تحقیقات دامپزشکی و فرآورده های بیولوژیک
سال:1398 | دوره:32 | شماره:2 (پیاپی 123) |تعداد مقالات:13

بورخولدریا مالئی عامل اتیولوژیک بیماری زئونوزی مشمشه، یکی از خطرناک ترین و قدیمی ترین بیماری های واگیردار در تک سمیان است. کشور ایران به عنوان کانون مشمشه در دنیا شناخته شده است. مطالعه ی حاضر به منظور جداسازی باکتری بورخولدریا مالئی از نمونه ی خون یک مورد اسب مبتلا به مشمشه در منطقه ی اشنویه آذربایجان غربی در دهه گذشته و تعیین هویت مولکولی ارگانیسم با استفاده از ژن های اختصاصی BimA، IS407-flip و 23S rRNA انجام گرفت. نمونه ی خون اسب مبتلا به مشمشه در محیط دی فازیک حاوی بویون و ژلوز گلیسیرینه همراه با آنتی بیوتیک کشت داده شد. بورخولدریا مالئی با آزمون های بیوشیمیایی شناسایی و خالص سازی شد. ایزوله ی باکتری با تزریق به میزبان حساس و بررسی علائم پاتوبیولوژیکی آن، تایید شد. تعیین هویت ایزوله ی کلینیکی بورخولدریا مالئی بر اساس تکثیر و تعیین توالی ژن های اختصاصی BimA، IS407-flip و 23S rRNA باکتری انجام گرفت. بورخولدریا مالئی از نمونه ی خون اسب مبتلا به مشمشه جداسازی و شناسایی شد. حدود 72 ساعت متعاقب تزریق سوسپانسیون باکتری بصورت درون صفاقی به خوکچه هندی نر و کلونیزاسیون باکتری در بافت بیضه، علامت بارز تورم بیضه در حیوان مشاهده شد. تکثیر قطعات BimA، IS407-flip و 23S rRNA محصولات مورد انتظار در اندازه های به ترتیب 989، 250 و 526 جفت باز را نشان داد. بورخولدریا پسودومالئی و پسودوموناس آئروژینوزا به عنوان کنترل منفی استفاده شدند. گزارش مشمشه هشداری برای مراقبت های بیشتر نهادهای بهداشتی است. با توجه به مشکلات تشخیص سریع و دقیق عامل عفونی مشمشه، شناسایی ارگانیسم با استفاده از ژن های اختصاصی BimA، IS407-flip و 23S rRNA مطابق با استانداردهای تشخیصی سازمان جهانی بهداشت حیوانات (OIE) صورت گرفت.

کوکسیدیوز بیماری انگلی شناخته شده در صنعت طیور در سراسر جهان است. این بیماری باعث ایجاد زیان های اقتصادی فراوانی از جمله، کاهش اضافه وزن، افزایش ضریب تبدیل غذایی و مرگ و میر بالا در این صنعت می شود. بنابراین، شناخت، پیشگیری، درمان و کنترل این بیماری برای مدیریت مزارع از اهمیت خاصی برخوردار است. هدف از انجام این بررسی، ارزیابی کیفی داروی سالینومایسین بر روی میزان دفع اواوسیست در پولت های تخم گذار، از طریق مانیتورینگ بستر می باشد. برای این منظور جمع آوری نمونه بستر با تناوب هفتگی در طول یک دوره پرورشی پولت های تخم گذار انجام شد. روش مک ماستر جهت تعیین میزان OPG بستر و لام میکرومتری و چشمی مدرج جهت تشخیص گونه های آیمریا استفاده شد. در تعیین نوع گونه آیمریا، با توجه به سنجش شاخص های مورفومتریک مربوط به 154 اووسیست، چهار گونه از جنس آیمریا شامل Eiemeria acervulina، Eiemeria tenella، Eiemeria maxima و Eiemeria necatrix شناسایی شدند که E. maxima بیشترین فراوانی و E. tenella کمترین فراوانی را داشتند. نتایج حاصل از ارزیابی کیفی داروی سالینومایسین نشان دهنده کاهش دفع اواوسیست و کاهش ضریب اسپورولاسیون در طی رشد پولت ها می باشد و بیشترین تاثیر بر روی آیمریا تنلا دیده شد. در این مطالعه ارزیابی تاثیر داروی سالینومایسین، روی دفع اواوسیست آلمیریا، برای اولین بار انجام شد.

