علوم دامی ایران
سال:1388 | دوره:40 | شماره:4 |تعداد مقالات:10

تحقیق حاضر به منظور تعیین ارزش غذایی تفاله چغندرقند خشک، پرک و بدون ملاس عمل آوری شده با قارچ نوروسپورا سیتوفیلا (Neurospora sitophila) از طریق تعیین ترکیب شیمیایی، ضرایب قابلیت هضم به روش in vitro و تجزیه پذیری ماده خشک (DM) و پروتئین خام (CP) به روش in sacco انجام شد. نتایج به دست آمده توسط آزمون t مورد مقایسه قرار گرفت. مقادیرDM ، CP، دیواره سلولی (NDF)، دیواره سلولی بدون همی سلولز (ADF) و خاکستر خام در تفاله چغندرقند قبل از عمل آوری به ترتیب 90، 9.2، 46.6، 30.0 و 5.6 درصد ماده خشک و پس از عمل آوری به ترتیب برابر 78، 25.6، 27.2، 25.4 و 6.3 درصد ماده خشک بود. فرایند عمل آوری با قارچ، موجب کاهش معنی دار مقادیر DM، NDF و ADF و افزایش CP شد (P<0.05). ضرایب هضمی ماده خشک و آلی و ماده آلی قابل هضم در ماده خشک برای تفاله چغندرقند خام به ترتیب 65.8، 70.9 و 66.9 درصد، و برای تفاله عمل آوری شده 82.4، 89.6 و 83.9 درصد بود. تفاوت در ضرایب هضمی انجام شده بین نمونه های خام و عمل آوری شده معنی دار بود (P<0.05). میزان انرژی قابل متابولیسم (ME) در تفاله خام 2.5 مگاکالری در کیلوگرم ماده خشک بود که پس از عمل آوری با قارچ افزایش (3.1 مگاکالری در کیلوگرم ماده خشک) یافت (P<0.05). تجزیه پذیری موثر ماده خشک تفاله چغندرقند عمل آوری نشده در سرعت های عبور 0.02، 0.05 و 0.08 به ترتیب برابر 67.9، 59.7 و 54.1 گرم در کیلوگرم ماده خشک و پس از عمل آوری برابر 75.2، 62.4 و 55.0 گرم در کیلوگرم ماده خشک بود. به علاوه، ضریب تجزیه پذیری موثر پروتئین در سرعت های عبور 0.02، 0.05 و 0.08 قبل از عمل آوری به ترتیب برابر 64.1، 54.5 و 46.3 گرم در کیلوگرم ماده خشک و پس از عمل آوری برابر 66.4، 58.5 و 49.9 گرم در کیلوگرم ماده خشک بود. پس از عمل آوری، تجزیه پذیری ماده خشک و پروتئین به میزان معنی داری بهبود یافت (P<0.05). از سوی دیگر، مشخصه های تجزیه پذیری a، b و c نیز برای ماده خشک و پروتئین و مقدار پروتئین قابل متابولیسم پس از عمل آوری با قارچ به میزان معنی داری افزایش یافت (P<0.05). در مجموع، عمل آوری با قارچ نوروسپورا سیتوفیلا موجب افزایش غلظت پروتئین خام، ضرایب قابلیت هضم و تجزیه پذیری ماده خشک و پروتئین تفاله چغندرقند شد.

