژوهش پیمایشی و جامعه آماری شامل دانشجویان کارشناسی و کارشناسی ارشد دانشگاه های مستقر در شهر تهران است. نمونه ای به تعداد 240 نفر به روش تصادفی طبقه ای انتخاب شده و ابزار گردآوری داده ها پرسشنامه ای است که عوامل گرایش به رشته کتابداری را در چارچوب یک مدل مفهومی در سه بعد انگیزش، نگرش، و انتظار مورد سنجش قرار می دهد.یافته هاو نتیجه گیری: بر اساس یافته ها، بیشترین درصد دانشجویان به صورت اتفاقی(27.1 درصد) یا از طریق دفترچه راهنمای کنکور (26.3 درصد) با رشته آشنا شده اند. دستیابی به جایگاه علمی و اجتماعی مطلوب و رشد و ارتقا دانش مهم ترین عوامل انگیزشی در انتخاب رشته بوده اند. 82 درصد دانشجویان پس از ورود به رشته و در طی تحصیل، نگرش بسیار مثبت و مثبتی نسبت به رشته کتابداری پیدا کرده اند و رشته کتابداری توانسته است انتظارات 39.6 درصد از دانشجویان را درحد متوسط برآورده کند.

هدف: هدف از پژوهش حاضر بررسی وضعیت امکانات مجموعه سازی کتابخانه های موسسات و مراکز تحقیقاتی تحت پوشش سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی است.روش پژوهش: روش این پژوهش پیمایشی است و برای گردآوری اطلاعات از پرسشنامه استفاده شده است. از نرم افزار اکسل به منظور ثبت و تحلیل آماری اطلاعات بهره گرفته شده است. اطلاعات از طریق ارسال پرسشنامه برای 63 کتابخانه تخصصی گردآوری شد. در مجموع 49 پرسشنامه تکمیل شده یعنی 77.8 درصد از کل پرسشنامه ها دریافت گردید.نتیجه گیری: نتایج کلی بیانگر آن است که در کتابخانه های مورد مطالعه، تعداد کل افراد شاغل 96 نفر است که از این میان 40 نفر دارای تخصص کتابداری از فوق دیپلم تا فوق لیسانس می باشند. وضعیت بودجه و وضعیت منابع علمی در غالب کتابخانه های مورد بررسی نامناسب است. 55.1 درصد کتابخانه ها به اینترنت با آی.پی مستقل دسترسی دارند و 28.58 درصد فاقد اینترنت با آی.پی مستقل هستند.

هدف: هدف اساسی این پژوهش بررسی استنادی پایان نامه های کارشناسی ارشد شیمی در دو دانشگاه شهید چمران اهواز و شیراز در طی سال های 1380 تا 1387 به منظور شناسایی پر استفاده ترین منابع اطلاعاتی به کار گرفته شده در پایان نامه های مورد بررسی این دو دانشگاه می باشد.روش پژوهش: پژوهش حاضر با استفاده از روش تحلیل استنادی، تعداد 20320 منابع کتابشناختی متعلق به 244 پایان نامه کارشناسی ارشد شیمی (144 پایان نامه دانشگاه شهید چمران اهواز و 100 پایان نامه دانشگاه شیراز) را در فاصله سال های 1380- 1387 مورد بررسی قرار داده است. برای تجزیه و تحلیل داده ها از آمار توصیفی (جداول فراوانی، میانگین، درصد، و...) استفاده گردید و رسم نمودارها و جداول، به کمک نرم افزار های Excel 2003 و SPSS 11 صورت گرفته است.یافته ها: از میان 100 پایان نامه مورد بررسی در دانشگاه شهید چمران اهواز، تعداد 6400 منابع کتابشناختی استخراج شد که از این تعداد 1.4 درصد به منابع فارسی و 98.6 درصد به منابع خارجی تعلق گرفته است. در مجموع 13920 منابع کتابشناختی استخراج شده از 144 پایان نامه مورد بررسی در دانشگاه شیراز، 100 درصد منابع کتاب شناختی خارجی بوده است. بررسی نوع منابع کتابشناختی در پایان نامه های مورد مطالعه در دانشگاه شهید چمران اهواز نشان داد که در مجموع بیشترین منابع کتابشناختی را مجلات با 84.7 درصد به خود اختصاص داده اند. پس از آن کتاب ها با 11.9 درصد قرار دارند. همچنین، 3.4 درصد به سایر مواد تعلق گرفته است. در پایان نامه های مورد بررسی دانشگاه شیراز نیز در مجموع، مجلات با 88.5 درصد در رتبه اول، کتاب ها با 8.7 درصد در رتبه دوم، و 2.8 درصد به سایر منابع اختصاص یافته است.نتیجه گیری: بر اساس یافته های پژوهش بیشترین منابع کتابشناختی به مجلات اختصاص داشته است، بدین ترتیب مجلات هسته بر اساس قاعده برادفورد شناسایی گردیده اند. به طور متوسط هر پایان نامه در دانشگاه شهید چمران اهواز دارای 64 منبع کتابشناختی، و هر پایان نامه در دانشگاه شیراز دارای 96.6 منبع کتابشناختی است.