برای شروع و ادامه ی کرچی در مرغ ها ژن پرولاکتین نقش اساسی دارد. دوپامین در غده ی هیپوفیز باعث کاهش اثر پرولاکتین می شود. این تحقیق به منظور بررسی چندشکلی های آللی ژن گیرنده ی شماره ی یک دوپامین (DRD1) در مرغ های بومی نژادهای مرندی و مازندرانی با استفاده از تکنیک PCR-RFLP انجام شد. به طور تصادفی از 200 قطعه مرغ خون گیری و DNAی ژنومی به روش شستشوی نمکی استخراج شد. تکثیر جایگاه ژنی مورد نظر به طول 283 جفت باز به کمک آغازگرهای اختصاصی انجام و برای شناسایی جهش در جایگاه ژنی مورد نظر از آنزیم برشی CfrI استفاده شد. بعد از هضم آنزیمی، برای جایگاه نشانگری DRD1، سه نوع ژنوتیپ AA، AG و GG و دو آلل A (با یک نوار 283 جفت بازی) و G (با دو نوار 183 و 100 جفت بازی) شناسایی شد. توده های مرغ های بومی از نظر شاخص تعادل برای جایگاه ژنی مورد نظر در تعادل هاردی-واینبرگ قرار داشتند. برای توده های مرغ های بومی نژادهای مرندی و مازندرانی شاخص اطلاعات شانون در جایگاه نشانگری DRD1 به ترتیب 59/0 و 67/0، شاخص تثبیت به ترتیب 09/0-و 19/0-و مقدار شاخص هتروزیگوسیتی مشاهده شده به ترتیب 44/0 و 58/0 برآورد شدند. با توجه به وجود چندشکلی و جهش در جایگاه ژنی مورد مطالعه و با مطالعه ی صفات تولیدی ژنوتیپ های مشاهده شده می توان از این جایگاه ژنی به عنوان مارکر مناسب در برنامه های اصلاح نژاد استفاده کرد.

هدف از پژوهش حاضر بررسی اثر فصول بهار و تابستان، سن گله مرغ مادر و وزن تخم مرغ نطفه دار بر صفات جوجه درآوری و کیفیت جوجه بود. بدین منظور، تعداد 1796863 تخم مرغ نطفه دار با قابلیت جوجه درآوری متعلق به سه مزرعه پرورش گله مرغ مادر گوشتی سویه راس 308 در کارخانه جوجه کشی طی شش ماه نخست سال 95 به دقت مورد بررسی قرار گرفتند. پس از پایان دوره انکوباسیون تخم مرغ های جوجه درآوری شده مزارع ثبت و جوجه های هچ شده درجه بندی و وزن کشی شدند. دامنه سنی گله های مرغ مادر در 9 گروه و وزن تخم مرغ ها در 5 گروه تقسیم بندی گردید. داده ها در قالب طرح کاملا تصادفی با روشGLM (SAS 9. 1)1 و آزمون Duncan مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفتند. اثر شش ماهه اول سال و دو فصول بهار و تابستان بر میانگین درصد باروری، میانگین درصد جوجه درآوری کل، میانگین درصد جوجه درآوری تخم مرغ های نطفه دار و میانگین درصد جوجه های غیر قابل فروش معنی دار بود (05/٠ >p)، به طوری که در شهریور ماه و تابستان کمترین فراوانی این پارامترها مشاهده شد. اثر شش ماهه نخست سال بر میانگین وزن تخم مرغ، میانگین وزن جوجه و میانگین درصد وزن نسبی جوجه معنی داری نبود، اما فراوانی این پارامترها در دو فصول بهار و تابستان اختلاف آماری معنی داری داشتند. با افزایش سن گله مرغ مادر میانگین درصد باروری، میانگین درصد جوجه درآوری کل، میانگین درصد جوجه درآوری تخم مرغ های نطفه دار به طور معنی دار کاهش یافت (05/٠ >p)، درحالی که میانگین وزن تخم مرغ، میانگین وزن جوجه و میانگین درصد وزن نسبی جوجه افزایش پیدا کرد. به طوری که کمترین فراوانی درصد باروری، درصد جوجه درآوری کل، درصد جوجه درآوری تخم مرغ های نطفه دار در مرغان سنین بالای 60 هفته و تخم مرغ های با وزن بیش از 69 گرم مشاهده گردید. اثر سن گله مرغ مادر و وزن تخم مرغ نطفه دار بر فراوانی جوجه های غیر قابل فروش معنی دار نبود. نتایج مطالعه حاضر نشان داد که صفات جوجه درآوری در فصل تابستان و با افزایش سن گله مرغ مادر و وزن تخم مرغ، کاهش می یابد و در مقابل کیفیت جوجه افزایش پیدا می کند.