هدف تحقیق حاضر برآورد پارامترهای ژنتیکی 13 صفت تیپ، تولید شیر و روزهای باز در جمعیت گاوهای هلشتاین ایران بود. 16502 رکورد (صفات تیپ)، 16557 رکورد (تولید شیر) و 11631 رکورد (روزهای باز) مربوط به زایش اول بودند که به ترتیب از 1530، 1566 و 2000 گروه گله - سال - فصل زایش که توسط مرکز اصلاح نژاد دام کشور جمع آوری شده بودند، استفاده گردید. نرم افزار SAS و رویه GLM برای برازش مدل ها استفاده شد. عوامل گله - سال - فصل زایش، سن در زمان زایش، سن در زمان ارزیابی تیپ، اثر ارزیاب تیپ و تعداد روزهای شیردهی به عنوان عوامل ثابت در مدل ها قرار داده شد. پارامترهای ژنتیکی توسط روش حداکثر درستنمایی محدود شده (REML) و با استفاده از نرم افزار ASREML محاسبه گردیدند. وراثت ‎پذیری برآورد شده صفات تیپ از 0.03 (زاویه سم) تا 0.29 (قد و قامت) متغیر بود. همبستگی ژنتیکی بین صفات تیپ و تولید شیر از 0.34 (عرض پستان) تا -0.31 (عمق پستان) و برای صفات تیپ و روزهای باز از 0.62 (عرض پستان) تا -0.37(عمق پستان) برآورد گردید. اکثر همبستگی های ژنتیکی بین صفات تیپ با تولید و روزهای باز نشان می دهد که گاو های پرتولید روزهای باز بیشتر و در نتیجه باروری کمتری داشتند.

جهت تعیین ارزش غذایی هسته خرما در تغذیه جوجه های گوشتی از تعداد 168 قطعه جوجه گوشتی نر سویه تجارتی راس (308) استفاده شد. این آزمایش با 6 تیمار و یک گروه شاهد، در 4 تکرار و 6 مشاهده (جوجه) در هر تکرار انجام شد. آزمایش در قالب طرح کاملا تصادفی به صورت فاکتوریل (3×2) شامل سه سطح هسته خرما (10، 20 و 30 درصد) و دو سطح مولتی آنزیم ده گانه (0 و 0.5 گرم در کیلوگرم)، حاوی فیتاز، بتاگلوکاناز، آلفاآمیلاز، سلولاز، همی سلولاز، پکتیناز، آمیلوگلیکوزیداز، زایلاناز، پروتئاز و پنتوزاناز اجرا گردید. جوجه ها در سنین 10، 28 و 42 روزگی وزن ‎کشی شده و مقدار دان مصرفی هر قفس اندازه ‎گیری شد. در پایان آزمایش از هر قفس دو قطعه جوجه از طریق ورید بال خون ‎گیری و مجموع کلسترول، تری گلسرید، مجموع آنتی اکسیدان مالون دی آلدئید و پروتئین کربونیل اندازه گیری شد. پس از خون گیری جهت تخلیه دستگاه گوارش، به مدت 24 ساعت جوجه ها از خوراک محروم و مجددا توزین، کشتار و قسمت های مختلف لاشه و دستگاه گوارش توزین شد. نتایج آزمایش نشان داد که اثر سطوح مختلف هسته خرما در خوراک، اثر افزودن آنزیم به خوراک و اثر متقابل این دو عامل بر وزن بدن جوجه ها در سنین 10، 28 و 42 روزگی معنی ‎دار نبود (P>0.05). ضریب تبدیل غذایی در سن 42 روزگی در جوجه هایی که خوراک حاوی 10 درصد خرما دریافت کرده بودند بهتر از سایر گروه ها بود (P<0.05). با افزایش سطح هسته خرما در خوراک میزان کلسترول و تری گلیسرید خون از لحاظ عددی کاهش یافت، اما این کاهش از لحاظ آماری معنی دار نبود. اثر سطوح مختلف هسته خرما بر میزان مالون دی آلدئید موجود در خون جوجه ها معنی دار بود (P<0.05). در مقایسه گروه شاهد با سایر گروه ها مجموع آنتی اکسیدان های موجود در خون جوجه هایی که هسته خرما دریافت نموده بودند بخصوص در سطح 10 درصد، نسبت به گروه شاهد بیشتر بود، لذا به نظر می رسد ترکیبات خاصی در هسته خرما واجد فعالیت آنتی اکسیدانی می باشند. بطور کلی نتایج به دست آمده از این پژوهش نشان می دهد که مصرف هسته خرما در جیره جوجه های گوشتی تا سطح 10 درصد موجب بهبود عملکرد آنها می شود. همچنین نتایج حاکی از اثر مثبت مولتی ‎آنزیم در جیره های حاوی هسته خرما است.