هدف: هدف اصلی از انجام این پژوهش، ارزیابی تطبیقی وب سایت های کتابخانه های ملی کشورهای جمهوری اسلامی ایران، عراق و ترکیه از نقطه نظر رعایت معیارهای مطرح در کاربردپذیری وب سایت ها است.روش پژوهش: روش شناسی پژوهش حاضر پیمایشی از نوع ارزیابانه است و در آن با استفاده از سیاهه وارسی، مشتمل بر 11 معیار و 160 مولفه وب سایت های کتابخانه های ملی جامعه مورد نظر مورد بررسی و ارزیابی قرار گرفت.یافته ها: با توجه به امتیاز وب سایت شاخص فرضی (که در آن کلیه معیارها و مولفه ها 100% رعایت گردیده است)، که 663 امتیاز را به خود اختصاص داده است، وب سایت کتابخانه ملی جمهوری اسلامی ایران با 594 امتیاز (88.5 درصد) دارا بودن مولفه ها در رده اول، ترکیه با 485 امتیاز (70.5 درصد) در رده دوم و عراق با 330 امتیاز (46.2 درصد) در رده سوم قرار گرفته اند.نتیجه گیری: بر اساس یافته های حاصل از پژوهش پیشنهاداتی به دست اندرکاران و طراحان وب سایت کتابخانه ملی جمهوری اسلامی ایران به تفکیک ابعاد مطرح شده ارایه می شود، تا با رعایت آن کاربردپذیری در سیاهه وب سایت کتابخانه ملی جمهوری اسلامی ایران به لحاظ حفظ موقعیت استراتژیک منطقه ای، به طور صددرصد تامین شود.

هدف: پژوهش حاضر به بررسی آسیب های جسمی ناشی از کار از نظر اصول ارگونومی (مهندسی فاکتورهای انسانی) در میان کتابداران کتابخانه های دانشگاه های دولتی شهر اصفهان می پردازد.روش: روش پژوهش توصیفی پیمایشی می باشد. ابزار گردآوری اطلاعات پرسشنامه سازمان یافته در سه بخش دموگرافیک، نوردیک و تجهیزات کتابخانه و شرایط محیط کار می باشد. تجزیه و تحلیل داده ها با استفاده از نرم افزار SPSS و ضریب هم بستگی پیرسون و آزمون t انجام شده است. کلیه کتابداران جامعه مورد بررسی، 150 نفر می باشد که مورد سوال قرار گرفتند ولی از میان آنها 140 نفر93 % پاسخ داده اند.یافته ها: میزان آسیب های جسمی ناشی از کار بر حسب بخش کاری عبارتند از: مدیریت 34.58%، امانت 32.67%، خدمات فنی 28%، نشریات 17.77%، پایان نامه ها 11.11% می باشد. میزان آسیب های جسمی کتابدارانی که در بخش های دیگر کار می کنند 26.84%، و کتابدارانی که در چند بخش به طور همزمان مشغول به کار بودند 37.43% می باشد. به طور کلی میزان آسیب های جسمی ناشی از کار در 12 ماه 41.42%، 3 ماه 29.95% و در یک هفته 21.74% بوده است. در میان کتابداران مورد بررسی میزان غیبت ناشی از کار7.7 % و میزان مراجعه به پزشک6.2 % می باشد.نتایج: نتایج کلی نشان می دهد بین سن، سابقه کار، انجام فعالیت ورزشی با آسیب های جسمی ناشی از کار در جامعه مورد بررسی رابطه معناداری وجود دارد؛ ولی بین جنس، ساعات کار روزانه (به دلیل یکسان بودن ساعات کاری، باساعات کار روزانه 8-7 ساعت در روز) و تجهیزات کتابخانه و شرایط محیط کار (به دلیل یکسان بودن و رعایت استانداردهای موجود در ایران در آنها) با آسیب های جسمی ناشی از کار در میان کتابداران مورد مطالعه رابطه معناداری وجود ندارد.