هیداتیدوزیس بعنوان یک بیماری مهم مشترک بین انسان و حیوان مطرح است و در مناطق مختلف جهان، از جمله ایران از شیوع بالایی برخوردار است. روش های سرولوژیکی که بتوانند با حساسیت و ویژگی بالا، هیداتیدوز را تشخیص دهند، از ارزش بسیار بالایی برخوردار می باشد. در این مطالعه، آنتی ژن B مایع کیست هیداتید را جداسازی کرده و بر روی نمونه های سرم بدست آمده از انسان ها و گوسفندان مبتلا به کیست هیداتید و نمونه های سالم، تست دات بلات انجام گرفت تا دقت، حساسیت و ویژگی آن مورد ارزیابی قرار بگیرد. بعد از انجام تمام مراحل تست دات بلات بر روی 200 نمونه جمع آوری شده، مشخص شد که دقت این تست در موارد انسانی معادل با 96% و در موارد گوسفندی معادل با 92% می باشد. حساسیت این تست در موارد انسانی معادل با 92% و در گوسفندی هم معادل با 84% می باشد. ویژگی این تست هم در هر دو مورد معادل 100% بدست آمده است. ارزیابی تمامی این موارد مشخص می کند که آنتی ژن B، در تشخیص هیداتیدوزیس از ارزش بسیار بالایی برخوردار است و روش دات بلات با استفاده از این آنتی ژن، می تواند به عنوان یک روش تشخیصی ارزشمند و هم چنین بعنوان یک روش غربالگری اولیه مورد استفاده قرار بگیرد.

تحقیق حاضر به منظور بررسی تاثیر سطوح مختلف گیاهان خارمریم و گزنه بر شاخص های تولید، پارامتر های ایمنی و کلسترول زرده تخم مرغ مرغ های تخمگذار نژاد های لاین از سن 35 تا 41 هفتگی مورد اجراء قرار گرفت. آزمایش در قالب طرح کاملاً تصادفی با استفاده از پنج تیمار و شش تکرار انجام شد. تیمارها شامل شاهد و سطوح مختلف پودر خارمریم (5/0 و 5/1 درصد) و گزنه (5/0 و 5/1 درصد) بودند. نتایج نشان داد که افزودن 5/1 درصد پودر خارمریم به جیره غذایی مرغ های تخمگذار سبب بهبود تولید توده ای و ضریب تبدیل خوراک شد (05/0>p). اضافه نمودن پودر خا رمریم و گزنه تغییر معنی داری در کیفیت پوسته ایجاد نکرد. افزودن پودر خارمریم به جیره مرغ های تخمگذار موجب افزایش شاخص زرده تخم مرغ در مقایسه با شاهد شد (05/0>p). استفاده از پودر خارمریم و گزنه تاثیر معنی داری بر مقدار کلسترول زرده و فرآسنجه های خونی مرغ های تخمگذار نداشت. پودر خارمریم به مقدار 5/1 درصد سبب کاهش درصد هتروفیل و نسبت هتروفیل به لنفوسیت شد (05/0>p). بطور کلی می توان نتیجه گیری کرد که استفاده از پودر خارمریم در سطح 5/1 درصد در تغذیه مرغ های تخمگذار سبب افزایش وزن تخم مرغ، تولید توده ای، بهبود ضریب تبدیل غذایی و کاهش نسبت هتروفیل به لنفوسیت می شود.