به منظور مطالعه اثر نیتروژن منبع پپتیدی بر قابلیت هضم مواد مغذی، الگوی تخمیر شکمبه ‎ای و سنتز نیتروژن میکروبی از 3 راس گاو شیری چند بار زایش کرده دارای فیستولای دایم شکمبه ‎ای با وزن بدن 682±13 کیلوگرم و روزهای شیردهی 210±20 روز در قالب طرح چرخشی با سه دوره 21 روزه (14 روز اول آن به منظور دوره عادت ‎دهی و 7 روز آخر به منظور جمع ‎آوری نمونه ‎ها) استفاده گردید. جیره ‎های آزمایشی حاوی جیره پایه به همراه سه سطح متفاوت کازئینات سدیم به عنوان منبع پپتیدی (سطوح صفر، 50 و 100 گرم در روز به ترتیب به عنوان جیره ‎های 1، 2 و 3) بودند. جیره پایه توسط نرم ‎افزار CPM-Dairy متوازن گردید. نتایج به دست آمده نشان داد که غلظت نیتروژن آمونیاکی و نیتروژن پپتیدی حدود 3 ساعت پس از مصرف خوراک به حداکثر رسید و اثر معنی ‎داری بر روی این فراسنجه ‎ها با مصرف کازئینات سدیم مشاهده شد (P<0.01). نسبت نیتروژن آمونیاکی به نیتروژن پپتیدی تفاوت معنی ‎داری را در اثر مصرف منبع پپتید نشان داد (0.58، 0.70 و 0.82 به ترتیب برای جیره‎ های 1، 2 و 3) (P<0.05). میانگین pH مایع شکمبه و کل اسیدهای چرب فرار شکمبه ‎ای در میان جیره ‎ها تفاوت معنی‎ داری نداشت. پروپیونات و بوتیرات مایع شکبمه نیز در بین جیره‎ ها تفاوت معنی ‎داری نداشتند. ولی استات تولید شده به طور معنی ‎داری در جیره سوم بیشتر بود (P<0.01). قابلیت هضم ظاهری ماده خشک، ماده آلی و پروتئین خام جیره پایه تحت تاثیر نیتروژ پپتیدی قرار نگرفت. ولی قابلیت هضم فیبر نامحلول در شوینده خنثی (P<0.05)، فیبر نامحلول در شوینده اسیدی (P<0.05) و بویژه قابلیت هضم همی سلولز (P<0.01) جیره پایه با مصرف کازئینات سدیم افزایش یافت. بتاهیدروکسی بوتیریک اسید، اسیدهای چرب استریفه نشده و گلوکز خون گاوها تفاوت معنی ‎داری را نشان نداده و فقط نیتروژن اوره ‎ای خون گاوهای تغذیه شده با جیره ‎های حاوی کازئینات سدیم افزایش یافت. مقدار ادرار تولیدی روزانه گاوهای آزمایشی با مصرف کازئینات سدیم افزایش پیدا کرد. همچنین دفع آلانتوئین، اسید اوریک و کراتینین در ادرار به طور معنی‎ داری افزایش یافت. نیتروژن میکروبی روزانه تولید شده در شکمبه که بر اساس مشتقات پورینی ادرار محاسبه گردید، تفاوت معنی ‎داری در بین جیره‎ ها داشت (P<0.05). با توجه به نتایج این آزمایش، علیرغم اینکه افزایش نسبت نیتروژن آمونیاکی به نیتروژن پپتیدی با مصرف کازئینات بیشتر باعث بهبود قابلیت هضم الیاف گردید، اما نیتروژن اوره ‎ای خون نیز افزایش یافت. بنابراین با توجه به در نظر گرفتن همه صفات، نسبت نیتروژن آمونیاکی به نیتروژن پپتیدی به میزان 0.70 برای گاوهای اواخر شیردهی قابل توصیه است.