هدف از مطالعه حاضر بررسی میزان شیوع انواع ناهنجاری های مادرزادی در جوجه های گوشتی هچ شده مزارع مرغ مادر گوشتی در پایان دوره جوجه کشی می باشد. بدین منظور، جوجه های هچ شده سه مزرعه پرورش مرغ مادر گوشتی سویه راس 308 در کارخانه جوجه کشی طی شش ماه نخست سال 95 به دقت مورد بررسی قرار گرفت. پس از پایان دوره انکوباسیون جوجه های هچ شده مزارع ثبت و جوجه های هچ شده از لحاظ عوارض ظاهری درجه بندی شدند. سپس انواع ناهنجاری های مادرزادی به طور جداگانه ثبت گردید. داده ها در قالب طرح کاملا تصادفی با روش (GLM SAS 9. 1) و آزمون Duncan مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفتند. از بین جوجه های هچ شده مورد بررسی، تعداد 1740832 جوجه سالم (88/96%) و تعداد 56031 جوجه با ناهنجاری مادرزادی (12/3%) بدست آمد. 18 نوع ناهنجاری مادرزادی برای جوجه های غیر نرمال شناسایی شد که ستاره نگری (31/30 %) و نوک ضرب دری (43/27 %) بیشترین و کوچکی کره چشم (12/0%) و انگشتان اضافی (08/0%) کمترین میزان ناهنجاری بودند. اثر شش ماهه اول سال بر میانگین درصد ناهنجاری های مادرزادی معنی دار بود (05/٠ >p)، بطوری که فروردین ماه با 87/4% و شهریور ماه با 47/0% به ترتیب بیشترین و کمترین فراوانی را داشتند. نتایج این مطالعه نشان داد که عمده ترین عوامل تاثیر گذار در بروز ناهنجاری های مادرزادی ژنتیک و عوامل مدیریتی می باشد.

در این تحقیق تأثیر جایگزینی یونجه با بنتونیت سدیم و سیلوی ذرت در قالب یک طرح کاملاً تصادفی با سه تیمار بر عملکرد پرواری، فرآسنجه های خونی و کیفیت لاشه 27 رأس بزغاله نر بومی فارس با میانگین وزن 9/1 ± 5/22 کیلوگرم به مدت 84 روز بررسی شد. تیما رهای آزمایشی شامل جیره شاهد (بدون سیلوی ذرت و بنتونیت سدیم)، جیره حاوی سیلوی ذرت و جیره حاوی سیلوی ذرت و پنج درصد بنتونیت سدیم بودند. بزغاله ها با جیره های غذایی فوق و بر اساس ماده خشک و به روش کل جیره مخلوط تغذیه شدند. نتایج نشان داد که جایگزینی یونجه با سیلوی ذرت و بنتونیت سدیم تاثیر معنی داری بر مصرف خوراک، افزایش وزن و ضریب تبدیل غذایی نداشت. بزغاله های تغذیه شده با جیره حاوی سیلوی ذرت مقدار کلسترول خون کمتری را نشان دادند (05/0>p). بیشترین وزن لاشه گرم در بزغاله های تغذیه شده با جیره حاوی یونجه (گروه شاهد) بدست آمد (05/0>p). کمترین مقدار چربی محوطه شکمی در تیمار حاوی سیلوی ذرت و بنتونیت سدیم مشاهده شد (05/0>p). کمترین هزینه خوراک به ازای هر کیلوگرم افزایش وزن با استفاده از جایگزینی یونجه با سیلوی ذرت و بنتونیت سدیم حاصل شد (01/0>p). با توجه به کمبود مواد علوفه ای مرغوب به دلیل خشک سالی های مکرر و لزوم استفاده از مواد غذایی ارزان برای پرواربندی بزغاله ها، استفاده از بنتونیت سدیم در سطح پنج درصد در جیره غذایی بزغاله های نر پرواری مناسب می باشد.

کرم ساقه خوار نیشکر ((S. nonagrioides (Lef. i) در خوزستان یکی از مهم ترین آفات نیشکر محسوب می شود. در این مطالعه اثر سمیت زهر عقرب Hottentotta saulcyi در برابر آفت ساقه خوار نیشکر ((S. nonagrioides (Lef. i) به سه روش تزریقی، اسپری و خوراکی بررسی شد. برای این منظور، سم عقرب جمع آوری شد و پس از اندازه گیری میزان پروتئین آن، دوز های مختلف زهر تهیه گردید. دوز های مختلف زهر (15/0، 35/0، 50/0، 75/0 و 1 میکروگرم) به 5 گروه آزمایشی با 15 لارو در هر گروه تزریق گردید و درصد مرگ و میر در طول آزمایش بصورت روزانه ثبت شد. در نهایت LD50, LD100 و واحد سمیت (TU) با استفاده از روش تحلیل آماری پروبیت (Probit Analysis) محاسبه گردید. بر اساس نتایج حاصل از تزریق، S. nonagrioides تحت تاثیر زهر عقرب قرار گرفت. مقادیر LD50، LD100 و واحد سمیت (TU) برای لاروهای ساقه خوار نیشکر پس از گذشت 24 ساعت از تزریق زهر به ترتیب 96/0، 23/2 میکرو گرم بر میلی گرم و 17/104 به دست آمد. تزریق سم بلافاصله باعث فلج حرکتی و به دنبال آن مرگ تمام لاروهای تیمار شده با دوز بالای سم (75/0 و 1 میکروگرم) پس از 48 ساعت شد. در حالی که نتایج اثر تجویز پوستی و خوراکی غلظت های مختلف سم عقرب بر میزان مرگ و میر لاروها معنی دار نبود. نتایج به دست آمده از این تحقیق نشانگر کشندگی زهر عقرب در روش تزریقی بوده در حالی که لاروها نسبت به تجویز اسپری و خوراکی زهر عقرب مقاومت نشان دادند.