خودگزینی یا Autoselection نوعی انتخاب طبیعی است که بر اثر نابرابری در تولید نتاج و در نتیجه نابرابری در انتقال ژن ها به نسل بعد در صفات تولید مثلی رخ می دهد. در این پژوهش، با استفاده از شبیه سازی کامپیوتری، صفت تعداد فرزندان در هر زایش در جمعیت گوسفندان برای 11 نسل، شبیه سازی شد. شبیه سازی صفت برای سه وراثت پذیری متفاوت انجام شد و شبیه سازی هر جمعیت ده بار تکرار شد. سپس داده های حاصله مورد بررسی قرار گرفت. نتایج حاصله نشان می دهد که Autoselection باعث افزایش میانگین ارزش های ژنتیکی افزایشی و فنوتیپی و به تبع آن افزایش میانگین فنوتیپ آستانه ای می شود، لیکن اثری بر واریانس ژنتیکی جامعه نداشته و در نتیجه وراثت پذیری را تغییر نمی دهد. در بررسی اثر توامان Autoselection و انتخاب مصنوعی برای مادرها بر اساس فنوتیپ آستانه ای آنها و نیز اثر توامان Autoselection و انتخاب مصنوعی برای پدرها بر اساس فنوتیپ آستانه ای مادر پدرها و برای مادرها بر اساس فنوتیپ آستانه ای خود آنها، مشاهده شد که میانگین ژنتیکی افزایشی، میانگین ارزش فنوتیپی و میانگین فنوتیپ آستانه ای افزایش می یابد. البته در وراثت ‎پذیری بالا پاسخ به انتخاب برای هر نسل، بیش از نسل قبل بود؛ زیرا با افزایش میانگین فنوتیپ آستانه ای، توزیع آن تغییر نموده و از آنجا که پاسخ بهAutoselection  تابع توزیع فنوتیپ آستانه ای این صفت می باشد، لذا مقدار پاسخ به انتخاب هم تغییر می کند. ولی علی رغم انتخاب و ایجاد پیشرفت ژنتیکی، کاهش واریانس ژنتیکی و وراثت پذیری به مراتب کمتر از حد مورد انتظار بود. در تجزیه فنوتیپ های آستانه ای با استفاده از مدل آستانه ای، نتایج نشان داد که میزان وراثت پذیری برآورد شده طبق این روش، از میزان وراثت پذیری پشت صحنه ای کمتر است. مقدار وراثت پذیری برآورد شده تابع میزان وراثت پذیری پشت صحنه، درصد افراد انتخاب شده و تعداد مسیرهای انتخاب است.

در این تحقیق از داده های مربوط به صفات تولیدی و تولیدمثلی گاوهای هلشتاین ایران که طی سال های 1376 تا 1386 توسط مرکز اصلاح نژاد دام کشور جمع آوری شده بود، استفاده شد. داده ها شامل 213402 رکورد مربوط به دوره های شیردهی اول تا چهارم بود. صفات مورد بررسی شامل تولید شیر 305 روز، مقدار چربی، فاصله زایش و سن اولین زایش بود. مولفه های واریانس - کوواریانس، پارامترهای ژنتیکی و فنوتیپی با استفاده از مدل های حیوانی تک صفتی و دو صفتی با نرم افزار ASREML برآورد شد. در تجزیه تک صفتی وراثت پذیری تولید شیر در چهار دوره شیردهی اول در دامنه 0.14 تا 0.25، مقدار چربی 0.08 تا 0.19، فاصله زایش 0.03 تا 0.04 و سن اولین زایش 0.14 برآورد گردید. وراثت پذیری مربوط به تجزیه دو صفتی نسبت به تجزیه تک صفتی تفاوت کمی داشت. همبستگی فنوتیپی و ژنتیکی بین صفات تولیدی و فاصله زایش عموما مثبت و نامطلوب و همبستگی های ژنتیکی بسیار بالاتر از همبستگی فنوتیپی بود. همبستگی ژنتیکی بین تولید شیر با فاصله زایش و سن اولین زایش در دوره شیردهی اول به ترتیب 0.52 و 0.21 بود. همبستگی ژنتیکی تولید شیر با فاصله زایش در دوره های اول تا چهارم شیردهی به ترتیب 0.52، 0.70، 0.63 و 0.56 برآورد شد. همبستگی ژنتیکی مقدار چربی با فاصله زایش دوره های اول تا چهارم به ترتیب 0.16، 0.56، 0.33 و 0.44 بود.