فلزات سنگین جزو آلاینده های غیرقابل تجزیه می باشند که بر موجودات زنده آب ها از جمله ماهی ها اثر می گذارند. در این مطالعه به بررسی غلظت سه فلز سنگین جیوه، مس و روی در بافت عضله و کبد ماهی کپور وحشی (Cypinus carpio) دریای خزر و کپور پرورشی (مزرعه ای در اطراف شهر ارومیه با منبع آب چاه) بترتیب به عنوان نمونه های دریایی و پرورشی و برآورد میزان خطر پرداخته شد. در این تحقیق 20 نمونه ماهی کپور معمولی از این منابع تهیه گردید. فلزات سنگین با استفاده از دستگاه جذب اتمی مجهز به سیستم شعله اندازه گیری گردیدند. نتایج نشان داد حداکثر میانگین میزان این فلزات در ماهی کپور، مربوط به فلزات روی و مس در ماهی کپور دریایی بترتیب 52/7 ± 29/78 و 46/2 ± 24/6، و در کپور پرورشی بترتیب 5/21 ± 31/134و 9/7 ± 8/22 میلی گرم بر کیلوگرم وزن خشک بوده است و میزان فلز سمی و غیر ضروری جیوه در کپور پرورشی و دریایی به ترتیب 33/0 ± 48/1 و 13/0 ± 54/0 میلی گرم بر کیلوگرم وزن خشک بوده است. بین مقادیر فلزات اندازه گیری شده در دو بافت عضله و کبد اختلاف معنی داری مشاهده نشد (05/0P) در حالی که با تمرکز مس ارتباط معنی دار نداشت (05/0

بهبود کیفیت غذا در میان مصرف کنندگان دارای اهمیت بالایی است. این مورد در گوشت ماهی بر طبق فسادپذیری سریع آن بسیار قابل مشاهده است. بنابراین در این مطالعه به منظور ماندگاری و بهبود کیفیت گوشت ماهی، تاثیر سه ترکیبات فسفات متفاوت از جمله سدیم تری پلی فسفات 2%، تتراسدیم پیرو فسفات 2% و مخلوط آنها به نسبت 1: 1 بر فیله ماهی پنجزاری راه راه (Aurigequula fasciata) (120 فیله) ذخیره شده در یخچال به مدت 16 روز (روزهای 0، 4، 8، 12 و 16) مورد مطالعه قرار گرفته است. به منظور بسته بندی فیله ماهی از کیسه زیپ معمولی استفاده شد و تغییرات خصوصیات میکروبیولوژی، فیزیکوشیمیایی، رنگ سنجی، بافت سنجی و ارزیابی حسی مورد سنجش قرار گرفت. تعداد باکتری های کل و سرمادوست در نمونه های غوطه ور شده در فسفات ها در مقایسه با نمونه شاهد دارای کمترین میزان بودند (05/0>p). میزان بازهای ازته فرار، pH، تیوباربیتوریک اسید، اسیدهای چرب آزاد، ظرفیت نگهداری آب و سولفیدریل کل در نمونه شاهد در مقایسه با نمونه های غوطه ور شده در فسفات ها دارای بالاتری میزان بودند (05/0>p). نتایج ارزیابی حسی نشان داد که فیله های تیمار شده در مقایسه با نمونه شاهد دارای امتیاز بالاتری بودند. در مجموع نتایج نشان داد که پوشش سدیم تری پلی فسفات باعث بهبود بار میکروبیولوژیکی، تاخیر فساد اکسیداتیو و افزایش زمان نگهداری فیله ماهی پنجزاری در یخچال شدند. تیمار شاهد (فیله غوطه ور شده در آب مقطر) 2-فیله های غوطه ور شده در سدیم تری پلی فسفات 2% (تهیه شده از شرکت سیگما) 3-فیله های غوطه ور شده در تتراسدیم پیروفسفات 2% 4-فیله های غوطه ور شده در سدیم تری پلی-فسفات به همراه تتراسدیم پیرو فسفات (به نسبت 1: 1) که نمونه ها به طور مجزا 5 دقیقه در محلول ها غوطه ور شدند.