در تحقیق حاضر از رکوردهای مربوط به صفات وزن بدن در سنین 8 و 12 هفتگی، تعداد تخم ‎مرغ در سه ماه اول تولید، میانگین وزن تخم‎ مرغ (در سنین 28، 30 و 32 هفتگی) و سن بلوغ جنسی مرغان بومی استان یزد طی سال ‎های 1380 تا 1388 استفاده شد. پارامترهای ژنتیکی و فنوتیپی با استفاده از مدل حیوانی یک و دو صفتی توسط نرم افزار ASREML برآورد شد. وراثت پذیری های وزن بدن در سنین 8 و 12 هفتگی، سن بلوغ جنسی، تعداد تخم ‎مرغ و وزن تخم ‎مرغ به ترتیب 0.32±0.01، 0.37±0.02، 0.21±0.02، 0.14±0.0 و 0.24±0.02 برآورد شد. همبستگی ژنتیکی وزن بدن در 8 و 12 هفتگی با سن بلوغ جنسی به ترتیب -0.21±0.05 و -0.28±0.05 برآورد گردید. همچنین همبستگی ژنتیکی سن بلوغ جنسی با تعداد تخم ‎مرغ و وزن تخم‎ مرغ به ترتیب -0.95±0.02 و 0.29±0.07 برآورد شد. روند ژنتیکی صفات مذکور طی 6 نسل انتخاب نیز با استفاده از تابعیت ارزش اصلاحی بر نسل برآورد شد. روند ژنتیکی صفات وزن بدن در 8 و 12 هفتگی، سن بلوغ جنسی، تعداد تخم ‎مرغ و وزن تخم ‎مرغ به ترتیب 9.55 گرم، 15.35 گرم، -0.03 روز، 0.031 عدد و 0.037 گرم تخمین زده شد. نتایج این تحقیق نشان داد که کاهش سن بلوغ جنسی باعث افزایش تعداد تخم ‎مرغ خواهد شد.

مدل ‎های رشد کلاسیک مانند گومپرتز و ریچاردز به صورت وسیع در مطالعات مربوط به جوجه های گوشتی استفاده می شود. هدف از این تحقیق بررسی امکان استفاده از 3 نوع مدل ‎هایپربولستیک موسوم به H1 (منتج از مدل رشد لجستیک(، H2 (مستقل)، و H3 (منتج از مدل رشد وی بول) برای توصیف پاسخ رشد در طیور گوشتی و مقایسه آنها با مدل ‎های کلاسیک بوده است. در این تحقیق از داده های مربوط به میانگین وزن 92 قطعه جوجه نر گوشتی که از سن 1 تا 56 روزگی پرورش داده شدند استفاده گردید. نکویی برازش هر یک از مدل ‎ها با استفاده از R2, MSE, RSD, Bias تعیین گردید. نتایج حاصل از این بررسی نشان داد که مدل (R2=0.99993) H3 احتمالا به دلیل انعطاف ‎پذیری بیشتر، توانایی برازش بهتری داشته است. به علاوه مدل رشد H3 با داشتن بالاترین دقت R2=0.99993 و کمترین خطا (MSE=264، RSD=16 و Bias=0.5) بهتر از دیگر مدل ‎های رشد منحنی رشد جوجه ‎های گوشتی را برازش کرده و به دنبال آنها مدل ‎های رشد وی بول، گومپرتز، ریچاردز، H2،H1  قرار داشتند، در حالیکه مدل رشد لجستیک به عنوان مدلی با کمترین دقت (R2=0.99897) و بیشترین خطا (MSE=3432) برآورد گردید. استنتاج کلی این است که با توجه به دقت و ویژگی های مدل H3 می ‎توان از آن در ارزیابی رشد جوجه های گوشتی استفاده نمود.