فساد به دلیل واکنش های زیستی مانند رشد میکروبی، اکسیداسیون لیپیدها و فعالیت آنزیم های اتولیتیک رخ می دهد که سبب کوتاه شدن عمر مفید ماهی و سایر فراورده های دریایی می گردد. در مطالعه حاضر اثرات پوشش نانوکیتوزان بر کیفیت فیله ی ماهی کفشک زبان گاوی (Cynoglossus arel) در طی نگه داری در دمای فرا سرما (دمای 3-درجه سانتی گراد) اندازه گیری شد. برای این منظور، فیله های ماهی کفشک زبان گاوی را در سه گروه به ترتیب نانوکیتوزان (کیتوزان 2% و تری پلی فسفات 2%)، محلول اسید استیک و محلول آب مقطر به عنوان نمونه شاهد غوطه ور شدند. نمونه های کنترل و پوشش داده شده (محلول اسید استیک و نانوکیتوزان) از نظر میکروبیولوژی (شمارش باکتری های کل (TVC))، فیزیکوشیمیایی (بازهای ازته فرار (TVBN)، تیوباربیتوریک اسید (TBA) و تری متیل آمین (TMA)) و خواص حسی (طعم و بو) به طور دوره ای ارزیابی شدند (تعداد نمونه ها=45). نتایج نشان داد که نمونه های پوشش داده شده با نانوکیتوزان ازنظر شمارش باکتری های کل، میزان بازهای ازته فرار، تیوباربیتوریک اسید، تری متیل آمین و خواص حسی کمتر از گروه شاهد و نمونه های غوطه ور شده در اسید استیک بودند. به طورکلی، نتایج نشان داد پوشش ماهی با محلول نانوکیتوزان می تواند به طور مؤثر سبب حفظ کیفیت مطلوب نمونه ها و افزایش عمر مفید آن ها در مقایسه با گروه کنترل در طول نگه داری در دمای فرا سرما (دمای 3-درجه سانتی گراد) گردید.

برونشیت عفونی بیماری بسیار مسری ویروسی ماکیان است و عامل مشکلات بهداشتی عمده صنعت طیور در بیشتر کشورهای دنیا به شمار می رود. بروز تغییرات پیوسته آنتی ژنی و ژنتیکی در ویروس برونشیت عفونی پاسخ های ایمنی بدن پرنده را به چالش وا می دارند. بنابراین واکسنی که برای پیشگیری از این بیماری در ماکیان جوان مورد استفاده قرار می گیرد هنگامی موثر خواهد بود که دارای سروتیپ در گردش باشد. در این راستا واکسن زنده برونشیت عفونی 793B/08IR در موسسه رازی و در مقیاس آزمایشگاهی تولید شد. اثر بخشی این واکسن در جوجه های صنعتی گوشتی در شرایط کنترل شده ارزیابی شد. دویست و پنجاه قطعه جوجه سویه Ross-308 یک روزه در چهار گروه تیمار و یک گروه کنترل (هر گروه 50 قطعه) تقسیم شدند. دو گروه واکسن 793B/08IR و دو گروه دیگر یک واکسن زنده وارداتی را به صورت قطره چشمی دریافت کردند. سه هفته پس از واکسیناسیون اولیه، نوبت یادآور تجویز شد. پیش از واکسیناسیون و در فواصل دو هفته ای پس از آن از جوجه های هر گروه نمونه خون تهیه شد. توانمندی واکسن 793B/08IR با انجام آزمایش های خنثی سازی سرم و الایزا ارزیابی شده و نتایج با واکسن وارداتی مقایسه گردید. داده های شاخص خنثی سازی ویروس و نیز روند افزایشی عیار پادتن سرمی در طیور گوشتی تحت آزمایش بیانگر این است که واکسن زنده برونشیت عفونی سروتیپ 793B/08IR از کارایی مناسب علیه این بیماری برخوردار می باشد.